RAPORT ZA ROK 2015 RYNEK SPOTKAŃ W GDAŃSKU I WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM

RAPORT ZA ROK 2015 RYNEK SPOTKAŃ W GDAŃSKU I WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM

RYNEK SPOTKAŃ W GDAŃSKU I WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM RAPORT ZA ROK 2015 2

GDAŃSK 2016 AUTORZY Dr Anna Kalinowska-Żeleźnik - Uniwersytet Gdański Barbara Chmielewska - Gdańsk Convention Bureau GOT KONSULTACJA NAUKOWA prof. UG dr hab. Robert Bęben - Pomorski Instytut Naukowy im. Prof. Brunona Synaka TŁUMACZENIE BigLetter Tłumaczenia SKŁAD I DRUK Izabela Rutkowska GDAŃSK CONVENTION BUREAU GDAŃSKA ORGANIZACJA TURYSTYCZNA ul. Uczniowska 22, 80-530 Gdańsk, (+48) 58 305 70 80 http://visitgdansk.com/convention gcb@visitgdansk.com 3

fot.: Gdańsk Convention Bureau, Długie Pobrzeże Spis treści Wstęp... 1. Gdańsk i województwo pomorskie jako destynacja biznesowa... 6 1.1. Baza hotelowa... 6 1.2. Obiekty konferencyjne... 6 1.3. Dostępność komunikacyjna... 7 2. Działalność Gdańsk Convention Bureau GOT w 2015 roku... 8 2.1. Wsparcie dla organizatorów spotkań... 8 2.2 Opracowanie materiałów promocyjnych... 8 2.3 Udział Gdańsk Convention Bureau GOT w międzynarodowych targach turystyki biznesowej... 9 2.4 Udział Gdańsk Convention Bureau GOT w międzynarodowych sieciach współpracy ICCA, MPI, ECM... 9 2.5 Program Honorowych Ambasadorów Kongresów Polskich... 9 2.6 Program Rekomendowanych PCO (Profesjonalnych Organizatorów Kongresów)... 10 2.7 Promocja w prasie branżowej i Internecie... 10 3. Rynek spotkań w Gdańsku i Województwie Pomorskim w świetle badań Gdańsk Convention Bureau... 11 3.1. Metodyka badań oraz charakterystyka próby badawczej... 11 3.2. Liczba spotkań biznesowych i ich rodzaje... 12 3.3. Liczba uczestników spotkań biznesowych... 18 3.4. Czas trwania i sezonowość spotkań biznesowych... 22 3.5. Tematyka spotkań... 24 3.6. Uczestnicy spotkań biznesowych... 26 3.7. Pomorski rynek spotkań w latach 2009-2015... 28 Zakończenie... Słowniczek pojęć... Źródła... Wykaz tabel i wykresów... 34 Załączniki... 5 32 33 34 35 4

fot.: Gdańsk Convention Bureau, Długie Pobrzeże Wstęp Turystyka biznesowa, to w Polsce niezwykle ważna gałąź gospodarki o niebagatelnym wpływie na wzrost gospodarczy obszarów, na których się rozwija. Aby podejmować działania wspierające rozwój tego istotnego gospodarczo rynku, określanego terminem rynku spotkań, w województwie pomorskim, potrzebny jest stały monitoring potrzeb i trendów obserwowanych lokalnie oraz porównywanie sukcesywnie zbieranych danych z danymi z innych rejonów Polski. Już od roku 2009 Gdańsk Convention Bureau GOT prowadzi systematyczne badania rynku spotkań, a ich wyniki są wykorzystywane przez wiele różnych podmiotów z województwa pomorskiego i nie tylko. Są one również wykorzystywane przez Poland Convention Bureau Polskiej Organizacji Turystycznej, do opracowania raportu o turystyce biznesowej w Polsce. Głównym celem niniejszego opracowania jest prezentacja wyników badań charakteryzujących liczbę, rozmiar spotkań i wydarzeń organizowanych na terenie województwa pomorskiego w 2015 roku. W raporcie przedstawiono profil uczestników, charakterystykę wydarzeń zorganizowanych przez różnych organizatorów spotkań oraz rozkład poszczególnych kategorii wydarzeń w poszczególnych miastach Trójmiasta i na pozostałych obszarach województwa Wprawdzie autorzy mają świadomość, że prezentowane w opracowaniu dane odzwierciedlają jedynie częściowy obraz lokalnego rynku spotkań, co wynika głównie z bardzo ograniczonego dostępu do danych. Biorąc jednak pod uwagę fakt, że raport ma przede wszystkim walor poznawczy, przekazują go na Państwa ręce w nadziei, że przyczyni się do zwiększenia dynamiki rozwoju branży. Życzymy udanej lektury! Autorzy 5

1. Gdańsk i województwo pomorskie jako destynacja biznesowa 1.1. Baza hotelowa Wielkość, standard i rozmieszczenie bazy noclegowej to kluczowe aspekty atrakcyjności destynacji turystycznej, zarówno dla klientów indywidualnych, jak i biznesowych. Jak wynika z badań prowadzonych przez Gdańską Organizację Turystyczną i Pomorski Instytut Naukowy, turysta biznesowy najczęściej na swoje zakwaterowanie wybiera hotele (zwykle od 3* do 5*). Pod tym kątem w województwie pomorskim nastąpiły w 2015 roku duże pozytywne zmiany. Liczba hoteli na Pomorzu wzrosła ze 183 do 187 obiektów, a w samym Trójmieście z 68 do 70. Oznacza to, że turyści mieli do dyspozycji 17 548 miejsc noclegowych, z czego 8 890 łącznie w Gdańsku, Gdyni i Sopocie. Nowymi gdańskimi obiektami, które miały swoje otwarcie w 2015 roku były Smart Hotel Garnizon (Wrzeszcz), Marina Club (Śródmieście), So Stay (Siedlce), Stay Inn (Śródmieście) oraz Hotel Zatoka (Orunia). Warto zwrócić uwagę, że trzy z tych obiektów zlokalizowane są poza centrum miasta, co może w kolejnych latach sprzyjać decentralizacji gdańskiego rynku spotkań. Natomiast Gdynia może poszczyć się dwoma nowymi obiektami Quadrille Conference & Spa oraz Courtyard by Marriott, które zorientowane są na klienta biznesowego. Nie jest to jednak koniec rozwoju lokalnej oferty noclegowej. W 2015 roku ogłoszono kilkanaście kolejnych inwestycji hotelarskich. W Gdańsku o nowe obiekty na początku 2016 roku wzbogaciły się już okolice Portu Lotniczego im. Lecha Wałęsy (Hotel Faros), Śródmieście (Hotel Almond), Wrzeszcz (Hotel Focus) czy Dolne Miasto (Hotel Sadova), a w Sopocie swoje otwarcie miał Hotel Mohlo. Widać więc, że lokalny rynek hotelowy widzi dalsze możliwości rozwoju, które wykorzystują nowi i dotychczasowi inwestorzy. Tab. 1. Liczba skategoryzowanych hoteli w województwie pomorskim na dzień 31 grudnia 2015 r. * ** *** **** ***** Razem Gdańsk - 7 25 7 4 43 Gdynia - 4 6 2-12 Sopot - 4 6 2 3 15 Region 12 21 52 10 2 117 Razem 12 56 89 21 9 187 Źródło: Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego 1.2. Obiekty konferencyjne W województwie pomorskim funkcjonuje ponad 200 obiektów mogących pełnić funkcje konferencyjne. 158 spośród nich zostało uwzględnionych w najnowszym Katalogu Obiektów Konferencyjnych wydanym przez Gdańsk Convention Bureau (Gdańsk 76, Sopot 12, Gdynia 20, Region 50). Oferują one zarówno kameralne sale, w których mogą odbywać się narady biznesowe czy spotkania z kontrahentami, jak i przestrzenie mogące pomieścić kilkaset lub kilka tysięcy osób. W 2015 roku lokalna oferta konferencyjna przeszła pozytywne zmiany, zarówno pod kątem liczby obiektów, jak i ich standardu. Jak już wspomniano, gdyńska baza konferencyjna powiększyła się o dedykowane klientowi biznesowemu obiekty noclegowe z zapleczem konferencyjnym (wspomniane już Quadrille Conference & Spa oraz Courtyard by Marriott). Z kolei Gdańsk, Wrzeszcz, czyli dzielnica o charakterze biznesowo-handlowym, wzbogaciła się o przestrzeń Garnizonu, w której znajdują się nowe obiekty kulturalno-rozrywkowe i restauracje Eliksir oraz Stary Maneż. Istniejące już obiekty także dbają o to, by oferować uczestnikom spotkań jak najwyższy standard, czego przykładami są hotele Novotel Marina oraz Mercure Gdańsk Posejdon, które przeprowadziły w 2015 roku gruntowne remonty swoich zapleczy konferencyjnych. 6

1.3. Dostępność komunikacyjna Skomunikowanie Pomorza z innym rejonami kraju i kontynentu polepsza się z roku na rok. Rok 2015 zapisał się szczególnie pod kątem transportu kolejowego. Swoją inaugurację miały połączenia obsługiwane przez pociągi Pendolino, co znacząco podniosło komfort jazdy. Skróceniu uległ również czas podróży pomiędzy Trójmiastem a największymi polskimi miastami. Do Warszawy dostaniemy się w 3 godziny, do Krakowa w 5,5, a do Wrocławia w zaledwie 6 godzin. Na standard podróżowania koleją pozytywnie wpływają też kolejne remonty peronów, których zwieńczeniem będzie planowany na 2016/17 rok gruntowny remont Dworca Gdańsk Główny. Tab. 2. Liczba pasażerów w Porcie Lotniczym im. Lecha Wałęsy w latach 2013-2015 Liczba pasażerów w Porcie Lotniczym w latach 2013-2015 Zmiana 2014/2015 2013 2014 2015 liczba w % 2 833 997 3 288 435 3 706 180 417 745 112,7% Źródło: Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy Najwygodniejszym sposobem podróżowania pomiędzy Trójmiastem a zagranicznymi destynacjami pozostają połączenia lotnicze. Port Lotniczy im. Lecha Wałęsa kontynuuje rokroczny wzrost w liczbie obsłużonych pasażerów. W 2015 wyniosła ona 3 706 108, co stanowiło prawie 13% wzrost w porównaniu do roku uprzedniego. W celu przystosowania przestrzeni do większego ruchu oraz zapewnienia wyższego komfortu podróży wybudowano nowy terminal przylotów T2, który zwiększy przepustowość lotniska z 5 do 7 mln pasażerów rocznie. Samoloty z Gdańska latały bezpośrednio aż do 54 destynacji i były obsługiwane przez 8 przewoźników. Znaczący wpływ na popularność Gdańska i Regionu wśród turystów zagranicznych ma funkcjonowanie bezpośrednich połączeń obsługiwanych przez tanie linie lotnicze. W 2015 roku efekt ten był szczególnie widoczny w przypadku krajów skandynawskich, których obywatele stanowili prawie 20% wszystkich turystów w Gdańsku. Ten kierunek podróży wspierany jest dodatkowo przez kursowanie promów firm Stena Line i Polferries, które łączą odpowiednio Port Gdynia z Karlskroną i Port Gdańsk z Nynäshamn. Tab. 3. Liczba pasażerów w Porcie Gdynia w latach 2013-2015 Liczba pasażerów w Porcie Gdynia w latach 2013-2015 Zmiana 2014/2015 2013 2014 2015 liczba w % 589 863 652 011 665 490 13 479 102,1% Źródło: Port Gdynia Tab. 4. Liczba pasażerów w Porcie Gdańsk w latach 2013-2015 Liczba pasażerów w Porcie Gdańsk w latach 2013-2015 Zmiana 2014/2015 2013 2014 2015 liczba w % 136 378 137 784 118 354-19 430 85,9% Źródło: Port Gdańsk 7

2. Działalność Gdańsk Convention Bureau GOT w 2015 roku fot.: Gdańsk Convention Bureau, Długie Pobrzeże 2.1. Wsparcie dla organizatorów spotkań Gdańsk Convention Bureau od wielu lat pracuje na rzecz wzmacniania pozycji Gdańska i Regionu jako atrakcyjnych destynacji spotkań biznesowych. Głównymi elementami działań jest bezpośrednie wspieranie organizatorów w kontaktach z przedstawicielami lokalnej branży, wydawanie i rozpowszechnianie materiałów informacyjnopromocyjnych, organizacja tzw. Welcome Desk oraz punktów informacji turystycznej podczas wydarzeń. Coraz większy nacisk kładziony jest również na aktywne pozyskiwanie wydarzeń o międzynarodowym zasięgu poprzez przygotowywanie ofert i nawiązywanie nowych kontaktów podczas wyjazdów na targi. Rozpoznawalność i zaufanie, którymi cieszy się Gdańsk Convention Bureau skutkuje również rosnącą liczbą otrzymywanych zapytań, która w 2015 roku wyniosła 106. 2.2 Opracowanie materiałów promocyjnych Materiały promocyjne są istotnym narzędziem do komunikowania lokalnej oferty turystycznej. W 2015 roku kontynuowano wydawanie dotychczas istniejących wydawnictw, które cieszą się popularnością wśród turystów, a także opracowano nowe wydawnictwa, dedykowane organizatorom potencjalnych spotkań. Stałe publikacje, które dostępne są w Punktach Informacji Turystycznej, to Hity Gdańska (posiadające 6 wersji językowych), Dwa dni wolności, czyli weekend w Gdańsku, Skarb Gdańska - bursztyn oraz mapa turystyczna Gdańska. Wszystkie te materiały przekazywane są także obiektom noclegowym, restauracjom oraz innym podmiotom zorientowanym na turystów. Są one również do dyspozycji organizatorów spotkań jako materiały dla uczestników. Poza ogólnymi wydawnictwami turystycznymi, Gdańsk Convention Bureau opracowało w 2015 roku także materiały dedykowane turystom biznesowym i organizatorom spotkań. Pierwszym z nich był folder Where Business Meets, w którym zawarte są podstawowe informacje na temat bazy konferencyjnej oraz dostępności komunikacyjnej Gdańska i Regionu. Natomiast kolejnym była zaktualizowana wersja Katalogu Obiektów Biznesowych, opisująca 158 wybranych obiektów z terenu całego województwa. Stanowi on kompleksowe źródło informacji na temat pojemności 8

sal konferencyjnych, rozmieszczenia obiektów oraz ich ofert. Wersja elektroniczna katalogu dostępna jest na stronie VisitGdansk.com 2.3 Udział Gdańsk Convention Bureau GOT w międzynarodowych targach turystyki biznesowej Targi turystyki biznesowej to w dalszym ciągu istotny kanał promowania Gdańska i Regionu oraz pozyskiwania nowych kontaktów, które mogą w przyszłości zaowocować organizacją dużych spotkań o międzynarodowym zasięgu. Podczas wydarzeń tego typu Gdańsk prezentuje się na dedykowanym stoisku jako destynacja biznesowa, a dodatkowo odbywają się spotkania typu b2b, podczas których indywidualni organizatorzy mogą zapoznać się z naszą ofertą i przekonać, że Pomorze jest idealnym miejscem na organizację ich konferencji lub kongresów. W 2015 roku przedstawiciele Gdańsk Convention Bureau wzięli udział w trzech targach: CONVENE 2015, które odbyły się w Wilnie w dniach 11-12.02; Tourism And Events Expo Ostróda, które odbyły się 8-9.10 w Ostródzie; IBTM 2015, które miały miejsce 17-19.11 w Barcelonie. Ich efektami było odbytych kilkadziesiąt spotkań stolikowych i tyleż pozyskanych nowych kontaktów, zwiększenie rozpoznawalności Gdańska i Regionu na arenie międzynarodowej oraz kilkanaście wizyt studyjnych. Na stoisku, poza samymi destynacjami, promowani byli również Członkowie Gdańskiej Organizacji Turystycznej. 2.4 Udział Gdańsk Convention Bureau GOT w międzynarodowych sieciach współpracy ICCA, MPI, ECM Międzynarodowe sieci współpracy pozwalają na zwiększenie zasięgu prowadzonych działań promocyjnych, wymianę doświadczeń oraz podejmowanie wspólnych działań na rzecz zwiększania atrakcyjności destynacji. Gdańsk Convention Bureau GOT jest aktywnym członkiem trzech organizacji: ICCA International Congress & Convention Association (w imieniu Miasta Gdańska), ECM - European Cities Marketing (członkostwo od 2015 roku) oraz MPI Meeting Professionals International (członkostwo osobowe przedstawiciela GOT/GCB). W ramach członkostwa w ICCA przedstawiciele Gdańsk Convention Bureau wzięli udział w dwóch ważnych spotkaniach. ICCA Research, Sales & Marketing Programme (RSMP), które w 2015 roku miało miejsce w Amsterdamie, było okazją do zapoznania się w najnowszymi standardami funkcjonowania branży oraz nawiązania nowych kontaktów. Z kolei konferencja ICCA Central European Chapter Summer Meeting (odbywająca się w Warszawie) pod hasłem Money makes a world go round posłużyła do zapoznania się z opiniami ekspertów na temat polityk cenowych w turystyce. W ramach współpracy z MPI również odbyło się kilka spotkań (Konferencja MPI EMEC European Meetings & Events 2015 w Krakowie oraz MPI Business Plan Meeting w Zakopanem), w których wzięli udział przedstawiciele GCB/GOT. W 2015 roku Gdańska Organizacja Turystyczna/Gdańsk Convention Bureau została członkiem European Cities Marketing, stowarzyszenia skupiającego przedstawicieli europejskich miast, którego celem jest poprawa konkurencyjności i wyników zrzeszonych miast. Od 2016 umożliwi to również porównywanie Gdańska do innych europejskich destynacji pod kątem turystyki biznesowej i indywidualnej, gdyż zostanie on uwzględniony w wydawanych raportach i systemie TourMIS. 2.5 Program Honorowych Ambasadorów Kongresów Polskich Pomorski Klub Ambasadora Kongresów Polskich funkcjonuje od listopada 2011 r. Cały program Ambasadorów Kongresów Polskich służy zachęcaniu osób mających kontakty zagraniczne zwłaszcza naukowców, biznesmenów, specjalistów różnych branż do skutecznego przyciągania do danego kraju międzynarodowych konferencji i kongresów. Od 2005 roku 9

liczba Honorowych Ambasadorów z Pomorza sukcesywnie wzrasta. Przez 10 lat funkcjonowania do programu dołączyło 25-ciu przedstawicieli świata nauki, biznesu, polityki oraz sportu. W 2015 roku Honorowymi Ambasadorami zostali dr inż. Tomasz Neumann i prof. dr hab. Grzegorz Węgrzyn. Dołączanie do grona Ambasadorów kolejnych przedstawicieli pomorskich uczelni wyższych pokazuje znaczenie tego sektora dla rozwoju lokalnego rynku spotkań. Poprzez swoją działalność naukową i organizacyjną, mają oni wymierny wpływ na rozpoznawalność Trójmiasta wśród zagranicznych uczestników wydarzeń. 17 września 2015 r. w Katowicach odbyła się uroczysta Gala wręczenia dyplomów dla Honorowych Ambasadorów Kongresów Polskich, w której brał udział również przedstawiciel Gdańsk Convention Bureau GOT. 2.6 Program Rekomendowanych PCO (Profesjonalnych Organizatorów Kongresów) Gdańsk Convention Bureau (GCB) prowadzi Program Rekomendacji firm wyspecjalizowanych w kompleksowej organizacji i obsłudze kongresów w Gdańsku i Regionie, tzw. Profesjonalnych Organizatorów Kongresów (PCO). W 2015 roku przeprowadzono weryfikację podmiotów posiadających rekomendacje. W wyniku ponownego procesu selekcji wyłonionych zostało siedem podmiotów: Aktiv Tours Reisen, ATP Activity, Grupa Travel, Mazurkas Travel, Tarifa Corporate Events, Teja Tur, Joytrip.pl. Rekomendację uzyskują podmioty gospodarcze wyspecjalizowane w planowaniu i organizacji konferencji, posiadające odpowiednie doświadczenie w obrębie merytorycznego i organizacyjnego przygotowania w tym zakresie, zaplecze techniczne oraz zespół pracowników umożliwiających pełną realizację konferencji własnej lub zleconej. Podobne programy rekomendacji istnieją już na całym świecie i cieszą się dużą popularnością. Rekomendacje Convention Bureau są gwarantem najwyższej jakości oferowanych usług. Potencjalni zleceniodawcy organizacji konferencji mają więc pewność, że uzyskają to czego oczekują, na wysokim poziomie. Program rekomendacji GCB jest oparty na założeniach programu Convention Bureau of Poland, dostosowany do możliwości Gdańska i Regionu. 2.7 Promocja w prasie branżowej i Internecie Popularność Gdańska jako destynacji biznesowej zależy w dużej części od rozpoznawalności i wizerunku miasta. W tym kierunku podejmowane są szeroko zakrojone działania promocyjne, zarówno o zasięgu krajowym, jak i międzynarodowym. W 2015 roku ukazało się łącznie 472 publikacji dotyczących działalności Gdańsk Convention Bureau/Gdańskiej Organizacji Turystycznej i prowadzonych projektów. Poza artykułami w prasie krajowej i zagranicznej oraz na portalach internetowych, fot.: Gdańsk Convention Bureau, Fontanna Neptuna 10

działalność GCB/GOT zaowocowała nakręceniem odcinka programu Nie ma jak Polska TVP1 dotyczącego Gdańska. Promocja internetowa miasta jako destynacji turystycznej opierała się głównie na dwóch portalach Gdańsk4u. pl (który od 2016 roku funkcjonuje pod nową nazwą VisitGdańsk), poświęconemu turystyce indywidualnej oraz GdańskConvention.pl, dedykowanemu turystom biznesowym. Dodatkowo prowadzone były intensywne działania w mediach społecznościowych, skoncentrowane na profilach Gdańsk4u oraz Gdańsk Convention Bureau. 3. Rynek spotkań w Gdańsku i Województwie Pomorskim w świetle badań Gdańsk Convention Bureau 3.1. Metodyka badań oraz charakterystyka próby badawczej Głównym celem przeprowadzonego badania było zebranie informacji umożliwiających dokonanie charakterystyki wydarzeń z obszaru turystyki biznesowej, które zostały zorganizowane na terenie województwa pomorskiego w roku 2015, z uwzględnieniem ich liczby oraz wielkości. Podobnie jak w minionych latach, badaniem objęto spotkania, które spełniają następujące kryteria wyznaczone przez Światową Organizację Turystyczną (UNWTO World Tourism Organization) tj.: liczba uczestników jest nie mniejsza niż 10 osób, czas trwania to minimum 4 godziny, zostały zorganizowane w sali, specjalnie w tym celu wynajętej i opłaconej. Ankieta (patrz załącznik 1), opracowana według wzoru Poland Convention Bureau POT, została skierowana do zarządców obiektów, które świadczą usługi na rynku spotkań. Zakres podmiotowy badania obejmował cztery rodzaje obiektów: hotel z zapleczem konferencyjnym, centra wystawiennicze/konferencyjne, sale na specjalne wydarzenie, szkoły wyższe. Zakres przedmiotowy dotyczył następujących aspektów: liczby spotkań, kategorii spotkań, tematyki organizowanych spotkań, czasu trwania spotkań i sezonowość ich organizowania, profilu grup uczestników, oraz liczby uczestników. Badaniem objęto spotkania, które odbyły się na terenie województwa pomorskiego w roku 2015. Z uwagi na rozkład terytorialny różnych spotkań, obserwowany w minionych latach, dla celów badania województwo podzielono na cztery obszary: Gdańsk, Sopot, Gdynia oraz pozostały obszar województwa, określony terminem Regionu. W Regionie brano pod uwagę te miejscowości, w których znajdują się obiekty świadczące usługi związane z obsługą spotkań, dysponujące salą mieszczącą min. 50 osób. W badaniach wyszczególniono cztery kategorie spotkań biznesowych: kongresy/konferencje, wydarzenia korporacyjne, wydarzenia motywacyjne oraz targi/wystawy. W opisywanej w niniejszym Raporcie edycji badania wzięły udział łącznie 54 obiekty, wśród nich 31 hoteli z zapleczem konferencyjnym, 4 centra wystawienniczo-konferencyjne, 17 sal na specjalne wydarzenie (m.in. obiekty pełniące na co dzień funkcje kulturalne, sportowe i edukacyjne) oraz 2 szkoły wyższe. 11

RYNEK SPOTKAŃ W GDAŃSKU I WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM GDAŃSK CONVENTION BUREAU RAPORT 2015 Analizując wyniki prezentowane w Raporcie, należy brać pod uwagę fakt, że badane obiekty stanowią jedynie część populacji wszystkich obiektów, w których na terenie województwa pomorskiego organizowane są spotkania biznesowe. Pomimo tego, że dzięki efektywnej akcji informacyjnej prowadzonej przez Gdańsk Convention Bureau GOT wśród dysponentów takich obiektów, w roku 2015 dane przekazało o 21 obiektów więcej niż w roku 2014, to i tak wartości prezentowane w opracowaniu mogą być niedoszacowane, a wielkość lokalnego rynku spotkań znacząco wyższa. 3.2. Liczba spotkań biznesowych i ich rodzaje W toku przeprowadzonego badania, w roku 2015 odnotowano w województwie pomorskim łącznie 4 041 spotkań biznesowych, a więc o ponad tysiąc więcej niż w roku 2014 (wówczas odnotowano 2953 spotkania). W porównaniu do roku 2009, w którym w sprawozdaniach znalazły się 1 434 spotkania, nastąpił prawie trzykrotny wzrost ogólnej ich liczby. Jak wynika ze szczegółowej analizy zebranych informacji, wpływ na takie wyniki ma nie tylko zwiększona liczba obiektów, które przekazały dane statystyczne, ale także polepszająca się infrastruktura konferencyjna (gruntowny remont swoich zapleczy konferencyjnych przeprowadziły w 2015 roku takie hotele jak Novotel Gdańsk Marina czy Mercure Gdańsk Posejdon) oraz działania promocyjne i informacyjne lokalnej branży, które przyczyniają się do ciągłego rozwoju pomorskiego rynku spotkań. Tab. 5. Liczba i struktura przestrzenna spotkań biznesowych odnotowanych na terenie województwa pomorskiego w roku 2015 Liczba spotkań % Gdańsk 3 245 80,30% Region 576 129 91 4 041 14,25% Gdynia Sopot Razem 3,19% 2,25% 100,00% W roku 2015, wzorem lat ubiegłych, najwięcej spotkań biznesowych odnotowano w Gdańsku (zob. tab 1), którego udział w pomorskim rynku spotkań ponownie przekroczył 80%. W Regionie odnotowano 576 wydarzeń (14% udział w rynku), a w Gdyni 129 (3% udziału w rynku). Na czwartej pozycji mamy Sopot z liczbą 91 spotkań, co daje mu 2% udział w rynku. fot.: Archiwum Urzędu Miasta Gdyni, Panorama Gdyni 12

Rys. 1. Struktura pomorskiego rynku spotkań biznesowych w roku 2015 W toku dalszych analiz odnotowane w toku badania spotkania biznesowe zostały podzielone na cztery kategorie, odzwierciedlające zasięg ich oddziaływania (skąd przybyli uczestnicy). Wyróżniono więc spotkania: lokalne, wojewódzkie, ogólnopolskie oraz międzynarodowe. W świetle zebranych danych roku 2015 najwięcej z analizowanych spotkań miało zasięg ogólnopolski (1 437). Odbyło się ich o 95 więcej niż spotkań lokalnych (1 342). Spotkań wojewódzkich odnotowano 653, natomiast wydarzeń o zasięgu międzynarodowym 609. Warto zauważyć, że w roku 2015 zarejestrowano aż o 290 spotkań międzynarodowych więcej, niż w roku 2014 (por. Rynek spotkań w Gdańsku i województwie pomorskim. Raport za rok 2014, Gdańsk Convention Bureau, Gdańsk 2015). Tab. 6. Liczba spotkań biznesowych w Gdańsku, Gdyni, Sopocie i Regionie w 2015 roku według zasięgu Gdańsk Sopot Gdynia Region Razem Lokalne 1 191 36 45 70 1 342 Wojewódzkie 513 8 12 120 653 Ogólnopolskie 1 070 23 41 303 1 437 Międzynarodowe 471 24 31 83 609 Razem 3 245 91 129 576 4 041 Spotkania lokalne najchętniej organizowano w Gdańsku, Gdyni i Sopocie. Wprawdzie nominalne wartości w przypadku Gdyni i Sopotu są relatywnie małe, ale jeżeli porównamy liczby z tab. 2 z przeciętną liczbą spotkań wyznaczającą udział w rynku poszczególnych obszarów, prezentowany w tab. 1, to zaobserwujemy, że spotkania lokalne są chętniej organizowane w Trójmieście, a ogólnopolskie w Regionie. Odzwierciedla to atrakcyjną propozycję Regionu dla spotkań ogólnopolskich, prawdopodobnie głównie o charakterze integracyjnym lub konferencyjnym. Zgromadzone dane ilustrują również duże znacznie spotkań międzynarodowych dla właścicieli i zarządców infrastruktury z Sopotu. Spotkań takich jest w Sopocie więcej (24) niż spotkań ogólnopolskich (23). Co więcej, imprezy międzynarodowe stanowią tu ponad 25% wszystkich odnotowanych wydarzeń. 13

Następnym kryterium klasyfikacyjnym był charakter wydarzenia, który analizowana w następujących kategoriach: kongres/konferencja, wydarzenie korporacyjne, wydarzenie motywacyjne oraz targi/wystawy. Rys. 2. Liczba spotkań biznesowych w Trójmieście i Regionie według charakteru wydarzenia w 2015 roku W świetle zebranych danych, najczęstszym typem spotkania organizowanego w roku 2015 w województwie pomorskim był kongres/konferencja. Łącznie odnotowano ich 2110, co stanowi ponad połowę (52%) wszystkich zarejestrowanych spotkań. Wśród nich 305 miało charakter międzynarodowy. Najwięcej, bo aż 1703 kongresów/konferencji odnotowano w Gdańsku. W Regionie było ich 263, w Gdyni 106 i 38 w Sopocie. Na drugim miejscu zestawienia poszczególnych kategorii spotkań znajdują się wydarzenia motywacyjne z wynikiem 1 782 wydarzeń, z czego 269 miało charakter międzynarodowy. Najwięcej tego rodzaju spotkań odnotowano w Gdańsku (1 214 krajowych i 215 międzynarodowych). W dalszej kolejności uplasował się Region (255 krajowych i 48 międzynarodowych), Sopot (37 krajowych i 5 międzynarodowych) oraz Gdynia, w której zanotowano ich łącznie 8 (7 krajowych i 1 międzynarodowe). W świetle danych jakościowych uzyskanych od członków Gdańskiej Organizacji Turystycznej można stwierdzić, że imprezy motywacyjne mają coraz częściej charakter hybrydowy, a więc realizują dodatkowe cele, przypisane innym formom spotkań (np. wydarzeniom korporacyjnym). Można więc oczekiwać, że w kolejnych latach organizatorzy będą chcieli łączyć cele integracyjne oraz szkoleniowe, co może mieć wpływ na wzrost atrakcyjności infrastruktury, która będzie sprzyjała ich osiąganiu. Z uwagi na zakres niniejszego opracowania, nie analizowano przesłanek decyzyjnych wpływających na wybór poszczególnych obiektów i lokalizacji. Ciekawym byłoby np. ustalenie, czy w perspektywie kolejnych kilku lat ważniejsze będzie dobre skomunikowanie ośrodków miejskich tj. Gdańsk, Gdynia i Sopot, czy walory innych miejsc położonych z dala od miejskiego gwaru, rozrywek i szybkiego tempa życia aglomeracji. 14

Trzecie miejsce w klasyfikacji, z przewagą zaledwie 3 spotkań nad wydarzeniami motywacyjnymi, zajęły targi/wystawy, których w 2015 roku odnotowano łącznie 76, w tym 17 o charakterze międzynarodowym. Wprawdzie ta kategoria stanowi niespełna 2% ogólnej liczby analizowanych spotkań, ale jeżeli chodzi o liczbę uczestników odwiedzających przy tej okazji Trójmiasto i ich wpływ na rozwój gospodarczy regionu, to targi i wystawy mają zapewne zdecydowanie większe znaczenie. Ponieważ kluczową kwestią przy organizacji targów/wystaw jest odpowiednia, specjalistyczna infrastruktura, pierwsze miejsce w województwie pomorskim zajął Gdańsk (53 imprezy krajowe i 15 międzynarodowych). Wynika to z faktu, że to właśnie w Gdańsku zlokalizowane jest największe na Pomorzu Centrum Wystawienniczo-Konferencyjne AmberExpo. W Gdyni odnotowano łącznie 5 imprez o charakterze targowo wystawienniczym (4 krajowe i 1 międzynarodową), a w Sopocie jedną (wydarzenie międzynarodowe). Ostatnie, czwarte miejsce w zestawieniu poszczególnych kategorii imprez objętych badaniem, zajmują wydarzenia korporacyjne. Łącznie odnotowano ich 73, w tym 18 o charakterze międzynarodowym. Zdecydowany spadek liczby tego rodzaju wydarzeń w porównaniu z rokiem ubiegłym (kiedy to odnotowano ich ponad 900) może wynikać z ich specyfiki lub/i zmieniających się trendów. Aby jednak sformułować jakieś wnioski, konieczne będzie odniesienie danych odnotowanych w pomorskim do danych z innych rejonów Polski lub uważna obserwacja tego zjawiska w kolejnej edycji badania. Najwięcej wydarzeń korporacyjnych odbyło się w Gdańsku (30 krajowych i 15 międzynarodowych. Gdynia i Sopot odnotowano po 10 imprez, natomiast w Regionie 8 takich wydarzeń. Szczegółowe dane dotyczące liczby spotkań w poszczególnych kategoriach zestawiono w tab. nr 3. Tab. 7. Liczba spotkań biznesowych w Trójmieście i Regionie w roku 2015 według kategorii spotkania Kategoria spotkania kongres/ konferencja wydarzenie korporacyjne wydarzenie motywacyjne targi/wystawy Razem Liczba spotkań krajowe międzynarodowe Ogółem Gdańsk Sopot Gdynia Region Gdańsk Sopot Gdynia Region 2 110 52,21% 1 477 23 77 228 226 15 29 35 73 1,81% 30 7 10 8 15 3 0 0 1 782 44,10% 1 214 37 7 255 215 5 1 48 76 1,88% 53 0 4 2 15 1 1 0 4 041 100% 2 774 67 98 493 471 24 31 83 Kolejny obszar analiz dotyczył obiektów, w których odbywały się poszczególne wydarzenia. Podzielono je na cztery następujące kategorie: hotel z zapleczem konferencyjnym, centrum wystawiennicze/kongresowe, sala na specjalne wydarzenie oraz szkoła wyższa. 15

Rys. 3. Struktura spotkań biznesowych według rodzaju obiektu w 2015 roku Prawdopodobnie z uwagi na kompleksowość oferty (nocleg + konferencja + program towarzyszący), obiektami najczęściej wybieranymi przez organizatorów analizowanych wydarzeń były hotele z zapleczem konferencyjnym. Podobnie jak w 2014 roku w tego rodzaju obiektach odnotowano ponad 60% wszystkich spotkań. Zauważalna jest jednak wyraźna tendencja spadkowa udziału wydarzeń organizowanych w tego typu obiektów w ogólnej liczbie spotkań (77% w 2013; 62% w 2014; 60% w 2015). Z informacji napływających od podmiotów współpracujących z Gdańską Organizacją Turystyczną wynika, że dążąc do zwiększenia atrakcyjności realizowanych spotkań, ich organizatorzy coraz częściej wybierają np. unique venues, czyli obiekty lub sale pełniące na co dzień funkcje sportowe lub kulturalne, zamiast doskonale znanego, a przez to przewidywalnego hotelu. I tak następne miejsce w zestawieniu obiektów, w których odbywają się różne wydarzenia, zajmują właśnie sale na specjalne wydarzenia (26%). Wysoki udział tego rodzaju obiektów wskazuje na rosnące zainteresowanie organizatorów spotkań biznesowych miejscami niepowtarzalnymi. Z dodatkowych informacji wynika, że organizatorzy chętnie wybierają miejsca związane z kulturą i historią danego regionu, poszukując obiektów niestandardowych, dostarczających nietypowych wrażeń i atrakcji, które sprawią, iż spotkanie zostanie lepiej zapamiętane przez uczestników oraz wysoko ocenione w ankietach ewaluacyjnych. Coraz więcej placówek kulturalnych, muzeów, czy obiektów sportowych w miarę posiadanych możliwości i ograniczeń, doskonale wykorzystuje zainteresowanie rynku organizacją nietypowych wydarzeń. Może na to wskazywać również wzrostowa tendencja wartości udziału imprez odbywających się w salach na specjalne wydarzenie w ogólnej liczbie spotkań (14% w 2013, 18% w 2014, 26% w 2015). Trend ten może kreować zapotrzebowanie na wykwalifikowany personel z doświadczeniem w zakresie organizacji spotkań, tak aby współpraca z tą wymagającą branżą przebiegała bezproblemowo. W centrach wystawienniczych/kongresowych zorganizowano 8% spotkań, a szkoły wyższe gościły niespełna 5% wszystkich wydarzeń. 16

Tab. 8. Liczba spotkań biznesowych w Trójmieście i Regionie w roku 2015 według kategorii spotkań i rodzaju obiektu Hotel z zapleczem konferencyjnym Centrum wystawiennicze kongresowe Sala na specjalne wydarzenie Szkoły wyższe kongres/konferencja 1 397 220 351 142 wydarzenie korporacyjne 42 1 16 0 wydarzenie motywacyjne 958 100 685 53 targi/wystawy 39 21 16 0 Razem 2 436 342 1 068 195 W hotelach z zapleczem konferencyjnym odnotowano łącznie 2 436 spotkań, w tym najwięcej kongresów/konferencji (1397) oraz wydarzeń motywacyjnych (958). W salach na specjalne wydarzenia miało miejsce 1 068 spotkań, w tym 685 wydarzeń motywacyjnych i 351 kongresów/konferencji. Podobnie jak w latach ubiegłych w 2015 roku w centrach wystawienniczych/kongresowych, największy odsetek spotkań stanowiły kongresy/konferencje (220 na 342 odnotowane ogółem imprezy), co wynika z charakteru tych obiektów, w tym dedykowanej takim spotkaniom infrastruktury. Ten rodzaj obiektu cieszył się także powodzeniem wśród organizatorów wydarzeń motywacyjnych, których odbyło się 100. Imprez targowych odnotowano 21, przy czym w przypadku targów większe znaczenie od nominalne liczby spotkań ma ich skala. Na przykład organizowane w 2015 roku targi TRAKO 2015 zgromadziły prawie 15,5 tysiąca gości oraz ponad 600 wystawców z 20 krajów, zaś 22 Międzynarodowe Targi Bursztynu, Biżuterii i Kamieni Jubilerskich Amberif 2015 480 wystawców z 55 krajów i blisko 6,8 tysiąca kontrahentów. Szkoły wyższe gościły w badanym okresie 195 spotkań, z czego 142 stanowiły kongresy/konferencje, a 53 zostały sklasyfikowane jako wydarzenia motywacyjne. Poprawa istniejącej infrastruktury i rozbudowa campusów wyższych uczelni została zauważona przez organizatorów spotkań biznesowych, którzy szukając dobrze wyposażonych sal w nowoczesnych budynkach, coraz chętniej korzystają z oferty pomorskich uczelni. fot.: Wojciech Jakubowski/FOTOKOMBINAT.PL, Międzynarodowe Targi Gdańskie S.A./Stadion Energa Gdańsk 17

Tab. 9. Liczba spotkań biznesowych w Trójmieście i Regionie w 2015 roku według rodzaju obiektu i lokalizacji Rodzaj obiektu Gdańsk Sopot Gdynia Region Ogółem hotel z zapleczem konferencyjnym 1 887 35 85 429 2 436 centrum wystawienniczo-konferencyjne 290 1 31 20 342 sala na specjalne wydarzenie 912 21 13 127 1 073 szkoły wyższe 156 34 0 0 190 Razem 3 245 91 129 576 4 041 We wszystkich rozpatrywanych lokalizacjach (Gdańsk, Sopot, Gdynia, Region) spotkania organizowano we wszystkich analizowanych rodzajach obiektów (hotelach z zapleczem konferencyjnym, centrach wystawienniczych/konferencyjnych salach na specjalne wydarzenie oraz szkołach wyższych). Świadczy to o dobrym zróżnicowaniu oferty województwa pomorskiego, która wychodzi naprzeciw oczekiwań organizatorów każdego z analizowanych typów spotkania. 3.3. Liczba uczestników spotkań biznesowych W roku 2015 w województwie pomorskim zgromadzono na różnych wydarzeniach będących przedmiotem analiz ponad 429 tysięcy uczestników spotkań biznesowych. W porównaniu do roku poprzedniego widoczny jest znaczny wzrost tej liczby, jednak patrząc na zestawienie danych za lata 2009-2015 zaprezentowane w tab. nr 18, trudno jest formułować jednoznaczne wnioski tym zakresie. Zmiany odnotowanych wartości mogą po części wynikać z różnej liczby podmiotów uczestniczących w badaniach, cykliczności niektórych dużych imprez tj. TRAKO, czy też jakości materiału źródłowego. Tab. 10. Liczba uczestników spotkań biznesowych według lokalizacji w 2015 roku Liczba uczestników % Gdańsk 357 218 83,25% Sopot 12 432 2,90% Gdynia 34 180 7,97% Region 25 228 5,88% Razem 429 058 100,00% Biorąc pod uwagę odnotowaną liczbę uczestników różnych wydarzeń, najliczniej odwiedzanym miastem był Gdańsk, w którym gościło ponad 350 tysięcy uczestników spotkań, co stanowi aż 83% łącznej liczby uczestników wszystkich spotkań biznesowych odnotowanych w województwie pomorskim w 2015 roku. W Gdyni wykazano 34 180 osób (niecałe 8%), w Regionie 25 228 osób (prawie 6%), a w Sopocie 12 432 osób (2,9%). Sięgając do danych historycznych łatwo stwierdzić, że Gdańsk jest zdecydowanym liderem, od kiedy prowadzone są badania i sporządzane tego typu zestawienia. Po części wynika to z większej liczby danych przekazanych przez gdańskie obiekty, lecz bez wątpienia istotne są także różnice w wielkości baz konferencyjnych badanych miastach oraz rozpoznawalność Gdańska w skali kraju i świata. W świetle gromadzonych danych zauważalna jest tendencja wzrostowa udziału liczby osób goszczących w Gdańsku w ogólnej liczbie uczestników spotkań biznesowych (75% w 2013 roku, 77% w 2014 roku i 83% w 2015 roku). Może to oznaczać dalsze umocnienie pozycji Gdańska, jako rozpoznawalnej i atrakcyjnej destynacji dla spotkań biznesowych. 18

Rys. 4. Struktura pomorskiego rynku spotkań biznesowych według liczby uczestników w 2015 roku Analizując łączną liczbę zarejestrowanych uczestników wydarzeń przez pryzmat kryterium jakim jest zasięg spotkania, najliczniejszą grupę gości stanowili uczestnicy spotkań ogólnopolskich 186 513. Następnie byli to uczestnicy wydarzeń o zasięgu lokalnym (94 254 osoby), wojewódzkim (92 259 osób) oraz międzynarodowym (87 174 osoby). W Gdańsku, Gdyni i Regionie najwięcej osób uczestniczyło w spotkaniach ogólnopolskich (odpowiednio: 114 739, 21 565 oraz 15 747 osób). Natomiast w Sopocie dominowali uczestnicy spotkań międzynarodowych (4 111 osób), co potwierdza tezę o dużej atrakcyjności Sopotu dla organizatorów spotkań międzynarodowych, formułowaną we wcześniejszej części opracowania. Tab. 11. Liczba uczestników spotkań biznesowych w Trójmieście i Regionie według zasięgu w 2015 roku Gdańsk Sopot Gdynia Region Razem lokalne 82 175 3 961 5 306 2 812 94 254 wojewódzkie 85 320 1 140 1 594 4 205 92 259 ogólnopolskie 114 739 3 220 21 565 15 747 186 513 międzynarodowe 74 984 4 111 5 715 2 464 87 274 Razem 357 218 12 432 34 180 25 228 429 058 Według danych dostarczonych przez respondentów, podobnie jak w ubiegłych latach najwięcej osób wzięło udział w kongresach/konferencjach - 154 617, co stanowi 36% łącznej liczby uczestników wszystkich rodzajów spotkań odnotowanych w województwie pomorskim w badanym okresie. Drugą pozycję, jak pokazuje tabela nr 8, zajmują wydarzenia motywacyjne (134 569, 31%), a trzecią targi/wystawy z liczbą 128 272 uczestników (30%). Najmniej liczną grupę stanowili uczestnicy wydarzeń korporacyjnych 11 600 osób (3%). Na uwagę zasługuje stosunkowo niewielka różnica w liczbie uczestników kongresów/konferencji, wydarzeń motywacyjnych i targów/wystaw a liczbą uczestników wydarzeń korporacyjnych. Może to wynikać z tego, że korporacje, szukając oszczędności, rezygnują z organizacji szkoleń, warsztatów, czy premier produktów - zaliczanych do spotkań korporacyjnych, albo zmieniają się trendy rynkowe, co powinno być przedmiotem dalszych obserwacji. 19

Tab. 12. Liczba uczestników spotkań biznesowych według kategorii spotkania w 2015 roku Kategoria spotkania Ogólna liczba uczestników % kongres/konferencja 154 617 36,04% wydarzenie motywacyjne 134 569 31,36% targi/wystawy 128 272 29,90% wydarzenie korporacyjne 11 600 2,70% Razem 429 058 100,00% Podobnie jak w latach ubiegłych targi/wystawy przyciągnęły jednorazowo średnio największą liczbę uczestników (w roku 2015 była ona zbliżona do rekordowej wartości z 2014 roku - 1721 osób i wyniosła 1688 osób). W 23 spośród 76 odnotowanych targów/wystaw wzięło udział powyżej 1 000 osób (aż w trzech imprezach odnotowano odpowiednio: 11 000, 13 500 oraz 15 000 uczestników). W przypadku 19 z nich, odbyły się one na terenach profesjonalnych centrów targowych. Z kolei w 33 wydarzeniach targowych i wystawienniczych wzięło udział mniej niż 100 osób. Liczba relatywnie małych imprez targowych jest większa niż w roku 2014, kiedy to wyniosła 23 wydarzenia. Jeżeli trend ten utrzyma się w kolejnym roku, może to oznaczać, że zgodnie ze światowymi trendami, zwiększyło się zainteresowanie lokalnymi imprezami o małej liczbie uczestników, które mogą zostać zrealizowane w hotelu lub sali na specjalne wydarzenie. Ustalona na podstawie danych z 2015 roku średnia liczba uczestników kongresu/konferencji wynosiła 159 osób i jest większa od średniej z roku 2014 wynoszącej wówczas 120 osób. W świetle zgromadzonych danych w wydarzeniach motywacyjnych średnio brało udział 76 osób, a w korporacyjnych 73 osoby. Rys. 5. Średnia liczba uczestników spotkań biznesowych według kategorii spotkania w 2015 roku W roku 2015, w Gdańsku Sopocie i Regionie najwięcej osób zgromadziły kongresy/konferencje. Jedynie w Gdyni najliczniejszą pod względem liczby uczestników kategorią spotkań były wydarzenia motywacyjne, które zgromadziły tu ponad 12,5 tys. osób. Z kolei w Gdańsku na drugim miejscu pod względem łącznej liczby odnotowanych uczestników uplasowały się targi/wystawy (116 942 osób), a w Sopocie i Regionie były to wydarzenia motywacyjne. Natomiast w Gdyni drugie miejsce zajęły kongresy/konferencje, w których łącznie uczestniczyło ponad 11 tysięcy osób. 20

Tab. 13. Liczba uczestników spotkań biznesowych w Trójmieście i Regionie według kategorii spotkania w 2015 roku Kategoria spotkania Gdańsk Sopot Gdynia Region Łącznie kongres/konferencja 127 071 5 928 11 050 10 568 154 617 wydarzenie korporacyjne 5 375 1 150 1 450 3 625 11 600 wydarzenie motywacyjne 107 830 4 354 12 600 9 785 134 569 targi/wystawy 116 942 1 000 9 080 1 250 128 272 Razem 357 218 12 432 34 180 25 228 429 058 Rys. 6. Liczba uczestników spotkań biznesowych w Trójmieście i Regionie według kategorii spotkania w 2015 roku Najwięcej uczestników liczyły łącznie spotkania zorganizowane w salach na specjalne wydarzenie. Wzięło w nich udział ponad 156 tysięcy osób, co stanowi 37% wszystkich gości analizowanych spotkań. Wynik ten może potwierdzać rosnące znaczenie tzw. unique venues na pomorskim rynku spotkań (w roku 2014 był to udział w wysokości 29%). Drugie miejsce w tym zestawieniu (tabela 10) zajmują centra wystawiennicze/kongresowe, które łącznie odwiedziło ponad 144,5 tysiąca osób (34% wszystkich gości analizowanych spotkań). Trzecie miejsce w tym zestawieniu zajmują hotele z zapleczem konferencyjnym, w których łącznie gościło ponad 105 tysięcy osób. Stanowi to 25% ogólnej liczby uczestników analizowanych spotkań (wzrost o 7% w porównaniu z rokiem 2014). Na ostatnim miejscu znajdują się szkoły wyższe, przy czym tu należy zwrócić uwagę na fakt, że dane do badania przekazały jedynie dwie uczelnie. Ponieważ priorytetem uczelni wyższy jest własna działalność dydaktyczna i naukowa, nie należy traktować tych placówek jako wiodącego uczestnika rynku spotkań, gdyż będą one miały przede wszystkim związek z zainteresowaniami badawczymi i naukowymi kadry tych uczeni. W tym przypadku skłonności do organizowania konferencji ma inne przesłanki niż w przypadku komercyjnych animatorów rynku spotkań. Warto również zauważyć, że finansowana ze środków publicznych infrastruktura uczelni nie może na równi konkurować z obiektami komercyjnymi o udział w analizowanym rynku. 21

Tab. 14. Liczba uczestników spotkań biznesowych według rodzaju obiektu w 2015 roku Rodzaj obiektu Ogólna liczba uczestników % hotel z zapleczem konferencyjnym 105 938 24,69% centrum wystawiennicze/ konferencyjne 144 625 33,71% sala na specjalne wydarzenie 156 947 36,58% szkoła wyższa 21 548 5,02% Razem 429 058 100% 3.4. Czas trwania i sezonowość spotkań biznesowych W roku 2015 dominowały spotkania krótkie, intensywniejsze co do realizowanego programu, czyli 1-3 dniowe. Zorganizowano ich łącznie 3 851, co stanowi aż 95% wszystkich analizowanych spotkań. Wśród nich aż 70% trwało tylko 1 dzień (2 721). Natomiast wydarzeń trwających 4 dni i dłużej odbyło się jedynie 190 (niecałe 5%). Świadczy to o utrzymującej się tendencji organizowania spotkań 1-2 dniowych. Rys. 7. Struktura spotkań biznesowych według czasu trwania w 2015 rok Wśród spotkań trwających 4 dni i dłużej najwięcej było wydarzeń motywacyjnych (103) oraz kongresów/konferencji (83). Targów/wystaw odnotowano 3, a wydarzenie korporacyjne tylko 1. W grupie wydarzeń jednodniowych, aż 50% z nich stanowiły kongresy/konferencje, a 45,5% wydarzenia motywacyjne. Także wśród spotkań trwających 2-3 dni najliczniejszą grupę stanowiły kongresy/konferencje (649) oraz wydarzenia motywacyjne (439). Szczegółowe informacje w tym zakresie przedstawiono w tab. 11. 22

Tab. 15. Czas trwania spotkań biznesowych według kategorii w 2015 roku Czas trwania kongres/ konferencja wydarzenie korporacyjne wydarzenie motywacyjne targi/wystawy Liczba spotkań 1 dzień 1 378 64 1 240 39 2 721 2-3 dni 649 8 439 34 1 130 4 dni i dłużej 83 1 103 3 190 Razem 2 110 73 1 782 76 4 041 Na pomorskim rynku spotkań zauważalna jest wyraźna sezonowość na przestrzeni roku kalendarzowego, którą zaobserwowano już w latach ubiegłych. W roku 2015 do najpopularniejszych miesięcy na organizację wydarzeń należały maj i czerwiec, w których łącznie odnotowano 882 spotkania oraz wrzesień i październik 873 spotkania. W lipcu i sierpniu, jako że są to miesiące urlopowe, odnotowano najmniejszą liczbę wydarzeń (łącznie 354). W świetle posiadanych danych można stwierdzić, że okres świąteczno-noworoczny, a więc okres przełomie grudnia i stycznia, nie jest aktualnie zagospodarowany pod kątem organizacji spotkań biznesowych i może stanowić potencjalny kierunek rozwoju. Rys. 8. Sezonowość liczby spotkań w poszczególnych miesiącach roku kalendarzowego w 2015 roku Wbrew pozorom obserwowana sezonowość jest korzystna dla większości uczestników pomorskiego rynku spotkań, w szczególności hoteli i obiektów gastronomicznych, które i tak mają wysokie obłożenie w miesiącach sezonu letniego. Obserwowany wiosennych i jesienny wzrost aktywności na rynku, sprzyja efektywnemu wykorzystaniu istniejącej infrastruktury i przedłuża tzw. sezon o kilka dodatkowych miesięcy. 23

Rys. 9. Sezonowość liczby spotkań w latach 2014-2015 3.5. Tematyka spotkań Tak jak w latach ubiegłych, w roku 2015 największą grupę analizowanych spotkań stanowiły te o tematyce ekonomicznej i politycznej. Zorganizowano ich łącznie 1 486, co stanowi 37% wszystkich wydarzeń wymienionych przed badane podmioty. Wśród nich najwięcej było kongresów/konferencji (761) oraz wydarzeń motywacyjnych (682). W analizowanej grupie spotkań 44% (650) stanowiły wydarzenia organizowane dla branży handlowo-usługowej oraz turystycznej. Drugie miejsce w zestawieniu zaprezentowanym w tab. 12 zajmują wydarzenia o tematyce humanistycznej 21% (835). Wśród nich także największą grupę stanowią kongresy/konferencje (521) oraz wydarzenia motywacyjne (288). Niewiele mniej, bo 818 (20%) spotkań zorganizowała branża technologiczna. W tej kategorii dominowały wydarzenia motywacyjne (414) przed kongresami/konferencjami (345). Kolejne miejsca w tym zestawieniu zajmują spotkania o tematyce informatycznej/telekomunikacyjnej (592) oraz medycznej (310). W tych grupach także dominowały wydarzenia motywacyjne oraz kongresy/konferencje. Tab. 16. Liczba spotkań biznesowych według tematyki w 2015 roku Tematyka spotkania Liczba spotkań % ekonomiczna/polityczna 1 486 36,78% humanistyczna 835 20,66% technologiczna 818 20,24% informatyczna/telekomunikacyjna 592 14,65% medyczna 310 7,67% Razem 4 041 100,00% 24

Rys. 10. Liczba spotkań według kategorii i tematyki w 2015 roku W świetle zgromadzonych danych można stwierdzić, że w roku 2015 najliczniejszą grupę uczestników zgromadziły wydarzenia o tematyce ekonomicznej/politycznej. Przyjechało na nie ponad 152 tysiące osób, co stanowi 35% ogólnej liczby uczestników zarejestrowanych spotkań. Wśród rozpatrywanych wydarzeń 6 zgromadziło po ok. 6 tysięcy uczestników i więcej, a w jednym wzięło udział aż 13 tysięcy osób. 209 z analizowanych spotkań miało charakter międzynarodowy. Spotkania o tematyce humanistycznej zgromadziły ponad 123 tysiące uczestników (29%). W czterech z nich wzięło udział ponad 6 tysięcy osób. Wydarzeniom o tematyce technologicznej przypisano ponad 88 tysięcy uczestników, informatycznej/telekomunikacyjnej ponad 33 tysiące, a relatywnie najmniejszą łączną liczbę uczestników odnotowano na spotkaniach o tematyce medycznej (31 291 osób). Tab. 17. Liczba uczestników spotkań biznesowych według tematyki w 2015 roku Tematyka spotkania Liczba uczestników % ekonomiczna/polityczna 152 047 35,44% humanistyczna 123 862 28,87% technologiczna 88 629 20,66% informatyczna/telekomunikacyjna 33 229 7,74% medyczna 31 291 7,29% Razem 429 058 100,00% 25

3.6. Uczestnicy spotkań biznesowych Uczestników spotkań biznesowych podzielono na trzy grupy: przedsiębiorstwa, instytucje rządowe/organizacje publiczne oraz stowarzyszenia/organizacje non profit. W roku 2015 najwięcej spotkań zorganizowano dla przedsiębiorstw. Łącznie w obiektach, które przekazały dane do badania, odbyło się 2 969 takich wydarzeń, co stanowi niespełna 74% wszystkich analizowanych w opracowaniu spotkań (w roku 2014 ich udział w ogólnej liczbie spotkań był podobny i wynosił 71%). Należy podkreślić, że aż 99% analizowanych wydarzeń zgromadziło mniej niż 1000 uczestników. Drugie miejsce pod względem liczby organizowanych spotkań zajmują stowarzyszenia/organizacje non profit, ale ich udział wynosi zaledwie 14%. Natomiast w przypadku instytucji rządowych/organizacji publicznych, w badanym okresie odnotowano 491 wydarzeń dla tych podmiotów, co stanowi 12% wszystkich analizowanych wydarzeń. Tab. 18. Liczba spotkań według grupy uczestników w 2015 roku Grupa uczestników Liczba spotkań % Przedsiębiorstwo 2 969 73,47% Instytucja rządowa/organizacja publiczna 491 12,15% Stowarzyszenie/organizacja non profit 581 14,38% Razem 4 041 100,00% Rys. 11. Struktura spotkań biznesowych w województwie pomorskim według grupy uczestników w 2015 roku Podobnie jak w roku ubiegłym, wszystkie analizowane grupy uczestników najchętniej organizowały kongresy/ konferencje. Kolejnym popularnym typem spotkania były wydarzenia motywacyjne. Jak ilustrowały to dane zestawiane we wcześniejszej części opracowania, dla wszystkich wyodrębnionych kategorii uczestników, najmniej organizowano targów/wystaw oraz wydarzeń korporacyjnych. 26

Tab. 19. Liczba spotkań biznesowych w województwie pomorskim według kategorii i grupy uczestników w 2015 roku Kategoria spotkania Grupa uczestników Instytucja rządowa/ organizacja publiczna Przedsiębiorstwo Stowarzyszenie/ organizacja non profit kongres/konferencja 320 1 449 341 wydarzenie korporacyjne 5 60 8 wydarzenie motywacyjne 162 1 397 223 targi/wystawy 4 63 9 Razem 491 2 969 581 Przedsiębiorstwa najczęściej organizowały spotkania o tematyce ekonomicznej i politycznej, (1157 odnotowanych wydarzeń) oraz technologicznej (696), a najrzadziej medycznej (246). Tematyka humanistyczna i ekonomiczno-polityczna były najpopularniejsze wśród stowarzyszeń/organizacji non profit. Odnotowano odpowiednio 261 i 138 takich spotkań. Natomiast dla instytucji rządowych/organizacji publicznych najpopularniejsze okazały się tematy ekonomiczno-polityczne (191 spotkań) oraz humanistyczne (177 spotkań). Podobnie jak w roku 2014, tematyka medyczna była najrzadziej wybieraną przez wszystkie analizowane grupy uczestników. Wydarzenia związane z medycyną stanowiły odpowiednio 4%, 8% i 8% wszystkich odnotowanych spotkań w poszczególnych grupach uczestników. Tab. 20. Liczba spotkań według tematyki i grupy uczestników w 2015 roku Tematyka spotkania Grupa uczestników Instytucja rządowa / organizacja publiczna Przedsiębiorstwo Stowarzyszenie / organizacja non profit Medyczna 19 3,87% 246 8,29% 45 7,75% Ekonomiczna/polityczna 191 38,90% 1 157 38,97% 138 23,75% Humanistyczna 177 36,05% 397 13,37% 261 44,92% Technologiczna 57 11,61% 696 23,44% 65 11,19% Informatyczna/telekomunikacyjna 47 9,57% 473 15,93% 72 12,39% Razem 491 100% 2969 100% 581 100% 27