SZKÓŁKA SZYCIA SUTASZU : Szycie podstawowego elementu z sutaszu. Przygotowała: ka.ma.mi tworczynielad@wp.pl www.tworczynielad.blogspot.com Kurs został przygotowany do użytku prywatnego. Nie wyrażam zgody na kopiowanie i rozpowszechnianie treści i zdjęć w celach komercyjnych. 1
Potrzebne materiały: sutasz w jednym kolorze ok. 160 cm 2x koralik okrągły (dziurka wiercona przez środek) ok. 8-12 mm średnicy 4x koralik okrągły (dziurka wiercona przez środek) ok. 3-4 mm średnicy opcjonalnie dwa małe koraliki np. Toho 11o igła klej nożyczki dużo cierpliwości Zdjęcie 1. 2
1. Budowa sznurka. Ważne jest by wiedzieć jak zbudowany jest sznurek sutasz. Dzięki temu możemy dokładnie wbijać igłę, a więc nasze prace będą równo zszyte. Zdjęcie 2. 2. Rozpoczynanie szycia sutaszu. Na początek potrzebny jest przede wszystkim spory zapas cierpliwości i wypoczęta ręka. Sutasz sam w sobie daje nieźle w kość, sznurek nie chce się układać, nitka się plącze, a koraliki krzywo się wszywają, nie wspominając już o próbach uszycia drugiego symetrycznego kolczyka. Na dodatek jeśli jesteście zmęczone to ręka nie chce szyć tak precyzyjnie jak potrzeba i ogólnie są chwile, gdy człowieka szlag trafia. Tak więc jeśli potrzebujecie się zrelaksować to polecam raczej druty i szydełko niż sutasz Na początek zarządziłam szycie jednym kolorem sznurka i już się tłumaczę dlaczego. Pomimo, że kupujemy sutasz jednej firmy to mogą być minimalne różnice w szerokości sznurków. Więc gdy szyjemy sznurki w różnych kolorach to niekoniecznie musi wychodzić nam równa praca. Jest to problematyczne szczególnie, gdy dopiero zaczyna się przygodę z sutaszem. Podczas tej lekcji będziemy szyły podstawowy sutaszowy element. Do jego wykonania użyjemy czterech jednakowej długości kawałków sutaszu. Najczęściej do szycia różnych elementów używa się trzech lub czterech sznurków, jednocześnie według mnie najłatwiej się szyje właśnie taką ilość. 3
Oczywiście nie jest niczym nadzwyczajnym szycie tylko dwoma kawałkami czy też pięcioma, sześcioma i więcej. W zależności od wielkości koralika przyszykujcie cztery kawałki sutaszu, każdy o długości 14-20 cm. Ja będę obszywała 7 mm płaskie okrągłe koraliki, więc wystarczy mi 14 cm. Jeśli macie np. 12 mm kule to użyjcie 20 cm kawałków. Zawsze lepiej uciąć dłuższe kawałki, bo sutaszu nie da się dosztukować. Jak będziecie miały za krótkie kawałki sznurka do obszycia koralika to niestety robota będzie do wyrzucenia. Wiązanie supełka jest dosyć specyficzne ze względu na to, że używamy nici monofilowej. W internetowych tutorialach spotkałam się z dwoma sposobami. Po pierwsze można stopić końcówkę nici nad płomieniem świecy, utworzy się wtedy mała kuleczka. Sposób ten działa jedynie, gdy używamy stosunkowo grubej nici (aktualnie szyję nicią o grubości 0.10 i ona się po prostu pali, a nie topi). Poza tym nie zawsze udaje się uzyskać na tyle dużą kulkę by nie przechodziła przez sutasz. Drugi sposób to zawiązanie potrójnego supełka dla mnie to zdecydowanie najgorsza metoda. Przy cienkiej nici supełek jest tak mały, że z łatwością przechodzi przez sutasz. Jako, że powyższe sposoby niezbyt mi odpowiadały, wymyśliłam swoją metodę. Na zdjęciach użyłam zwykłej czarnej nitki, bo monofilowa jest niemal niewidoczna. Zdjęcie 3. Supełek w tym przypadku tworzymy niemal w połowie długości sznurka, ok. 1-1,5 cm od jego środka. Przeciągamy nitkę przez środek pojedynczego sutaszu (pomiędzy rdzeniami) tak by został nam 5-10 cm ogonek, następnie wbijamy igłę w odległości ok. 1-2 mm i ponownie przeciągamy nitkę. 4
Zdjęcie 4. Wiążemy trzy supełki dwa na pewno się rozplączą. Zdjęcie 5. Ucinamy końcówkę nici blisko supełka. W ten sposób nitka jest mocno przymocowana, więc możemy bez obaw rozpocząć szycie. 5
Ja szyję pojedynczą nitką. Jednak spotkałam się z tym, że niektóre sutaszystki szyją nicią podwójną. Osobiście tego nie lubię, bo jak podwójna nitka się splącze to jej rozsupłanie jest niemal niemożliwe. Kolejna sprawa jest taka, że nie można szyć zbyt długą nicią, maksymalnie 1 metrową. Nić monofilowa bardzo plącze się podczas pracy, załamuje się i czym dłużej szyjemy jednym kawałkiem nici, tym jest on bardziej zniszczony przez co częściej się plącze. Czasami, gdy nitka plącze się niemal z każdym przeciągnięciem warto obciąć jej końcówkę (tą bliżej igły), tak ok. 5 cm. Końcówka ta najszybciej się gniecie i zagina przez co okropnie się plącze. Nitkę starajcie się przeciągać wolno i delikatnie, gdy zaczniecie ją szarpać na pewno się odwdzięczy i będzie częściej plątać Żeby sznurki były prawidłowo zszyte należy ułożyć je kłosem, czyli tak jak jest zaznaczone na zdjęciu. Charakterystyczne V musi być ustawione w tą samą stronę. Zdjęcie 6. 3. Pierwszy ścieg. Gdy już mamy zamocowaną nitkę i sznurki ułożone kłosem wykonujemy pierwszy ścieg. Należy przebić igłą pozostałe trzy kawałki sznurka, tak by zachować ich ułożenie (zdjęcie 7). Jeśli zrobicie to prawidłowo sznurki z boku będą zachowywały ten sam kierunek (oznaczyłam na zdjęciu). Prawą stroną naszej robótki jest ta bardziej gładka. Lewa strona na wyraźniejszy kierunek sutaszu. 6
Zdjęcie 7. Zdjęcie 8. 7
Zdjęcie 9. Następnie wbijamy igłę ok. 2-3 mm od miejsca, z którego wychodzi nitka i przeciągamy. Jeśli nasz ścieg będzie za gęsty (np. co 1 mm) sutasz się zniekształci i pozaciąga. Jeśli ścieg będzie za rzadki sutasz będzie się rozchodził. Są osoby, które zszywają sutasz tylko w miejscu mocowania koralików i złączeń sznurków. Taki sposób znacznie przyśpiesza pracę. Próbowałam tak szyć niestety nie polecam, bo sutasz po prostu się zsuwa. Igłę zawsze przebijamy dokładnie przez środek sznurków, tak by nie zahaczyć o rdzeń sutaszu. Jak to wyczuć? Jest sposób Jeśli igła wbija się łatwo, delikatnie to znaczy, że przechodzi dokładnie przez środek. Jeśli zaś wbija się z oporem to na 100% trafiliśmy w rdzeń, wtedy należy wycofać igłę i poprawić. Nigdy nie przeciągajcie igły, gdy jest krzywo wbita, bo sutasz będzie brzydko zszyty. Kolejna sprawa to dociąganie nitki z wyczuciem. Najczęstszym błędem popełnianym przez osoby początkujące jest zbyt mocne ściąganie nitki. Sutasz wtedy się zniekształca, wygląda paskudnie. Jeśli zbyt delikatnie zszyjecie sznurki, ścieg nie będzie trzymał, a sznurki będą odstawać od siebie. Osoby, które haftują mają już wyrobioną rękę i wyczucie w ściąganiu nitki, dlatego będzie im dużo łatwiej nauczyć się sutaszowania. 8
Szyjąc sutasz zawsze układamy sznurki dopasowując je do kształtu obszywanego koralika. Nigdy nie zszywamy sznurków w linii prostej, gdy zamierzamy nimi obszyć jakiś kształt. Wtedy na pewno sznurki wewnętrzne pofalują się, a praca będzie wyglądać nieestetycznie. Odpowiednio ułożone sznurki, np. w delikatny łuk, trzymamy mocno pomiędzy kciukiem i palcem wskazującym, tak by można było swobodnie przebijać sznurki igłą. Często poprawiamy ułożenie sznurków (dosłownie co 2-4 przeciągnięcia igły) i ponownie mocno je przytrzymujemy. Wtedy sznurki będą równo zszyte. Zdjęcie 10. Pięć powyższych akapitów zawiera najważniejsze wskazówki szycia sutaszu! Dlatego koniecznie je zapamiętajcie 4. Obszywanie koralika. Pamiętając o wskazówkach z poprzedniego punktu zszywamy sutasz po kole, dostosowując kształt zszytych sznurków do rozmiaru koralika. W tym przypadku zszywamy tyle sutaszu, aby po przyłożeniu do koralika pokrywał ok. ¾ jego obwodu. 9
Zdjęcie 11. Jeśli obszywam okrągły koralik z zamiarem wszycia go poziomo (następny punkt) zawsze zszywam sutasz na długości ok. ½ - ¾ obwodu koralika. Ułatwia to wszywanie koralika i łączenie sznurków. 5. Wszywanie okrągłego koralika poziomo. W tym przypadku będziemy wszywać koralik poziomo. Ułatwi to późniejsze łączenie sutaszu nad koralikiem. Zastosowanie metody poziomego wszywania elementu jest możliwe tylko gdy używamy okrągłego lub kwadratowego koralika. Owale (z reguły) i krople należy wszywać pionowo, ale o tym w następnej lekcji. Przebijamy sutasz z zewnątrz do wewnątrz łuku, nakładamy na igłę koralik i przebijamy kolejne warstwy sutaszu. Koralik musi być wszyty mocno i ściśle. W środku koralika o wielkości ok. 1 cm według mnie powinny być minimum cztery nitki, nie zaszkodzi sześć Przy wszywaniu koralika należy po raz kolejny ściągać nitkę z wyczuciem. Zbyt mocne ściągnięcie spowoduje to, że sutasz przy dziurce koralika będzie wklęsły. 10
Zdjęcie 12. Po wszyciu koralika przechodzimy igłą (przez koralik) na stronę, po której sutasz nie jest jeszcze zszyty i kończymy obszywać koralik kończymy koło. Zostawiamy sobie tylko trochę miejsca na łączenie sznurków. 6. Łączenie sutaszu. W tym momencie należy połączyć końce sutaszu. Można to zrobić na dwa sposoby: po jednym sznurku, albo wszystkie na raz. W tej lekcji zszyjemy wszystkie kawałki sutaszu od razu, a w następnej pokażę Wam jak to zrobić pojedynczo. Zszywanie wszystkich kawałków na raz jest łatwiejsze i szybsze jednak może zostawić dość duży prześwit. Można go zakryć wszywając np. mały koralik (Toho). Łączenie sutaszu po jednym sznurku jest co prawda pracochłonne i trudniejsze, ale jeśli się to dobrze zrobi prześwitu praktycznie nie widać. Gdy mamy zszytą odpowiednią długość sznurków przebijamy igłę przez dwa końce. Należy to zrobić w takiej odległości od koralika, by po kilkukrotnym zszyciu sutaszu w tym miejscu pozostał jak najmniejszy prześwit, a sutasz ściśle przylegał do koralika. 11
Zdjęcie 13. Sutasz zszywamy kilka razy (4-8 w zależności od ilości sznurków), ściągając nitkę dosyć mocno, ponieważ ścieg w tym miejscu lubi się rozłazić. Uważajcie by nie zniekształcić sutaszu. Zdjęcie 14. 12
Ponieważ wyszedł mi całkiem spory prześwit zdecydowałam się na wszycie koralika Toho 11o. Możecie to zrobić, ale nie jest to obowiązkowe. Wszystko zależy od tego jak Wam się bardziej podoba. 7. Szycie ślimaków. Przechodzimy do uszycia ślimaków, czyli charakterystycznych sutaszowych zawijasów. W tym przypadku każdy ślimak będzie składał się z czterech sznurków. Rozdzielamy więc sznurki na pół i zszywamy jedną połowę dopasowując ją do rozmiaru koralika, który będziemy wszywać w moim przypadku 3 mm metalowa kulka. Zszywamy mniej więcej połowę ślimaka, a następnie mocujemy koralik (2-4 nitki przez środek dla tej wielkości). Preferuję wszywanie koralika tak, by igła przechodziła przez miejsce znajdujące się tuż przed łączeniem sznurków, dokładnie pokazuje to zdjęcie nr 16. Zauważyłam, że tak wszyty koralik trzyma się najlepiej. Zdjęcie 15. 13
Zdjęcie 16. Po wszyciu koralika kontynuujemy szycie sutaszu, oczywiście nadając mu kształt łuku. W pewnym momencie warto przekręcić sutasz i szyć go po lewej stronie, ponieważ jest łatwiej. Zszywamy do momentu widocznego na zdjęciu 17. Zdjęcie 17. 14
Następnie wbijamy igłę dokładnie tak jak na zdjęciu 18, a potem tak jak na zdjęciu 19. Krok ten powtarzamy 2-3 razy. Następnie mocujemy drugą stronę w ten sam sposób. Metoda ta pozwala przymocować sutasz trwale i estetycznie. Pokazuję Wam jedynie mój sposób. Tak naprawdę w tym miejscu każdy szyje tak jak mu się podoba i jak mu jest najwygodniej. Ważne by z tyłu robótki nie była widoczna poplątana, wszyta byle jak nić. Zdjęcie 18. 15
Zdjęcie 19. W tym momencie przechodzimy najkrótszą drogą do pozostałych czterech sznurków i w ten sam sposób szyjemy drugiego ślimaka. Nic nie obcinamy! Zdjęcie 20. 16
Zdjęcie 21. Zdjęcie 22. 17
8. Zabezpieczanie końców. W tym momencie możemy obciąć zbędne końce sutaszu (dopiero po uszyciu drugiego ślimaka). Gdybyśmy wcześniej to zrobili, klej zabezpieczający końce mógłby utrudnić wbijanie igły podczas szycia drugiego ślimaka. Końcówki obcinamy bardzo ostrymi nożyczkami (niektóre nożyczki tylko rozszarpują sutasz) blisko szwów (ok. 2-3 mm od szwu). Po obcięciu sznurek delikatnie się rozplątuje, więc gdy obetniecie zbyt blisko może uciec ze szwów. Zdjęcie 23. Następnie zabezpieczamy końce klejem. Klej musi być wodoodporny. Najlepiej by po wyschnięciu był elastyczny i przezroczysty. Ja używam kleju termotopliwego, czyli popularnego pistoletu na klej. Nie obcinamy nici (będzie nam jeszcze potrzebna), wyprowadzamy ją z boku robótki, tak by nie została sklejona. 18
Zdjęcie 24. 19
Zdjęcie 25. Gotowy element Szkółka sutaszu z ka.ma.mi, www.tworczynielad.blogspot.com Zadanie domowe Uszyjcie dwa jednakowe podstawowe elementy. Podczas następnych lekcji ozdobimy je oraz wykończymy otrzymując proste kolczyki. Na wykonanie zadania macie tydzień. 20