Zarządzanie kosztami energii w kontekście nowych technologii energetycznych zastosowanych w oświetleniu przestrzeni publicznej i obiektach Jacek Walski PREDA sp. z o.o.
Fundusze europejskie na inwestycje energetyczne Zarządzanie energią Efektywność energetyczna Finansowanie inwestycji energetycznych 2
Zarządzanie energią. Definicje z 2009 r. W 2009 roku stwierdzono, że gospodarka energetyczna polegająca na niekontrolowanej konsumpcji kilowatogodzin, bądź gigadżuli lub m3 gazu z kilku powodów nie powinna już raczej funkcjonować w naszych obiektach: po pierwsze: energia jest wprawdzie dostępna, ale stale drożeje, a zatem rosną koszty jej użytkowania uwolniony rynek ograniczył koszty energii po drugie: w większości obiektów istnieje potencjał energii możliwej do zaoszczędzenia ostrożnie szacowany na ok. 15% dotychczasowego zużycia dzisiaj przyjmujemy, że dzięki inwestycjom związanym z efektywnością energetyczną zużycie może zmniejszyć się o 25 % po trzecie: oszczędzanie energii to nie tylko aspekt ekonomiczny, aczkolwiek jego znaczenie jest bardzo duże, ale również działanie proekologiczne. tu się definicja sprawdziła. 3
Zarządzanie energią. Dylematy 2016 r. Czy zatem ma rację minister Tchórzewski mówiąc, że ze wzrostem rozwoju gospodarczego będzie następował wzrost zużycia energii, czy też ma rację prof. Kassenberg, twierdząc że w Polsce tak jak w Danii czy Niemczech wraz ze wzrostem gospodarczym nastąpi znaczne obniżenie zużycia energii? 4
Zarządzanie energią. Dylematy 2016 r. Czy zatem ma rację minister Tchórzewski mówiąc, że ze wzrostem rozwoju gospodarczego będzie następował wzrost zużycia energii, czy też ma rację prof. Kassenberg, twierdząc że w Polsce tak jak w Danii czy Niemczech wraz ze wzrostem gospodarczym nastąpi znaczne obniżenie zużycia energii? 5
Zarządzanie energią. Badania TNS OBOP Blisko 40 proc. mieszkańców kraju mieszka na terenach, które mają ograniczony dostęp do nowoczesnych, wydajnych i przyjaznych środowisku źródeł energii. 6
Zarządzanie energią. Badania TNS OBOP Przy wyborze źródła energii największe znaczenie mają kwestie finansowe - koszt użytkowania oraz koszt instalacji; inne ważne elementy to bezpieczeństwo użytkowania, prostota obsługi oraz czystość użytkowania. Ekologia znalazła się na jednej z dalszych pozycji. 7
Zarządzanie energią. Badania TNS OBOP 33 proc. badanych nie ma żadnych potrzeb w zakresie źródeł energii. 8
Zarządzanie energią. Konkluzja Istnieje zatem konieczność budzenia świadomości w zakresie zarządzania energią.. 9
Zarządzanie energią. Audyt analiza aktualnej sytuacji energetycznej inwentaryzacja i ocena wyposażenia Analiza i ocena TAK decyzja NIE Raport ze wskazaniem działań Realizacja zaleceń 10
Zarządzanie energią. Programy finansujące efektywność energetyczną Program termomodernizacji Program rewitalizacji Wsparcie dla kolektorów słonecznych Wsparcie dla biogazowni Wsparcie dla fotowoltaiki Wsparcie dla efektywności energetycznej Wsparcie dla ograniczenia niskiej emisji Program polskiej energetyki jądrowej Energetyka węglowa. 11
Zarządzanie energią. Info z 3 marca 2016 r. http://www.mg.gov.pl Ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkaniowego oraz przedsiębiorstw w zakresie efektywności energetycznej oraz OZE. Będzie on realizowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ). W jego ramach powstanie ogólnopolska sieć 76 doradców, działających we wszystkich 16 województwach. Poprzez różnego rodzaju nieodpłatne usługi będą służyć pomocą wszystkim zainteresowanym wsparciem z funduszy unijnych w zakresie efektywności energetycznej. 12
Zarządzanie energią. Info z 3 marca 2016 r. http://www.mg.gov.pl Działania zaplanowane w ramach projektu: 1. szkolenia i działania informacyjno-edukacyjne w zakresie efektywności energetycznej, odnawialnych źródeł energii i rozwoju gospodarki niskoemisyjnej, 2. wsparcie samorządów w przygotowaniu, weryfikacji i wdrożeniu planów gospodarki niskoemisyjnej (PGN), 3. Doradztwo na temat możliwości inwestycyjnych w zakresie efektywności energetycznej, 4. wsparcie przy tworzeniu sieci energetyków gminnych, 5. budowa platformy wymiany doświadczeń i bazy wiedzy w zakresie efektywności energetycznej. 13
Zarządzanie energią. Info z 3 marca 2016 r. http://www.mg.gov.pl W ramach osi I Zmniejszenie emisyjności gospodarki POIiŚ 2014-2020 wsparte zostaną projekty w obszarze efektywności energetycznej. Przedsięwzięcia z zakresu efektywności energetycznej w budynkach (działania 1.3 i 1.7.1) zostaną wsparte kwotą ok. 450 mln euro w formie instrumentów mieszanych (kombinacja pożyczki i dotacji). W podobny sposób zostaną wsparte (alokacja ok. 150 mln euro) projekty w zakresie efektywności energetycznej w dużych firmach (działanie 1.2). 14
Zarządzanie energią. Info z 3 marca 2016 r. http://www.mg.gov.pl Z kolei projekty w obszarze wysokosprawnej kogeneracji otrzymają wsparcie w wysokości ok. 100 milionów euro w formie dotacji (działanie 1.6.1), a efektywne systemy ciepłownicze i chłodnicze (w rozumieniu Dyrektywy 2012/27/UE) zostaną wsparte kwotą ok. 720 milionów euro (działania 1.5, 1.6.2, 1.7.2 i 1.7.3). Inwestycje z zakresie inteligentnych sieci elektroenergetycznych na średnim i niskim napięciu przyczyniające się do zwiększenia potencjału do przyłączania rozproszonych źródeł OZE lub redukcji strat dystrybucji energii elektrycznej będą wsparte kwotą ok. 100 mln euro w formie dotacji (działanie 1.4.1). Ponadto w ramach osi I POIiŚ 2014-2020 będzie wspierana budowa odnawialnych źródeł energii w formie pożyczek oraz instrumentów mieszanych w kwocie 150 mln euro, budowę lub modernizację sieci elektroenergetycznych dla OZE (150 mln euro w formie dotacji). 15
Zarządzanie energią. W co inwestować? W energetyce jak i w całej gospodarce odmieniamy słowo innowacje przez wszystkie przypadki. Nacisk na pokazanie wyników i na sukces jest ogromny. Czy mamy zatem do czynienia z prawdziwym zjawiskiem, czy zjawiskiem wymuszonym w kontekście uruchomionych środków na innowacyjne inwestycje. 1. Czyste technologie węglowe 2. Smart Grid inteligentne sieci 3. Magazynowanie energii i nowe technologie OZE 4. Energetyka dla zagospodarowania odpadów 5. Eliminacja niskiej emisji 6. Równowaga pomiędzy energetyką węglową a OZE 7. Informatyka i jej poziom 8. Innowacyjne technologie 9. Systemy zarządzania 16
Zarządzanie energią. Jak kupować? Fundacja Efektywnego Wykorzystania Energii na swoich stronach internetowych prowadzi ekoenergetyczne porównania urządzeń: Topteen.info.pl Ecogator.fewe.pl Warto kupować po przeprowadzeniu audytu przez ekspertów i audytorów, którym przysługuje prawo wykonywania czynności przewidzianych w Programie NFOŚiGW oraz PolSEFF 2. 17
Zarządzanie energią. Optymalizacja parametrów dystrybucyjnych 1. Audyt 2. Wdrożenie zmian bezinwestycyjnych 3. Zarządzanie sposobem poboru energii 18
Zarządzanie energią. Zmiana sprzedawcy 1. Wybór sprzedawcy w ramach procedury zapytania o cenę lub przetargu nieograniczonego, 2. Wybór sprzedawcy w ramach licytacji elektronicznej, 3. Wybór sprzedawcy realizującego zakupy energii elektrycznej na Towarowej Giełdzie Energii. 19
Efektywność energetyczna. Środki finansowe przeznaczone na inwestycje termomodernizacyjne pomijały rozwiązania elektroenergetyczne. Konieczne informacje Modyfikacja źródeł światła i wprowadzenie automatyki sterującej może generować w obiektach od 30 do 60 % oszczędności w zużyciu energii jak i bieżących kosztach utrzymania. Właściciel infrastruktury oświetlenia przestrzeni publicznej inny niż Gmina, realizujący zadanie własne Gminy, nie ma głosu decydującego w sprawie sposobu organizacji oświetlenia. 20
Efektywność energetyczna. Przykład innowacji W 2013 roku - dialog techniczny w Gminie Ciasna. W 2014 roku - rozmowy z naukowcami W 2015 roku - rozmowy z APE (Auto Power Electronic) W grudniu 2015 roku gotowa żarówka LED o mocy 30 W. W styczniu 2016 roku pierwsze 5 żarówek zawisło na ulicy X Sudeckiej Dywizji Zmechanizowanej w Opolu. Kolonowskie oświetlając cała ulicę, oświetlenie parkowe i jezdni w Opolu przy zrewitalizowanym Placu Kopernika, oświetlenie drogi na moście i mostu Piastowskiego w Opolu, iluminacja katedry w Opolu, oświetlenie całej ulicy w Gminie Wiśniowa. Próbne egzemplarze wiszą w Gminie Krupski Młyn i Mieście Końskie, poza tym stanowią oświetlenie placu w firmie El-Bud w Kwidzyniu. 21
Efektywność energetyczna. Przykład innowacji W 2013 roku - dialog techniczny w Gminie Ciasna. W 2014 roku - rozmowy z naukowcami W 2015 roku - rozmowy z APE (Auto Power Electronic) W grudniu 2015 roku gotowa żarówka LED o mocy 30 W. W styczniu 2016 roku pierwsze 5 żarówek zawisło na ulicy X Sudeckiej Dywizji Zmechanizowanej w Opolu. Kolonowskie oświetlając cała ulicę, oświetlenie parkowe i jezdni w Opolu przy zrewitalizowanym Placu Kopernika, oświetlenie drogi na moście i mostu Piastowskiego w Opolu, iluminacja katedry w Opolu, oświetlenie całej ulicy w Gminie Wiśniowa. Próbne egzemplarze wiszą w Gminie Krupski Młyn i Mieście Końskie, poza tym stanowią oświetlenie placu w firmie El-Bud w Kwidzyniu. 22
Efektywność energetyczna. Co w tej żarówce niezwykłego? Pracuje w oprawie sodowej. Pracuje w szczelnym środowisku. Posiada wbudowany kalendarz. Posiada wbudowany program do zmniejszenia mocy. Nie potrzebuje odbłyśników, cała moc żarówki skierowana jest tam, gdzie potrzeba. Przykład innowacji Zastosowano unikatowe rozwiązanie, które pozwala oświetlić prawie 80 metrów drogi. Jest oszczędna, moc o połowę mniejsza niż żarówka sodowa, a zużycie energii o 70 %. Dla miejsc urokliwych dedykowane są żarówki o barwie białej ciepłej (2700 K - 3000 K). Jest prawie trzy razy tańsza niż oprawa LED. Co zatem w niej niezwykłego? W zasadzie nic - tylko jest jedyna w swoim rodzaju: stworzona w Polsce, przez polskich konstruktorów i na bazie polskich patentów. 23
Efektywność energetyczna. Przykład innowacji Złożono wniosek na dofinansowanie z NCBiR na budowę hali produkcyjnej za 6 milionów złotych, gdzie docelowo ma być wytwarzane około 20 tysięcy żarówek miesięcznie. Baza tworzonych prototypów jest wynikiem potrzeb gmin i przedsiębiorstw. System ograniczenia mocy wdrażany jest również w żarówkach parkowych. Dla potrzeb oświetlenia wewnętrznego wprowadzono poza oprawami świetlówki, które można instalować w istniejących oprawach. Wdrożono system automatyki sterującej oświetleniem w obiektach. W nowych instalacjach bezwzględnie przestrzegane są normy oświetleniowe 24
Efektywność energetyczna. redukcja kosztów 65 %, zastosowano redukcję mocy, było 200 lx jest 500 lx, 5 lat gwarancji, czas zwrotu 22 miesiące. Przykład innowacji w obiektach 25
Efektywność energetyczna. Przykład innowacji oświetlenie 26
Efektywność energetyczna. Do analizy przyjęto dane odpowiadające szacunkowej ilości opraw o średniej mocy 70 W: stan aktualny: Ilość opraw - 4000 Średnia moc opraw - 70 W Grupa taryfowa - C12a Roczne zużycie energii - 1877 MWh Roczne zużycie energii w strefie 1-755 MWh Roczne zużycie energii w strefie 2-1132 MWh Moc umowna - 1432 kw Ilość godzin pracy oprawy w roku - 3900 Koszt innowacji stan po zmianach: Ilość opraw - 4000 Średnia moc opraw - 35 W Grupa taryfowa - C12b Roczne zużycie energii w strefie 1-215,7 MWh Roczne zużycie energii w strefie 2-323,6 MWh Moc umowna - 140,0 kw Ilość godzin pracy oprawy w roku - 3900 Wyszczególnienie Wartość netto Wartość brutto Dystrybucja - Zmiana grupy taryfowej 48 998,75 zł 60 268,46 zł Dystrybucja - Ograniczenie mocy 48 335,76 zł 59 452,98 zł Dystrybucja - Ograniczenie zużycia 199 602,75 zł 245 511,39 zł Ograniczenie kosztów energii 189 218,97 zł 232 739,33 zł Ograniczenie kosztów usługi oświetleniowej 20 000,00 zł 24 600,00 zł Roczne oszczędności 506 156,23 zł 622 572,16 zł 27
Efektywność energetyczna. Koszt innowacji Inwestycje Ilość Cena jedn. Koszt Stopa zwrotu Realizacja wymiany opraw 4000 1 100,00 zł 4 400 000,00 zł 9 lat 8 miesięcy Realizacja wymiany źródeł 4000 320,00 zł 1 280 000,00 zł 2 lata 6 miesięcy Wariant 1. Realizacja wymiany opraw. Opłacalność inwestycji: spłata w okresie 12 lat przy stopie dyskonta 5.00%. NPV = 86187.98 - suma zdyskontowanych przepływów pieniężnych netto będzie większe od 0. PI = 1.0196 - rentowność inwestycji inaczej wskaźnik zyskowności (Profitability Index) będzie większy od 1. IRR = 5.35% - wewnętrzna stopa zwrotu (Internal Rate of Return). DPP = 11.69 - zdyskontowany okres zwrotu nakładów inwestycyjnych (Discounted Payback Period). CIF = 6073872 - suma przychodów, wpływów czyli dodatnich przepływów pieniężnych (cash inflow). COF = 4400000 - suma inwestycji, kosztów, wydatków czyli ujemnych przepływów pieniężnych (cash outflow). CF = 1673872 - razem przepływy pieniężne (cash flow). Wariant 2. Realizacja wymiany źródeł światła. Opłacalność inwestycji: spłata w okresie 3 lat przy stopie dyskonta 5.00%. W dwóch pierwszych latach spłata w wysokości 506.156 zł, w trzecim roku spłata w wysokości 400.000 zł. NPV = 3114486.44 - suma zdyskontowanych przepływów pieniężnych netto będzie większe od 0. PI = 3.4332 - rentowność inwestycji inaczej wskaźnik zyskowności (Profitability Index) będzie większy od 1. IRR = 5.29% - wewnętrzna stopa zwrotu (Internal Rate of Return). DPP = 2.98 - zdyskontowany okres zwrotu nakładów inwestycyjnych (Discounted Payback Period). CIF = 5967716 - suma przychodów, wpływów czyli dodatnich przepływów pieniężnych (cash inflow). COF = 1280000 - suma inwestycji, kosztów, wydatków czyli ujemnych przepływów pieniężnych (cash outflow). 28 CF = 4687716 - razem przepływy pieniężne (cash flow).
Sposoby finansowania inwestycji Pojęcie regionalizmu jednostki samorządu terytorialnego, ich związki, porozumienia i stowarzyszenia, jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego, jednostki sektora finansów publicznych, jednostki naukowe, szkoły wyższe, przedsiębiorstwa, kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych, organizacje pozarządowe, przedsiębiorstwa usług energetycznych (ESCO) jedynie jako partner jednego z ww. podmiotów 29
Sposoby finansowania inwestycji A co będzie, gdy Prosument, który zechce sprzedać energię elektryczną do sieci, będzie musiał najpierw podpisać umowę na dostawę energii ze sprzedawcą skłonnym ją kupić. 30
Sposoby finansowania inwestycji ESCO 31
Sposoby finansowania inwestycji 100% TPF i PPP 90% 80% Beneficjent 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% koszt 4 koszt 3 koszt 2 koszt 1 1 2 3 4 ESCO 32
Sposoby finansowania inwestycji Środki UE Narodowe Centrum Badania i Rozwoju Bank Gospodarstwa Krajowego Kredyty na innowacje technologiczne Dla: mikro małego i średniego przedsiębiorstwa. 75 % wydatków kwalifikowanych 33
Sposoby finansowania inwestycji http://www.ncbir.pl/gfx/ncbir/userfiles/_public/fundusze_europejskie/plan_operacyjny_20 16_04_01_2016_nieaktywny.pdf NCBiR 34
Sposoby finansowania inwestycji Dla dostawców i dla użytkowników MSP. Sfinansowanie w ramach PolSEFF 2 inwestycji w urządzenia i materiały z listy LEME oznacza w praktyce 10% rabat, który inwestor otrzymuje z NFOŚiGW na wniosek banku po zakończeniu inwestycji. PolSEFF 2 www.polseff2.org/pl 35
Sposoby finansowania inwestycji Modernizacja stanowisk pracy celem zapobiegania wypadkom przy pracy. ZUS Beneficjent: podmioty i osoby odprowadzające składki na ubezpieczenie wypadkowe. Trwałość projektu 3 lata. 36
Sposoby finansowania inwestycji ZUS 37
Sposoby finansowania inwestycji ISO 50001 38
Jacek Walski PREDA sp. z o.o. Plac Solny 14 lok. 3 50-062 Wrocław KRS 0000340552 NIP 6423110029 Tel. 77 4458270 GSM 535150531 E-mail preda@preda.pl 39