ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 009

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 009 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 17 Data wydania: 16 czerwca 2016 r. AB 009 Kod identyfikacji dziedziny/przedmiotu badań C/10/P C/4; C/10 N/10/P N/4; N/5; N/10 Nazwa i adres INSTYTUT NAFTY I GAZU PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY ul. Lubicz 25 A 31-503 Kraków ZESPÓŁ LABORATORIÓW BADAWCZYCH PIONU TECHNOLOGII NAFTY Dziedzina/przedmiot badań: ul. Łukasiewicza 1 31-429 Kraków Badania chemiczne i pobieranie próbek ropy naftowej, paliw ciekłych, paliw gazowych, innych przetworów naftowych Badania chemiczne wyrobów chemicznych, materiałów smarnych Badania właściwości fizycznych i pobieranie próbek ropy naftowej, paliw ciekłych, paliw gazowych, innych przetworów naftowych Badania właściwości fizycznych wyrobów chemicznych, materiałów budowlanych, materiałów smarnych ZASTĘPCA DYREKTORA TADEUSZ MATRAS Niniejszy dokument jest załącznikiem do Certyfikatu Akredytacji Nr AB 009 z dnia 25.02.2014 r. Status akredytacji oraz aktualność zakresu akredytacji można potwierdzić na stronie internetowej PCA www.pca.gov.pl Wydanie nr 17, 16 czerwca 2016 r. str. 1/22

smary do łożysk parafiny, gacz parafinowy, cerezyny Laboratorium Olejów, Środków Smarowych i Asfaltów ul. Łukasiewicza 1, 31-429 Kraków Odporność na utlenianie PN-56/C-04143 (0,01-0,4) MPa Metoda ciśnieniowa Stabilność mechaniczna PN-62/C-04144 (0 50) % Metoda penetracji stożkiem Penetracja PN-82/C-04161 (0-100) mm/10 Metoda penetracji igłą Elastyczny zakres akredytacji 1 Wyroby budowlane: asfalty przemysłowe, asfalty drogowe oleje silnikowe, oleje bazowe smary do łożysk parafiny, gacz parafinowy, cerezyny Penetracja (10 500) x 0,1 mm Metoda penetracji igłą Temperatura mięknienia (28 150) 0 C Metoda Pierścień i Kula Temperatura łamliwości ((-30) 0) 0 C Metoda Fraassa Temperatura zapłonu i palenia (130-400) 0 C Metoda otwartego tygla Clevelanda Temperatura zapłonu i palenia (100-350) 0 C Metoda otwartego tygla Clevelanda Penetracja (20 475) x 0,1 mm Metoda penetracji stożkiem Temperatura kroplenia (130-300) o C Odporność na wymywanie wodą (0 60) %(m/m) Metoda dynamiczna Skłonność do wydzielania oleju ze smaru w warunkach statycznych (0-25) %(m/m) Temperatura krzepnięcia (20-80) o C PN-EN 1426 1 PN-EN 1427 1 PN-EN 12593 1 PN-EN ISO 2592 1 PN-EN ISO 2592 1 PN-ISO 2137 1 (z wyłączeniem pkt 7.4) PN-ISO 2176 1 PN-ISO 11009 1 PN-V-04047 1 ASTM D 938 1 W ramach elastycznego zakresu akredytacji dopuszcza się: 1 stosowanie zaktualizowanych metod znormalizowanych. Aktualna Lista badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego jest dostępna na każde żądanie w akredytowanym podmiocie. Wydanie nr 17, 16 czerwca 2016 r. str. 2/22

Paliwa ciekłe olej opałowy lekki, biowęglowodory ciekłe do samoczynnym benzyna lotnicza, lotniczych lotniczych oleje silnikowe oleje silnikowe olej opałowy ciężki pozostałości atmosferyczne, pozostałości próżniowe Laboratorium Rop i Analiz Standardowych ul. Łukasiewicza 1, 31-429 Kraków Liczba bromowa PN-85/C-04520/03 (0,1-200) g Br/100g Metoda miareczkowania biamperometrycznego Działanie wody ocena powierzchni międzyfazowej, ocena stopnia rozdziału faz Wysokość niekopcącego płomienia (10-40) mm Liczba zasadowa całkowita (8-13) mg KOH/g Metoda miareczkowania potencjometrycznego Liczba kwasowa i liczba zasadowa (0,03-20) mg KOH/g Metoda miareczkowa Liczba kwasowa i liczba zasadowa (0,05-250) mg KOH/g Metoda miareczkowania potencjometrycznego Zawartość wody (0,03-40) %(m/m) Metoda destylacyjna PN-76/C-04057 PN-83/C-04121 PN-76/C-04163 PN-85/C-04066 PN-88/C-04049 PN-83/C-04523 Materiały smarne przemysłowe oleje smarowe, oleje silnikowe lotniczych benzyny lotnicze, olej opałowy lekki i ciężki, biopaliwa ciekłe: estry metylowe kwasów Wyroby chemiczne: gliceryna Temperatura krystalizacji (0 (-80)) C Obecność merkaptanów (tioli) test Doctora Zawartość siarki merkaptanowej i siarkowodorowej (0,0002-0,0030) %(m/m) Metoda miareczkowania potencjometrycznego Ciepło spalania (14 000-47 000) kj/kg Metoda kalorymetryczna Wartość opałowa (z obliczeń) PN-84/C-04026 PN-93/C-04135 PN-79/C-04155 PN-86/C-04062 Wydanie nr 17, 16 czerwca 2016 r. str. 3/22

Elastyczny zakres akredytacji 1 Paliwa ciekłe olej opałowy lekki, silników z zapłonem samoczynnym benzyna lotnicza, lotniczych benzyna lotnicza silników z zapłonem iskrowym benzyna lotnicza, lotniczych, silników z zapłonem iskrowym lotniczych lotniczych biopaliwa ciekłe: bioetanol Liczba bromowa (0,1-200) g Br/100g Metoda miareczkowania biamperometrycznego Działanie wody ocena powierzchni międzyfazowej, ocena stopnia rozdziału faz Odporność na utlenianie (1-15) mg/100ml Odporność na utlenienie metodą okresu indukcyjnego (30 480) min. Metoda okresu indukcyjnego Zawartość żywic (0,4-30) mg/100ml Przewodność elektryczna (0-2000) ps/m Metoda konduktometryczna Odporność na utlenienie w wysokich temperaturach spadek ciśnienia na filtrze - (1-250) mm Hg ocena wizualna rury podgrzewacza - (0-4) Metoda JFTOT Temperatura krystalizacji (0 (-80)) C Wydzielanie wody z przenośnym separometrem (50-100) jednostek Metoda turbidymetryczna Temperatura zapłonu (40 70) C Metoda zamkniętego tygla TAG Kwasowość (0,001 0,015) mg KOH/g Metoda miareczkowa Wysokość niekopcącego płomienia (10-40) mm Zawartość chlorków nieorganicznych (4-30) mg/l Metoda potencjometryczna Części nielotne, zawartość (10-25) mg/100ml Kwasowość (0,001-0,007) %(m/m) Metoda miareczkowa ISO 3839 1 ASTM D1094 1 ASTM D873 1 PN-EN ISO 7536 1 PN-EN ISO 6246 1 ASTM D2624 1 PN-EN ISO 6297 1 ASTM D3241 1 ASTM D2386 1 ASTM D 7153 1 ASTM D3948 1 ASTM D56 1 ASTM D3242 1 ASTM D1322 1 PN-EN 15484 1 PN-EN 15691 1 PN-EN 15491 1 Wydanie nr 17, 16 czerwca 2016 r. str. 4/22

biopaliwa ciekłe: bioetanol, paliwo etanolowe E85 benzyna lotnicza, iskrowym, biopaliwa ciekłe: paliwo etanolowe E 85 Paliwa gazowe: LPG olej opałowy lekki i ciężki, biopaliwa ciekłe: bioetanol pozostałości atmosferyczne, pozostałości próżniowe lotniczych, olej opałowy lekki, samoczynnym, z FAME, Zawartość siarki (0,6-30) mg/kg Metoda fluorescencji w nadfiolecie Zawartość wody (0,039-0,500) %(m/m) Metoda miareczkowania kulometrycznego phe (5-9) jednostek Metoda potencjometryczna Prężność par nasyconych powietrzem mini REID (10-100) kpa Metoda mini REID Zawartość siarki (1-100) mg/kg Metoda fluorescencji w nadfiolecie Korodujące działanie na miedź stopień korozji (1 4) Zawartość azotu całkowitego (0,5-250 000) mg/kg Metoda chemiluminescencyjna Lepkość kinematyczna (3-100) mm 2 /s Metoda kapilarna PN-EN 15486 1 PN-EN 15489 1 PN-EN 15490 1 PN-EN 13016-1 1 ASTM D5191 1 ASTM D6667 1 PN-EN ISO 6251 1 ASTM D4629 1 PN-EN ISO 3104 1 ASTM D 445 1 Materiały smarne oleje bazowe olej opałowy ciężki Inne przetwory naftowe pozostałości atmosferyczne, pozostałości próżniowe Gęstość (800-1100) kg/m 3 Metoda piknometryczna PN-EN ISO 3838 1 Wydanie nr 17, 16 czerwca 2016 r. str. 5/22

olej opałowy lekki, iskrowym, samoczynnym, z FAME, bioetanol Gęstość (600-1100) kg/m 3 Metoda oscylacyjna PN-EN ISO 12185 1 ASTM D4052 1 oleje silnikowe, oleje bazowe Wyroby chemiczne: dodatki do paliw i olejów smarowych benzyna lotnicza, samoczynnym, olej opałowy lekki, biopaliwa ciekłe: paliwo etanolowe E 85, olej napędowy z FAME, biopaliwa ciekłe: estry metylowe kwasów, oleje roślinne biopaliwa ciekłe: estry metylowe kwasów Biowęglowodory ciekłe do samoczynnym biopaliwa ciekłe: estry metylowe kwasów samoczynnym oleje silnikowe, oleje bazowe Korodujące działanie na miedź stopień korozji (1 4) Liczba jodowa (50-150) g/100g Metoda miareczkowa Liczba kwasowa (0,10-1,00) mg KOH/g Metoda miareczkowa Temperatura zapłonu (30 260) o C Metoda równowagowa w tyglu zamkniętym Indeks cetanowy (40-60) jednostek (z obliczeń) Odparowalność (4,5-24) %(m/m) Metoda Noack a PN-EN ISO 2160 1 ASTM D130 1 PN-EN 14111 1 PN-EN 14104 1 PN-EN 3679 1 PN-EN ISO 4264 1 PN-C-04124 1 Wydanie nr 17, 16 czerwca 2016 r. str. 6/22

samoczynnym, olej opałowy lekki iskrowym, samoczynnym, olej opałowy lekki i ciężki, z FAME frakcje i produkty naftowe o zakresie temperatur wrzenia (25 400) C samoczynnym, olej opałowy lekki, z FAME, pozostałości atmosferyczne, pozostałości próżniowe oleje silnikowe samoczynnym, olej opałowy lekki i ciężki, z FAME pozostałości atmosferyczne, pozostałości próżniowe biopaliwa ciekłe: estry metylowe kwasów oleje silnikowe Temperatura mętnienia (-41 49) C Metoda optyczna Skład frakcyjny (25-400) C Metoda destylacyjna Pozostałość po koksowaniu (0,1-30) %(m/m) Pozostałość po spopieleniu (0,0004-30) %(m/m) Popiół siarczanowy (0,005-30) %(m/m) PN-ISO 3015 1 PN-EN ISO 3405 1 ASTM D 86 1 PN-EN ISO 10370 1 PN EN ISO 6245 1 PN ISO 3987 1 Wydanie nr 17, 16 czerwca 2016 r. str. 7/22

iskrowym, samoczynnym, z FAME, olej opałowy lekki i ciężki Ropa naftowa pozostałości atmosferyczne, pozostałości próżniowe Zawartość siarki (3-500) mg/kg Metoda fluorescencji w nadfiolecie Temperatura płynięcia (-41 49) C Metoda optyczna PN-EN ISO 20846 1 PN ISO 3016 1 oleje silnikowe samoczynnym, z FAME, samoczynnym, olej opałowy lekki i ciężki, z FAME samoczynnym, olej opałowy lekki, z FAME, Temperatura zablokowania zimnego filtru (CFPP) (-41 15) C Metoda optyczna Temperatura zapłonu (40-250) C Metoda zamkniętego tygla Penskye go- Martensa Zawartość wody (0,003-0,100) %(m/m) Metoda miareczkowania kulometrycznego PN-EN 116 1 PN-EN ISO 2719 1 PN-EN ISO 12937 1 Wydanie nr 17, 16 czerwca 2016 r. str. 8/22

iskrowym, samoczynnym z zapłonem samoczynnym oleje silnikowe Zawartość chlorowców (1,0 50,0) mg/kg Metoda mikrokulometrii oksydacyjnej Zawartość chlorowców Zakres (1,0 100,0) mg/kg Metoda mikrokulometrii oksydacyjnej Liczba kwasowa (0,1 0,3) mg KOH/g Metoda miareczkowa PN-EN 14077 1 PN ISO 6618 1 W ramach elastycznego zakresu akredytacji dopuszcza się: 1 stosowanie zaktualizowanych metod znormalizowanych. Aktualna Lista badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego jest dostępna na każde żądanie w akredytowanym podmiocie. Wydanie nr 17, 16 czerwca 2016 r. str. 9/22

Paliwa gazowe: LPG Elastyczny zakres akredytacji 1 iskrowym benzyna lotnicza iskrowym, biopaliwa ciekłe: benzyna silnikowa z bioetanolem olej napędowy z FAME biopaliwa ciekłe: bioetanol Laboratorium Analiz Instrumentalnych ul. Łukasiewicza 1, 31-429 Kraków Zawartość węglowodorów C 1 - C 5 PN-ISO 7941:1993+Ap1:2002 i dienów (0,1-100) %(m/m) Metoda chromatografii gazowej z detekcją płomieniowo-jonizacyjną (GC-FID) Zawartość benzenu (0,1 5,0) %(V/V) Metoda spektrometrii w zakresie podczerwieni Zawartość manganu (2,0 8,0) mg/l Metoda płomieniowej absorpcyjnej spektrometrii atomowej (FAAS) Zawartość ołowiu (2,5-10) mg/l Metoda płomieniowej absorpcyjnej spektrometrii atomowej (FAAS) Zawartość ołowiu (0,026-1,3) g/l Metoda miareczkowa Zawartość związków tlenowych i organicznie związanego tlenu - związki tlenowe (0,17-15,0) %(m/m) - tlen organicznie związany do 3,7 %(m/m) Metoda chromatografii gazowej z detekcją płomieniowo-jonizacyjną GC-(O-FID) Zawartość estrów metylowych kwasów (0,05 20,0) %(V/V) Metoda spektrometrii w zakresie podczerwieni Zawartość etanolu i wyższych nasyconych alkoholi, wyższych nasyconych monoalkoholi (C 3 C 5) - wyższe alkohole (0,001-2,5) %(m/m) - metanol (0,001-3) %(m/m) - inne lotne zanieczyszczenia (0,001-2) %(m/m) Metoda chromatografii gazowej z detekcją płomieniowo-jonizacyjną GC-FID PN-EN 238 1 PN-EN 16135 1 PN-EN 237 1 PN-EN ISO 3830 1 PN-EN 1601 1 PN-EN 14078 1 PN-EN 15721 1 Zawartość fosforu, siarki i miedzi fosfor (0,13 1,90) mg/kg siarka (2,0 15,0) mg/kg miedź (0,050 0,300) mg/kg Metoda emisyjnej spektrometrii atomowej ze wzbudzeniem w plazmie indukcyjnie sprzężonej (ICP - OES) PN-EN 15837 1 Wydanie nr 17, 16 czerwca 2016 r. str. 10/22

biopaliwa ciekłe: bioetanol biopaliwa ciekłe: estry metylowe kwasów Zawartość siarki (7-20) mg/kg Metoda fluorescencyjnej spektrometrii rentgenowskiej z dyspersją fali Wygląd Zawartość fosforu (4,0 20) mg/kg Metoda emisyjnej spektrometrii atomowej ze wzbudzeniem w plazmie indukcyjnie sprzężonej (ICP - OES) Zawartość glicerolu wolnego i ogólnego oraz mono-, di- i tri- acylogliceroli wolny glicerol 0,002 0,05 %(m/m) monoacyloglicerole 0,25 1,25 %(m/m) diacyloglicerole 0,10 0,5 %(m/m) triacyloglicerole 0,10 0,4 %(m/m) Metoda chromatografii gazowej z detekcją płomieniowo-jonizacyjną (GC-FID) Zawartość estrów metylowych i estru metylowego kwasu linolenowego estry metylowe (90 99,4) %(m/m), ester metylowy kwasu linolenowego (1 15) %(m/m) Metoda chromatografii gazowej z detekcją płomieniowo-jonizacyjną (GC-FID) Zawartość metanolu, (0,01-0,5) %(m/m) Metoda chromatografii gazowej z detekcją płomieniowo-jonizacyjną (GC-FID) Zawartość polinienasyconych estrów metylowych kwasów tłuszczowych (PUFA) z czterema lub więcej wiązaniami podwójnymi (0,6-1,5) %(m/m) Metoda chromatografii gazowej z detekcją płomieniowo-jonizacyjną (GC-FID) PN-EN 15485 1 PN-EN 15769 1 PN-EN 14107 1 PN-EN 14105 1 PN-EN 14103 1 PN-EN 14110 1 PN-EN 15779 1 Wydanie nr 17, 16 czerwca 2016 r. str. 11/22

biopaliwa ciekłe: estry metylowe kwasów silników z zapłonem iskrowym, lotniczych frakcje naftowe o temperaturze końca wrzenia nie wyższej niż 315 o C z FAME oleje silnikowe Wyroby chemiczne: dodatki do paliw i olejów smarowych Zawartość sodu, potasu, wapnia i magnezu (1-10) mg/kg Metoda optycznej spektrometrii emisyjnej ze wzbudzeniem w plazmie indukcyjnie sprzężonej (ICP - OES) Zawartość grup węglowodorów - węglowodory aromatyczne: (13-40) %(V/V) - olefiny: (4-33) %(V/V) - węglowodory nasycone: (45-68) %(V/V) Metoda chromatografii żelowej (FIA) Zawartość pierwiastków glin (6 40) mg/kg bar (0,5 4) mg/kg bor (4 30) mg/kg wapń (40 9000) mg/kg chrom (1 40) mg/kg miedź (2 160) mg/kg żelazo (2 140) mg/kg ołów (10 160) mg/kg magnez (5 1700) mg/kg mangan (5 700) mg/kg molibden (5 200) mg/kg nikiel (5 40) mg/kg fosfor (10 1000) mg/kg potas (40 1200) mg/kg krzem (8 50) mg/kg srebro (0,5 50) mg/kg sód (7 70) mg/kg cyna (10 40) mg/kg tytan (5 40) mg/kg wanad (1 50) mg/kg cynk (60 1600) mg/kg Metoda emisyjnej spektrometrii atomowej ze wzbudzeniem w plazmie indukcyjnie sprzężonej (ICP - OES) PN-EN 14538 1 PN-EN 15553 1 ASTM D 1319 1 ASTM D 5185 1 Wydanie nr 17, 16 czerwca 2016 r. str. 12/22

Paliwa gazowe: LPG frakcje naftowe o zakresie temperatur wrzenia (174 750) o C benzyna lotnicza, lotniczych, olej opałowy Ropa naftowa frakcje naftowe o zakresie temperatur wrzenia (40 560) o C, pozostałości atmosferyczne, pozostałości próżniowe oleje silnikowe Wartość opałowa (z obliczeń) Pozostałość po odparowaniu (20-100) mg/kg Metoda chromatografii gazowej z detekcją płomieniowo-jonizacyjną (GC-FID) Prężność par (0,013-13,68) MPa (z obliczeń) Obecność siarkowodoru obecny, brak Obecność wody obecna, brak Zapach Metoda organoleptyczna Gęstość (0,350-0,631) mg/m 3 (z obliczeń) Liczba oktanowa (75,8-97,2) (z obliczeń) Rozkład prawdziwych temperatur wrzenia (PTW) (174 750) o C Metoda chromatografii gazowej z detekcją płomieniowo-jonizacyjną (GC-FID) Zawartość siarki (0,03-5,0) %(m/m) Metoda fluorescencyjnej spektrometrii rentgenowskiej z dyspersją energii PN-C-96008 1 pkt 4.4.8. PN-EN 15470 1 PN-C-96008 1 pkt 4.4.10 PN-ISO 8973 1 PN-EN 589 1 zał. C PN-EN ISO 8819 1 PN-EN 15469 1 PN-EN 589 1 zał. A PN-C-96008 1 pkt 4.4.9. PN-EN ISO 8973 1 PN-EN-589 1 zał. B ASTM D 6352 1 PN-EN ISO 8754 1 Wydanie nr 17, 16 czerwca 2016 r. str. 13/22

oleje żeglugowe, silników z zapłonem iskrowym, silników z zapłonem samoczynnym, z FAME, benzyna silnikowa z bioetanolem, lotniczych frakcje naftowe i produkty naftowe o temperaturze początku wrzenia 260 C silników z zapłonem samoczynnym, z FAME średnie destylaty, frakcje naftowe i produkty naftowe o zakresie temperatur wrzenia (150 400) C frakcje naftowe o temperaturze wrzenia 300 o C przemysłowe oleje smarowe Zawartość siarki (5-500) mg/kg Metoda fluorescencyjnej spektrometrii rentgenowskiej z dyspersją fali Zawartość węglowodorów naftalenowych (0,05 5) %m/m Metoda spektrofotometryczna Zawartość węglowodorów parafinowych, aromatycznych, związków polarnych i asfaltenów (0,1 100) %m/m Metoda chromatografii żelowej Zawartość wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych - węglowodory jednopierścieniowe (MAH) (6-30) %(m/m) - dwupierścieniowe (DAH) (1-10) %(m/m) - trój- i wielopierścieniowe (T+AH) (0-2) %(m/m) - wielopierścieniowe (POLY-AH) (1-12) %(m/m) - całkowita zawartość węglowodorów aromatycznych (7-42) %(m/m) Metoda wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją refraktometryczną (HPLC-RID) Zawartość wielopierścieniowych związków aromatycznych (WZA) (1-15) %(m/m) PN-EN ISO 20884 1 ASTM D 1840 1 ASTM D 2007 1 PN-EN 12916 1 IP 346 1 Wydanie nr 17, 16 czerwca 2016 r. str. 14/22

Materiały smarne przemysłowe oleje smarowe olej napędowy przemysłowe oleje smarowe silników z zapłonem iskrowym silników z zapłonem samoczynnym średnie destylaty silników z zapłonem samoczynnym średnie destylaty olej napędowy Zawartość inhibitora utleniania (0,05 1,0) %(m/m) Metoda spektrometrii w zakresie podczerwieni Stopień oksydacji, nitratacji sulfonowania Stopień oksydacji (1-10) A/cm Stopień nitracji (1-10) A/cm Stopień sulfonowania (1-7) A/cm Metoda spektrometrii w zakresie podczerwieni Rejestracja widma (400 4000) cm -1 Metoda spektrometrii w zakresie podczerwieni Zawartość fosforu ( 0,2-20) mg/l Metoda spektrofotometryczna Zawartość krzemu Zakres (0,17 2,00) mg/kg Metoda emisyjnej spektrometrii atomowej ze wzbudzeniem w plazmie indukcyjnie sprzężonej (ICP - OES) Zawartość pierwiastków sód (1,20 2,50) mg/kg potas (0,90 2,50) mg/kg cynk (0,20 2,50) mg/kg miedź (0,20 2,50) mg/kg fosfor (0,90 2,50) mg/kg wapń (0,30 2,50) mg/kg Metoda emisyjnej spektrometrii atomowej ze wzbudzeniem w plazmie indukcyjnie sprzężonej (ICP - OES) Zawartość manganu i żelaza (0,5 7,0) mg/l Metoda emisyjnej spektrometrii atomowej ze wzbudzeniem w plazmie indukcyjnie sprzężonej (ICP - OES) DIN 51451 1 Procedura INiG-7-2012 2 DIN 51451 1 ASTM E 2412 1 DIN 51451 1 ASTM E 2412 1 ASTM D 3231 1 ASTM D 7111 1 PN-EN 16476 1 PN-EN 16576 1 W ramach elastycznego zakresu akredytacji dopuszcza się: 1 stosowanie zaktualizowanych metod znormalizowanych, 2 stosowanie zaktualizowanych metod własnych. Aktualna Lista badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego jest dostępna na każde żądanie w akredytowanym podmiocie. Wydanie nr 17, 16 czerwca 2016 r. str. 15/22

Elastyczny zakres akredytacji 1 silników z zapłonem iskrowym, silników z zapłonem samoczynnym, z FAME, benzyna silnikowa z bioetanolem,, paliwo żeglugowe, lekki olej opałowy, ciężki olej opałowy kondensat naftowy, produkty naftowe - ciekłe w temperaturze (0-200) o C Ropa naftowa paliwo żeglugowe, z FAME, benzyna silnikowa z bioetanolem, biopaliwa ciekłe: bioetanol z FAME,, oleje roślinne, tłuszcze zwierzęce Paliwa gazowe: skroplone gazy węglowodorowe C3-C5 Biuro Kontroli ul. Łukasiewicza 1, 31-429 Kraków Pobieranie próbek do badań chemicznych i fizycznych Pobieranie próbek do badań chemicznych i fizycznych z dystrybutorów Pobieranie próbek do badań chemicznych i fizycznych ze zbiorników Pobieranie próbek do badań chemicznych i fizycznych ze zbiorników Pobieranie próbek do badań chemicznych i fizycznych ze zbiorników Pobieranie próbek do badań chemicznych i fizycznych z dystrybutorów PN-EN ISO 3170 1 - za wyjątkiem punktów normy: 5.2.2.4.; 5.2.4.; 5.2.5.; 7.3.1.4; 7.3.1.5.; 7.4.3.1., 7.4.3.1.1. do 7.4.3.1.5. 7.4.3.2, 7.4.3.2.1 do 7.4.3.2.5. plus errata PN-EN 14275 1 PN-A-79527 1 PN-EN ISO 5555 1 PN-EN ISO 4257 1 PN-EN ISO 4257 1 ZN/MG/CN-18 1 W ramach elastycznego zakresu akredytacji dopuszcza się: 1 stosowanie zaktualizowanych metod znormalizowanych. Aktualna Lista badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego jest dostępna na każde żądanie w akredytowanym podmiocie. Wydanie nr 17, 16 czerwca 2016 r. str. 16/22

Laboratorium Badań Właściwości Użytkowych ul. Łukasiewicza 1, 31-429 Kraków oleje przepracowane Lepkość w niskich temperaturach olejów przekładniowych (500-1000 000) mpa s Metoda Brookfielda PN-83/C-04023 oleje silnikowe, oleje przepracowane Elastyczny zakres akredytacji 1 z zapłonem iskrowym, z zapłonem samoczynnym, biopaliwa ciekłe: benzyna silnikowa z bioetanolem, olej napędowy z FAME, bioetanol, estry metylowe kwasów tłuszczowych (FAME) z zapłonem samoczynnym, z FAME, z zapłonem samoczynnym, z FAME biopaliwa ciekłe: estry metylowe kwasów z zapłonem iskrowym, z zapłonem samoczynnym, biopaliw ciekłe: benzyna silnikowa z bioetanolem, olej napędowy z FAME, bioetanol, estry metylowe kwasów, lotniczych Zawartość zanieczyszczeń i wody (0,05-3,0) %(V/V) Działanie wody na paliwa wygląd powierzchni międzyfazowej: ocena cyfrowa 1-4 wygląd stopnia rozdziału faz: ocena cyfrowa 1 3 Pienienie objętość piany: (0 150) ml czas zaniku piany: (0-70) s Stabilność oksydacyjna (0,1-50) h Metoda konduktometryczna Stabilność oksydacyjna (0,1-50) h Metoda ciśnieniowa Odporność na utlenianie (1 50) g/m 3 Stabilność w wysokich temperaturach wskaźnik odbicia (0-100) % Metoda refraktometryczna Stabilność oksydacyjna (0,1-20) h Metoda konduktometryczna Korodujące działanie na miedź stopień korozji 1 4 Przeciwkorozyjne właściwości w roztworze soli nieorganicznych stopień korozji brak silna Temperatura płynięcia (10 - (-45)) C Metoda optyczna Zawartość zanieczyszczeń (1-60) mg/kg PN-89/C-04087 ISO 6250 1 ASTM D1094 1 NF M 07-075 1 PN-EN 15751 1 ASTM D 7545 1 PN-EN 16091 1 ASTM D 2274 1 PN-EN ISO 12205 1 ASTM D 6468 1 PN-EN 14112 1 PN-EN ISO 2160 1 ASTM D 130 1 ASTM D 665 1 PN-ISO 7120 1 PN-ISO 3016 1 ASTM D 97 1 PN-EN 12662 1 oleje silnikowe, przemysłowe oleje smarowe, oleje przepracowane Wydanie nr 17, 16 czerwca 2016 r. str. 17/22

biopaliwa ciekłe: estry metylowe kwasów biopaliw ciekłe: olej napędowy z FAME, oleje silnikowe, przemysłowe oleje smarowe, oleje przepracowane z zapłonem iskrowym, lotniczych biopaliwa ciekłe: benzyna silnikowa z bioetanolem, olej napędowy z FAME, bioetanol, estry metylowe kwasów oleje przepracowane oleje przepracowane oleje silnikowe, przemysłowe oleje smarowe oleje silnikowe przemysłowe oleje smarowe Zawartość zanieczyszczeń (1-42) mg/kg Lepkość kinematyczna w temperaturze 40 o C i 100 o C i lepkość dynamiczna (2-1300) mm 2 /s Metoda kapilarna Zawartość zanieczyszczeń - lotniczych (0,1 0,6) mg/l - biowęglowodory (0,1 15) mg/l Zawartość zanieczyszczeń (0 700000) cząstek/ml Metoda mikroskopowa Zawartość zanieczyszczeń (0 700000) cząstek/ml Metoda optyczna Wskaźnik lepkości (z obliczeń) Odporność na ścinanie spadek lepkości (0-25) % Metoda bezpośredniego ścinania Pienienie - objętość piany: (0-220) ml Składniki nierozpuszczalne w pentanie i toluenie (0-2) %(m/m) Lepkość dynamiczna HTHS (1,8-5,7) mpa s Metoda Ravenfielda Lepkość strukturalna w niskich temperaturach (-5 (-35)) o C Metoda CCS Lepkość w niskich temperaturach olejów przekładniowych (500-1000 000) mpa s Metoda Brookfielda Wydzielanie wody (2-60) min PN-EN 12662 1 PN-EN ISO 3104 1 ASTM D 5452 1 ISO 4407 1 (z wyłączeniem pkt 9.5) wraz z PN-ISO 4406 1 (z wyłączeniem pkt 3.4) ISO 11500 1 wraz z PN-ISO 4406 1 (z wyłączeniem pkt 3.5) PN-ISO 2909 1 PN-EN ISO 20844 1 PN-ISO 6247 1 ASTM D 892 1 ASTM D 893 1 PN-C-04098 1 ASTM D 4741 1 PN-C-04150 1 ASTM D 2983 1 PN-ISO 6614 1 ASTM D 1401 1 Wydanie nr 17, 16 czerwca 2016 r. str. 18/22

przemysłowe oleje smarowe oleje przepracowane oleje przepracowane Wyroby chemiczne: dodatki do paliw i olejów smarowych Odporność na utlenianie olejów do turbin parowych (20 3000) min Metoda ciśnieniowa Zdolność do wydzielania powietrza (1 15) min Filtrowalność olejów smarowych Procedura dla olejów w obecności wody 40 90 Filtrowalność olejów smarowych Procedura dla olejów pozbawionych wody 8 100 Wydzielanie wody (2-60) min Lepkość w niskich temperaturach olejów przekładniowych (500-1000 000) mpa s Metoda Brookfielda Składniki nierozpuszczalne w pentanie i toluenie (0-5) %(m/m) Zawartość nierozpuszczalnych zanieczyszczeń (0 100) indeks MPC Metoda kolorymetryczna Lepkość kinematyczna w temperaturze 40 o C i 100 o C i lepkość dynamiczna (2-1300) mm 2 /s Metoda kapilarna Temperatura płynięcia (10 - (- 45)) C Metoda optyczna ASTM D 2272 1 PN-ISO 9120 1 ASTM D 3427 1 PN-ISO 13357-1 1 PN-ISO 13357-2 1 PN-ISO 6614 1 ASTM D 1401 1 ASTM D 2983 1 ASTM D 893 1 ASTM D 7843 1 PN-EN ISO 3104 1 PN-ISO 3016 1 ASTM D 97 1 W ramach elastycznego zakresu akredytacji dopuszcza się: 1 stosowanie zaktualizowanych metod znormalizowanych. Aktualna Lista badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego jest dostępna na każde żądanie w akredytowanym podmiocie. Wydanie nr 17, 16 czerwca 2016 r. str. 19/22

Laboratorium Badań Silnikowych i Trybologicznych ul. Łukasiewicza 1, 31-429 Kraków biopaliwa ciekłe: z zapłonem samoczynnym, olej napędowy z FAME, Smarne właściwości średnica skazy (150-600) µm Metoda HFRR CEC F-06-96 oleje przepracowane, smary Elastyczny zakres akredytacji 1 z zapłonem iskrowym, biopaliwa ciekłe: benzyna silnikowa z bioetanolem Smarne właściwości obciążenie (10-800) kg Metoda na aparacie czterokulowym Liczba oktanowa badawcza (LOB) LOB (40 120) Metoda silnikowa Liczba oktanowa motorowa (LOM) LOM (40 120) Metoda silnikowa PN-76/C-04147 pkt 2.1. ASTM D 2699 1 PN EN ISO 5164 1 ASTM D 2700 1 PN EN ISO 5163 1 benzyna bezołowiowa biopaliwa ciekłe: z zapłonem samoczynnym, olej napędowy z FAME, z zapłonem samoczynnym, z FAME olej napędowy Skłonność benzyn silnikowych do zanieczyszczania zaworów dolotowych w silniku z wtryskiem paliwa - badanie w silniku Mercedes Benz M 102 E masa osadów/ zawór dolotowy - (0-1000) mg - pkt/ zawór: 4,5 10 Metoda silnikowa Skłonność do tworzenia osadów na zaworach dolotowych i w komorach spalania - badanie w silniku Mercedes Benz M111 masa osadów/ zawór dolotowy - (0-700) mg masa osadów w komorach spalania - (0 10 000) mg Metoda silnikowa Smarne właściwości średnica skazy (150-600) µm Metoda HFRR Liczba cetanowa (LC) LC (30 65) Metoda silnikowa Skłonność do zanieczyszczania rozpylaczy paliwa - badanie w silniku Peugeot XUD 9/A/L spadek natężenia przepływu powietrza przez rozpylacz przy wzniosie iglicy 0,1 mm (0-100) % Metoda silnikowa CEC F-05-93 1 CEC F-20-98 1 PN-EN ISO 12156-1 1 PN ISO 12156-2 1 ISO 12156-2 1 ASTM D 613 1 PN-EN ISO 5165 1 CEC F-23-01 1 Wydanie nr 17, 16 czerwca 2016 r. str. 20/22

oleje przepracowane, smary z zapłonem samoczynnym Smarne właściwości obciążenie (10-800) kg Metoda na aparacie czterokulowym Skłonność do zanieczyszczania rozpylaczy - badanie w silniku PSA DW10 - utrata mocy (0-20) % Metoda silnikowa PN-EN ISO 20623 1 CEC F-98-08 1 W ramach elastycznego zakresu akredytacji dopuszcza się: 1 stosowanie zaktualizowanych metod znormalizowanych. Aktualna Lista badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego jest dostępna na każde żądanie w akredytowanym podmiocie. Wydanie nr 17, 16 czerwca 2016 r. str. 21/22

Wykaz zmian Zakresu Akredytacji Nr AB 009 Status zmian: wersja pierwotna A Zatwierdzam status zmian ZASTĘPCA DYREKTORA HOLOGRAM HOLOGRAM HOLOGRAM HOLOGRAM TADEUSZ MATRAS dnia: 16.06.2016 r. Wydanie nr 17, 16 czerwca 2016 r. str. 22/22