PROCEDURA: Postępowanie z Pacjentem na wypadek braku możliwości udzielenia świadczenia zdrowotnego w postaci terminacji ciąży z uwagi na skorzystanie przez lekarzy z klauzuli sumienia Stanowisko: Imię i Nazwisko Data Podpis Opracował: Sprawdził: Zatwierdził: Położna Anna Zimny 18.05.2016 Dyrektor Medyczny Janusz Kidacki 18.05.2016 Dyrektor Radosław Skiba 18.05.2016 1
1. Wprowadzenie: Wobec złożenia przez wszystkich uprawnionych lekarzy Szpitala Specjalistycznego Pro-Familia w Rzeszowie (dalej w skrócie: Szpital ) oświadczeń, że świadczenie zdrowotne w postaci terminacji ciąży jest niezgodne z ich sumieniem i jednoczesnego zadeklarowania przez tych lekarzy, że na podstawie art. 39 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, Dz. U. z 2015 r. poz. 464, korzystają oni z prawa powstrzymania się od wykonywania terminacji ciąży, zarządza się co następuje: I. Cel procedury: ustalenie jednolitego sposobu postępowania z Pacjentkami Szpitala, które zgłaszają się w celu przeprowadzenia u nich terminacji ciąży lub u których podczas badań stwierdzono podstawy do terminacji ciąży. II. Wszystkie działania Szpitala, jak i jego personelu podejmowane są w celu zagwarantowania i ochrony godności, zdrowia, życia i praw Człowieka. III. Wszystkie działania Szpitala, jak i jego personelu podejmowane są z poszanowaniem wartości uniwersalnych oraz Praw Pacjenta proklamowanych w ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, Dz. U. 2016 r. poz. 186. IV. Przyjęciu do Szpitala podlegają wyłącznie tacy pacjenci, którzy znajdują się w stanie nagłym, bądź którzy posiadają skierowanie. V. 1. Jeżeli na Izbę Przyjęć zgłosi się Pacjentka, u której: 1) ciąża stanowi zagrożenie dla jej życia lub zdrowia, 2) badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu, 2
obowiązkiem lekarza przyjmującego jest przeprowadzić wywiad lekarski oraz badanie przedmiotowe w celu ustalenia, czy odmowa przyjęcia Pacjentki na Oddział Szpitala nie mogłaby spowodować niebezpieczeństwa utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia art. 30 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, Dz. U. 2015r. poz. 464 ze zm. 2. Jeżeli Pacjentka znajduje się w stanie nagłym w rozumieniu art. 19 ustawy z dnia z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, Dz. U. 2015 r. poz. 581 ze zm., lekarz przyjmujący niezwłocznie przekazuje Pacjentkę na odpowiedni Oddział. 3. Jeżeli wyniki wywiadu lekarskiego lub badania przedmiotowego, o których mowa w ust. 1 wskazują, że odmowa przyjęcia Pacjentki na Oddział mogłaby u niej spowodować niebezpieczeństwa utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia, lekarz przyjmujący przekazuje Pacjentkę na odpowiedni Oddział. 4. W razie braku możliwości przyjęcia Pacjentki do Szpitala, z uwagi na brak miejsc lub z powodu innych okoliczności uniemożliwiających przyjęcie, Szpital przekazuje Pacjentkę do innego podmiotu leczniczego transportem sanitarnym. 5. Po przyjęciu do Szpitala Pacjentki znajdującej się w stanie, o którym mowa w ust. 2 i 3 personel medyczny podejmuje wszelkie dostępne działania w celu przywrócenia, ochrony lub ratowania zdrowia i życia Pacjentki. Po ustabilizowaniu się stanu zdrowia Pacjentki lekarz sprawujący nad nią opiekę medyczną informuje ją o braku możliwości przeprowadzenia u niej terminacji ciąży, z uwagi na skorzystanie przez lekarzy z klauzuli sumienia. W dokumentacji medycznej Pacjentki lekarz odnotowuje fakt poinformowania jej o braku możliwości udzielenia świadczenia zdrowotnego w postaci terminacji ciąży oraz jednoznacznie potwierdza, że odmowa 3
przeprowadzenia terminacji ciąży nie spowoduje u niej niebezpieczeństwa utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia. 6. Jeżeli wyniki wywiadu oraz badań przeprowadzonych przez lekarza przyjmującego na Izbie Przyjęć nie dają podstaw do stwierdzenia, że Pacjentka znajduje się w stanie nagłym, albo w stanie, w którym odmowa przyjęcia do Szpitala mogłaby spowodować u niej niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia, lekarz przyjmujący odmawia przyjęcia Pacjentki do Szpitala i odnotowuje w Księdze odmów przyjęć i porad ambulatoryjnych: a) datę zgłoszenia się pacjenta, ze wskazaniem roku, miesiąca, dnia oraz godziny i minuty w systemie 24-godzinnym; b) rozpoznanie ustalone przez lekarza kierującego albo adnotację o braku skierowania; c) istotne dane z wywiadu lekarskiego i badania przedmiotowego oraz wyniki wykonanych badań diagnostycznych; d) rozpoznanie choroby, problemu zdrowotnego lub urazu; e) informację o udzielonych świadczeniach zdrowotnych oraz lekach wraz z dawkowaniem lub wyrobach medycznych, w ilościach odpowiadających ilościom przepisanym na receptach lub zleceniach na zaopatrzenie w wyroby medyczne wydanych pacjentowi; f) datę odmowy przyjęcia pacjenta do szpitala, ze wskazaniem roku, miesiąca, dnia oraz godziny i minuty w systemie 24-godzinnym; g) wskazanie powodu odmowy przyjęcia do szpitala skorzystanie z lekarzy Szpitala z klauzuli sumienia wobec zabiegu terminacji ciąży; h) jednoznaczne stwierdzenie, że odmowa przyjęcia Pacjentki do Szpitala nie spowodowuje u niej niebezpieczeństwa utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia; oraz inne dane, określone w 28 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania, Dz. U. 2015r. poz. 2069. 4
W razie odmowy przyjęcia do Szpitala pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy otrzymuje pisemną informację o rozpoznaniu choroby, problemu zdrowotnego lub urazu, wynikach przeprowadzonych badań, przyczynie odmowy przyjęcia do szpitala, udzielonych świadczeniach zdrowotnych oraz ewentualnych zaleceniach. VI. 1. W sytuacji, gdy Pacjentka jest przyjmowana w Szpitalu w trybie ambulatoryjnym i w toku udzielania świadczeń lekarz ustali, że: ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia Pacjentki, badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu; jest zobowiązany odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej. Lekarz nie wydaje skierowania do szpitala, informuje natomiast Pacjentkę, że w celu jego uzyskania powinna udać się do lekarza prowadzącego ciążę, lub do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej; nie dotyczy to Pacjentki w stanie nagłym, którą należy niezwłocznie przekazać na odpowiedni oddział szpitalny. 2. W razie potrzeby, lekarz informuje Pacjentkę, że w Szpitalu nie wykonuje się terminacji ciąży, z uwagi na skorzystanie przez lekarzy z klauzuli sumienia. O udzieleniu przedmiotowej informacji Pacjentce, jak również o tym, że Pacjentka nie znajduje się w stanie nagłym, lekarz czyni odpowiednią adnotację w dokumentacji medycznej. VII. 1. W każdym przypadku stwierdzenia przez lekarza Szpitala, że: ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia Pacjentki, badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu; 5
Przekazanie tych informacji Pacjentce następuje z zachowaniem najwyższego stopnia empatii i zrozumienia. 2. Jeżeli istnieje taka możliwość, informacje, o których mowa w ust. 1 przekazuje się w obecności psychologa. 3. Wraz z przekazaniem Pacjentce informacji, o których mowa w ust. 1, lekarz informuje ją o dostępnych formach i metodach wsparcia, a w szczególności o możliwości skorzystania z: porady psychologa przyjmującego w Szpitalu; wsparcia organizowanego przez Fundację Podkarpackie Hospicjum dla Dzieci Hospicjum Perinatalne: konsultacje psychologa oraz lekarskie konsultacje zespołowe, nr tel.: 662035984, (17)8534818, email: fundacja@hospicjum-podkarpackie.pl, porady Kapelana przyjmującego w Szpitalu lub Duszpasterza Hospicjum, o którym mowa w pkt. 2; 4. W każdym wypadku Pacjentce należy udzielić wszystkich oczekiwanych a dostępnych informacji oraz - w razie takiej potrzeby - zapewnić pomieszczenie, w którym będzie mogła się uspokoić, porozmawiać z najbliższymi lub psychologiem. 6