Wprowadzenie... XI Notki biograficzne... XIII Wykaz skrótów... XVII 1. Procedura uchwalania budżetu... 1 1.1. Uchwała w sprawie trybu prac nad projektem uchwały budżetowej JST Wojciech Lachiewicz... 1 1. Podstawa prawna... 1 2. Uwarunkowanie prawne treści uchwały... 2 3. Uwagi... 4 2. Opracowywanie i uchwalanie budżetu... 11 2.1. Uchwała budżetowa JST na 2012 r. Wojciech Lachiewicz... 11 1. Podstawa prawna... 11 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 13 3. Uwagi... 32 2.2. Nieprawidłowości w uchwałach budżetowych na 2011 r. Ewa Midura... 93 1. Zakres nieprawidłowości w uchwałach budżetowych... 93 2. Nieprawidłowości dotyczące zakresu czasowego wyznaczonego do podjęcia uchwały budżetowej na 2011 r. oraz postanowień normujących wejście tej uchwały w życie... 94 3. Nieprawidłowości dotyczące planowania dochodów budżetowych w uchwale budżetowej... 96 4. Zaplanowanie nienależnych budżetowi JST dochodów budżetowych... 99 5. Nieprawidłowości dotyczące planowania wydatków budżetowych w uchwale budżetowej... 102 6. Niezaplanowanie wydatków związanych z realizacją zaciągniętych zobowiązań... 105 7. Zaniechanie zaplanowania wydatków z uwzględnieniem odpowiednich wyodrębnień lub szczegółowości... 107 8. Planowanie wydatków wieloletnich w uchwałach budżetowych na 2011 r.... 108 9. Nieuwzględnienie wymogów prawnych związanych z planowaniem wydatków z budżetu JST dokonywanych w formie dotacji... 109 10. Nieuwzględnienie wymogów prawnych związanych z planowaniem rezerw na wydatki... 110 11. Nieprawidłowości dotyczące planowania wyniku budżetu, przychodów i rozchodów budżetowych, a także limitów zobowiązań w uchwale budżetowej... 112 12. Brak spójności pomiędzy kwotą określonego deficytu a przychodami z kredytów i pożyczek wskazanymi jako źródła współfinansowania inwestycji... 115 13. Przeznaczenie przychodów pochodzących z kredytów, pożyczek lub papierów wartościowych na inne cele niż określone w art. 89 ust. 1 FinPublU... 116 V
14. Zaplanowanie rozchodów z tytułu spłaty kredytów i pożyczek oraz wydatków na obsługę długu w wysokości przekraczającej dopuszczalny limit określony w art. 169... 117 15. Zaplanowanie deficytu i przychodów pochodzących z kredytów i pożyczek finansujących ten deficyt, prowadzące do przekroczenia dopuszczalnego limitu określonego w art. 170 2005FinPublU... 117 16. Zaplanowanie wyniku budżetu i związanych z nim kwot przychodów i rozchodów innych niż przyjęte w WPF... 118 17. Zaplanowanie w budżecie JST rozchodów w wysokości mniejszej, niż wynika z harmonogramów spłat zaciągniętych zobowiązań... 119 18. Zaplanowanie przychodów budżetu w kwocie wyższej od faktycznej wielkości środków pozostających w dyspozycji gminy... 120 19. Inne nieprawidłowości występujące w uchwałach budżetowych... 121 3. Zmiany budżetu oraz zmiany innych ustaleń uchwały budżetowej Wojciech Lachiewicz.. 125 3.1. Uchwała w sprawie zmiany uchwały budżetowej... 125 1. Podstawa prawna... 125 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 125 3. Uwagi... 130 3.2. Zarządzenie (uchwała) organu wykonawczego JST o zmianie uchwały budżetowej (zmiana budżetu) Wojciech Lachiewicz... 151 1. Podstawa prawna... 151 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 151 3. Uwagi... 152 4. Wykonywanie budżetu... 161 4.1. Zarządzenie (uchwała) organu wykonawczego samorządu dotyczące wykonania uchwały budżetowej Wojciech Lachiewicz... 161 1. Podstawa prawna... 161 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały lub zarządzenia... 163 3. Uwagi... 170 4.2. Uchwała (zarządzenie) organu wykonawczego JST powodująca przeniesienie uprzednio uchwalonej zmiany budżetu do planów finansowych odpowiednich jednostek budżetowych oraz do planu finansowego zadań zleconych z zakresu administracji rządowej Wojciech Lachiewicz... 203 1. Podstawa prawna... 203 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 203 3. Uwagi... 203 4.3. Upoważnienie dla zarządu do przekazania kierownikom jednostek budżetowych niektórych uprawnień do dokonywania przeniesień planowanych wydatków (zakres upoważnienia w ramach zapisów uchwały budżetowej) Jolanta Radzieja... 211 1. Podstawa prawna... 211 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 211 3. Uwagi... 213 4.4. Uchwała (zarządzenie) w sprawie opracowania planu finansowego zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych JST odrębnymi ustawami Jolanta Radzieja... 216 1. Podstawa prawna... 216 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 216 3. Uwagi... 217 4.5. Uchwała w sprawie ustalenia wykazu wydatków niewygasających z upływem roku budżetowego oraz ustalenia planu finansowego tych wydatków Aniela Michalec... 219 VI
1. Podstawa prawna... 219 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 219 3. Uwagi... 222 4.6. Uchwała intencyjna na realizację projektu współfinansowanego z funduszy strukturalnych UE Beata Jakacka... 227 1. Podstawa prawna... 227 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 227 3. Uwagi... 228 4.7. Uchwała rady gminy w sprawie zwolnienia samorządowego zakładu budżetowego z obowiązku wpłaty do budżetu nadwyżki środków obrotowych Barbara Fabin... 230 1. Podstawa prawna... 230 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 230 3. Uwagi... 231 5. Informacja finansowa za pierwsze półrocze roku budżetowego... 233 5.1. Uchwała gminy/powiatu/województwa w sprawie określenia zakresu i formy informacji za I półrocze o przebiegu wykonania budżetu gminy, kształtowaniu się WPF oraz przebiegu wykonania planu finansowego gminnych instytucji kultury i samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, których organem założycielskim jest gmina/powiat/województwo Aniela Michalec... 233 1. Podstawa prawna... 233 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 234 3. Uwagi... 236 6. Przykłady planów i programów oraz innych uchwał mogących wpływać na treści planu wydatków budżetu rocznego Rafał Trykozko... 245 6.1. Uchwała rady gminy w sprawie utworzenia/nietworzenia funduszu sołeckiego w budżecie roku (następnego)... 245 1. Podstawa prawna... 245 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 246 3. Uwagi... 246 6.2. Uchwała o zwiększeniu środków funduszu sołeckiego... 248 1. Podstawa prawna... 248 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 248 3. Uwagi... 250 7. Zaciąganie zobowiązań dłużnych oraz udzielanie pożyczek, gwarancji i poręczeń przez JST... 253 7.1. Uchwały w sprawie zaciągnięcia kredytu i pożyczki na sfinansowanie planowanego deficytu budżetu Ewa Midura... 253 1. Podstawa prawna... 253 2. Uwarunkowania prawne treści uchwał... 255 3. Uwagi... 256 7.2. Uchwała w sprawie zaciągnięcia pożyczki na wyprzedzające finansowanie Ewa Midura... 260 1. Podstawa prawna... 260 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 261 3. Uwagi... 263 7.3. Uchwała w sprawie zaciągnięcia kredytu na spłatę wcześniej zaciągniętych kredytów i pożyczek Ewa Midura... 265 1. Podstawa prawna... 265 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 265 3. Uwagi... 266 VII
7.4. Powiązanie uchwał w sprawie kredytów i pożyczek z uchwałą budżetową Ewa Midura... 267 7.5. Uchwała w sprawie ulg w spłacie należności cywilnoprawnych w świetle ustawy o finansach publicznych Michał Łyczek... 273 1. Podstawa prawna... 273 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 273 3. Uwagi... 279 8. Wieloletnia prognoza finansowa oraz jej zmiana uchwała WPF z załącznikami, zmiany WPF, zmiany przedsięwzięć i upoważnień... 287 8.1. Uchwała w sprawie wieloletniej prognozy finansowej JST Wojciech Lachiewicz... 287 1. Podstawa prawna... 287 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 289 3. Uwagi... 301 8.2. Zmiany w WPF Katarzyna Ziółkowska... 310 1. Źródła zmian WPF... 310 2. Zakres i forma zmian w WPF... 311 3. Forma wprowadzania zmian do WPF... 311 4. Zmiany w zakresie przychodów, rozchodów, deficytu i nadwyżki budżetowej... 314 5. Zmiany w uchwale budżetowej i ich wpływ na dane zawarte w WPF... 315 6. Objaśnienia przyjętych wartości jako element uchwały (zarządzenia) zmieniającego WPF... 319 7. Zgodność WPF z uchwałą budżetową po dokonaniu zmian w obu dokumentach... 321 8. Kiedy zmieniać WPF?... 322 9. Dotacje i finansowanie z budżetu JST... 325 9.1. Uchwała w sprawie pomocy finansowej wraz z umową, na podstawie której pomoc jest udzielana Piotr Walczak... 325 1. Podstawa prawna... 325 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 325 3. Uwagi... 327 9.2. Uchwała w sprawie zasad i trybu udzielania dotacji na realizację zadań z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz sposobu jej rozliczenia Aniela Michalec... 330 1. Podstawa prawna... 330 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 331 3. Uwagi... 336 9.3. Uchwała o dotacjach z budżetu JST dla klubów sportowych na zadania nieobjęte ustawą z 24.4.2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie Wojciech Lachiewicz... 343 1. Podstawa prawna... 343 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 348 3. Uwagi... 351 9.4. Uchwała w sprawie trybu udzielania i rozliczania dotacji na rzecz przedszkoli i szkół niepublicznych oraz trybu i zakresu kontroli prawidłowości ich wykorzystania Piotr Walczak... 373 1. Podstawa prawna... 373 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 374 3. Uwagi... 381 9.5. Uchwała w sprawie trybu udzielania i rozliczania dotacji na rzecz przedszkoli, szkół i placówek publicznych prowadzonych przez osoby prawne inne niż JST lub osoby fizyczne oraz trybu i zakresu kontroli prawidłowości ich wykorzystania Piotr Walczak... 395 1. Podstawa prawna... 395 2. Uwarunkowanie prawne treści uchwały... 395 VIII
3. Uwagi... 403 9.6. Uchwała rady gminy ustalająca wysokość ekwiwalentu pieniężnego dla członków OSP za udział w działaniu ratowniczym lub szkoleniu pożarniczym Wojciech Lachiewicz... 413 1. Podstawa prawna... 413 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 413 3. Uwagi... 415 9.7. Uchwała w sprawie zasad udzielania dotacji na rzecz spółek wodnych, trybu postępowania przy udzielaniu tych dotacji i sposobu ich rozliczania Piotr Walczak... 417 1. Podstawa prawna... 417 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 417 3. Uwagi... 420 9.8. Uchwała w sprawie ustalenia opłat w żłobkach prowadzonych przez gminę i u dziennego opiekuna oraz warunków zwolnienia od ponoszenia opłat Wojciech Lachiewicz... 424 1. Podstawa prawna... 424 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 425 3. Uwagi... 429 9.9. Uchwały rady gminy o maksymalnej wysokości wynagrodzenia dziennych opiekunów Wojciech Lachiewicz... 431 1. Podstawa prawna... 431 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 431 3. Uwagi... 432 9.10. Dotacja z budżetu gminy na dziecko objęte opieką żłobka lub klubu dziecięcego Wojciech Lachiewicz... 433 1. Podstawa prawna... 433 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 434 3. Uwagi... 437 9.11. Opłata za wpis do rejestru żłobków i klubów dziecięcych Wojciech Lachiewicz... 440 1. Podstawa prawna... 440 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 440 3. Uwagi... 443 9.12. Uchwała w sprawie trybu postępowania o udzielenie dotacji podmiotom niezaliczonym do sektora finansów publicznych i niedziałającym w celu osiągnięcia zysku, sposobu rozliczania dotacji oraz sposobu kontroli wykonywania zleconego zadania Piotr Walczak... 445 1. Podstawa prawna... 445 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 445 3. Uwagi... 448 9.13. Uchwała w sprawie określenia zasad udzielania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków Aniela Michalec... 453 1. Podstawa prawna... 453 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 455 3. Uwagi... 459 9.14. Uchwała w sprawie ustalenia stawki dotacji przedmiotowej dla samorządowego zakładu budżetowego Aniela Michalec... 468 1. Podstawa prawna... 468 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 469 3. Uwagi... 471 IX
10. Sprawozdania roczne i absolutorium... 475 10.1. Uchwała w sprawie zatwierdzania sprawozdań oraz uchwała w sprawie absolutorium Wojciech Lachiewicz... 475 1. Podstawa prawna... 475 2. Uwarunkowania prawne uchwały... 476 3. Uwagi... 477 10.2. Uchwała rady gminy, powiatu i województwa w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium wójtowi gminy, zarządowi powiatu, zarządowi województwa Piotr Walczak... 480 1. Podstawa prawna... 480 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 480 3. Uwagi... 484 10.3. Uchwała komisji rewizyjnej rady gminy w sprawie absolutorium dla wójta gminy wraz z opinią komisji dotyczącą wykonania budżetu Piotr Walczak... 488 1. Podstawa prawna... 488 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały oraz opinii... 488 3. Uwagi... 491 10.4. Zarządzenie w sprawie przyjęcia informacji o stanie mienia JST Piotr Walczak... 496 1. Podstawa prawna... 496 2. Uwarunkowanie prawne treści zarządzenia... 496 3. Uwagi... 499 10.5. Opinia RIO dotycząca rocznego sprawozdania z wykonania budżetu i informacji o stanie mienia JST Piotr Walczak... 516 1. Podstawa prawna... 516 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 516 3. Uwagi... 519 10.6. Uchwała RIO dotycząca wniosku komisji rewizyjnej w sprawie absolutorium Piotr Walczak... 522 1. Podstawa prawna... 522 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 522 3. Uwagi... 524 11. Inne... 527 11.1. Uchwała w sprawie wyboru metody ustalania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalania stawki tej opłaty i ustalania stawki opłaty za pojemnik o określonej objętości Anna Olejniczak... 527 1. Podstawa prawna... 527 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 528 3. Uwagi... 533 11.2. Uchwała w sprawie gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych Aniela Michalec... 537 1. Podstawa prawna... 537 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 537 3. Uwagi... 540 11.3. Uchwała w sprawie rocznego programu współpracy z organizacjami pozarządowymi i podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie Anna Olejniczak... 547 1. Podstawa prawna... 547 2. Uwarunkowania prawne treści uchwały... 548 3. Uwagi... 555 X