Kod ucznia Małopolski Konkurs Geograficzny dla gimnazjalistów Rok szkolny 2011/12 Etap rejonowy 12 grudnia 2011 r. Suma punktów: Miejsce na metryczkę: 1
Drogi Gimnazjalisto! 1. Przed Tobą zestaw 30 zadań konkursowych. 2. Na rozwiązanie zestawu masz 90 minut. Piętnaście minut przed upływem tego czasu zostaniesz o tym poinformowany przez Komisję Konkursową. 3. Za bezbłędne rozwiązanie wszystkich zadań możesz uzyskać 75 punktów. 4. W zadaniach, w których masz wskazać prawidłową odpowiedź, zaznacz kółkiem literę odpowiadającą właściwej informacji. W pozostałych wpisz prawidłową odpowiedź. 5. Pracuj uważnie, używając długopisu lub pióra. Odpowiedzi udzielane przy pomocy ołówka nie będą oceniane. Możesz go używać jedynie w brudnopisie. Brudnopis nie podlega ocenie. 6. Nie podpisuj kartek imieniem ani nazwiskiem. 7. Pamiętaj, aby nie używać korektora. Jeżeli się pomylisz, błędną odpowiedź przekreśl znakiem X i zaznacz (lub wpisz) ponownie inną odpowiedź. 8. Wyłącz telefon komórkowy, jeśli go posiadasz.. 9. Brak odpowiedzi lub zaznaczenie większej liczby odpowiedzi będzie traktowane jako błędna odpowiedź. 10. Staraj się, aby Twoja praca była czytelna. 11. Stwierdzenie niesamodzielności pracy lub przeszkadzanie innym spowoduje wykluczenie Cię z udziału w Konkursie. Życzymy Ci powodzenia i satysfakcji z uczestnictwa w konkursie. Autorzy zadań i Organizatorzy konkursu 2
Małopolski Konkurs Geograficzny dla gimnazjalistów Etap rejonowy 2011/12 Zadanie 1. (0 7) Wpisz do tabeli nazwy rzek, jezior oraz wysp zaznaczonych na mapie konturowej Azji (załącznik nr 1). Rzeki Oznaczenie Oznaczenie Nazwa na mapie na mapie 1 4 2 5 3 6 Nazwa Oznaczenie na mapie I II III IV. Jeziora Nazwa Oznaczenie na mapie a b c d Wyspy Nazwa Zadanie 2. (0 6) Uzupełnij tabelę wpisując nazwy państw zaznaczonych na mapie konturowej Azji literami A F oraz nazwy stolic tych państw (załącznik nr 2). Oznaczenie na mapie A B C D E F Nazwa państwa Nazwa stolicy 3
Zadanie 3. (0 2) Na mapie turystycznej wykonanej w skali 1 : 100 000 dwa miasta oddalone są od siebie o 5 cm, natomiast na mapie samochodowej odległość między tymi miastami wynosi 2 cm. Oblicz skalę mianowaną i liczbową mapy samochodowej. Wynik zapisz w miejscu przeznaczonym na odpowiedź. Skala mianowana mapy 1cm -...km Skala liczbowa mapy... Zadanie 4. (0 1) Oblicz powierzchnię jeziora Bałchasz wiedząc, że na mapie w skali 1:20 000 000 jezioro to zajmuje obszar 0,46 cm 2. Wynik wyrażony w km 2 zapisz w miejscu przeznaczonym na odpowiedź. Odpowiedź...km 2 Zadanie 5. (0 1) Korzystając z podanych informacji oblicz rozciągłość równoleżnikową Azji. Wynik zapisz w miejscu przeznaczonym na odpowiedź. Skrajne punkty Azji Przylądek Czeluskin Przylądek Dzieżniewa Przyladek Baba Przylądek Piai Współrzędne geograficzne 77 45 N, 104 20 E 66 N, 169 40 W 39 30 N, 26 10 E 1 16 N,103 30 E Odpowiedź...... 4
Zadanie 6. (0 1) Wiedząc, że wartość długości geograficznej Londynu wynosi 0 zaznacz poprawne dokończenie zdania. W chwili gdy najsłynniejszy londyński zegar Big Ben oznajmia początek Nowego Roku, wówczas w Tokio (36 o N, 140 o E) według czasu słonecznego jest A. 31 grudnia godzina 14:40 B. 31 grudnia godzina 9:20 C. 1 stycznia godzina 9:20 D. 1 stycznia godzina 14:40 Zadanie 7. (0 6) Korzystając z zamieszczonej mapy oraz własnej wiedzy oceń prawdziwość każdego zdania stawiając znak X w odpowiedniej komórce tabeli. Zdania Prawda Fałsz A. W Kalkucie Słońce góruje wcześniej niż w Jakucku. B. W Madras dwa razy w roku Słońce góruje w zenicie. C. 22 czerwca najdłuższy dzień jest w Norylsku. D. W Ojmiakonie występują noce polarne E. W Bombaju 20 czerwca Słońce zachodzi wcześniej niż w Jakucku. F. We wszystkich zaznaczonych na mapie miastach kalendarzowe lato rozpoczyna się 22 czerwca. 5
Zadanie 8. (0 2) Spośród wymienionych państw zaznacz cztery, na terytorium których znajdują się Himalaje. A. Iran B. Pakistan C. Bangladesz D. Indie E. Afganistan F. Nepal G. Bhutan Zadanie 9. (0 1) Zaznacz poprawne dokończenie zdania. W Azji największa roczna suma opadów występuje A. na wyspie Borneo. B. na nizinie Chińskiej. C. u podnóża Himalajów. D. w dolinie Indusu. Zadanie 10. (0 1) Zaznacz nazwę rzeki Azji, która płynie na obszarze bezodpływowym. A. Wołga B. Tarym C. Amur D. Indus Zadanie 11. (0 1) Do Bajkału uchodzi ponad 300 rzek, a wypływa tylko jedna. Zaznacz nazwę rzeki, która wypływa z tego jeziora. A. Angara B. Jenisej C. Lena D. Irtysz 6
Zadanie 12. (0 3) Na wielu rzekach Azji utworzono jeziora zaporowe, które pod względem powierzchni należą do największych na świecie. Uzupełnij tabelę przyporządkowując wymienionym sztucznym zbiornikom wodnym nazwę rzeki, na której powstał dany zbiornik. Nazwy rzek wybierz z podanych. Rzeki do wyboru Huang- he, Jangcy, Mekong, Lena, Irtysz, Amur, Angara, Jenisej, Indygirka L.p. Nazwa jeziora zaporowego Nazwa rzeki 1. Trzech Przełomów 2. Brackie 3. Krasnojarskie Zadanie 13. (0 3) Spośród wymienionych cech zaznacz trzy, które charakteryzują klimat monsunowy występujący w południowo-wschodniej Azji i zdecydowały o uprawie ryżu w tym regionie. A. mała roczna suma opadów B. opady w okresie zimy C. opady w okresie lata D. łagodne zimy gorące lata E. duża roczna amplituda temperatury powietrza F. duża roczna suma opadów Zadanie 14. (0 1) Zaznacz literę przy opisie, w którym prawidłowo przedstawiono mechanizm powstawania monsunu letniego w Azji Południowo-Wschodniej. A. W lecie powietrze ogrzewa się od lądu i unosi się do góry. Nad lądem panuje podwyższone ciśnienie atmosferyczne. W tym czasie nad oceanem zalega chłodniejsze i wilgotniejsze powietrze - panuje obniżone ciśnienie atmosferyczne. Wiatr wieje z oceanu na ląd. B. W lecie powietrze ogrzewa się od lądu i unosi się do góry. Nad lądem panuje obniżone ciśnienie atmosferyczne. W tym czasie nad oceanem zalega chłodniejsze i wilgotniejsze powietrze - panuje podwyższone ciśnienie atmosferyczne. Wiatr wieje z oceanu na ląd. C. W lecie nad oceanem powietrze ogrzewa się i unosi do góry. W tym czasie nad ochłodzonym lądem zalega chłodniejsze, a więc cięższe powietrze. Panuje podwyższone ciśnienie atmosferyczne. Wiatr wieje z lądu na ocean. 7
Zadanie 15. ( 0 5) Na mapie konturowej numerami 1-5 zaznaczono wybrane obszary Azji. Uzupełnij tabelę wpisując nazwę odpowiedniego typu klimatu oraz formacji roślinnej, które występuje na wskazanym obszarze. Typy klimatu i formacje roślinne wybierz z podanych. Typy klimatu do wyboru: arktyczny, subarktyczny, umiarkowany kontynentalny chłodny, umiarkowany kontynentalny ciepły, umiarkowany kontynentalny suchy, równikowy wilgotny (odmiana monsunowa), podrównikowy. Formacje roślinne do wyboru: pustynia lodowa, tajga, tundra, pustynie i półpustynie, stepy, lasy podzwrotnikowe, lasy równikowe. Nr na mapie 1 2 3 4 5 Typ klimatu Formacja roślinna 8
Zadanie 16. (0 1) Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Katastrofalne w skutkach trzęsienie ziemi, które nawiedziło Japonię w marcu 2011 roku spowodowane było A. wyspiarskim położeniem tego kraju. B. rozsuwaniem się dwóch płyt kontynentalnych. C. napieraniem na siebie dwóch płyt kontynentalnych. D. podsuwaniem się płyty oceanicznej pod płytę kontynentalną. Zadanie 17. (0 1) Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Cztery największe wyspy Japonii A. powstały w wyniku działalności wulkanicznej. B. są atolami otoczonymi lagunami. C. są wynurzoną częścią podwodnego łańcucha górskiego. D. oderwały się od kontynentu azjatyckiego w wyniku trzęsienia ziemi. Zadanie 18. (0 6) Korzystając z własnej wiedzy oceń prawdziwość każdego zdania stawiając znak X w odpowiedniej komórce tabeli. Zdania Prawda Fałsz A. Gęstość zaludnienia na Nizinie Chińskiej wynosi około 1000-1500 osób/km 2. B. Około 90% ludności Chin mieszka w Chinach Wschodnich. C. Największym miastem Indii, pod względem liczby ludności, jest Delhi. D. Cechą przemysłu Indii jest brak zakładów przemysłu wysokich technologii. Trudne warunki środowiska przyrodniczego sprawiają, że cechą E. ludności Japonii jest krótsza przeciętna długość trwania życia niż w innych wysoko rozwiniętych gospodarczo krajach świata. F. W Japonii rozwinęły się liczne technopolie. 9
Zadanie 19. (0 3) Zaznacz trzy zdania, które zawierają prawdziwe informacje o gospodarce Chin. A. Gospodarkę Chin charakteryzuje dynamiczny rozwój przemysłu i handlu. B. Chiny zaliczane są do państw rolniczych, ponieważ rolnictwo jest działem gospodarki, który ma największy udział w tworzeniu PKB. C. Rolnictwo Chin ma charakter ekstensywny z dużym udziałem pracy ludzkiej. D. Rolnictwo Chin ma charakter intensywny z dużym udziałem pracy ludzkiej. E. W Chinach w ostatnich latach dobrze rozwijającym się działem usług jest turystyka. F. Większość surowców mineralnych dla potrzeb przemysłu Chin pochodzi z importu. Zadanie 20. (0 3) Zaznacz trzy zdania, które zawierają prawdziwe informacje o gospodarce Japonii. A. Podstawą gospodarki Japonii jest bogata baza różnorodnych surowców mineralnych. B. Niemal wszystkie surowce mineralne dla przemysłu Japonii pochodzą z importu. C. Najsłabiej rozwiniętą gałęzią przemysłu Japonii jest hutnictwo żelaza. D. Ważnym działem rolnictwa jest chów bydła, które wypasane jest na łąkach górskich. E. Największe miasta i okręgi przemysłowe Japonii położone są wzdłuż wybrzeży morskich. F. W Japonii najbardziej dynamicznie rozwija się przemysł wysokich technologii. Zadanie 21. (0 1) Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. W Indiach żyje A. około 1,5 mld ludności. B. ponad 1,2 mld ludności. C. około 800 mln ludności. D. około 700 mln ludności. Zadanie 22. (0 2) W drugiej połowie XX wieku w Indiach wystąpiło zjawisko określane mianem eksplozji demograficznej. Zaznacz dwie informacje, które wyjaśniają przyczynę tego zjawiska. A. wzrost żywych urodzeń dzięki poprawie opieki zdrowotnej i warunków higienicznych B. spadek śmiertelności w wyniku ograniczenia głodu i opanowania wielu chorób C. migracja ludności ze wsi do miast D. wzrost emigracji zagranicznych E. wzrost liczby ludności 10
Zadanie 23. (0 1) W Indiach nadal istnieje podział społeczeństwa na kasty, mimo że jest on prawnie zniesiony. Zaznacz informacje, która wyjaśnia znaczenie terminu pariasi. Pariasi to A. kasta, do której należą kapłani, uczeni, posiadacze ziemscy. B. grupa społeczna pozostająca poza wszystkimi kastami. C. kasta, do której należą urzędnicy i żołnierze. D. kasta, do której należą rolnicy i szewcy. Zadanie 24. (0 2) Na wykresach przedstawiono współczynnik urbanizacji Japonii, Chin oraz Indii. Wpisz pod każdym rysunkiem odpowiednią nazwę państwa. A B C Zadanie 25. (0 1) Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Największe na świecie, pod względem liczby ludności, megalopolis powstało A. w Indiach. B. w Chinach. C. w Japonii. Zadanie 26. (0 3) Zaznacz nazwy trzech obszarów Chin o bardzo małej gęstości zaludnienia. A. Nizina Jangcy B. Kotlina Kaszgarska C. Kotlina Syczuańska D. Wyżyna Tybet E. Kunlun 11
Zadanie 27. (0 4) Wypisz cztery błędy, które znajdują się w zamieszczonym niżej tekście i dokonaj ich poprawy. Indie są krajem rolniczym, w którym ponad połowa ludności utrzymuje się z pracy na roli. Rolnictwo ma charakter towarowy, ponieważ jest wysoko wydajne. Najstarszą gałęzią przemysłu w tym państwie jest hutnictwo żelaza. W ostatnich latach szybko rozwija się nowoczesny przemysł, którego główne skupisko powstało na południu kraju. Nowoczesny przemysł stanowi kontrast dla zakładów stosujących tradycyjne metody produkcji. Ważnym towarem eksportowym Indii jest kukurydza, której cenione gatunki uprawiane są m.in. w Kotlinie Asam. L.p. Błąd (jest w tekście) 1. 2. 3. 4. Poprawne określenie (powinno być) Zadanie 28. (0 2) Zaznacz cztery rodzaje surowców mineralnych, które wydobywane są w Okręgu Damodar - w największym w Indii okręgu przemysłowym. A. węgiel kamienny B. ruda żelaza C. ropa naftowa D. gaz ziemny E. boksyty F. rudy miedzi Zadanie 29. (0 3) Podanym objaśnieniom przyporządkuj właściwy termin geograficzny i wpisz go w zaznaczone miejsce. Terminy do wyboru: uprawa gruntów, dzierżawa ziemi, marynistyka, marikultura, żegluga śródlądowa, żegluga kabotażowa A. Użytkowanie gruntów za ustalona zapłatą uiszczaną właścicielowi to... B. Hodowla ryb, skorupiaków, małż, głowonogów i wodorostów w przybrzeżnych wodach morskich to... C. Żegluga między portami jednego kraju odbywająca się w pasie wód przybrzeżnych to... 12
Zadanie 30. (0 1) Korzystając z zamieszczonych wykresów na których przedstawiono strukturę importu i eksportu Chin w 2009 roku wskaż zdanie zawierające prawdziwe informacje o strukturze handlu zagranicznego Chin.. Import Eksport A. Udział towarów rolno-spożywczych w ogóle towarów zakupionych za granicą był większy niż udział tej grupy w ogóle towarów sprzedanych za granicą. B. Wśród towarów zakupionych przez Chiny za granicą około 50% stanowiły maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy. C. Wśród towarów sprzedanych przez Chiny za granicę ponad 90% stanowiły produkty przetwórstwa przemysłowego oraz maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy. D. Udział surowców (z wyjątkiem paliw) w ogóle towarów sprzedanych za granicę był większy niż udział tej grupy w ogóle towarów zakupionych za granicą. 13
Załącznik 1 14
Załącznik 2 15
BRUDNOPIS 16