SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII kadencja Prezes Rady Ministrów DKRM-140-79(14)/14 DKRM-140-46(15)/14 Warszawa, 14 stycznia 2015 r. Pan Radosław Sikorski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowny Panie Marszałku Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowiska wobec poselskich projektów ustawy - o zmianie ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych (druk nr 1661), - o zmianie ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych (druk nr 2144). Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra Zdrowia do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac parlamentarnych. Z wyrazami szacunku (-) Ewa Kopacz
RM-140-95-14 Stanowisko Rządu wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych (druk nr 1661) Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych (druk nr 1661) zakłada istotne rozbudowanie, uszczegółowienie (doprecyzowanie) przepisów ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 2011 r. Nr 118, poz. 687, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą. Projekt ustawy przewiduje m.in. zdefiniowanie stosowanych w niej pojęć, modyfikację regulacji dotyczącej postępowania ze zwłokami oraz użytkowania grobu, uregulowanie kwestii spopielania zwłok, balsamacji zwłok, zrównanie sytuacji prawnej właścicieli różnych rodzajów grobów, a także określenie minimalnych wymogów dla zakładów pogrzebowych oraz rozszerzenie dyspozycji niektórych przepisów na prochy ludzkie. Kierunek proponowanych zmian należy uznać za jak najbardziej zasadny i pożądany pomimo, że niektóre proponowane w projekcie ustawy regulacje wymagają wielokierunkowych analiz zarówno pod względem merytorycznym, jak i legislacyjnym. Należy zauważyć, że z obecnej treści art. 7 ustawy wynika, że groby murowane przeznaczone do pomieszczenia zwłok więcej niż jednej osoby, nie podlegają obowiązkowi wniesienia opłaty za ponowne użycie grobu po upływie 20 lat. Projekt ustawy (art. 1 pkt 3), poprzez nadanie nowej treści art. 7, zmierza do rozszerzenia obowiązku wnoszenia opłaty na wszystkie groby. Biorąc pod uwagę charakter tej zmiany, należy podnieść kwestię braku regulacji przejściowych, odnoszących się do grobów murowanych przeznaczonych dla pomieszczenia zwłok więcej niż jednej osoby, powstałych przed wejściem w życie opisywanej zmiany. Należy wskazać, iż zastrzeżenia budzi proponowane brzmienie art. 1a pkt 25 (art. 1a projektu ustawy) zawierające definicję pojęcia ekshumacja. Należy zauważyć, że w art. 15 ust. 1 ustawy zostały określone przesłanki dopuszczalności dokonania ekshumacji zwłok i szczątków. Nie wydaje się jednak uzasadnione, aby w stosunku do aktualnie obowiązującego stanu prawnego dopuszczalność ekshumacji została ograniczona dodatkową przesłanką celu, zawartą w zaproponowanej definicji.
Na podstawie art. 15 ust. 1 pkt 2 ustawy ekshumacja może zostać dokonana m.in. na zarządzenie prokuratora i sądu. W przypadku uzupełnienia ustawy o proponowaną definicję ekshumacji takie rozstrzygnięcie sądu lub prokuratora zostanie ograniczone wyłącznie do przypadków, gdy wydobycie zwłok lub szczątków będzie miało na celu dokonanie oględzin sądowych lub lekarskich dokładnie tych zwłok lub szczątków, które mają podlegać wydobyciu. Tymczasem są możliwe przypadki, gdy zarządzenie ekshumacji będzie niezbędne ze względu na inny uzasadniony cel procesowy np. w celu zapewnienia dostępu do innych dowodów. Taka sytuacja może mieć miejsce np. w przypadku katastrofy w ruchu lądowym lub powietrznym, gdy miejsce zdarzenia obejmie teren cmentarza. Mimo więc tego, że potrzeba wydobycia zwłok lub szczątków w celu niezwiązanym z potrzebą dokonania ich oględzin lub przeniesienia w inne miejsce może wystąpić zupełnie wyjątkowo, nie wydaje się właściwe wprowadzenie w ustawie zmian, które całkowicie wyeliminowałyby taką możliwość. Jednocześnie zastrzeżenie możliwości dokonania ekshumacji w innym celu, niż wynikający z proponowanej definicji, wyłącznie do decyzji organów takich jak sąd lub prokurator, należy uznać za wystarczającą gwarancję, że nie dojdzie w tym zakresie do jakichkolwiek nadużyć. W związku z powyższym zasadne wydaje się odstąpienie od definicji ekshumacji, albo ewentualnie odstąpienie od wskazywania celu ekshumacji i ograniczenia jej definicji do sformułowania wydobycie z grobu lub niszy zwłok lub szczątków, bądź też określenia, jako celu ekshumacji, przeprowadzenia dowodu w postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy lub przeniesienia do innego grobu lub niszy. Ponadto zastrzeżenia budzi proponowane brzmienie art. 9 ust. 1 ustawy (zmienianego przez art. 1 pkt. 6 projektu ustawy), które należy skorelować z zasadami dotyczącymi postępowania ze zwłokami określonymi w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 217, z późn. zm.) oraz w ustawie z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz. U. Nr 169, poz. 1411, z późn. zm.). Z powyższych przepisów wynika, że upływ czasu od zgonu do poddania zwłok autopsji w określonych sytuacjach może być krótszy niż 24 godziny. Wątpliwości merytoryczne budzi projektowany art. 9 ust. 2 ustawy (art. 1 pkt 6 projektu ustawy), w którym zawarto skrócenie czasu (z 72 do 48 godzin), po którym należy usunąć zwłoki z mieszkania oraz nieprecyzyjnie stworzone wyjątki od tej zasady. Praktyki pogrzebowe szczególnie w małych miejscowościach wskazują, że przejazd na cmentarz i pochówek mogą następować do 72 godzin od chwili zgonu i nie wiązało się to do tej pory 2
ze wzrostem zagrożenia epidemiologicznego. Treść projektowanych przepisów art. 9 ust. 3 oraz ust. 4 ustawy należy dostosować do obecnie obowiązujących przepisów o zapobieganiu i zwalczaniu chorób zakaźnych u ludzi. Należy wziąć pod uwagę, że osoby chore na choroby szczególnie niebezpieczne i wysoce zakaźne są objęte obowiązkiem niezwłocznej hospitalizacji, zgodnie z art. 34 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2013 r. poz. 947, z późn. zm.). Przypadki zgonu na te choroby w warunkach domowych mogą więc wystąpić jedynie w całkowicie wyjątkowych okolicznościach takich jak epidemia o rozmiarach katastrofy naturalnej (np. masowe zachorowania na wirusowe gorączki krwotoczne o wysokiej śmiertelności), która równocześnie przekracza wydolność systemu opieki zdrowotnej (stan klęski żywiołowej). W takich sytuacjach nawet niepotwierdzone badaniami laboratoryjnymi podejrzenie zgonu z powodu choroby zakaźnej, może być wystarczające dla podjęcia decyzji o natychmiastowym pochowaniu zwłok. Inną sytuacją, której może dotyczyć przepis jest natomiast pojedynczy przypadek zachorowania na chorobę szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną, gdy choroba ta nie została wcześniej rozpoznana, a jej objawy narastały niezwykle szybko prowadząc w ciągu kilku godzin do zgonu w warunkach domowych. W takim przypadku przed pochowaniem zwłok niezbędne jest zazwyczaj ustalenie przyczyny zgonu poprzez przeprowadzenie sekcji zwłok, obejmującego pobranie materiału biologicznego do badań diagnostycznych, zgodnie z art. 33 ust. 2 pkt. 6 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Za nieuzasadnione należy uznać, umieszczanie w wytycznych do rozporządzenia ministra właściwego do spraw zdrowia (art. 9 ust. 4) wyodrębnionej kategorii choroby tropikalne. Choroby tropikalne są kategorią chorób wyróżnianą jedynie ze względu na odrębność geograficzną ich występowania, nie zaś z uwagi na zwiększone zagrożenie dla zdrowia publicznego. Zagrożenie dla zdrowia publicznego jest związane jedynie z niektórymi spośród tych chorób i dotyczy ono również chorób występujących w umiarkowanej strefie klimatycznej. Wytyczne do rozporządzenia powinny natomiast uwzględniać ryzyko przeniesienia biologicznych czynników chorobotwórczych od osoby zmarłej na inne osoby. W związku z powyższym proponuje się nadać art. 9 ust. 3 i 4 ustawy (art. 1 pkt 6 projektu ustawy) następujące brzmienie: 3. W przypadku podejrzenia lub stwierdzenia zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej mogącej stanowić zagrożenie dla zdrowia publicznego zwłoki osób zmarłych z powodu tego zakażenia lub tej choroby powinny być niezwłocznie usunięte z mieszkania i spopielone lub pochowane na cmentarzu najbliższym dla miejsca zgonu 3
albo miejsca wykonania sekcji zwłok, jeśli sekcja była przeprowadzona. Przepisu ust. 1 nie stosuje się. 4. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, wykaz zakażeń i chorób zakaźnych, o których mowa w ust. 3, uwzględniając ryzyko przeniesienia od osoby zmarłej na inne osoby wywołujących je biologicznych czynników chorobotwórczych.. Proponowane brzmienie art. 11 ust. 1 ustawy (art. 1 pkt 8 projektu ustawy) również budzi zastrzeżenia, gdyż z projektowanego przepisu nie wynika, kto jest rzeczywiście uprawniony do stwierdzenia zgonu. Nowe brzmienie projektowanego ust. 1 w art. 11 ustawy, nie usuwa pojawiających się wątpliwości dotyczących pokrywania kosztów stwierdzenia zgonu, a ponadto przyczynia się do powstania nowych. Skoro bowiem, zgodnie z projektem ustawy zgon i jego przyczyna powinny być ustalone przez lekarza stwierdzającego zgon, to powstaje pytanie, w jakich przypadkach dojdzie do niemożności dopełnienia tego przepisu. Zgodnie bowiem z obowiązującym art. 11 ust. 2 ustawy, w razie niemożności dopełnienia przepisu ust. 1, stwierdzenie zgonu i jego przyczyny powinno nastąpić w drodze oględzin, dokonywanych przez lekarza lub w razie jego braku przez inną osobę, powołaną do tej czynności przez właściwego starostę przy czym koszty tych oględzin i wystawionego świadectwa nie mogą obciążać rodziny zmarłego. W związku z upowszechnieniem się łatwo dostępnego systemu opieki zdrowotnej oraz rozbudową opieki podstawowej, do której należy całokształt opieki nad pacjentem, profilaktyka oraz ciągłość opieki, z czym wiąże się posiadanie najpełniejszej wiedzy na temat problemów zdrowotnych i sytuacji pacjenta, najwłaściwszym do wystawienia karty zgonu, w przypadku zgonu poza podmiotem leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, jest co do zasady, lekarz podstawowej opieki zdrowotnej. Zatem art. 11 proponuje się nadać brzmienie: W art. 11: a) ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie: 1. Zgon i jego przyczyna są ustalane przez: 1) lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, 2) lekarza, innego niż określonego w pkt 1, który w okresie 30 dni przed zgonem pacjenta udzielał mu świadczeń zdrowotnych, 3) lekarza systemu lub pielęgniarkę systemu, o których mowa w art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym 4
(Dz. U. z 2013 r. poz. 757, 1245 i 1635), wezwanych w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego osoby - zwanych dalej osobą uprawnioną. 2. W przypadku braku osoby uprawnionej zgon i jego przyczyna mogą zostać ustalone przez lekarza, który został powołany do tej czynności przez starostę., b) po ust. 2 dodaje się ust. 2a-2d w brzmieniu: 2a. Koszty oględzin i wystawienia karty zgonu nie obciążają rodziny zmarłego. 2b. Lekarzowi, o którym mowa w ust. 2, za wykonanie czynności związanych z dokonanymi oględzinami w celu stwierdzenia zgonu i jego przyczyny oraz wystawieniem karty zgonu przysługuje wynagrodzenie ryczałtowe, którego wysokość ustala starosta w wysokości nie większej niż 10% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysków za rok poprzedni, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski. Wynagrodzenie wypłaca starosta. 2c. Wynagrodzenie za czynności, o których mowa w ust. 2b, nie przysługuje osobom, o których mowa w ust. 1, oraz lekarzowi, któremu sąd lub prokurator zlecił dokonanie oględzin lub sekcji zwłok., c) ust. 3 otrzymuje brzmienie: 3. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb powoływania lekarza, o którym mowa w ust. 2, oraz sposób i tryb wzywania tego lekarza w celu stwierdzenia zgonu i jego przyczyny, mając na uwadze potrzebę skutecznego przeprowadzenia czynności związanych z dokonaniem oględzin w celu stwierdzenia zgonu i jego przyczyny oraz wystawieniem karty zgonu., d) ust. 8 i 9 otrzymują brzmienie: 8. Jeżeli przy dokonaniu ustalenia zgonu i jego przyczyny, osoba uprawniona albo lekarz, o którym mowa w ust. 2, powezmą pewność lub uzasadnione podejrzenie, że przyczyną zgonu była choroba zakaźna, podlegająca obowiązkowemu zgłoszeniu, zawiadamiają o tym natychmiast właściwego inspektora sanitarnego. 9. W przypadku uzasadnionego podejrzenia, że przyczyną zgonu było przestępstwo, osoba uprawniona albo lekarz, o którym mowa w ust. 2, dokonujący ustalenia zgonu i jego przyczyn zawiadamia o tym natychmiast właściwego prokuratora lub właściwą jednostkę Policji., e) dodaje się ust. 10 w brzmieniu: 5
10. W przypadku, o którym mowa w ust. 9: 1) kartę zgonu wystawia lekarz, który na zlecenie sądu lub prokuratora dokonał oględzin lub sekcji zwłok; 2) na pochowanie zwłok, oprócz karty zgonu, jest wymagane zezwolenie prokuratora.. Jednocześnie należy zauważyć, że ewentualna zmiana art. 11 ustawy w innym zakresie niż powyższe zaproponowane zmiany, powinna być skorelowana z przepisami ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. poz. 1741) - dotyczącymi zmiany ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Projektowany przepis art. 12 ust. 5 ustawy (art. 1 pkt 9 projektu ustawy) upoważnia do określenia, w drodze rozporządzenia, wyjątków od zasad określonych w art. 12 ustawy, co także stanowi naruszenie art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Rozporządzenie, jako akt wykonawczy do ustawy, nie posiada równej jej rangi w hierarchii aktów prawa powszechnie obowiązujących i tym samym nie może ustalać wyjątków od norm w niej zawartych. Dodatkowo należy wskazać, że projektowane upoważnienie ustawowe nie formułuje wytycznych dotyczących treści wydania aktu, które również są wymagane art. 92 ust. 1 Konstytucji. Odnosząc się szczegółowo do uregulowań zawartych w projekcie ustawy należy zauważyć, co następuje. Projekt ustawy wprowadza zmiany w zakresie uregulowanym w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 7 marca 2008 r. w sprawie wymagań, jakie muszą spełniać cmentarze, groby i inne miejsca pochówku zwłok i szczątków (Dz. U. Nr 48, poz. 284), dotyczące definicji określonych w ww. rozporządzeniu (art. 1 pkt 2 projektu ustawy dotyczący dodania art. 1a i art. 1b w ustawie). Rozporządzenie to określa już definicje legalne takich pojęć, jak: 1) grób ziemny; 2) grób murowany; 3) grób rodzinny; 4) katakumba; 5) kolumbarium. Niemniej jednak zgodnie z zasadami techniki legislacyjnej definicje pojęć powinny znajdować się w ustawie. Propozycje zawarte w projekcie ustawy (art. 1 pkt 3) polegające na zmianie obecnego art. 7 ustawy, w sposób co najmniej szczątkowy i niesatysfakcjonujący usiłują uregulować 6
prawo do grobu, zawężając je istotnie w stosunku do dotychczasowego orzecznictwa Sądu Najwyższego (uchwała z dnia 7 grudnia 1970 r., III CZP 75/70, OSNCP 1971, nr 7-8, poz. 127 i uchwała z dnia 29 września 1978 r., III CZP 56/78, OSNCP 1979, nr 4, poz. 68). W orzecznictwie tym wskazuje się, że w obowiązującym obecnie stanie prawnym nie występuje prawo do grobu, które mogłoby być rozumiane jako uregulowane przez przepisy prawa cywilnego prawo podmiotowe, obejmujące określoną sferę uprawnień. W rzeczywistości to pojęcie obejmuje różne uprawnienia o całkowicie odmiennym charakterze, a mianowicie mające charakter majątkowy lub niemajątkowy, ewentualnie można też mówić w konkretnych wypadkach o przewadze któregoś z tych elementów. Posłużenie się takim pojęciem nie pozwala więc na stwierdzenie, że chodzi o jakiś samodzielny i jednolity zakres uprawnień, w związku z czym w każdym poszczególnym wypadku niezbędne jest jednoznaczne określenie, jakie konkretne uprawnienia są objęte tak ogólnie rozumianym prawem do grobu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 października 2011 r., III CSK 340/10). W projekcie ustawy w art. 1 pkt 9 nadano nowe brzmienie art. 12 ustawy. Zgodnie z projektowanym ust. 4 tego artykułu: W przypadkach określonych odrębnymi przepisami dopuszcza się możliwość pochowania zwłok, szczątków lub prochów na terenie kościoła lub świątyni.. Wątpliwości budzi ww. przepis odnoszący się do przepisów odrębnych. Należy zauważyć, że to właśnie przepisy przedmiotowej ustawy są odpowiednią regulacją, aby określić wyjątki w ww. zakresie, czyli dopuszczenie pochowania na terenie innym, niż teren cmentarza. W obowiązującym stanie prawnym nie istnieją inne przepisy odrębne regulujące przedmiotową materię. Natomiast projektowane nowe brzmienie art. 12 ust. 5 ustawy (art. 1 pkt 9 projektu ustawy) ma identyczne brzmienie, jak obowiązujący ust. 4 w tym artykule, z wyjątkiem nazwy właściwego ministra do wydania przedmiotowego rozporządzenia. W projekcie ustawy wskazano: ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej. Należy zauważyć, że od dnia 1 stycznia 2013 r. w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego właściwi są dwaj ministrowie, tj. minister do spraw rozwoju regionalnego w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego na poziomie regionalnym (wojewódzkim) i krajowym, a także minister do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa na poziomie lokalnym (gminnym). Ww. zmiany kompetencyjne zostały wprowadzone ustawą z dnia 13 lipca 2012 r. 7
o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 951). W związku ze zdefiniowaniem w poselskim projekcie pojęć zwłoki, szczątki oraz prochy postuluje się uzupełnienie użytych w art. 14 obowiązującej ustawy sformułowań przewóz zwłok i szczątków i sprowadzanie zwłok i szczątków, tak aby dotyczyły one również przewozu lub sprowadzenia prochów. W przeciwnym razie tekst ustawy po jej nowelizacji nie będzie spójny, co dodatkowo stworzy lukę, gdyż w projektowanym stanie prawnym konsul nie będzie posiadał legitymacji do wydawania zaświadczenia, o którym mowa w art. 14 ust. 3 oraz art. 14 ust. 4 pkt 2, w odniesieniu do prochów. Podobnej rewizji pod kątem spójności używanych w projekcie pojęć; zwłoki, szczątki i prochy wymagałyby też inne przepisy obowiązującej ustawy, nie poddawane nowelizacji w przedkładanym projekcie. Projekt ustawy (art. 1 pkt 10) po art. 16 dodaje art. 16a w ustawie. Zgodnie z projektowanym art. 16a ust. 1 zakład pogrzebowy może prowadzić jedynie przedsiębiorca, w rozumieniu przepisów odrębnych. Wątpliwości budzi nieprecyzyjne odesłanie do przepisów odrębnych, jak również niejednoznaczne określenie przedsiębiorcy. Z powyższego wyłania się swoisty przymus korzystania przez najbliższą rodzinę z usług pogrzebowych oferowanych przez przedsiębiorcę. Tym samym uniemożliwia się zorganizowanie dokonania pochówku zwłok np. przez jednostkę organizacyjną gminy, czy też przez organ państwowy, instytucję lub organizację społeczną w ramach własnych środków. Odrębną kwestią jest brak desygnatu pojęcia usługi pogrzebowe. Jest to niezmiernie istotna kwestia, bowiem sformułowanie to zakreśla zakres monopolu przedsiębiorców. Ponadto należy zauważyć, że określenie (art. 1a pkt 20 projektu ustawy dot. art. 16a ust. 2) minimalnych standardów dla podmiotów świadczących usługi pogrzebowe, tj. wprowadzenie wymogu posiadania przez zakład pogrzebowy: 1) co najmniej dwóch karawanów, w celu zapewnienia świadczenia usług pogrzebowych z poszanowaniem zwłok i szczątków oraz bezpieczeństwa sanitarnego; 2) domu pogrzebowego - budzi uzasadnione wątpliwości odnośnie wprowadzenia takich wymogów dla zakładu pogrzebowego. Wprowadzenie takich wymogów może tworzyć bariery wejścia na rynek oraz wyeliminować z rynku tych przedsiębiorców, którzy działają na małych rynkach lokalnych. Należy także zauważyć, że uzasadnienie dla wprowadzenia tego rodzaju wymogów jest niewystarczające 8
i nie poparte wnikliwą analizą rynkową mającą na celu dokonanie oceny wpływu wprowadzanych wymogów na konkurencję. Dlatego też proponuje się zrezygnowanie z przedmiotowej zmiany. W powyższy kontekst wpisuje się również pytanie, czy karawanem musi być koniecznie samochód przeznaczony do przewozu zwłok lub szczątków (art. 1a pkt 21 projektu ustawy), skoro w praktyce do tego celu są użytkowane inne środki (np. wózki elektryczne, czy też lawety dział w przypadku pochówku żołnierzy). Zatem, nie można zgodzić się na ograniczanie definicji karawanu wyłącznie do samochodu. Jednocześnie z uwagi na potrzebę uregulowania sposobu postępowania ze zwłokami osób zmarłych w ambulansach medycznych, proponuje się w projekcie ustawy dodanie przepisu w brzmieniu: Ciała osób zmarłych w specjalistycznym środku transportu sanitarnego w trakcie udzielania medycznych czynności ratunkowych są transportowane przez zespół ratownictwa medycznego do najbliższego lub wskazanego przez dyspozytora medycznego podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne w rozumieniu art. 2 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej z wyłączeniem szpitali, w których świadczenia są udzielane z zamiarem ukończenia ich udzielania w okresie nieprzekraczającym 24 godziny.. Aktualnie obowiązująca ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych, oparta w znacznej mierze na rozwiązaniach przedwojennych, wydaje się anachroniczna. Konieczna jest nowelizacja ustawy w celu przystosowania jej przepisów do współczesnych realiów i potrzeb społecznych. W związku z tym, Rząd przygotuje projekt uwzględniający wszystkie niezbędne zmiany w ustawie. Wobec powyższego Rada Ministrów rekomenduje prowadzenie dalszych prac parlamentarnych nad poselskim projektem ustawy łącznie z rozpatrywaniem projektu rządowego po jego złożeniu do Sejmu. 9