Dawno, dawno temu przed wieloma laty były tu przeważnie małe wiejskie chaty. Rzadko spotykano murowane domy, dachy prawie wszystkie były tu ze słomy. Przez wieś biegła droga sucha i piaszczysta, a gdy spadły deszcze to bardzo błotnista. Prawie że pośrodku wsi kapliczka stała, zieleń kasztanowców urok jej dawała. Gdy w słońcu, w zieleni cała wioska stała, to ludność na wspólne modły się zbierała. Gdy pewnego roku przyszła złota jesień, tę ciszę i spokój zakłócił nam wrzesień. Ta piękna kapliczka tak nam wszystkim droga, została zburzona przez naszego wroga. Wypis z wiersza Mieszkańcom Rumina. Ocalić od zapomnienia Irena Trocha
Trudno sobie wyobrazić polski pejzaż bez krzyży i kapliczek. Takiego bogactwa małej architektury przydrożnej nie posiada żaden naród europejski, stanowią wyjątkowe dobro kultury narodowej, o które powinniśmy dbać i które powinniśmy szanować niezależnie od prezentowanego światopoglądu. Ich rola i znaczenie w przestrzeni kulturowej jest często niedoceniana a przecież są to niemi świadkowie ważnych wydarzeń w życiu każdej miejscowości. Przydrożny krzyż i kapliczka to nie tylko obiekty kultu religijnego. Oprócz tego, że są wyrazem wyznawanej wiary, to pełnią również funkcję historycznego i kulturowego przekazu, można na nie patrzeć, jak na znaki pamięci, niepisaną kronikę lokalnej społeczności, jak na ślady historii widzianej z perspektywy wioski czy małego miasteczka. Wznoszono je bowiem tam, gdzie polała się krew, znaczyły miejsce walk i groby powstańców ale też tam gdzie ktoś zginął śmiercią nienaturalną. Dziś na krzyże i kapliczki patrzymy jak na akcenty ludowej pobożności ale dawniej mieszkańcom wiosek mówiły więcej, przypominając dzieje własne a także kraju. Niestety systematycznie od jakiegoś czasu krzyże i kapliczki, podobnie jak inne formy dawnej ludowej architektury znikają z naszego krajobrazu, niszczone bezpowrotnie przez czas oraz bezmyślność i niefrasobliwość ludzką. Los zapomnianych, niszczejących, chylących się ku upadkowi przydrożnych krzyży i kapliczek nie może być obojętny zwłaszcza lokalnej społeczności. W ostatnich czasach widać ogromne zainteresowanie kapliczkami i krzyżami ze strony władz samorządowych zwłaszcza tych niższego szczebla, stowarzyszeń regionalnych, rad parafialnych oraz samych proboszczów a przede wszystkim miłośników, którzy efekty swoich pasji publikują drukiem lub na forach internetowych. Piękno tej małej architektury przydrożnej, jej artystyczna forma i wartości jakie ze sobą niesie ich obecność oraz historie z nimi związane są wystarczającym powodem do zajmowania się nimi, także od strony dokumentacyjnej, archiwistycznej oraz od strony właściwej promocji. W tym przypadku nieoceniona może okazać się pomoc samorządu terytorialnego i jego wsparcie finansowe oraz działania związane z promocją np. szlaku kapliczek i krzyży przydrożnych jako produktu turystyki lokalnej. W ten ogólnopolski trend, którego podstawowym celem jest uchronienie od zapomnienia i zachowanie dla kolejnych pokoleń miejscowej ludności i turystów, znaków właśnie tego rodzaju, jak krzyże i kapliczki, które niegdyś stanowiły punkty oparcia dla pamięci, pomagały w przekazie pokoleniowym historii widzianej z lokalnej perspektywy wpisuje się między innymi projekt realizowany przez Bibliotekę Publiczną Gminy Stare Miasto, wspólnie ze szkołami i gimnazjami tej gminy Ocalić od zapomnienia- kapliczki i krzyże przydrożne Gminy Stare Miasto. Celem projektu było rozbudzenie wśród młodzieży zainteresowań historią regionu, architekturą sakralną, pogłębienie wiedzy o kulturze i historii najbliższej okolicy, kształtowanie szacunku do tradycji lokalnych, religijnych, patriotycznych oraz opisanie i zachowanie dziedzictwa religijnego i kulturowego gminy Stare Miasto. W tym celu w miesiącu maju, w szkołach tutejszej gminy wśród uczniów klas IV VI szkół podstawowych i klas I III szkół gimnazjalnych, były przeprowadzone warsztaty etnograficzne, fotograficzne i malarskie, a od czerwca do października konkursy fotograficzny, plastyczny i multimedialny, które miały pomóc młodzieży w skutecznym utrwaleniu i zachowaniu piękna tych pereł lokalnego krajobrazu mającego promować gminę Stare Miasto. Efektem końcowym tego projektu jest wydany katalog dokumentujący w fotografii i pracach plastycznych, jakże ważne dla kształtowania szacunku dla tradycji- krzyże i kapliczki, które być może rozbudzą również wśród mieszkańców gminy zainteresowanie historią regionu i pomogą pogłębić wiedzę o architekturze sakralnej, kulturze i historii najbliższej okolicy, naszej małej ojczyzny.
Stare Miasto Stare Miasto Krzyż drewniany na skrzyżowaniu ulic Szkolnej i Rumińskiej 1981 r. Krzyż przydrożny przy ulicy Głównej Bogu na chwałę z wdzięczności za odzyskanie wolności 1945 r. Kapliczka przy ulicy Lisieckiej postawiona w latach 80-tych XX wieku przez Franciszka Kałużnego z Rychwała w intencji dziękczynnej. Pierwsza kapliczka była drewniana. Przez lata zmieniał się jej wygląd. Obecna odnowiona została w 2009 r. Kapliczka przy ulicy Lisieckiej powstała około 1949 r. z inicjatywy Heleny Michalak. Pierwotnie znajdowała się poniżej posesji pomiędzy drzewami. Przebudowana w 2011 r., stoi przed domem państwa Wacławy i Władysława Wiśniewskich.
Stare Miasto Stare Miasto Kapliczka znajduje się na wzniesieniu równolegle do drogi, którą jedzie się w stronę toru kartingowego w Starym Mieście. Tuż obok jest Restauracja Staromiejska. Kapliczka jest darem od PMK WUPPERTAL SOCIETAS CHRISTI PRO EMIGRANTIBUS. Kapliczka położona przy drodze ze Starego Miasta w stronę Rumina przed skrzyżowaniem (Rumin, Rzgów, Konin). Kapliczka wisi na drzewie w lesie przy drodze polnej, którą jedzie się ze Starego Miasta, z ulicy Szkolnej, w stronę Branna. Kapliczka wisi na drzewie przy drodze polnej, położonej równolegle do drogi powiatowej ze Starego Miasta do Barczygłowa, po jej prawej stronie.
Barczygłów Barczygłów Kapliczka znajduje się przy Szkole Podstawowej Powstała przed wojną. Pierwsza kapliczka była murowana. W latach 90-tych została przebudowana przez pana Edwarda Białasa. Krzyż znajduje się przy Szkole Podstawowej Kapliczka w ogródku przed domem państwa Janiaków Powstała w intencji dziękczynnej. Kapliczka na posesji pana Stanisława Paulińskiego Powstała w 2009 r. w intencji dziękczynnej.
Barczygłów Bicz Kapliczka w Barczygłowie Kolonii na posesji Pani Jolanty Olejnik-Grochowskiej. Kapliczkę postawił w 1995 r. Józef Olejnik. Na wysokości Barczygłów przy drodze Stare Miasto-Barczygłów. W maju 2000 r. mieszkańcy Bicza pobudowali z kamienia polnego kapliczkę z figurą Matki Bożej Fatimskiej zaprojektowaną przez Aldonę i Jacka Albrychów. Przy figurze co roku 13 maja odprawiana jest Msza święta. 10 11 W maju 1995 r. wybudowano i poświęcono kapliczkę z figurką PJ Miłosiernego przy skrzyżowaniu dróg Bicz Ostatki Żdżary. Przy kapliczce odprawiana jest Msza święta w siódmą niedzielę wielkanocną.
Główiew Janowice Kapliczka powstała w 1995 r. Napis na tablicy: O Maryjo miej nas w swojej opiece. Kapliczka przy Szkole Podstawowej Powstała przed wojną z inicjatywy pana Kuźniackiego, który zbudował kapliczkę z kamienia, a na nim umieścił krzyż. W czasie wojny została niszczona. Po wojnie odbudowana z drewna. Przebudowana w 1995 r. Krzyż w Janowicach 12 13
Karsy Kazimierów Kazimierów Krzyż powstał przed wojną Pierwszy krzyż był drewniany, później kilkakrotnie odnawiany, ostatnio w latach 80-tych. Kapliczka z 1955 r. Kapliczka powstała w 1922 r. lub w 1929 r. Bogosław Lud Twój. 14 15 Kapliczkę Matki Bożej postawiono w 1999 r. w miejsce dawnego krzyża.