INSTRUMENTY FINANSOWE WSPIERAJĄCE EKO-INNOWACJE W MAŁOPOLSCE 1 z 12
SPIS TREŚCI 1 Wprowadzenie...3 2 Instrumenty finansowe...3 2.1 Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka...4 2.2 Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko...5 2.3 Małopolski Regionalny Program Operacyjny 2007-2013...6 2.4 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej...7 2.5 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej...8 2.6 Bank Ochrony Środowiska...9 2.7 Bank Gospodarstwa Krajowego...10 2 z 12
1 Wprowadzenie Niniejsze opracowanie jest dokumentem roboczym opracowanym w ramach projektu European Clusters and Regions for Eco-innovation Network Plus ECREIN+ finansowanego przez Komisję Europejską, w ramach programu Interreg IV C. Podstawowym celem projektu jest przygotowanie regionalnej rekomendacji dla polityki regionu w dziedzinie wspierania i promocji szeroko rozumianych działań proekologicznych. Zakładany cel będzie zrealizowany poprzez między innymi przygotowanie przez kaŝdy z partnerskich regionów prezentacji instrumentów finansowych wspierających eko-innowacje w danym regionie oraz wymianę doświadczeń pomiędzy partnerami odnośnie funkcjonujących systemów wsparcia eko-innowacji. 2 Instrumenty finansowe PoniŜej przedstawione są podstawowe informacje o instytucjach oferujących instrumenty finansowe wspierające działania eko-innowacyjne w Małopolsce. Są to: 1. Fundusze unijne: a. Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG); b. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ); c. Małopolski Regionalny Program Operacyjny (MRPO). Program 1.a. ma charakter szeroki i generalnie wspiera innowacyjność w gospodarce, w tym eko-innowacyjność. Program 1.b odnosi się do szerokiego spektrum działań związanych z rozwojem infrastruktury środowiskowej, w tym z rozwojem o charakterze eko-innowacyjnym. Program 1.c. jest programem regionalnym (wyłącznie dla Małopolski) odnoszącym się do szerokiego spektrum działań społecznych i gospodarczych, w tym działań ujętych w PO IG i PO IiŚ odnoszących się do eko-innowacyjności. 3 z 12
2. Fundusze ochrony środowiska: a. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przeznaczony dla projektów z całej Polski, w tym z Małopolski (zazwyczaj duŝe projekty); b. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie przeznaczony wyłącznie dla projektów z Małopolski. 3. Instytucje komercyjne (banki): a. Bank Ochrony Środowiska; b. Bank Gospodarstwa Krajowego. PoniŜej przedstawiono następujące kluczowe informacje na temat zidentyfikowanych instytucji oferujących instrumenty finansowe wspierania eko-innowacyjności: Odniesienie do eko-innowacji; Rodzaj wsparcia (instrumenty finansowe); Przeznaczenie; Beneficjenci (wybrani). 2.1 Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Odniesienie do eko-innowacji POIG ma na celu wspieranie szeroko rozumianej innowacyjności, w tym ekoinnowacyjności. Rodzaj wsparcia (instrumenty finansowe) W zaleŝności od priorytetu i rodzaju beneficjenta: Dofinansowanie części wydatków kwalifikowanych w formie dotacji Dokapitalizowanie funduszy kapitału podwyŝszonego ryzyka. Przeznaczenie Projekty w ramach 7 priorytetów, w tym odnoszące się do innowacyjności (ekoinnowacyjności): Priorytet 1 - Badania i rozwój nowoczesnych technologii Priorytet 2 - Infrastruktura sfery B+R 4 z 12
Priorytet 3 - Kapitał dla innowacji Priorytet 4 - Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia Priorytet 5 - Dyfuzja innowacji Beneficjenci (wybrani) jednostki naukowe, sieci naukowe i konsorcja naukowo-przemysłowe, jednostki organizacyjne B+R, polskie platformy technologiczne, przedsiębiorcy (zwłaszcza MSP), naukowcy (zwłaszcza młodzi) i zespoły naukowców, podmioty realizujące projekty foresight, m.in. przedsiębiorcy, jednostki naukowe, jednostki administracji publicznej, szkoły wyŝsze, fundusze kapitałowe, instytucje otoczenia biznesu wspierające powstawanie nowych firm innowacyjnych, organizacje przedsiębiorców i pracodawców oraz MSP, grupy przedsiębiorców, w tym: klastry, łańcuchy produkcyjne MSP i duŝych przedsiębiorców, sieci technologiczne, instytucje publiczne w tym państwowe osoby prawne, jednostki samorządu terytorialnego. 2.2 Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Odniesienie do eko-innowacji PO IiŚ ma na celu finansowanie infrastruktury technicznej w ochronie środowiska. Działania na rzecz poprawy konkurencyjności przedsiębiorstw przez podnoszenie poziomu innowacyjności, w tym transfer proekologicznych rozwiązań technologicznych, produktowych i organizacyjnych, wprowadzenie do uŝytkowania wyrobów o najwyŝszych klasach efektywności energetycznej, wspieranie rozwoju lokalnych systemów ciepłowniczych z preferencjami dla kogeneracji skutkujące zmniejszeniem negatywnego oddziaływania gospodarki na środowisko. 5 z 12
Rodzaj wsparcia (instrumenty finansowe) Dofinansowanie części wydatków kwalifikowanych w formie dotacji. Przeznaczenie Program przewiduje 17 priorytetów, w tym odnoszące się do innowacyjności (ekoinnowacyjności): Priorytet I - Gospodarka wodno ściekowa Priorytet II - Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi Priorytet III - Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagroŝeniom środowiska Priorytet IV - Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska Priorytet V - Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych Priorytet VII - Transport przyjazny środowisku Priorytet X - Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku. Beneficjenci (wybrani) jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, przedsiębiorstwa, jednostki administracji rządowej, szkoły wyŝsze, kościoły i związki wyznaniowe, organizacje pozarządowe, inne instytucje publiczne. 2.3 Małopolski Regionalny Program Operacyjny 2007-2013 Odniesienie do innowacji i eko-innowacji Priorytety ukierunkowane na wsparcie innowacji, eko-innowacji, eko-inwestycji to: Priorytet 1 Warunki dla rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy Priorytet 2 Gospodarka regionalnej szansy Priorytet 7 Infrastruktura ochrony środowiska. 6 z 12
Rodzaj wsparcia (instrumenty finansowe) Dofinansowanie części wydatków kwalifikowanych w formie dotacji. Beneficjenci (wybrani) Jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia, jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną, administracja rządowa, parki narodowe i krajobrazowe, jednostki naukowe, szkoły wyŝsze, organizacje pozarządowe, instytucje otoczenia biznesu, przedsiębiorcy. 2.4 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Odniesienie do eko-innowacji NFOŚiGW jest instytucją finansującą przedsięwzięcia w ochronie środowiska. Rodzaj wsparcia (instrumenty finansowe) 3 formy dofinansowywania: finansowanie poŝyczkowe (poŝyczki, kredyty udzielane przez banki ze środków NF, konsorcja czyli wspólne finansowanie NF z bankami, linie kredytowe ze środków NF obsługiwane przez banki); finansowanie dotacyjne (dotacje inwestycyjne, dotacje nieinwestycyjne, dopłaty do kredytów bankowych, umorzenia); finansowanie kapitałowe (obejmowanie akcji i udziałów w zakładanych bądź juŝ istniejących spółkach w celu osiągnięcia efektu ekologicznego). 7 z 12
Przeznaczenie Projekty z następującego zakresu: Ochrona powietrza Ochrona wód i gospodarka wodna Ochrona powierzchni ziemi Ochrona przyrody i krajobrazu oraz leśnictwo Geologia i górnictwo Edukacja ekologiczna Państwowy Monitoring Środowiska Programy międzydziedzinowe Nadzwyczajne zagroŝenia środowiska Ekspertyzy i prace badawcze. Beneficjenci jednostki samorządu terytorialnego, przedsiębiorstwa, instytucje i urzędy, szkoły wyŝsze i uczelnie, jednostki organizacyjne ochrony zdrowia, organizacje pozarządowe (fundacje, stowarzyszenia), administracja państwowa, osoby fizyczne. 2.5 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Poziom finansowania Finansowanie projektów regionalnych na rzecz ochrony środowiska. Rodzaj wsparcia (instrumenty finansowe) PoŜyczki i dotacje. 8 z 12
Przeznaczenie Gospodarka wodno-ściekowa, Ochrona powietrza, Termomodernizacja, Gospodarka odpadami, Ochrona przed hałasem, Edukacja ekologiczna. Beneficjenci (wybrani) Jednostki samorządu terytorialnego, Jednostki naukowo-badawcze, państwowe szkoły wyŝsze, NGOs działające w zakresie ochrony środowiska, Inwestorzy prywatni. 2.6 Bank Ochrony Środowiska Odniesienie do innowacji i eko-innowacji Bank specjalizuje się w finansowaniu przedsięwzięć słuŝących ochronie środowiska. Rodzaj wsparcia i przeznaczenie środków Usługi odnoszące się do działań proekologicznych to kredyty: z Dobrą Energią z dopłatą NFOŚiGW na urządzenia i wyroby słuŝące ochronie środowiska agroturystyczne termomodernizacyjne i remontowe w formule trzeciej strony we współpracy z WFOŚiGW energooszczędny ekologiczne kredyty hipoteczne kredyt z Klimatem. 9 z 12
Beneficjenci Klienci korporacyjni, detaliczni, JST. 2.7 Bank Gospodarstwa Krajowego Oferuje dwa instrumenty finansowe wspierania innowacji (eko-innowacji): 1. Kredyt technologiczny (oferowany na przedsięwzięcia innowacyjne, w tym ekoinnowacyjne), premię technologiczna; 2. Premię termomodernizacyjną. Kredyt technologiczny (premia technologiczna) Kredyt technologiczny jest udzielany na realizację inwestycji technologicznej, mającej na celu zakup i wdroŝenie nowej technologii oraz uruchomienie na jej podstawie wytwarzania nowych lub znacząco ulepszonych towarów, procesów lub usług. Dofinansowanie w postaci premii technologicznej stanowi spłatę części kapitału kredytu technologicznego. BGK wypłaca premię technologiczną do wysokości odpowiadającej wartości netto sprzedaŝy towarów lub usług będących wynikiem inwestycji technologicznej, z zastrzeŝeniem, Ŝe nie moŝe ona przekroczyć określonych pułapów wsparcia. Beneficjenci to mikroprzedsiębiorcy, mali i średni przedsiębiorcy. Premia termomodernizacyjna Pochodzi z Funduszu Termomodernizacji i Remontów, prowadzonego przez BGK. Jest formą pomocy państwa dla inwestora realizującego przedsięwzięcie termomodernizacyjne w wysokości 25 % kwoty kredytu wykorzystanego na realizację przedsięwzięcia. Stanowi spłatę części kredytu zaciągniętego przez inwestora. Premia termomodernizacyjna przysługuje tylko inwestorom korzystającym z kredytu. Nie mogą z niej korzystać inwestorzy realizujący przedsięwzięcie termomodernizacyjne z własnych środków. 10 z 12
Beneficjenci to właściciele lub zarządcy, z wyjątkiem jednostek budŝetowych i zakładów budŝetowych: budynków mieszkalnych, budynków uŝyteczności publicznej wykorzystywanych przez jednostki samorządu terytorialnego, lokalnej sieci ciepłowniczej, lokalnego źródła ciepła, budynków zbiorowego zamieszkania. 11 z 12
ZESTAWIENIE INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH WSPIERANIA EKO-INNOWACYJNOŚCI W MAŁOPOLSCE Fundusze Unijne Fundusze Ochrony Środowiska Oferta komercyjna banki Program 1 Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Małopolski Regionalny Program Operacyjny Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Bank Ochrony Środowiska Bank Gospodarstwa Krajowego Bezzwrotne dofinansowanie kosztów kwalifikowanych projektów B+R nowoczesnych technologii Infrastruktura sfery B+R Kapitał dla innowacji Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia Dyfuzja innowacji Gospodarka wodno ściekowa Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagroŝeniom środowiska Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych Transport przyjazny środowisku Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku Warunki dla rozwoju społ. opartego na wiedzy Gospodarka regionalnej szansy Infrastruktura ochrony środowiska 12 z 12 PoŜyczki, dotacje, finansowanie kapitałowe Ochrona powietrza Ochrona wód i gospodarka wodna Ochrona powierzchni ziemi Ochrona przyrody i krajobrazu oraz leśnictwo Geologia i górnictwo Edukacja ekologiczna Państwowy Monitoring Środowiska Nadzwyczajne zagroŝenia środowiska Ekspertyzy i prace badawcze PoŜyczki, dotacje Gospodarka wodno - ściekowa Ochrona powietrza Termomodernizacja Gospodarka odpadami Ochrona przed hałasem Edukacja ekologiczna Kredyty ekologiczne Z Dobrą Energią Z dopłatą NFOŚiGW Na urządzenia i wyroby słuŝące ochronie środowiska Agroturystyczne Termomodernizacyjne W formule trzeciej strony We współpracy z WFOŚiGW Energooszczędny Ekologiczne kredyty hipoteczne Kredyt z Klimatem. Kredyt technologiczny premia technologiczna Premia termomodernizacyjna