Czasopismo redagowane przez uczniów i dla uczniów nie tylko gimnazjum! Kobylin, grudzień 2015 r. 2/62 Okres Świąt Bożego Narodzenia to czas pełen radości, piękna, czas refleksji, spełniania marzeń, okazywania sobie wzajemnie troski i miłości. Wigilia natomiast to dzień, w którym nawet ostatni kawałek chleba dzielimy z bliźnimi. To właśnie w te dni zapatrzeni w roziskrzoną choinkę, w uśmiechnięte twarze naszych bliskich, odkrywamy sens życia. Niech ten wyjątkowy czas będzie pełen szczęścia i spokoju. W oczekiwaniu na nadejście Dzieciątka, niech ucichnie gwar i zgiełk otaczającego świata, a przy wigilijnym stole zapanuje rodzinna, serdeczna atmosfera, pełna miłości i wzajemnej życzliwości. Niech pokój i radość towarzyszą wszystkim każdego dnia, aby nigdy nie zabrakło wrażliwości na dobro, prawdę i piękno, a w Nowym 2016 Roku życzymy spełnienia marzeń oraz wielu sukcesów.
POLSKIE TRADYCJE I ZWYCZAJE ŚWIĄTECZNE Pierwsza Gwiazdka Jest symbolem Gwiazdy Betlejemskiej, której pojawienie się towarzyszyło narodzinom Jezusa. Dzięki niej pasterze, Trzej Królowie mogli dotrzeć do miejsca narodzin Zbawiciela. Dziś oczekujemy pierwszej gwiazdy na wigilijnym niebie, bo dopiero, gdy ona zabłyśnie możemy, według tradycji, siąść do stołu i podzielić się opłatkiem. Opłatek Jego nazwa wzięła się z łacińskiego słowa oblatum i znaczy tyle co dar ofiarny. Jest to nic innego jak cienki kawałek wypieczonej mąki pszennej i wody. Na nim widnieją obrazy związane z Bożym Narodzeniem. Dzielenie się chlebem ma korzenie w pogańskich tradycjach. Z czasem przeszło ono na stałe do zwyczajów chrześcijańskich, a dziś dzielimy się opłatkiem przed wieczerzą wigilijną, składając sobie życzenia. Powinny być szczere. Wybaczamy sobie wtedy wszystkie winy, aby zasiąść do kolacji pogodzeni i z czystymi sercami. Sianko wigilijne Kładziemy je pod białym obrusem na stole, przy którym będziemy spożywać wigilijną kolację. Symbolizuje oczywiście miejsce, w którym przyszedł na świat Jezus. 2
Choinka Zwyczaj ubierania choinek narodził się wśród ludów germańskich przeszło 300 lat temu. W dniach przesilania zimy i nocy zawieszano u sufitu gałązki jemioły, jodły, świerku, sosny jako symbol zwycięstwa życia nad śmiercią, dnia nad nocą, światła nad ciemnością. Kościół chętnie przejął ten zwyczaj jako zapowiedź, znak i typ Jezusa Chrystusa. Na drzewku zawieszamy światła, bo tak często Jezus o sobie mówił, że jest światłością świata. Kolędy Zaczynamy je śpiewać przy wigilijnym stole. Są to pieśni, które opowiadają o narodzeniu Pana. Ich nazwa pochodzi z łaciny calendae, co oznaczało pierwszy dzień miesiąca. Pierwsze kolędy były śpiewane przez Rzymian w ramach uroczystego uczczenia pierwszego stycznia, potem zwyczaj śpiewania pieśni przejęli chrześcijanie, aby czcić narodziny Jezusa. Prezenty Jest to najprzyjemniejszy dla wielu zwyczaj bożonarodzeniowy. Dziś to one głównie kojarzą się Bożym Narodzeniem. Pierwotnie ten zwyczaj był związany wyłącznie z osobą św. Mikołaja, dziś przyjmujemy, iż są to podarki od małego Jezusa. Pasterka Tradycyjna msza odprawiana w nocy z 24 na 25 grudnia. Symbolizuje czuwanie pasterzy przy żłobie Jezusa. Uczestniczymy w niej razem z najbliższymi. Jest najważniejszym momentem w czasie Świąt Bożego Narodzenia. 3
Dlaczego 12 potraw na stole wigilijnym? Jedną z tradycji świąt Bożego Narodzenia jest przyrządzanie dwunastu potraw wigilijnych. Mają one symbolizować dwunastu apostołów, którzy zasiedli z Jezusem do ostatniej wieczerzy. W niektórych częściach kraju liczba ta łączona jest z dwunastoma miesiącami roku. W skład 12 potraw wchodzą: 1. Barszcz czerwony z uszkami. 2. Zupa grzybowa. 3. Kapusta z grzybami. 4. Karp. 5. Kompot z suszonych śliwek. 6. Kluski z makiem. 7. Pierogi z kapustą i grzybami. 8. Makowiec. 9. Piernik. 10. Chleb. 11. Kutia. 12. Śledź. IDEALNE KSIĄŻKI NA ŚWIĘTA Oprac. W. Roszak, A. Jackowiak 12 autorów powieści dla młodzieży, m.in.: Rainbow Rowell, Gayle Forman i David Levithan, napisali idealne opowieści świąteczne. Znana piosenkarka udaje kogoś innego, by uciec przed sławą. Skazany na prace społeczne młodociany przestępca musi wziąć udział w przygotowaniach do jasełek i zakochuje się w najbardziej nieodpowiedniej dla niego osobie. Dziewczyna adoptowana przez świętego Mikołaja zastanawia się, czy dla miłości jest gotowa opuścić krainę elfów 4
Zamieć śnieżna i woń migdałów to współczesny kryminał autorstwa Camilli Lackberg. Na kilka dni przed Świętami Bożego Narodzenia Martin Mohlin, młody policjant, udaje się na wyspę Valön, by poznać rodzinę swojej narzeczonej. Podczas uroczystej kolacji niespodziewanie umiera najbogatszy członek rodziny Liljecronas Ruben. Martin jest przekonany, że senior rodu został zamordowany. Sytuacja staje się jeszcze bardziej niebezpieczna, gdy zamieć śnieżna uniemożliwia wydostanie się z wyspy. Goście są uwięzieni w domu z mordercą. Rachel każdego ranka dojeżdża do pracy tym samym pociągiem. Wie, że zawsze zatrzymuje się on przed tym samym semaforem, dokładnie naprzeciwko szeregu domów. Zaczyna się jej nawet wydawać, że zna ludzi, którzy mieszkają w jednym z nich. Uważa, że prowadzą doskonałe życie. Gdyby tylko mogła być tak szczęśliwa jak oni. I nagle zauważa coś wstrząsającego. Widzi tylko przez chwilę, bo pociąg rusza, ale to wystarcza. Wszystko się zmienia. Rachel ma teraz okazję stać się częścią życia ludzi, których widywała jedynie z daleka. Teraz przekonają się, że jest kimś więcej niż tylko dziewczyną z pociągu. Oprac. Weronika Roszak klasa III c 5
SYLWESTER Sylwester nie jest zwyczajną nocą, więc spędzać go tak, jak każdej innej, po prostu nie można. To jest właśnie czas, który warto przeżyć wyjątkowo, niecodziennie. Nie znaczy to oczywiście, że trzeba koniecznie iść na bal. Jest wiele sposobów na atrakcyjne spędzenie Sylwestra. Coraz częściej wybieramy oryginalne pomysły na uatrakcyjnienie tej nocy. Przy tym warto pamiętać o obyczajach związanych z tym świętem. Są bardzo barwne i ciekawe. Zarówno te nasze rodzime, jak i wszelkie inne kultywowane w różnych zakątkach świata. Istnieje wiele polskich obyczajów związanych z obchodzeniem Sylwestra. O niektórych pamięć już prawie zaginęła. Wśród najpopularniejszych z nich wymienić warto: spisanie na kartce starych problemów, a następnie jej spalenie, co ma przynieść uwolnienie się od dotychczasowych kłopotów; ogniem można również zniszczyć pamiątki związane z wydarzeniami, o których chcemy zapomnieć; zadbanie o staranny ubiór ma przynieść w nowym roku powodzenie u płci przeciwnej; unikanie w ostatni dzień roku sprzątania, w celu zapobiegnięcia wykurzenia z domu szczęścia; skupienie się na pierwszym imieniu usłyszanym po północy, gdyż może się ono okazać imieniem naszego przyszłego małżonka (zwyczaj dotyczący panien); wróżenie z gwiazd (upstrzone gwiazdami niebo symbolizuje pomyślny rok); 6
zaopatrzenie lodówki w jedzenie, a portfela w pieniążki zgodnie z zasadą,,jaki Sylwester, taki cały przyszły rok ; wróżenie z bąbelków szampana w kieliszku (duże bąbelki oznaczają wielkie zmiany, aktywność; zaś małe spokój i stabilizację); włożenie na siebie w noc sylwestrową nowej bielizny, najlepiej z nieoderwaną metką, co ma przynieść powodzenie u płci przeciwnej; nakręcenie zegara i otworzenie okien i drzwi po wybiciu północy. W ten sposób godnie witamy nowy rok, a żegnamy stary. Z nim wypraszamy z domu wszelkie kłopoty i nieszczęścia. Oczywiście sposób obchodzenia tej nocy jest uzależniony od kultury i religii danej społeczności. W Wietnamie tuż po wybiciu północy najstarsza kobieta w domu odpala petardy. Następnie wszyscy udają się spać, aby wstać przed świtem i przywitać pierwszy wschód słońca nowego roku. W Meksyku kultywuje się włączenie telewizora tuż przed godziną 24:00 i odsłuchanie bijących w niej dwunastu dzwonów, oznajmiających nadejście nowego roku. Przy każdym uderzeniu Meksykańczycy składają sobie życzenia, zajadając przy tym winogrona. W krajach skandynawskich Sylwestra obchodzi się kameralnie, w gronie najbliższych, przy dobrym jedzeniu. W wielu państwach przyjęła się tradycja witania 1 stycznia na ulicach. Niektóre z takich imprez są bardzo huczne i gromadzą tysiące ludzi. We Francji odbywa się takie na Polach Elizejskich, w Stanach Zjednoczonych na placu Time Square, a w Brazylii na plaży Copacabana w Rio de Janeiro. Warto pamiętać o tradycjach sylwestrowych, bo są niezwykle interesujące i świadczą o bogactwie obyczajowości społeczeństwa. Bez względu na to, jak spędzamy tę jedyną noc w roku, możemy przecież wpleść w nią choć jeden ze starych przesądów lub zapoczątkować całkiem nowy: z innego kraju lub z własnej wyobraźni. Oprac. Julia Całka III c 7
PRZEPISY KULINARNE Boże Narodzenie w polskim domu to oczywiście choinka, rodzinne kolędowanie, prezenty oraz... cały bukiet świątecznych potraw - ich smaków i aromatów. Co roku z radością powracamy do ulubionych świątecznych dań: wigilijnego postnego barszczu, zupy migdałowej lub rybnej, śledzików, karpi, pierogów, kapusty z grochem lub grzybami, jarzynowych sałatek, a także złocistych, korzennych pierników oraz słodkich makiełek, kutii i makowców. A w kolejne dni świąt, podczas bożonarodzeniowego ucztowania tradycyjnie będziemy smakować i chwalić wyborne mięsne rolady, rybne galarety, sałatki, ciasta oraz domowe pieczenie. Makowiec Składniki: budyń o smaku waniliowym bez cukru (1 sztuka) proszek do pieczenia (1 łyżeczka) jajko (6 sztuk) cukier puder (200 g) margaryna (125 g) masa makowa (1 puszka) bułka tarta (2 łyżki) 8
mąka pszenna (1 łyżka) rodzynki (100 g) masło (1 łyżka) Sposób przygotowania 1. Białka oddziel od żółtek i ubij na sztywną pianę. 2. Żółtka utrzyj z cukrem i margaryną na puszystą masę. 3. Kolejno dodaj pozostałe składniki. Na koniec delikatnie połącz z pianą z białek. 4. Tortownicę posmaruj masłem i posyp bułką tartą. Przełóż ciasto. 5. Rozgrzej piekarnik do 180 0 C. Wstaw ciasto i piecz przez ok. 45-50 minut. 6. Upieczone ciasto odstaw do ostudzenia. 7. Makowiec podawaj udekorowany lukrem lub polewą czekoladową. Oprac. Agnieszka Lekosz III d HUMOR Rozmowy przy świątecznym stole sprzyjają opowiadaniu dowcipów. Oto kilka propozycji: Wieczór wigilijny. Cała rodzina gotowa, stół zastawiony, czekają tylko na pierwszą gwiazdkę. Oczywiście przy stole jedno dodatkowe, puste miejsce. Nagle pukanie do drzwi. - Kto tam? - Strudzony wędrowiec, czy jest dla mnie miejsce? - Jest. - A mogę skorzystać? - Nie. - Ale dlaczego?! - Bo tradycyjnie musi być puste! 9
Dwóch chłopców spędza noc przed wigilią u dziadków. Przed pójściem spać, klękają przed łóżkami i modlą się, a jeden z nich ile sił w płucach woła głośno: - Modlę się o nowy rowerek, modlę się o nowe żołnierzyki, modlę się o nowy odtwarzacz dvd. Starszy brat pochylił się i szturchnął go mówiąc: - Dlaczego tak krzyczysz? Bóg nie jest głuchy. Na to chłopiec: - Ale babcia jest. Dzieci wybierają zawody aktorek, piosenkarzy, strażaków, policjantów, itp. Tylko Jaś mówi, że chciałby zostać świętym Mikołajem. - Czy dlatego, Jasiu, że roznosi prezenty? - pyta nauczycielka. - Nie. Dlatego, że pracuje raz w roku. Są święta Bożego Narodzenia. Nagle Jasiu przychodzi do mamy i mówi: - Mamo, choinka się pali. - Synku, nie mówi się "pali" tylko "świeci". Po chwili Jasiu znów przychodzi: - Mamo, a teraz firanka się świeci. Oprac. Julia Całka III c CO WIESZ O ŚWIĘTACH BOŻEGO NARODZENIA? 1.Wigilię Bożego Narodzenia obchodzimy: a) 24 grudnia b) 25 grudnia c) 26 grudnia 2. Wśród trzech mędrców, którzy przybyli złożyć pokłon, NIE znajdował się... 10
a) Kacper b) Melchior c) Baltazar d) Jakub 3. Narodzenie Jezusa zwiastował anioł... a) Gabriel b) Michał c) Rafał 4. Najpiękniejsza kolęda, Cicha Noc, powstała w... a) Polsce b) Niemczech c) Austrii 5. Co jest symbolem świąt? a) Choinka b) Dąb c) Sosna 6. Jak nazywa się msza św. odprawiana w nocy z 24 na 25 grudnia? a) Roraty b) Pasterka c) Rezurekcja 7. Co najczęściej gości na wigilijnym stole? a) Rosół b) Karp c) Gotowane warzywa 8. Po co zostawiamy dodatkowe nakrycie przy stole? a) Dla cioci, która nie wiadomo czy przyjedzie b) Dla Gwiazdora c) Dla niespodziewanego gościa Oprac. Weronika Roszak kl. IIIc 11
Spis zawartości numeru 2 POLSKIE TRADYCJE I ZWYCZAJE ŚWIĄTECZNE... 2 IDEALNE KSIĄŻKI NA ŚWIĘTA... 4 SYLWESTER... 6 PRZEPISY KULINARNE... 8 HUMOR... 9 CO WIESZ O ŚWIĘTACH BOŻEGO NARODZENIA?... 10 Na całokształt czasopisma pracowali: uczniowie z klasy IIIc i IIId oraz p. Mateusz Marcinkowski, p. Jolanta Tadaszak. 12