Uchwała Nr 184/XIV/2011 Rady Miasta Ciechanów z dnia 29 grudnia 2011r. w sprawie Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2012 r. Na podstawie art. 10 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485) w związku z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 142 poz. 1591 z późniejszymi zmianami) Rada Miasta uchwala, co następuje: 1. Uchwala się Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2012r. w brzmieniu załącznika do uchwały. 2. Wykonanie Uchwały powierza się Prezydentowi Miasta. 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodniczący Rady Miasta Mariusz Stawicki 1
Załącznik do Uchwały Nr 184/XIV/2011 Rady Miasta Ciechanów z dnia 29 grudnia 2011r. Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii DLA MIASTA CIECHANÓW na 2012 rok Ciechanów, grudzień 2011 rok. 2
WPROWADZENIE Profilaktyka jest jednym ze sposobów reagowania na rozmaite zjawiska społeczne, które oceniane są jako szkodliwe i niepożądane. Istotą działań profilaktycznych jest przeciwdziałanie zagrożeniom, których wystąpienie lub spotęgowanie w przyszłości wydaje się wysoce prawdopodobne. Profilaktyka polega na przedsięwzięciu środków ostrożności w obliczu występujących zagrożeń niosących niebezpieczeństwo zachowań ryzykownych, a więc takich zachowań, które niosą ze sobą ryzyko negatywnych konsekwencji zarówno dla fizycznego jak i psychicznego zdrowia jednostki. 1 Jednym z najpoważniejszych zachowań ryzykownych obserwowanych zwłaszcza wśród młodych ludzi jest używanie narkotyków. Wśród młodzieży panuje błędny pogląd, że krótkotrwałe i incydentalne zażywanie narkotyków nie jest szkodliwe dla zdrowia i nie prowadzi do uzależnienia. Tymczasem używanie substancji psychoaktywnych, nawet okazjonalne niesie ryzyko pojawienia się szkód zdrowotnych, społecznych oraz jest pierwszym krokiem na drodze do uzależnienia. Ryzyko jest tym większe, im młodsze osoby sięgają po narkotyki głównie ze względu na brak świadomości tego, co im może grozić. Osobami niezmiernie silnie oddziałującymi na młode pokolenie są rodzice, gdyż to oni mają największy wpływ na zachowanie swoich dzieci. To oni są z dzieckiem od najmłodszych lat, kształtują je i wpływają na nie swoim przykładem. Skuteczna profilaktyka rozpoczyna się w środowisku domowym. W takim ujęciu, które jest obecnie dominującym myśleniem o profilaktyce, rodzice mają niezwykle ważną rolę do spełnienia. 2 Edukacja rodziców w zakresie działań wychowawczych w stosunku do dzieci może przynieść w przyszłości istotne, pozytywne zmiany w ograniczaniu używania substancji psychoaktywnych. W dalszym ciągu postawa większości rodziców jest nacechowana lękiem i brakiem wiedzy na temat narkotyków, skutków ich działania oraz szkodliwości. Edukacja oraz wsparcie terapeutyczne rodziny może przynieść w przyszłości pozytywne zmiany, których efektem może być psychicznie zdrowsze, społecznie dojrzalsze młode pokolenie. Oferta dla młodzieży powinna chronić przed nałogiem ale również wyposażać w takie umiejętności, które pozwolą im dobrze funkcjonować w grupie rówieśniczej, radzić sobie z zadaniami i codziennymi obowiązkami oraz brać odpowiedzialność za własny rozwój bez stosowania używek. 1 Świątkiewicz G. (red), Profilaktyka w środowisku lokalnym, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa 2002. 2 Kiełbasa B, Uzależnienia, Wydawnictwo Projekt KOM, Sosnowiec 2007. 3
POSTANOWIENIA OGÓLNE Obowiązek przeciwdziałania narkomanii został nałożony m.in. na gminę ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz. 1485 ze zm.). Zgodnie z jej przepisami, do podstawowych zadań gminy należą: 1. Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i osób zagrożonych uzależnieniem; 2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy narkomanii, pomocy psychospołecznej i prawnej; 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie zajęć sportowo-rekreacyjnych dla uczniów, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo - wychowawczych i socjoterapeutycznych; 4. Wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów narkomanii; 5. Pomoc społeczna osobom uzależnionym i rodzinom osób uzależnionych dotkniętych ubóstwem i wykluczeniem społecznym oraz integrowanie ze środowiskiem lokalnym tych osób z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalnego. ZASOBY UMOŻLIWIAJĄCE PROWADZENIE DZIAŁALNOŚCI PROFILAKTYCZNEJ W strukturach Urzędu Miasta funkcjonuje Biuro ds. Rozwiązywania Problemów Uzależnień na terenie, którego: - znajduje się Punkt Konsultacyjny Katolickiego Ruchu Antynarkotycznego KARAN. Oferta pomocowa Punktu adresowana jest do osób z problemem narkomani, członków ich rodzin, a także rodziców, którzy podejrzewają swoje dziecko o kontakt z narkotykami, - prowadzone są indywidualne konsultacje psychologiczne z dziećmi i młodzieżą z grup podwyższonego ryzyka oraz ich rodzicami, - pełnią dyżury w godzinach popołudniowych: pedagog, policjant, pracownik socjalny, radcy prawni, Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna, Poradnia Uzależnień przy Specjalistycznym Szpitalu Wojewódzkim, 4
Centrum Terapii i Psychoedukacji TOT, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Komenda Powiatowa Policji. CELE STRATEGICZNE Spowolnienie wzrostu liczby osób sięgających po narkotyki z powodu nie radzenia sobie z problemami. Wczesne wykrywanie problemu używania substancji psychoaktywnych. CELE OPERACYJNE Spowolnienie wzrostu liczby osób sięgających po narkotyki z powodu nie radzenia sobie z problemami. Sposób realizacji: 1. Stała współpraca Biura ds. Rozwiązywania Problemów Uzależnień z pedagogami szkolnymi w zakresie motywowania i kierowania uczniów z grup ryzyka do udziału w spotkaniach z psychologiem. 2. Prowadzenie indywidualnego poradnictwa psychologicznego dla dzieci i młodzieży z grup ryzyka. 3. Prowadzenie indywidualnego poradnictwa psychologicznego dla rodziców dzieci z grup ryzyka. 4. Realizacja programów z zakresu profilaktyki narkomanii wśród uczniów ciechanowskich szkół podstawowych i gimnazjalnych. 5. Realizacja warsztatów, doskonalących umiejętności psychospołeczne potrzebne do radzenia sobie z przeżywanymi problemami. Wskaźniki osiągania celu: 1. Liczba uczniów skierowanych przez pedagogów szkolnych na konsultacje z psychologiem. 2. Liczba przeprowadzonych konsultacji psychologicznych z dziećmi i młodzieżą z grup ryzyka. 3. Liczba przeprowadzonych konsultacji psychologicznych z rodzicami dzieci z grup ryzyka. 4. Liczba zrealizowanych programów z zakresu profilaktyki narkomanii wraz z liczbą uczestniczących w nich uczniów. 5...Liczba zrealizowanych warsztatów doskonalących umiejętności psychospołeczne wraz z...liczbą uczniów uczestniczących w zajęciach. Wczesne wykrywanie problemu używania substancji psychoaktywnych. Sposób realizacji: 5
1. Realizacja specjalistycznych szkoleń z dziedziny rozpoznawania sygnałów wskazujących na kontakt dziecka z narkotykami wśród: rodziców oraz grup zawodowych, które w codziennej pracy mają kontakt z dziećmi i młodzieżą. 2. Prowadzenie konsultacji z dziećmi i młodzieżą z problemem narkomanii przez przedstawiciela Katolickiego Ruchu Antynarkotycznego KARAN. 3. Prowadzenie konsultacji z rodzicami dzieci z problemem narkomanii przez przedstawiciela Katolickiego Ruchu Antynarkotycznego KARAN. 4. Motywowanie i kierowanie osób uzależnionych do podjęcia terapii w specjalistycznych ośrodkach lecznictwa odwykowego. Wskaźniki osiągania celu: 1. Liczba zrealizowanych szkoleń dla określonych grup zawodowych wraz z liczbą uczestniczących w nich osób. 2. Liczba przeprowadzonych konsultacji z dziećmi z problemem narkomanii przez przedstawiciela Katolickiego Ruchu Antynarkotycznego KARAN. 3. Liczba przeprowadzonych konsultacji z rodzicami dzieci z problemem narkomanii przez przedstawiciela Katolickiego Ruchu Antynarkotycznego KARAN. 4. Liczba osób, które podjęły terapię w specjalistycznych ośrodkach lecznictwa odwykowego. ZADANIA I Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i osób zagrożonych uzależnieniem. 1. DZIAŁALNOŚĆ PUNKTU KONSULTACYJNEGO KARAN PRZY MIEJSKIM BIURZE DS. ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW UZALEŻNIEŃ. Oferta w/w punktu będzie skierowana do dzieci i młodzieży z problemem narkomanii Chodzi tu o młodych ludzi, którzy mają już za sobą inicjację narkotykową, eksperymentują z narkotykami lub są uzależnione od w/w środków. W każdym z w/w przypadków niezbędna jest interwencja terapeutyczna zarówno wobec dziecka jak i rodziców. W każdy poniedziałek, w godz. popołudniowych tj. od godz. 14.00 do godz. 19.00, na terenie Miejskiego Biura ds. Rozwiązywania Problemów Uzależnień dyżur sprawował będzie pracownik Katolickiego Ruchu Antynarkotycznego KARAN. Dodatkową zaletą współpracy z KARANEM jest możliwość kierowania mieszkańców Ciechanowa do specjalistycznych ośrodków lecznictwa odwykowego działających pod patronatem tego stowarzyszenia. 6
2...POMOC PSYCHOLOGICZNA. W Miejskim Biurze ds. Rozwiązywania Problemów Uzależnień, codziennie w godzinach od 8.00 do 16.00 dostępna będzie oferta psychologiczna skierowana do dzieci i młodzieży z tzn. grup ryzyka oraz ich rodzin. Chodzi tu o młodych ludzi, którzy nie potrafią w sposób samodzielny sprostać problemom przeżywanym w środowisku szkolnym, rodzinnym lub rówieśniczym. Przeżywane problemy oraz nieumiejętność radzenia sobie z nimi są jedną z głównych przyczyn sięgania po środki psychoaktywne przez młodych ludzi. Podczas konsultacji indywidualnych dokonywana jest diagnoza problemu, opracowywany jest plan pracy z dzieckiem oraz rodzicem. W większości przypadków konieczne jest skorygowanie stosowanych dotychczas metod wychowawczych wobec dziecka. 5. ZAKUP MATERIAŁÓW INFORMACYJNO EDUKACYJNYCH ORAZ NARKOTESTÓW. W 2012 r. zostaną zakupione materiały informacyjno edukacyjne z dziedziny profilaktyki antynarkotykowej w postaci poradników, broszur, ulotek i plakatów. Zaplanowano również zakup narkotestów. W/w materiały będą przekazywane zainteresowanym rodzicom, pedagogom szkolnym, wychowawcom klasowym, Policji, Poradniom Uzależnień oraz innym zainteresowanym podmiotom. II Udzielanie rodzinom, w których występują problemy narkomanii pomocy psychospołecznej i prawnej. W ramach działalności Punktu KARAN udzielana będzie pomoc rodzinom z problemem uzależnionego dziecka lub innego członka rodziny w postaci: - Konsultacji indywidualnych, podczas których rodzice będą uczeni w jaki sposób rozpoznawać czy dziecko jest pod wpływem narkotyku, w jaki sposób rozmawiać z nim o tym problemie oraz jak motywować do podjęcia terapii w specjalistycznym ośrodku lecznictwa odwykowego. - Konsultacji informacyjno edukacyjnych mających na celu podniesienie poziomu wiedzy osób, w rodzinach których występuje problem uzależnienia, na temat: mechanizmu uzależnienia, przyczyn sięgania przez młodych ludzi po środki psychoaktywnwe, środków psychoaktywnych oraz sposobu ich działania, 7
zagrożeń wynikających z używania środków psychoaktywnych. W/w oferta pomocowa będzie dostępna w każdy poniedziałek, w godzinach 13.00 19.00, na terenie Miejskiego Biura ds. Rozwiązywania Problemów Uzależnień. W 2012 roku dostępna będzie również oferta psychologiczna adresowana do rodziców dzieci zagrożonych zjawiskiem narkomanii. Podczas spotkań omawiane będą bieżące problemy wychowawcze, podejmowana będzie praca nad skorygowaniem popełnianych błędów oraz wypracowaniem nowych form oddziaływań wychowawczych. Oferta psychologiczna obejmuje również pracę nad poprawą relacji rodzic dziecko oraz nad podnoszeniem umiejętności wychowawczych zgłaszających się rodziców. W/w oferta pomocowa będzie dostępna codziennie, w godzinach 8.00 16.00, na terenie Miejskiego Biura ds. Rozwiązywania Problemów Uzależnień. III Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie zajęć sportowo rekreacyjnych dla uczniów, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczęszczających w pozalekcyjnych programach opiekuńczo wychowawczych i socjoterapeutycznych. 1. REALIZACJA SZKOLNYCH I ŚRODOWISKOWYCH PROGRAMÓW PROFILAKTYCZNYCH. We wszystkich szkołach podstawowych oraz gimnazjalnych funkcjonujących na terenie Ciechanowa realizowane będą: - Profesjonalne programy z zakresu profilaktyki narkomanii. W 2012 r. zaplanowano realizację profesjonalnego programu autorstwa R. Pijanowskiej, A. Seweryńskiej i I. Zakrzyckiej realizowanego w ramach Kampanii Kancelarii Prezydenta RP pod hasłem Szkoła wolna od narkotyków, pt. Przeciw narkotykom ku afirmacji życia. Program będzie realizowany wśród uczniów szkół gimnazjalnych z terenu Ciechanowa. Głównym celem wymienionej powyżej inicjatyw będzie uświadomienie młodym ludziom zagrożeń wynikających z eksperymentowaniem ze środkami psychoaktywnymi. Uczestnicy zajęć profilaktycznych będą mieli okazję do zdobycia wiedzy na temat szkód zdrowotnych, psychicznych oraz społecznych związanych z używaniem narkotyków. Zaplanowane programy będą miały charakter profilaktyki pierwszorzędowej i będą skierowane do szerokiej populacji młodych osób, wśród których większość jest jeszcze przed inicjacją narkotykową. 8
- Zajęcia profilaktyczne doskonalące umiejętności psychospołeczne. W 2012 r. zaplanowano realizację dwóch profesjonalnych programów z zakresu przeciwdziałania narkomanii oraz doskonalenia umiejętności psychospołecznych: NOE I oraz NOE II, który jest kontynuacją poprzedniego programu. Program NOE I ma zainicjować pewien dłuższy proces pozytywnych zmian w środowisku szkolnym. Jego celem jest przede wszystkim przekształcenie nieprawidłowych przekonań normatywnych panujących wśród młodych ludzi, ma on również motywować do podejmowania osobistych postanowień o zaniechaniu pewnych działań, które mogą prowadzić do uzależnienia. Program składa się z trzech części: 1 część ma na celu uświadomienie młodym ludziom konsekwencji używania narkotyków oraz informuje o szczegółach i skutkach uzależnienia. 2 część akcentuje zaburzający wpływ narkotyków na relacje z innymi ludźmi. 3 część rozwija umiejętność odmawiania, asertywność, zachęca do postawy abstynenckiej i podejmowania osobistych postanowień. Program NOE II jest kontynuacją programu NOE I i zakłada aktywizację rodziców uczniów, którzy uczestniczyli w pierwszej części projektu. Głównymi tematami wspólnych zajęć rodziców i dzieci będą emocje, komunikacja oraz otwartość we wzajemnych relacjach. W/w program posiada pozytywne rekomendacje Ministerstwa Zdrowia i Edukacji Narodowej. - Spotkania informacyjno edukacyjne dla rodziców. Wywiadówki profilaktyczne - spotkania adresowane będą do rodziców uczniów 5 i 6 klas szkół podstawowych oraz rodziców uczniów szkół gimnazjalnych. W/w inicjatywy organizowane będą na terenie ciechanowskich szkół. Celem spotkań będzie podnoszenie poziomu wiedzy beneficjentów na temat zjawiska narkomani, mechanizmu uzależnienia, sposobu działania poszczególnych środków psychoaktywnych a także wyczulanie rodziców na sygnały wskazujące że dziecko jest pod wpływem narkotyku. 2. REALIZACJA PROJEKTÓW PROFILAKTYCZNYCH. W 2012 r. kontynuowana będzie realizacja spotkań profilaktyczno edukacyjnych dla młodzieży pod hasłem Spójrz mu w oczy : Cykl obejmie 12 spotkań prowadzonych w ciągu całego roku (jedno spotkanie w miesiącu). Spotkania są kierowane przede wszystkim do młodzieży zagrożonej problemami społecznymi, w tym m.in. uzależnieniem od środków psychoaktywnych. Adresatami w/w inicjatywy są również nauczyciele, pedagodzy, a także rodzice i opiekunowie zagrożonej młodzieży. Spotkania będą miały charakter otwarty i przyjmą 9
formę spotkań autorskich, świadectw osób dotkniętych uzależnieniem, koncertów profilaktycznych, organizowanych we współpracy z organizacjami pozarządowymi, działającymi w sferze problemów społecznych. Ideą spotkań będzie przybliżanie młodym ludziom problemu uzależnień, wskazanie zagrożeń z nich płynących oraz burzenie mitów związanych z uzależnieniami. 3. DOFINANSOWANIE SPECJALISTYCZNYCH SZKOLEŃ I KONSULTACJI Z DZIEDZINY NARKOMANII. Narkomania co warto wiedzieć, jak rozpoznawać i przeciwdziałać to profesjonalny program adresowany do rad pedagogicznych szkół. W 2012 r. zaplanowano 4 realizację w/w programu, w gimnazjach działających na terenie Ciechanowa. Głównym celem szkolenia będzie wypracowanie strategii postępowania nauczyciela wobec ucznia mającego kontakt z narkotykami. Podczas szkolenia omawiane będą następujące przypadki: postępowanie po ujawnieniu, że uczeń jest pod wpływem narkotyków, postępowanie w przypadku odnalezienia przy uczniu narkotyków. Nauczyciele będą uczeni jak rozpoznawać sygnały wskazujące na kontakt ucznia bądź grupy uczniów z narkotykami, omawiane będą aspekty prawne dotyczące narkotyków i narkomanii. IV Wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów narkomanii. VII EDYCJA KAMPANII PROFILAKTYCZNEJ DLACZEGO WARTO NIE BRAĆ? Jesienią 2012 r. odbędzie się realizacja VII edycja Kampanii Profilaktycznej Dlaczego warto nie brać? W/w inicjatywa będzie miała charakter szeroko zakrojonej akcji z zakresu profilaktyki narkomanii. Kampania odbędzie się przy współudziale lokalnych mediów, szkół oraz innych instytucji deklarujących chęć włączenia się w działania o charakterze profilaktyki uzależnień. Podczas realizacji przedsięwzięcia prowadzona będzie edukacja publiczna, upowszechniane będą materiały informacyjno edukacyjne, zainteresowanym rodzicom przekazane będą testy służące do detekcji środków psychoaktywnych. ZASADY FINANSOWANIA REALIZOWANYCH ZADAŃ: 10
Źródłem finansowania zadań wynikających z Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii są dochody z opłat za korzystanie z wydanych zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Środki zaplanowane w budżecie Miasta na realizację Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2012 wynoszą: 40 000 zł. W/w środki zabezpieczono w dziale 851, rozdział 85153 Ochrona Zdrowia Budżetu Miasta Ciechanów z podziałem na następujące zadania: Nazwa zadania: 1. Punkt Konsultacyjny KARAN (umowa-zlecenie). W punkcie tym finansowane będą: - warsztaty z zakresu profilaktyki narkomanii realizowane wśród uczniów szkół podstawowych oraz gimnazjów z terenu Ciechanowa, - konsultacje dla osób uzależnionych od narkotyków lub eksperymentujących oraz członków ich rodzin. W/w zadania realizowane będą przez przedstawiciela Katolickiego Ruchu Antynarkotycznego KARAN w Warszawie, 4 x w miesiącu po 7 godzin za stawkę 60 zł. / godz. 2. Cykl spotkań z młodzieżą (12 spotkań rocznie). Spotkania z młodzieżą mają na celu przeciwdziałanie problemom społecznym, w tym uzależnieniom poprzez spotkania autorskie, świadectwa osób wychodzących z uzależnienia, koncerty profilaktyczne organizowane przy współpracy z organizacjami pozarządowymi, działającymi w sferze problemów społecznych. 3. Dofinansowanie specjalistycznych szkoleń z dziedziny narkomanii. Szkolenia będą adresowane do rad pedagogicznych szkół - pedagogów, wychowawców klasowych, nauczycieli. Zaplanowano 4 realizację programu pt. Narkomania co warto wiedzieć, jak rozpoznawać i przeciwdziałać. 4. VII Edycja Kampanii Profilaktycznej Dlaczego warto nie brać? W ramach kampanii, we wszystkich szkołach podstawowych i gimnazjalnych realizowane będą programy z zakresu profilaktyki narkomanii (pokazy multimedialne, koncerty profilaktyczne, przedstawienia teatralne itp.). W ramach kampanii zaplanowano realizację programu NOE I oraz NOE II. 5. Zakup materiałów informacyjno edukacyjnych i narkotestów W punkcie tym finansowany będzie zakup takich materiałów informacyjno edukacyjnych z zakresu profilaktyki narkomanii jak: poradniki, broszury, ulotki, plakaty itp. W miarę zapotrzebowania zakupywane będą narkotesty. Koszt realizacji: 10. 000 zł. 8. 000 zł. 5.000 zł. 15.000 zł. 2.000 zł. Sporządziła: A. Chmielewska 11