Nr 4(I)/2014 Kochajcie książki. One ułatwią Wam życie, po przyjacielsku pomogą zorientować się w pstrej i burzliwej gmatwaninie myśli, uczuć i zdarzeń. One nauczą Was szanować człowieka i samych siebie, one uskrzydlą rozum i serce uczuciem miłości dla świata, dla człowieka. M. Gorki W tym numerze: Dział książek polecanych...s. 2 Przegląd książek dla najmłodszych...s. 3 Życie i twórczość Oskara Kolberga..s. 5 Rok 2014 Rokiem Oskara Kolberga..s. 6
Dział książek polecanych Clive Staples Lewis: Opowieści z Narnii Wydawnictwo: Media Rodzina Kultowa opowieść o czworgu rodzeństwa: najmłodszej Łucji, nieco buntowniczym i zarozumiałym Edmundzie, Zuzannie i najstarszym Piotrze Pevensie. Tajemniczym sposobem dostają się do Narnii, magicznej krainy zawładniętej przez Białą Czarownicę. Wspaniała fabuła zawierająca odniesienia do naszego życia opowiada nam o miłości rodzeństwa, prawdziwej przyjaźni, zdradzie i przebaczeniu. Książka jest napisana w taki sposób, że gdyby można nie robiłoby się żadnych przerw w czytaniu. Jest godna polecenia zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych. Terry Pratchett: Świat Dysku Wydawnictwo: Prószyński i S-ka Świat Dysku to seria książek fantastycznych nawiązujących w humorystyczny sposób do naszego świata. Głównym ośrodkiem zdarzeń jest miasto Ankh-Morpork leżące nad rzeką Ankh, znajdujące się na szczycie placka ziemi na grzbiecie czterech słoni, które to stoją na skorupie gigantycznego, sunącego przez kosmos żółwia. Seria nie posiada jednego głównego bohatera, jest ich kilku, a w każdej książce występuje inny. Styl pisania Pratchetta powoduje, że od książki nie można się oderwać, a każdy fragment humorystyczny tylko potęguje to odczucie. Jedna z najlepszych serii fantastycznych dla młodzieży i nie tylko. Polecam serdecznie Tymon Cichowlas 2
Przegląd książek dla najmłodszych Abecadło. Tuwimowo Wydawnictwo: Literatura Jest to rodzaj hołdu złożonego poecie przez znanych i lubianych twórców literatury dziecięcej i młodzieżowej. Nawiązują w swoich wierszach do tych napisanych przez Tuwima, szukają w nich inspiracji i motywów. Ciekawe, czy dzieci odgadną źródło danego wiersza. Przewijają się w nich: Lokomotywa, Ptasie radio, Spóźniony słowik, Kotek, Słoń Trąbalski, Okulary, Gabryś, Małgorzata Kur: Król zwierząt Wydawnictwo: BIS Kuba ma opisać zwierzę, z jakim kojarzy mu się jego tata. Jednak do ojca nie pasują ani lew, ani niedźwiedź czy sowa. Zakończenie jest oryginalne i zaskakujące. Książka świetnie wprowadza w świat męsko - damski, w którym powoli zacierają się różnice i podziały. Doskonała lekcja tolerancji i zrozumienia. Tove Jansson: Kto pocieszy Maciupka Wydawnictwo: EneDueRabe Maciupek nie może dać sobie rady ze swoimi strachami, dlatego wyrusza w świat. Po drodze spotyka m.in. Włóczykija, Paszczaka i Mimblę. Czy uda mu się pokonać lęk? 3
Clark Compton: Cukiernia pod Pierożkiem z Wiśniami Wydawnictwo: Dwie Siostry Dla wielu kultowa powieść. Dwie siostry Ania i Kicia mają spędzić pół roku u swojej ciotecznej babci Zofii, właścicielki tytułowej cukierni. Codzienność przeplatana smakowitymi słodkościami, Londyn z przeszłości, przyjaźnie zawierane z rówieśnikami. Książkę czyta się z przyjemnością. Anna Chachulska: Legenda o głowie wawelskiej Wydawnictwo: Zamek królewski na Wawelu Biedna wdowa Ofka zostaje oskarżona o kradzież skrawka materiału z kramu Błażeja. Jedna ze 194 głów wawelskich w Sali Poselskiej (zwanej także Pod głowami) podpowiada królowi Zygmuntowi Augustowi, by sądzić kobietę sprawiedliwie. Tomi Ungerer: Trzej zbójcy Wydawnictwo: Format Autorska książka o tym, jak zło się w dobro przemienia. Tytułowi zbóje, siejący postrach w okolicy, pewnego dnia znajdują w powozie zamiast skarbów dziewczynkę sierotkę. To dzięki niej zmieniają się zupełnie. Wielkoformatowe ilustracje, mało tekstu to znakomity pretekst, by rozpocząć samodzielną przygodę z czytaniem. AZM 4
Życie i twórczość Oskara Kolberga Oskar Kolberg urodził się 22 lutego 1814r. w Przysusze (k. Radomia). Kształcił się w Liceum Warszawskim, pobierał też lekcje gry na fortepianie i kompozycji m.in. u Józefa Elsnera i Ignacego F. Dobrzyńskiego. Szczególny wpływ na zainteresowania muzyczne Kolberga wywarła też młodzieńcza znajomość z Chopinem. Muzyką interesował się głównie pod kątem folkloru i etnografii. Pierwszą wyprawę badawczą na Mazowsze Kolberg odbył w 1839r. Rozpoczął pracę nad dokumentacją folkloru muzycznego, m.in. uzupełniając wcześniej wydane zbiory pieśni ludowych o zapis melodii. W 1845r. objął posadę księgowego w Zarządzie Drogi Żelaznej Warszawsko- Wiedeńskiej, a w latach 1857-1861 pracował w Zarządzie Dyrekcji Dróg i Mostów. Zajęcia te pozwalały mu na gromadzenie środków na działalność edytorską, badania terenowe i podróże. W ciągu 20 lat badaniami etnograficznymi objął większą część Polski. W 1861 r. zrezygnował ze stałej posady i postanowił utrzymywać się z honorariów za recenzje w czasopismach, rozprawy i artykuły naukowe. W latach 1871-1875 opublikował cztery tomy monografii rejonów Krakowa, które stały się modelem dla opracowania następnych regionów. W 1884 r. zamieszkał w Krakowie, gdzie zajął się działalnością edytorską. Jednym z jego osiągnięć było zebranie ok. 10 tysięcy rodzimych melodii ludowych. Wyniki swoich badań zaprezentował w 33 tomach dzieła pt.,,lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce. Fenomen dzieła polega na tym, iż zawiera ono aż około 12 tysięcy pieśni, 1250 podań, 670 bajek, 2700 przysłów, 350 zagadek i wiele innych dokumentów ludowej 5
kultury. Te liczby mogą tylko częściowo ukazać wkład pracy Kolberga. Na uwagę zasługuje zamieszczone w rozdziale,,zwyczaje doroczne widowisko Ścięcie Śmierci w Jedlińsku w kusy wtorek, którego tekst zachował się wśród rękopisów Kolberga i jest odpisem z pochodzącej z 1867 roku publikacji ks. J. Kloczkowskiego. To Kolbergowi zawdzięczamy zachowanie wielu ludowych pieśni, w tym piosenki,,wlazł kotek na płotek. Kolberg zmarł 3 czerwca 1890 r. w Krakowie. Rok 2014 Rokiem Oskara Kolberga 2014 rok będzie Rokiem Kolberga zdecydował 6 grudnia Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, przyjmując stosowną uchwałę. Ma to związek z 200. rocznicą urodzin Oskara Kolberga. W uzasadnieniu decyzji znalazły się następujące słowa:,,dorobek naukowobadawczy Oskara Kolberga dokumentujący kulturę ludową XIX wieku jest imponujący ze względu na wszechstronny zakres jego zainteresowań kulturą ludu oraz geografię badań, obejmującą Polskę przedrozbiorową i obszary ludowych kultur Ukrainy, Białorusi, Litwy, Śląska, Słowian Południowych, Łużyczan, Czechów i Słowaków. Oskar Kolberg wydał 33 tomy monografii regionalnych i tematycznych, opublikował około 200 artykułów z zakresu etnografii, folklorystyki, językoznawstwa, muzykologii. Spuścizna Oskara Kolberga stanowi nadal 6
niezbędną materiałową podstawę, do której odwołują się obecnie realizowane projekty twórców i badaczy kultury. Minister kultury Bogdan Zdrojewski ogłosił specjalny program Kolberg 2014 Promesa, który ma za zadanie przygotować jak największą liczbę przedsięwzięć artystycznych, naukowych, edukacyjnych, dokumentacyjnych i popularyzatorskich, związanych z postacią i twórczością Oskara Kolberga oraz kulturą i sztuką tradycyjną. Celem programu jest uczczenie 200. rocznicy urodzin Oskara Kolberga poprzez działania o charakterze badawczym, dokumentacyjnym, edukacyjnym, artystycznym, naukowym i wydawniczym, a także inspirowane szeroko rozumianą kulturą ludową i tradycyjną. Obchody zostaną zainicjowane 21 lutego w Przysusze - mieście urodzenia wybitnego badacza polskiej kultury. Wyjątkową oprawę mają mieć także Dni Kolbergowskie - odbywający się od ponad 50 lat w Przysusze przegląd autentycznego folkloru. Podczas czerwcowej imprezy w centralnym punkcie miasta zostanie odsłonięta tzw. ławeczka Kolberga. W znajdującym się w Przysusze Muzeum im. Oskara Kolberga (oddział Muzeum Wsi Radomskiej) oglądać można stałą ekspozycję prezentującą biografię i dorobek dziewiętnastowiecznego etnografa. Przygotowywana jest także planszowa wystawa poświęcona Kolbergowi. W lutym ukaże się również album poświęcony Oskarowi Kolbergowi. Nie zabraknie koncertów, konkursów oraz projektów dla najmłodszych. Od lutego będzie można także kupić specjalne wydawnictwo albumowe przygotowane przez muzeum. Dodatkowo renowacje przejdzie nagrobek na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, powstanie raport o muzyce tradycyjnej i tańcu tradycyjnym oraz wystawa poświęcona Oskarowi Kolbergowi w kontekście historii i kultury XIX wieku. Pragniemy, aby nasza szkoła włączyła się również w te obchody. Z tej okazji w Zespole Szkół Publicznych w Wierzchowinach organizujemy szkolny konkurs zatytułowany,,2014 - ROK OSKARA KOLBERGA. Konkurs przeznaczony jest dla 7
uczniów klas IV- VI szkoły podstawowej oraz I- III gimnazjum. Uczestnicy konkursu przygotowują plakat (format A 3 lub A 2) przedstawiający portret Oskara Kolberga oraz hasło nawiązujące do tematu konkursu, biografii i dziedziny twórczości mistrza. Portret może być wydrukiem komputerowym lub wykonany dowolną techniką plastyczną. Można rysować, malować, wydzierać z kolorowych papierów lub stosować techniki łączone. Wiele zależy od pomysłowości uczniów. Oprócz portretu można plastycznie przedstawić skojarzenia z działalnością etnografa, kompozytora. Każdą pracę należy opisać na odwrocie tzn. podać imię, nazwisko, klasę. Tak przygotowane prace plastyczne składamy w pokoju nauczycielskim u organizatora konkursu czyli p. Małgorzaty Zegarek do 14 lutego 2014 r. Prace konkursowe będą oceniane w dwóch kategoriach: klasy IV - VI szkoły podstawowej oraz klasy gimnazjalne. Komisja konkursowa wyłoni zwycięzców, których prace zostaną umieszczone na tablicy w holu na piętrze. Zwycięzcy otrzymają nagrody. Mamy nadzieję, że konkurs pozwoli Wam zaprezentować swoje umiejętności plastyczne i polonistyczne, a poza tym przybliży postać wielkiego Polaka zasłużonego dla kultury polskiej. Wszystkim uczniom podejmującym trud wykonania plakatu życzymy dobrych pomysłów. Czekamy na oryginalne, estetyczne i zgodne z tematem prace plastyczne. Powodzenia! p. Justyna Sadowska p. Małgorzata Zegarek Korekta: p. Małgorzata Zegarek Skład: p. Justyna Sadowska Druk: p. Artur Sułek 8