Czytak R i Czytak Plus z radiem Wersja oprogramowania z 3 listopada 2014 Informacje podstawowe - Czytak R i Czytak Plus Czytak to urządzenie w pełni przystosowane do potrzeb osób niewidomych służące do odtwarzania plików w formacie MP3, standardzie DAISY oraz formacie Czytaka. Dzięki syntezatorowi mowy Ivona odczytuje również pliki tekstowe zapisane w standardzie ASCII. Wbudowany dyktafon umożliwia łatwe nagranie notatek dźwiękowych. Dane są zapisywane na karcie pamięci SD lub SDHC o pojemności do 32 gigabajtów a także w pamięci wewnętrznej o pojemności 1 gigabajt. Książki, pliki dźwiękowe oraz tekstowe można przesłać na kartę pamięci Czytaka za pomocą złącza USB lub czytnika kart. Urządzenie jest w pełni udźwiękowione. Wszystkie komunikaty generowane są przez syntezator mowy Ivona. Wbudowany akumulator pozwala na około 14 godzin pracy urządzenia. Zastosowany w Czytaku system operacyjny Linux umożliwia jego rozbudowę i wzbogacanie o nowe aplikacje. Opis zestawu Dostarczony zestaw zawiera: - Czytaka wraz z wbudowanym akumulatorem, - zasilacz/ładowarkę, - kartę SD o pojemności 8 gigabajtów, - przewód USB do połączenia z komputerem, - smycz, - broszurę zawierającą instrukcję obsługi oraz kartę gwarancyjną. Dane techniczne: - Rodzaje odtwarzanych plików: format Czytaka, DAISY, MP3 do 320 kilobitów na sekundę, dokumenty tekstowe zapisane w standardzie ASCII, z kodowaniem polskich znaków diakrytycznych w standardach Windows 1250, ISO-8859-2 i UTF-8. - Nagrywanie notatek głosowych w formacie MP3 z częstotliwością próbkowania 44,1 khz i bitrate 64 lub 128 kilobitów na sekundę. - Slot na karty SD obsługiwane karty SD i SDHC o pojemności do 32 GB - Złącze mikrofonowe typ mini Jack 3,5mm. - Złącze słuchawkowe typ mini Jack 3,5mm.
- Złącze USB. - Złącze do podłączenia zasilacza/ładowarki. - Zegar czasu rzeczywistego z podtrzymaniem napięcia. - Moc głośnika 0,5 W. - Moc słuchawek 30 mw dla 32Ohm, 50 mw dla 16Ohm - Zasilanie wbudowany akumulator polimerowy 3,6 V o pojemności 1700 mah. wyposażony w kontroler ładowania. - Zasilacz/ładowarka AC 250V/DC 9V 1A - Czytak R i Czytak Plus: wymiary 124x54x23mm - waga ok. 115 g. Czytak R i Czytak Plus - wygląd zewnętrzny Klawiatura składa się z 12 przycisków w układzie znanym z klawiatury telefonicznej z oznaczonym klawiszem numer 5 oraz z dwóch klawiszy dodatkowych włącznika/wyłącznika i klawisza REC służącego do nagrywania notatek za pomocą dyktafonu. Nad klawiaturą znajduje się głośnik. Patrząc od strony klawiatury, Na prawej krawędzi obudowy zostało umieszczone złącze na kartę SD. Dolna krawędź posiada trzy gniazda, do pierwszego z lewej podłączamy zasilacz/ładowarkę, środkowe mini USB służy do komunikowania się z komputerem za pośrednictwem przewodu dołączonego do urządzenia, prawe zaś do podłączenia słuchawek bądź głośnika. Znajdujące się w górnej krawędzi obudowy gniazdo umożliwia podłączenie mikrofonu zewnętrznego. Klawisz włącznika/wyłącznika znajduje się nad klawiszem 1, klawisz REC służący do nagrywania notatek dyktafonu nad klawiszem 3. Konserwacja. Czytak jest urządzeniem elektronicznym, z którym należy obchodzić się w sposób ostrożny nie narażając go na uszkodzenia mechaniczne. Nie powinno się go wystawiać na temperatury ujemne oraz powyżej +40 stopni Celsjusza. Urządzenie należy chronić przed wodą, a w przypadku zalania nie włączać zasilacza/ładowarki, nie podłączać przewodu USB i nie używać do momentu wysuszenia. Do szczeliny na kartę pamięci SD nie należy wkładać innych przedmiotów, gdyż spowoduje to poważne uszkodzenie. Czytaka należy czyścić szmatką lekko nawilżoną czystą wodą z detergentem. Instrukcja obsługi Opis działania klawiatury Działanie poszczególnych klawiszy jest uzależnione od wybranego trybu pracy i aktywnego modułu. Włącznik/wyłącznik oraz klawisz REC zawsze pełnią tą samą funkcję. Aby włączyć lub wyłączyć urządzenie należy przytrzymać włącznik/wyłącznik około 1 sekundę. Włączenie jest sygnalizowane jednym krótkim sygnałem dźwiękowym a wyłączenie podwójnym sygnałem. Klawisz REC włącza nagrywanie notatki głosowej jednocześnie zapalając czerwoną diodę a ponowne jego naciśnięcie spowoduje zatrzymanie nagrywania i zgaśnięcie diody.
Klawisz gwiazdka, znajdujący się po lewej stronie zera przełącza klawiaturę w inny tryb pracy. Poniżej zostały opisane wszystkie klawisze i ich działanie w poszczególnych modułach i trybach pracy urządzenia. Należy pamiętać, że gdy piszemy, naciśnij gwiazdka i 4 trzeba najpierw nacisnąć klawisz gwiazdka, puścić go i następnie klawisz 4. Zasada ta obowiązuje dla wszystkich kombinacji klawiszy z gwiazdką. W każdym module klawisz 5 służy do zgłaśniania a klawisz 8 do ściszania urządzenia. Ładowanie akumulatora Urządzenie posiada wbudowany akumulator, który jest ładowany przy pomocy dostarczonego zasilacza/ładowarki. Czas pracy akumulatora to średnio 16 godzin słuchania lub nagrywania w zależności od poziomu głośności. Średni czas ładowania przy użyciu dostarczonej wraz z urządzeniem ładowarki/zasilacza, to ok. 5-6 godzin. O tym, że akumulatory są w trakcie ładowania informuje świecąca na niebiesko dioda oraz komunikat głosowy generowany podczas sprawdzania poziomu baterii. Wspomniana dioda gaśnie po naładowaniu akumulatora. Aby sprawdzić poziom naładowania akumulatora podczas pracy urządzenia należy nacisnąć klawisz 0 i na końcu wypowiadanego komunikatu usłyszymy poziom baterii w skali od 1 do 5, gdzie 5 to poziom najwyższy a 1 najniższy. Informacja o poziomie naładowania akumulatora jest także dostępna podczas sprawdzania aktualnego czasu i daty poprzez naciśnięcie kratki przy zatrzymanym odtwarzaniu i podczas sprawdzania wersji oprogramowania klawiszami gwiazdka 10. Jeżeli poziom baterii spadnie do 1 to podczas uruchamiania urządzenia usłyszymy komunikat słaba bateria. Przy poziomie naładowania akumulatora jeden, Czytak może pracować maksymalnie do około czterech godzin. Informacja głosowa o ładowaniu akumulatora jest dostępna przy włączonym urządzeniu. Gdy jest podłączona ładowarka to podczas sprawdzania poziomu baterii usłyszymy komunikat "ładowanie baterii" lub "Bateria naładowana", gdy proces ładowania się zakończy. Uwaga! Urządzenie można również ładować za pośrednictwem gniazda USB jednak może to trwać dłużej. Po zakończeniu pracy zaleca się wyłączanie Czytaka poprzez przytrzymanie wyłącznika do momentu usłyszenia podwójnego sygnału wyłączenia systemu, pozwoli to zaoszczędzić energię akumulatora. Niewyłączony Czytak cały czas pobiera energię, co powoduje jego krótsze działanie. Przy zatrzymanym odtwarzaniu Czytak wyłączy się samoczynnie po około pół godzinie bezczynności. Nieładowanie Czytaka przez okres około pół roku powoduje uszkodzenie akumulatora i konieczność wymiany go w serwisie. Gdy podłączymy zewnętrzny zasilacz/ładowarkę lub podłączymy Czytaka za pośrednictwem przewodu USB Czytak samoczynnie się włączy. Nie można wyłączyć Czytaka gdy jest podłączone zewnętrzne źródło zasilania. Próba wyłączenia za pomocą przycisku wyłącznika na klawiaturze spowoduje restart Czytaka. Zasoby pamięci. Czytak posiada dwa zasoby pamięci pamięć zewnętrzną czyli kartę SD lub SDHC o pojemności do 32 GB i pamięć wewnętrzną o pojemności 1 GB. Na karcie mogą znajdować się katalogi z plikami dźwiękowymi, książkami i notatkami. W pamięci wewnętrznej zapisuje się pliki nagrane za pomocą dyktafonu.
Karta pamięci Nośnikiem pamięci zewnętrznej jest karta SD lub SDHC. Ma ona kształt prostokąta z jednym, ukośnie ściętym narożnikiem. Należy ją umieścić w złączu, które znajduje się na środku prawej ściany obudowy. Aby włożyć kartę do Czytaka należy trzymając Czytaka slotem SD do góry trzymać ją pionowo, tak żeby ścięty narożnik karty znalazł się na dole po lewej stronie. Trzeba wsunąć ją w złącze i lekko nacisnąć. Jej krawędź zrówna się z obudową czemu będzie towarzyszyło ciche kliknięcie. Po jego usłyszeniu należy zwolnić nacisk. Wówczas usłyszymy kolejne kliknięcie, a krawędź karty nieznacznie się wysunie. Aby wyjąć kartę należy delikatnie nacisnąć jej krawędź aż zrówna się z powierzchnią obudowy czemu będzie towarzyszyło kliknięcie. Po zwolnieniu nacisku wysunie się ona na tyle, że będzie można ją swobodnie wyjąć palcami. Uwaga! Nie wolno wyciągać karty z urządzenia bez uprzedniego naciśnięcia jej i samoczynnego wysunięcia się! Uwaga! Aby móc zapisywać notatki na karcie lub stawiać zakładki należy sprawdzić czy nie jest ona zablokowana przed zapisem. W tym celu trzymając kartę ściętym rogiem ku górze, po przeciwległej jej stronie należy znaleźć szczelinę w jej boku. W szczelinie znajduje się przełącznik w formie suwaka. Jeśli jest on w pozycji bliżej dołu karty to blokada jest włączona i należy przesunąć ją w górę. Jeżeli suwak jest w pozycji bliżej góry karty to blokada jest wyłączona i dokonywanie zapisu na karcie będzie możliwe. Jeżeli karta będzie miała zablokowany zapis to podczas próby zapisu zakładki usłyszymy komunikat Błąd zapisu zakładki. Organizacja danych na karcie pamięci Czytak wymaga odpowiedniej organizacji danych na karcie pamięci. Książki w formacie Czytaka muszą być kopiowane bezpośrednio do katalogu głównego karty SD. Każda książka składa się z trzech plików o identycznej nazwie i różnych rozszerzeniach.. Jeżeli nie chcemy kopiować książek czy nagrań lub dokumentów w innych formatach odtwarzanych przez Czytaka to nie musimy na karcie zakładać żadnych dodatkowych katalogów. Wystarczy tylko skopiować wspomniane pliki książek Czytaka do katalogu głównego karty i można je odczytywać. Jeśli chcemy, aby na karcie znalazły się inne pliki w innych formatach to muszą one być umieszczone w odpowiednio stworzonych katalogach. Na książki w standardzie DAISY przeznaczony jest katalog daisy, na pliki tekstowe katalog teksty, a na nagrania audio w mp3 katalog audio. Jeżeli chcemy nagrywać własne notatki głosowe za pomocą dyktafonu na kartę pamięci to trzeba wcześniej utworzyć katalog dyktafon na karcie pamięci, w jej katalogu głównym. Wszystkie wymienione wyżej nazwy katalogów muszą zawierać tylko małe litery. Książki w formacie DAISY muszą być kopiowane w taki sposób, że każda książka znajduje się w oddzielnym katalogu i cały ten katalog jest kopiowany do katalogu daisy na karcie SD. Plik discinfo.html jest niepotrzebny i nie należy go nigdzie kopiować. Plik ncc.html każdej książki w standardzie DAISY musi znajdować się w katalogu danej książki. Pliki tekstowe zapisane w standardzie ASCII kopiujemy bezpośrednio do katalogu teksty na karcie SD lub do katalogów założonych wewnątrz katalogu teksty. Istnieje możliwość zakładania dowolnej struktury katalogów wewnątrz katalogu teksty jaką dopuszcza używany system plików. Jeżeli w katalogu teksty będą znajdowały się wyłącznie pliki tekstowe to obsługa modułu teksty nie ulega
zmianie. Jeśli natomiast zostanie utworzona struktura katalogów to dostępne będą nowe funkcje do nawigacji po katalogach. Co zostało opisane poniżej. W katalogu audio możemy umieszczać nagrania w formacie mp3. Kopiujemy je analogicznie jak książki w DAISY, zakładając katalog wewnątrz katalogu audio i tam kopiując potrzebne pliki. Możemy w ten sposób skopiować całą płytę lub inny zestaw plików mp3, który będzie odtwarzany jeden po drugim, a po odtworzeniu ostatniego usłyszymy komunikat koniec. Uwaga! Tworząc pliki lub katalogi przeznaczone do skopiowania na kartę należy pamiętać o tym żeby w ich nazwach nie używać polskich znaków. Pamięć wewnętrzna Czytak posiada pamięć wewnętrzną. służącą do zapisywania notatek dźwiękowych za pomocą dyktafonu. Szczegółowe informacje jak wybrać pamięć do zapisu zostały opisane poniżej. Wspomniane notatki mogą być kasowane i zapisywane bez konieczności tworzenia katalogów. Uruchamianie urządzenia Do włączania Czytaka służy pierwszy przycisk znajdujący się na górze po lewej stronie nad klawiszem nr 1. Należy go wcisnąć i przytrzymać do momentu usłyszenia pojedynczego sygnału. Po kilkunastu sekundach usłyszymy krótki sygnał dźwiekowy a następnie nazwę jednego z modułów który został uruchomiony. Urządzenie pamięta na jakim module zostało wyłączone oraz dokument lub książkę na której zakończyliśmy pracę. Wystarczy więc nacisnąć stosowny klawisz startu od zakładki i dopiero wtedy możemy rozpocząć pracę z urządzeniem. Jeżeli poziom naładowania akumulatora spadł do jeden to usłyszymy również komunikat słaba bateria. Podczas startu Czytaka uruchamiany jest system operacyjny oraz syntezator mowy Ivona, który udźwiękawia całe urządzenie w czasie jego pracy. Jeżeli nie odtwarzamy żadnego pliku audio ani tekstowego to klawisz 1 zawsze będzie przełączał pomiędzy modułami oprogramowania. Dostępne są następujące moduły: Czytak do odtwarzania książek w formacie Czytaka, teksty do odczytywania głosem Ivony plików tekstowych zapisanych w standardzie ASCII, daisy do odtwarzania książek w standardzie DAISY, audio do słuchania plików mp3, "Radio" - do słuchania radia w paśmie UKF, dyktafon do odsłuchiwania nagranych wcześniej notatek głosowych i zarządzania nimi, "Bluetooth", tylko w Czytaku R, - do obsługi modułu bluetooth. Nazwy tych modułów będą słyszalne po naciśnięciu przycisku 1. Przełączenie wspomnianym klawiszem będzie możliwe pod warunkiem, że aktualnie nie odtwarzamy żadnego pliku audio ani tekstowego. Szczegółowe informacje o obsłudze każdego z modułów zostały zamieszczone poniżej. Gdy wypowiadane są komunikaty głosowe podczas obsługi urządzenia nie trzeba czekać na zakończenie komunikatu. Wywołanie następnej funkcji spowoduje wyciszenie aktualnego komunikatu i wygenerowanie nowego. Po około pół godzinie bezczynności, czyli gdy nie jest odtwarzany dźwięk i nie został naciśnięty żaden klawisz Czytak wyłączy się samoczynnie. Ustawienia prędkości komunikatów Komunikaty głosowe mogą być wypowiadane za pomocą syntezatora mowy Ivona z dowolną prędkością. W dowolnym momencie pracy z urządzeniem gdy nie jest odtwarzany żaden dźwięk można je zwolnić lub przyspieszyć. Aby zwolnić naciskamy kolejno gwiazdkę a następnie 17, aby
przyspieszyć naciskamy gwiazdkę a następnie 19. Wybrane ustawienie będzie zapamiętane nawet po wyłączeniu urządzenia. Możliwe jest również przyspieszenie odtwarzania plików tekstowych, nagrań audio i książek w formacie Czytaka oraz DAISY. Prędkość odtwarzania plików znajdujących się w katalogu audio oraz notatek dyktafonu jest zapamiętywana niezależnie od prędkości odtwarzania książek w formacie Czytaka i w standardzie DAISY. Bliższe informacje o zmianie prędkości odtwarzania znajdują się poniżej, przy opisach poszczególnych modułów. Sygnał dźwiękowy przy włączaniu i wyłączaniu Przy włączaniu urządzenia standardowo generowany jest jeden krótki sygnał dźwiękowy o stałej głośności a podczas wyłączania podwójny. Oba te sygnały są generowane wyłącznie za pośrednictwem zewnętrznego głośnika niezależnie od tego, czy są podłączone słuchawki. Możemy wyłączyć lub włączyć wspomniane sygnały naciskając gwiazdkę i 12. Ustawienie to jest pamiętane po wyłączeniu urządzenia. Sygnał dźwiękowy podczas zapisywania zakładki W modułach: Czytak, Teksty, Audio i Daisy, gdy naciśniemy klawisz 2 podczas odtwarzania, aby je zatrzymać zostanie zapisana zakładka, czyli miejsce gdzie skończyliśmy słuchanie. Od tego miejsca rozpocznie się odczyt pliku po ponownym wznowieniu odtwarzania. Moment zapisu zakładki może być sygnalizowany krótkim sygnałem dźwiękowym. Klawiszami gwiazdka 1 5 można ten sygnał włączyć lub wyłączyć. Ustawienie to jest pamiętane po wyłączeniu i ponownym włączeniu Czytaka. Włączanie i wyłączanie głośnika Podłączenie słuchawek do gniazda słuchawkowego powoduje automatyczne odłączenie głośnika. Aby włączyć głośnik gdy są podłączone słuchawki należy użyć skrótu gwiazdka 1 gwiazdka. Słuchawki służą również jako antena dla odbiornika radiowego FM w Czytaku. Aby wyłączyć głośnik należy ponownie nacisnąć klawisze gwiazdka 1 gwiazdka. Próba wyłączenia głośnika w sytuacji, gdy nie podłączyliśmy słuchawek zakończy się komunikatem brak słuchawek. Włączanie i wyłączanie głośnika może się odbywać zarówno podczas odtwarzania dźwięku jak i przy zatrzymanym odtwarzaniu. Połączenie Czytaka R i Czytaka Plus poprzez USB z komputerem Czytak jest wyposażony w port USB. Za jego pośrednictwem można podłączyć urządzenie do komputera wykorzystując przewód znajdujący się w zestawie. Daje to możliwość bezpośredniego skopiowania plików na kartę pamięci bez korzystania z dodatkowego czytnika. Domyślnie po włączeniu Czytaka dostęp do karty pamięci przez USB jest wyłączony. Jeżeli chcemy udostępnić kartę w komputerze, należy po podłączeniu Czytaka do komputera wybrać polecenie gwiazdka 13, a następnie potwierdzić wybór klawiszem 1 zgodnie z komunikatami w Czytaku. Od tej pory karta pamięci jest udostępniona w komputerze i niedostępna dla Czytaka. Możemy teraz kopiować dane na kartę analogicznie jak na inną pamięć masową np. pendrive. Aby karta pamięci była dostępna dla Czytaka to po zakończeniu kopiowania danych należy wyłączyć i włączyć Czytaka. Trzeba pamiętać o prawidłowym odłączaniu pamięci masowej od komputera.
Włączanie i wyłączanie modułu bluetooth - tylko Czytak R Aby włączyć bluetooth w Czytaku R należy nacisnąć gwiazdka 1 8, a następnie wyłączyć i włączyć Czytaka. Aby wyłączyć bluetooth ponownie naciskamy tą samą sekwencję klawiszy. Zaleca się wyłączanie modułu bluetooth gdy nie jest używany ponieważ powoduje większe zużycie energii i krótszą pracę urządzenia. Moduł czytak czyli odtwarzanie książek w formacie Czytaka Po wybraniu klawiszem 1 modułu Czytak możemy odczytywać książki zapisane w formacie Czytaka. Do wyboru książki służą klawisze 7 i 9. Do poprzedniej książki przechodzimy klawiszem 7 a do następnej klawiszem 9. Jeżeli Wybrana już książka jest pierwsza z nagranych wcześniej na kartę to ponownie usłyszymy ten sam tytuł. Analogicznie z ostatnią książką. Aby szybko przejść do pierwszej książki na karcie pamięci naciskamy gwiazdkę a później klawisz 7. Szybki skok do ostatniej pozycji na karcie to gwiazdka a później 9. Jeżeli przytrzymamy klawisz 7 lub 9, książki będą zmieniane kolejno a każda zmiana będzie sygnalizowana krótkim dźwiękiem. Po puszczeniu klawisza 7 lub 9 zmienianie książek zostanie zatrzymane i usłyszymy tytuł wybranej książki. Wybór książki działa tylko wtedy gdy nie jest odtwarzana książka. Aby sprawdzić ilość książek w formacie Czytaka na karcie pamięci wystarczy nacisnąć klawisz 0. Po wybraniu książki możemy ją odtworzyć naciskając przycisk 2 lub 3. Jeżeli wybrana książka jest odtwarzana po raz pierwszy to odtwarzanie jej rozpocznie się od początku. Jeśli wcześniej była zapisana zakładka to usłyszymy ją od tej zakładki. Ponowne naciśnięcie przycisku 2 spowoduje zatrzymanie odtwarzania i zapisanie na karcie pamięci zakładki, czyli miejsca gdzie zakończyliśmy odtwarzanie. Po zapisaniu zakładki zostanie wygenerowany krótki sygnał dźwiękowy. Rozpoczęcie odtwarzania od zapisanej wcześniej zakładki będzie możliwe po naciśnięciu przycisku 3. Książka w formacie Czytaka jest podzielona na odcinki dowolnej długości. Najczęściej spotykane długości odcinków to 30 lub 15 minut, Do nawigacji po książce służą przyciski 4 i 6. Naciśnięcie przycisku 4 spowoduje przejście do poprzedniego odcinka a przycisku 6 do następnego. Gwiazdka a następnie 4 szybko przeskoczy do pierwszego odcinka a gwiazdka i 6 do ostatniego. W każdej chwili możemy sprawdzić aktualną pozycję w pliku naciskając klawisz 0. Rozpoczęcie odtwarzania po zmianie odcinka od jego początku jest możliwe tylko po naciśnięciu przycisku 2. Przycisk 3 odtworzy aktualną książkę od ostatnio zapisanej zakładki. Podczas odtwarzania książki w formacie Czytaka możliwa jest zmiana tempa bez zmiany wysokości brzmienia i bez znaczącego pogorszenia jakości dźwięku. Przycisk 9 przyspiesza odtwarzanie a 7 zwalnia. Gwiazdka a następnie 7 lub 9 odpowiednio ustawia minimalną i maksymalną prędkość odtwarzania. Gdy podczas odtwarzania naciśniemy klawisz kratka Czytak powróci do standardowej prędkości odtwarzania. Przytrzymanie przycisku 1 lub 3 podczas odtwarzania powoduje przewijanie nagrania. Przycisk 1 przewija do tyłu a 3 do przodu. Zwalniając przycisk 1 lub 3 powrócimy do odtwarzania książki. Podczas przewijania będzie słyszalny krótki sygnał dźwiękowy powtarzający się co jedną sekundę. Naciskając gwiazdkę a następnie 0 możemy wybrać odtwarzanie ciągłe, czyli tryb pracy, w którym odcinki książki będą odtwarzane jeden po drugim do końca książki lub zatrzymaj między odcinkami i wtedy odtwarzanie wybranej książki zatrzyma się po każdym odcinku. Wznowienie od początku
następnego odcinka jest możliwe po naciśnięciu przycisku 2. Wybór tej opcji jest pamiętany nawet po wyłączeniu urządzenia. Naciśnięcie klawisza zero spowoduje wygenerowanie komunikatu o aktualnie czytanej książce, jej czasie trwania, położeniu zakładki oraz ilości książek na karcie pamięci. Dostępne są dwa poziomy tego komunikatu podstawowy i rozszerzony. Klawiszami gwiazdka i 16 możemy wybrać odpowiadający nam poziom. Ustawienie to jest pamiętane po wyłączeniu urządzenia. Za pomocą klawiszy gwiazdka i 2 możemy przeskoczyć do dowolnego miejsca w wybranej książce. Miejsce, od którego chcemy rozpocząć odtwarzanie podajemy w godzinach, minutach i sekundach. Najpierw trzycyfrowo podajemy godzinę, następnie dwucyfrowo minuty i dwucyfrowo sekundy. Po wprowadzeniu czasu potwierdzamy klawiszem gwiazdka lub anulujemy kratką. Moduł teksty odczytywanie plików tekstowych Czytak umożliwia odczytywanie plików tekstowych mową syntetyczną, zapisanych w standardzie ASCII. W urządzeniu wykorzystano syntezator mowy Ivona o częstotliwości próbkowania 22,05 khz. Standardowo instalowany jest głos Jacek odczytujący dokumenty w języku polskim. Po wybraniu modułu teksty mamy dostęp do wszystkich plików tekstowych zapisanych na karcie pamięci w katalogu teksty. Każdy plik musi mieć rozszerzenie nazwy txt. Polskie znaki diakrytyczne w plikach tekstowych mogą być kodowane w standardzie Windows 1250 lub ISO-8859-2. Wewnątrz katalogu teksty można zakładać katalogi w sposób analogiczny jak na twardym dysku w komputerze PC. Pliki tekstowe można także kopiować bezpośrednio do katalogu teksty bez konieczności tworzenia dodatkowych katalogów. Klawiszami 7 lub 9 wybieramy pliki i katalogi do otwarcia. Łatwo rozróżnić plik od katalogu. Po naciśnięciu7 lub 9 usłyszymy nazwę wybranego pliku lub katalogu. Pliki na końcu nazwy mają tak zwane rozszerzenietxt. Dodatkowo jeśli wybierzemy katalog i naciśniemy klawisz 2 lub 3 służący do rozpoczęcia czytania pliku usłyszymy komunikat "To jest katalog". Otwieranie i czytanie plików zostało opisane poniżej. Jeśli chcemy otworzyć wybrany katalog naciskamy klawisz gwiazdka i 2. Usłyszymy komunikat "Otwarty katalog" i jego nazwę. Po wykonaniu tego polecenia przejdziemy o jeden poziom wyżej w strukturze wcześniej założonych katalogów i teraz klawiszami 7 i 9 będziemy się poruszać w ramach otwartego katalogu. Jeżeli aktualnie otwarty katalog zawiera inne katalogi podrzędne to też możemy je otwierać w analogiczny sposób przechodząc w głąb tej struktury. Aby zamknąć aktualnie otwarty katalog należy nacisnąć klawisze gwiazdka i 5. Przejdziemy wtedy do katalogu nadrzędnego. Aby z dowolnego miejsca szybko przejść do głównego katalogu teksty naciskamy klawisz gwiazdka i 8. Jeżeli nie potrzebujemy korzystać z struktury katalogów to wszystkie pliki tekstowe możemy umieszczać bezpośrednio w katalogu teksty i wtedy klawiszami 7 lub 9 będziemy wybierać tylko pliki tekstowe. Przycisk 7 przechodzi na poprzedni plik a 9 na następny. Gwiazdka a następnie 7 lub 9 odpowiednio przeskakuje do pierwszego lub ostatniego pliku w otwartym katalogu. Przytrzymanie klawisza 7 lub 9 zmienia pliki lub katalogi kolejno aż do momentu puszczenia klawisza. Każda taka zmiana sygnalizowana jest krótkim dźwiękiem. Nazwy Plików i katalogów będą odczytywane w kolejności alfabetycznej. Syntezator mowy Ivona dzieli plik na frazy, co powoduje, że możemy poruszać się po wybranym pliku właśnie po frazach. Aby rozpocząć odtwarzanie pliku należy po jego wybraniu nacisnąć przycisk 2 lub 3. Przycisk 2 spowoduje odczytanie od początku a 3 od zapisanej wcześniej zakładki. Zakładka wskazuje na frazę, która była odczytywana w czasie zatrzymania
odtwarzania. Aby zatrzymać odtwarzanie i zapisać zakładkę ponownie naciskamy przycisk 2. Aby rozpocząć czytanie wybranego pliku tekstowego od dowolnej frazy naciskamy gwiazdkę i 2 a następnie podajemy numer frazy, od której ma rozpocząć się czytanie. Po wprowadzeniu numeru frazy naciskamy gwiazdkę i po krótkiej chwili rozpocznie się czytanie pliku od wskazanego miejsca. Należy pamiętać, że w zależności od długości pliku tekstowego, może wystąpić opóźnienie od momentu naciśnięcia startu odczytu do odtworzenia tekstu. W przypadku długich plików opóźnienie to może trwać nawet kilka sekund i nie należy wtedy naciskać klawisza 2. Zwróćmy uwagę, że klawisze gwiazdka i 2 służązarówno do otwierania katalogów jak i rozpoczęcia czytania w pliku od podanej frazy. Czytak rozpoznaje czy aktualnie wybrany element to plik tekstowy czy katalog. Nawigacja po pliku tekstowym polega na skoku do określonej frazy. Zmiana frazy za pomocą klawiszy 1, 3, 4 lub 6 jest możliwa tylko podczas odtwarzania tekstu. Jednorazowe naciśnięcie przycisku 1 lub 3 powoduje skok odpowiednio do poprzedniej lub następnej frazy. Przytrzymanie klawisza 1 lub 3 podczas czytania tekstu działa analogicznie jak przewijanie w pliku audio. Co jedną sekundę przesuwamy się w pliku tekstowym o jedną frazę wstecz lub do przodu. Przyciski 4 i 6 pozwalają na skok o większą ilość fraz. Długość tego skoku można ustawić przed rozpoczęciem odczytu tekstu. Na zatrzymanym odczycie tekstu naciskamy 4 lub 6 i usłyszymy komunikat o ilości fraz o jaką przeskoczy później wskaźnik w odczytywanym pliku. Możliwe do ustawienia długości skoku to dziesięć, sto lub tysiąc fraz. Przycisk 4 podczas odtwarzania powoduje cofnięcie się o ustawioną długość a przycisk 6 przesunięcie do przodu o taki sam fragment. Po naciśnięciu przycisku 0 możemy sprawdzić położenie w pliku, położenie zakładki oraz całkowitą ilość fraz. Przyciski 7 i 9 podczas odtwarzania zmieniają prędkość odtwarzania tekstu. Gwiazdka a następnie 7 lub 9 analogicznie ustawia najmniejszą i największą prędkość. Po naciśnięciu kratka powrócimy do standardowej prędkości odtwarzania tekstu. Zapisanie zakładki w module teksty jest sygnalizowane krótkim sygnałem dźwiękowym. Moduł daisy odtwarzanie książek w standardzie DAISY Książki w standardzie DAISY są zapisywane na karcie pamięci w katalogu daisy w sposób opisany w rozdziale o organizacji danych na karcie pamięci. Do wyboru książki służą klawisze 7 i 9. Przycisk 7 przechodzi do poprzedniej a 9 do następnej książki. Gwiazdka 7 i 9 analogicznie do pierwszej i ostatniej książki. Przytrzymując klawisz 7 lub 9 książki będą zmieniane co pół sekundy. Każda taka zmiana będzie sygnalizowana krótkim dźwiękiem. Naciskając przycisk 2 rozpoczynamy odtwarzanie wybranej książki a przyciskiem 3 odtwarzanie od wcześniej zapisanej zakładki. Ponowne naciśnięcie przycisku 2 podczas odtwarzania spowoduje zatrzymanie odtwarzania i zapisanie zakładki. Zapisywanie zakładki może trwać nieco dłużej w zależności od długości i sposobu opracowania książki w standardzie DAISY. Czas ten nie przekroczy kilku sekund. Przytrzymanie klawisza 1 lub 3 spowoduje przewijanie książki odpowiednio do tyłu lub do przodu. Przyspieszanie i zwalnianie tempa odtwarzania następuje przez naciśnięcie odpowiednio klawiszy 9 lub 7 podczas odtwarzania a powrót do standardowej prędkości przez naciśnięcie kratki.
Do nawigacji po książce służą klawisze 4 i 6. Naciśnięcie przycisku 4 spowoduje przejście do poprzedniego nagłówka a 6 do następnego. Przechodzimy po wszystkich nagłówkach niezależnie od poziomu. Aby rozpocząć odtwarzanie od wybranego nagłówka należy po jego wybraniu nacisnąć przycisk 2. Naciskając przycisk 0 usłyszymy informacje o czasie trwania książki i aktualnym położeniu zakładki oraz ilości książek w standardzie DAISY zapisanych na karcie pamięci. Aby szybko przejść do dowolnego miejsca w książce należy nacisnąć gwiazdkę a następnie 2, następnie podać czas, najpierw trzycyfrowo godziny, później dwucyfrowo minuty i sekundy od jakiego ma rozpocząć się odtwarzanie. Skok do podanego czasu może być wywoływany tylko przy zatrzymanym odtwarzaniu. Po wprowadzeniu czasu klawiszem gwiazdka akceptujemy a klawiszem kratka anulujemy operację. Moduł audio odtwarzanie plików mp3 Czytak umożliwia słuchanie muzyki czy innych nagrań audio zapisanych w postaci pliku mp3. Bliższe informacje o sposobie zapisu plików w katalogu audio znajdują się w rozdziale o organizacji danych na karcie pamięci. Pliki audio możemy podzielić na dowolną ilość katalogów. Do wyboru katalogu służą przyciski 7 lub 9. Przycisk 7 przechodzi do poprzedniego a 9 do następnego katalogu. Gwiazdka 7 i 9 odpowiednio do pierwszego lub ostatniego katalogu. Przytrzymując naciśnięty klawisz 7 lub 9 możemy zmieniać katalogi. Co pół sekundy będzie zmieniany katalog. Każda taka zmiana będzie sygnalizowana krótkim dźwiękiem. Po wybraniu katalogu usłyszymy jego nazwę oraz ilość plików znajdujących się w jego wnętrzu. Nie trzeba odsłuchiwać całego komunikatu można szybko przechodzić do następnych katalogów. Po wybraniu katalogu za pomocą przycisków 4 i 6 wybieramy plik audio, od którego rozpoczniemy odtwarzanie. Aby rozpocząć odtwarzanie naciskamy przycisk 2. Jeżeli po wybraniu katalogu chcemy rozpocząć odtwarzanie od miejsca, w którym poprzednio zakończyliśmy odsłuch wystarczy nacisnąć przycisk 3. Klawisze 1 i 3 służą do przewijania wewnątrz pliku podczas jego odtwarzania. Naciskając 7 lub 9 podczas odtwarzania odpowiednio zmniejszamy lub zwiększamy tempo odtwarzania a za pomocą kratki powrócimy do standardowego tempa. Po naciśnięciu przycisku 0 usłyszymy informacje o aktualnym pliku, katalogu oraz ich ilości na karcie pamięci. Pliki mogą być odtwarzane w sposób ciągły w ramach wybranego katalogu lub odtwarzanie może być zatrzymywane po każdym pliku. Za pomocą klawiszy gwiazdka i 0 możemy wybrać jedną z powyższych opcji, czyli zatrzymaj między plikami lub Odtwarzanie ciągłe. Klawisze gwiazdka i 2 pozwalają na skok do dowolnego miejsca w wybranym pliku podając czas rozpoczęcia odtwarzania w sposób analogiczny jak w innych modułach, czyli najpierw trzycyfrowo godzina, a następnie dwucyfrowo minuty i sekundy. Wybór akceptujemy gwiazdką lub anulujemy kratką. Uwaga, gdy odtwarzamy plik audio z VBR obliczanie czasu trwania pliku może nie działać prawidłowo, ale plik będzie odtwarzany poprawnie. Moduł Radio słuchanie radia w paśmie UKF Czytak posiada wbudowany odbiornikfm działający w paśmie UKF. Odbierany zakres częstotliwości od 87,5 do 108 MHz. Poszukiwaną częstotliwość można wybrać na dwa sposoby. Przytrzymując klawisz6 zwiększa sie aktualna częstotliwość a przytrzymując klawisz 4 zmniejsza się. Aktualnie wybraną częstotliwość można sprawdzić naciskając klawisz 0. Klawisz gwiazdka 4 przeskakuje do minimalnej odbieranej częstotliwości, czyli 87,5 MHz a gwiazdka 6 do maksymalnej, czyli 108 MHz. Klawisz 2 służy do włączania i wyłączania odsłuchu wybranej częstotliwości. Jeżeli odsłuch jest
włączony to możliwe jest przeszukiwanie częstotliwości klawiszami 4 lub 6 podobnie jak w tradycyjnym odbiorniku słysząc zmieniające się częstotliwości. Gdy znamy częstotliwość na jakiej nadaje poszukiwana stacja radiowa można szybko do niej przejść naciskając gwiazdka 2. Skrót gwiazdka 2 działa tylko z wyłączonym odsłuchem. Po wybraniu poszukiwanej częstotliwości należy nacisnąć klawisz 2. Czytak pozwala zapamiętać dowolną ilość stacji radiowych. Aby zapisać stacj,ę należy najpierw ustawić jej częstotliwość jednym z wymienionych wyżej sposobów i przy wyłączonym odsłuchu nacisnąć klawisz 3 anastępnie potwierdzić wybór klawiszem 1 lub anulować klawiszem 2. Zapamiętaną stację można wybrać klawiszami 7 i 9. Klawisz 7 przechodzi do poprzedniej stacji a 9 do następnej. Zapamiętane stacje są sortowane według ich częstotliwości. Jeżeli będziemy zmieniali zapamiętane stacje przy wyłączonym lub włączonym odsłuchu to usłyszymy następną lub poprzednią zapamiętaną stację. Klawisze 5 i 8 służą do regulacji głośności analogicznie jak w innych modułach. Klawisz 0 podaje aktualnie wybraną częstotliwość. Jako antena do odbioru sygnału służą słuchawki podłączone do gniazda słuchawkowego. Moduł dyktafon nagrywanie i odtwarzanie notatek głosowych Czytak umożliwia nagrywanie własnych notatek głosowych zarówno w pamięci wewnętrznej jak i na karcie pamięci w formacie mp3. Urządzenie nagrywa z częstotliwością próbkowania 44,1 khz, i bitrate 64 lub 128 kilobitów na sekundę. Aby wybrać bitrate należy po uaktywnieniu modułu dyktafon nacisnąć gwiazdkę a następnie 0. Usłyszymy aktualnie wybrany bitrate. Ustawienie bitrate jest pamiętane po wyłączeniu urządzenia. Skrótem klawiszowym gwiazdka 8 można ustawić czułość mikrofonu. Dostępne są trzy poziomy czułości od 1 do 3. Wartość 1 to mikrofon najmniej czuły a 3 najbardziej czuły. Można również wybrać miejsce nagrywania notatek przez dyktafon. W tym celu przy wyłączonym odtwarzaniu notatek naciskamy 7 lub 9 co odpowiednio przełączy nagrywanie do pamięci wewnętrznej lub na zewnętrzną kartę pamięci. Naciskając 0 możemy sprawdzić dostępny czas nagrania, czas trwania wybranej notatki oraz datę i czas jej nagrania z dokładnością do minuty. Aby pliki notatek były poprawnie nazywane musi być ustawiona data i czas w urządzeniu. Do tworzenia nazwy pliku notatki pobierany jest aktualny czas systemowy dzięki temu po skopiowaniu notatki bardzo łatwo będzie sprawdzić kiedy powstała. Nazwa pliku składa się z oddzielonych znakiem podkreślenia roku, miesiąca, dnia, godziny, minuty i sekundy kiedy rozpoczęło się jej nagrywanie. Przyciski 4 i 6 służą do odtworzenia poprzedniej i następnej notatki z wybranej wcześniej pamięci. Przycisk 2 odtwarza aktualnie wybraną notatkę a klawisze 1 i 3 służą do przewijania nagrania podczas jego odtwarzania. Możliwe jest również zmiana tempa odtwarzania jak w pozostałych modułach urządzenia poprzez naciśnięcie 7 lub 9 podczas odtwarzania notatki. Powrót do standardowej prędkości następuje po naciśnięciu przycisku kratka. Moduł dyktafonu pozwala na kasowanie wybranej notatki. Przed skasowaniem notatki należy ją wybrać w sposób analogiczny jak do odtwarzania i przy zatrzymanym odtwarzaniu naciskamy gwiazdkę a następnie przycisk 3. Usłyszymy komunikat Czy na pewno usunąć wybraną notatkę po potwierdzeniu przyciskiem 1 notatka zostanie skasowana a naciskając 2 anulujemy operację. Notatki zapisane w pamięci wewnętrznej możemy skopiować na kartę pamięci. W tym celu wybieramy notatkę jak do odtwarzania, zatrzymujemy odtwarzanie i naciskamy gwiazdkę a następnie 5. W podobny sposób jak przy usuwaniu musimy potwierdzić lub anulować wykonanie kopiowania. Jeżeli naciśniemy 1 na karcie pamięci zostanie utworzony katalog kopia i do niego będzie skopiowana wybrana notatka, klawiszem 2 anulujemy kopiowanie a 3 spowoduje skopiowanie wszystkich notatek z pamięci wewnętrznej do katalogu kopia na zewnętrznej karcie. Naciskając gwiazdkę a następnie 2
możemy podobnie jak w innych modułach przeskoczyć do dowolnego miejsca w wybranej notatce podając trzycyfrowo godzinę i dwucyfrowo minuty oraz sekundy. Wybór potwierdzamy gwiazdką lub anulujemy kratką. Nagrywanie notatek jest możliwe z poziomu każdego modułu poprzez naciśnięcie przycisku REC. Rozpoczęcie nagrywania zostanie poprzedzone cichym sygnałem i po krótkiej chwili zaświeci się czerwona dioda. Rejestrowanie notatki rozpocznie się dopiero po puszczeniu wcześniej naciśniętego klawisza REC. Ponowne naciśnięcie tego samego przycisku REC zatrzyma nagrywanie. Notatka będzie nagrywana do wybranej przez użytkownika w module dyktafon pamięci. Standardowo po uruchomieniu urządzenia domyślnym miejscem nagrywania notatek jest pamięć wewnętrzna. Po restarcie Czytaka nie będzie zapamiętywane miejsce zapisywania notatki. Do pamięci wewnętrznej możemy zapisać około 35 godzin nagrania z najniższym bitrate czyli 32 kilobity na sekundę.pamięć wewnętrzna dyktafonu jest dostępna po podłączeniu Czytaka za pośrednictwem przewodu USB. Moduł Bluetooth - tylko Czytak R Jeżeli włączymy bluetooth w Czytaku to jako ostatni pojawi się moduł do zestawiania połączeń z urządzeniami bluetooth. Aby wyszukać dostępne urządzenia należy nacisnąć klawisz 3. Wyszukiwanie może potrwać kilka sekund. Po informacji o ilości wyszukanych urządzeń klawiszami 7 i 9 możemy wybrać interesujące nas urządzenie. Aby połączyć się z wybranym urządzeniem należy nacisnąć klawisz 2 i po podaniu numeru pin urządzenia nastąpi połączenie. Data i czas Czytak jest wyposażony w zegar czasu rzeczywistego. Działanie zegara jest podtrzymywane nawet gdy urządzenie jest wyłączone. Aby ustawić datę i czas należy w dowolnym module nacisnąć gwiazdkę a następnie kratkę. Po usłyszeniu komunikatu Ustaw datę i czas wybieramy z klawiatury kolejno rok, miesiąc i dzień. Rok podajemy czterocyfrowo, miesiąc i dzień dwucyfrowo. Następnie ustawiamy czas, godzinę, minuty dwucyfrowo. Po wprowadzeniu ostatniej cyfry minut zegar zostanie zaktualizowany. Aby odczytać datę i czas należy w każdym z modułów przy zatrzymanym odtwarzaniu nacisnąć przycisk kratka. Jeżeli przy starcie urządzenia usłyszymy komunikat Ustaw datę i czas to oznacza, że zegar nie był jeszcze nastawiany lub został zresetowany. Należy wtedy ustawić aktualną datę i czas co zapewni prawidłową pracę Czytaka. Samoczynne zatrzymywanie odtwarzania Za pomocą klawiszy gwiazdka i 14 możemy ustawić opcję samoczynnego zatrzymywania odtwarzania po 15 lub po 30 minutach od ostatniego naciśnięcia dowolnego klawisza. Działa to w ten sposób, że po około pół godzinie lub po kwadransie odtwarzania w dowolnym module licząc od ostatniego naciśnięcia dowolnego klawisza, urządzenie przerwie odtwarzanie lub czytanie pliku i zapisze zakładkę a po następnych pięciu minutach jeżeli nie zostanie naciśnięty żaden klawisz wyłączy się całkowicie. Aby włączyć tą opcję musimy skrótem gwiazdka 14 ustawić komunikat "Zatrzymuj odtwarzanie po 15 minutach" lub "Zatrzymuj odtwarzanie po 30 minutach". Aby funkcję tą wyłączyć tym samym skrótem wybieramy komunikat Nie zatrzymuj odtwarzania.skrót gwiazdka 14 działa jak przełącznik. Każde kolejne jego wybranie spowoduje zmianę opcji.
Wyłączanie i resetowanie urządzenia Aby wyłączyć Czytaka należy zatrzymać odtwarzanie i przytrzymać włącznik/wyłącznik aż do podwójnego sygnału. Jeżeli urządzenie przestanie reagować na naciskane przyciski to należy je wyłączyć w identyczny sposób niezależnie od trybu pracy i włączyć ponownie po kilku sekundach. Aktualizacja oprogramowania Pod adresem www.czytak.com.pl w dziale "do pobrania" będzie dostępna najnowsza wersja oprogramowania do Czytaka. Zaleca się aktualizowanie urządzenia najnowszą wersją oprogramowania. Aby zaktualizować oprogramowanie należy pobrać plik o nazwie czytakr.bin, dla Czytaka R lub czytakplus.bin dla Czytaka Plus z radiem skopiować go do katalogu głównego karty SD. Włożyć kartę do wyłączonego urządzenia, włączyć urządzenie i zaczekać do momentu gdy usłyszymy komunikat "Uwaga, czy aktualizować oprogramowanie?". Jeżeli chcemy aktualizować to naciskamy klawisz 1 jeśli nie to 2 a gdy chcemy usunąć plik aktualizacyjny z karty bez dokonywania aktualizacji naciskamy 3. Po pomyślnej aktualizacji urządzenie samoczynnie się wyłączy. Po aktualizacji należy usunąć plik czytakr.bin lub czytakplus.bin z karty SD. Naciskając klawisze gwiazdka 10 usłyszymy komunikat z datą wersji używanego oprogramowania. Podczas aktualizacji urządzenie powinno być podłączone do zewnętrznej ładowarki. Proces aktualizacji w zależności od ilości wprowadzonych zmian w oprogramowaniu może trwać od kilku sekund do kilku minut. Życzymy wielu miłych chwil z książką mówioną odtwarzaną za pomocą Czytaka. Producent zastrzega sobie prawo do wprowadzania zmian mających na celu poprawę parametrów urządzenia.