SPÓŁKI WODNE ZASADY FUNKCJONOWANIA

SPÓŁKI WODNE ZASADY FUNKCJONOWANIA Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa sierpień 2013

PODSTAWA PRAWNA FUNKCJONOWANIA SPÓŁEK WODNYCH Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 145 z późn. zm.) Dział VII Spółki wodne i związki wałowe art. 164 184

TWORZENIE SPÓŁEK WODNYCH Spółki wodne, zgodnie z ustawą Prawo wodne, są formami organizacyjnymi posiadającymi osobowość prawną, niedziałającymi w celu osiągnięcia zysku, zrzeszającymi osoby fizyczne lub prawne. Spółki mają na celu zaspokajanie wskazanych ustawą potrzeb w dziedzinie gospodarowania wodami art. 164.

TWORZENIE SPÓŁEK WODNYCH Spółki wodne mogą być tworzone w szczególności do wykonywania, utrzymywania oraz eksploatacji urządzeń służących do: 1) zapewnienia wody dla ludności, w tym uzdatniania i dostarczania wody; 2) ochrony wód przed zanieczyszczeniem, w tym odprowadzania i oczyszczania ścieków; 3) ochrony przed powodzią; 4) melioracji wodnych oraz prowadzenia racjonalnej gospodarki na terenach zmeliorowanych; 5) wykorzystywania wody do celów przeciwpożarowych; 6) utrzymywania wód.

TWORZENIE SPÓŁEK WODNYCH 1. Utworzenie spółki wodnej następuje w drodze porozumienia co najmniej 3 osób fizycznych lub prawnych, zawartego w formie pisemnej. 2. Do utworzenia spółki wodnej wymagane jest: uchwalenie statutu spółki przez osoby zainteresowane utworzeniem spółki; dokonanie wyboru organów spółki. 3. Starosta właściwy miejscowo dla siedziby spółki wodnej zatwierdza statut spółki w drodze decyzji; w przypadku niezgodności statutu z prawem starosta wzywa do usunięcia niezgodności statutu z prawem w określonym terminie, a jeżeli niezgodności nie zostaną usunięte odmawia, w drodze decyzji, jego zatwierdzenia.

TWORZENIE SPÓŁEK WODNYCH 4. Spółka wodna nabywa osobowość prawną z chwilą uprawomocnienia się decyzji starosty o zatwierdzeniu statutu. 5. Osoby, które działały w imieniu spółki przed nabyciem przez nią osobowości prawnej, odpowiadają solidarnie za szkody powstałe w wyniku tego działania. 6. Następca prawny członka spółki wodnej wstępuje w jego prawa i obowiązki.

TWORZENIE SPÓŁEK WODNYCH Spółka wodna działa na podstawie statutu, który określa m.in.: - nazwę i siedzibę oraz teren jej działalności, - zasady ustalania wysokości składek, - prawa i obowiązki członków spółki, - warunki następstwa prawnego członków spółki, - organy spółki, - czas trwania spółki oraz sposób jej rozwiązania lub likwidacji. Ponadto spółka wodna odpowiada za swoje zobowiązania całym majątkiem, natomiast członek spółki wodnej nie odpowiada za zobowiązania spółki.

ORGANY SPÓŁKI Organami spółki wodnej są: 1) walne zgromadzenie; 2) zarząd; 3) komisja rewizyjna, o ile spółka liczy więcej niż dziesięciu członków. Statut może określać inne organy spółki, niż wyżej wymienione oraz określać warunki, przy których walne zgromadzenie złożone z członków spółki zostaje zastąpione przez walne zgromadzenie delegatów.

ORGANY SPÓŁKI KOMPETENCJE WALNEGO ZGROMADZENIA Do walnego zgromadzenia należy: 1) uchwalanie planu prac spółki wodnej oraz jej budżetu, w którym można upoważnić zarząd do zaciągania pożyczek lub kredytów, w imieniu spółki, do ustalonej wysokości; 2) uchwalanie wysokości składek i innych świadczeń na rzecz spółki; 3) wybór oraz odwołanie członków zarządu i członków komisji rewizyjnej; 4) rozpatrywanie i zatwierdzanie rocznych sprawozdań oraz udzielanie zarządowi absolutorium; 5) podejmowanie uchwał w sprawie nabycia nieruchomości albo zbycia lub obciążenia nieruchomości spółki wodnej; 6) uchwalanie zmian statutu spółki wodnej; 7) podejmowanie uchwał w sprawie przystąpienia spółki wodnej do związku spółek wodnych; 8) podejmowanie uchwał w sprawie połączenia spółki wodnej z inną spółką wodną albo podziału spółki wodnej na dwie lub więcej spółek; 9) podjęcie uchwały w sprawie rozwiązania spółki wodnej oraz powołania likwidatorów; 10) zatwierdzanie ostatecznych rachunków i sprawozdań likwidatora spółki wodnej; 11) podejmowanie uchwał w sprawach przedstawionych przez zarząd lub komisję rewizyjną.

ORGANY SPÓŁKI ZADANIA ZARZĄDU SPÓŁKI 1. Zarząd spółki wodnej wykonuje uchwały walnego zgromadzenia, kieruje działalnością spółki, zarządza jej majątkiem, prowadzi gospodarkę finansową i reprezentuje ją na zewnątrz. 2. Zarząd może być jednoosobowy lub wieloosobowy; liczbę członków zarządu określa statut spółki. 3. Zarząd wybierany jest na 5 lat, jeżeli statut spółki wodnej nie stanowi inaczej. 4. Do właściwości zarządu należą sprawy niezastrzeżone dla innych organów spółki. Ponadto do obowiązków zarządu spółki należy zwoływanie co najmniej raz w roku walnego zgromadzenia spółki.

ORGANY SPÓŁKI ZADANIA KOMISJI REWIZYJNEJ Komisja rewizyjna kontroluje działalność spółki wodnej. Jest obowiązana do przeprowadzenia kontroli gospodarki finansowej spółki wodnej co najmniej raz w roku, przed walnym zgromadzeniem, i przedstawienia wyników tej kontroli walnemu zgromadzeniu w formie sprawozdania. Komisja rewizyjna składa się co najmniej z 3 członków; liczbę członków komisji rewizyjnej określa statut spółki wodnej. Komisja rewizyjna wybierana jest na okres 5 lat, jeżeli statut spółki wodnej nie stanowi inaczej.

NADZÓR I KONTROLA NAD DZIAŁALNOŚCIĄ SPÓŁEK WODNYCH Nadzór i kontrolę nad działalnością spółek wodnych sprawuje starosta art. 178 ustawy Prawo wodne. Zarząd spółki wodnej obowiązany jest do przedłożenia staroście uchwał organów spółki w terminie 7 dni od dnia ich podjęcia. Uchwały organów spółki wodnej sprzeczne z prawem lub statutem są nieważne; o nieważności uchwał w całości lub w części orzeka, w drodze decyzji starosta, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały. Ponadto w przypadku powtarzającego się naruszania przez zarząd prawa lub statutu starosta, może w drodze decyzji, rozwiązać zarząd, wyznaczając osobę pełniącą jego obowiązki.

ROZWIĄZANIE SPÓŁKI WODNEJ 1. Spółka wodna może być rozwiązana uchwałą walnego zgromadzenia. 2. Spółka wodna może być rozwiązana przez starostę, w drodze decyzji, jeżeli: 1) działalność spółki narusza prawo lub statut; 2) upłynął termin, na jaki został ustanowiony zarząd komisaryczny, a walne zgromadzenie nie dokonało wyboru nowego zarządu; 3) liczba członków jest mniejsza niż wymagana, tj. 3 osoby prawne lub fizyczne.

ROZWIĄZANIE SPÓŁKI WODNEJ 1. Rozwiązanie spółki wodnej następuje po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego. W okresie tego postępowania spółka działa pod dotychczasową nazwą z dodaniem wyrazów "w likwidacji" oraz zachowuje osobowość prawną. 2. Likwidatorem spółki może być członek zarządu lub inna osoba powołana uchwałą walnego zgromadzenia. 3. W przypadku rozwiązania spółki na podstawie decyzji starosty, likwidatora wyznacza również starosta. 4. Likwidator wstępuje w prawa i obowiązki zarządu spółki i podejmuje w imieniu spółki czynności niezbędne do zakończenia jej działalności. 5. Likwidator wynagradzany jest na koszt spółki; wysokość wynagrodzenia ustala starosta. 6. Likwidator odpowiada za szkody powstałe wskutek przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego z naruszeniem zasad określonych w ustawie lub statucie spółki wodnej; w przypadku powołania więcej niż jednego likwidatora - odpowiadają oni solidarnie.

GMINNE SPÓŁKI WODNE POWIATU KAMIENNOGÓRSKIEGO Na terenie Powiatu Kamiennogórskiego zostały utworzone trzy gminne spółki wodne: - Gminna Spółka Wodna w Kamiennej Górze powołana w 1977 roku, obejmująca swoją działalnością grunty wsi: Czadrów, Dobromyśl, Gorzeszów, Janiszów, Jawiszów, Krzeszówek, Krzeszów, Lipienica, Olszyny, Pisarzowice, Przedwojów, Rędziny, Szarocin i miasta Kamienna Góra. - Gminna Spółka Wodna w Marciszowie działająca od 1977 roku, obejmująca swoją działalnością grunty wsi: Ciechanowice, Marciszów, Pastewnik, Świdnik, Wieściszowice. - Gminna Spółka Wodna w Lubawce brak danych. Gminna Spółka Wodna w Lubawce figuruje w katastrze wodnym prowadzonym przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. Jednakże z informacji uzyskanych od kierownika byłego Biura RZSW w Kamiennej Górze zaprzestała działać jeszcze przed 1989 rokiem.

GMINNE SPÓŁKI WODNE POWIATU KAMIENNOGÓRSKIEGO Gminna Spółka Wodna w Kamiennej Górze oraz Gminna Spółka Wodna w Marciszowie wraz z Gminną Spółką Wodną w Bolkowie utworzyły w 1989 roku Rejonowy Związek Spółek Wodnych w Kamiennej Górze, który został zlikwidowany w 2009 roku. Rejonowy Związek Spółek Wodnych w Kamiennej Górze miał za zadanie: - prowadzenie obsługi finansowo-księgowej gminnych spółek wodnych, - prowadzenie wspólnej administracji gminnych spółek wodnych, - wykonywanie zadań gospodarczych i organizacyjnych swoich członków.

GMINNE SPÓŁKI WODNE POWIATU KAMIENNOGÓRSKIEGO Ostatnie Walne Zgromadzenia Gminnej Spółki Wodnej w Kamiennej Górze oraz Gminnej Spółki Wodnej w Marciszowie odbyły się w marcu 2004 roku. Zostały wybrane wówczas zarządy obu spółek. Od roku 2005, w którym został postawiony w stan likwidacji Rejonowy Związek Spółek Wodnych w Kamiennej Górze nie odbyło się już żadne walne zgromadzenie Gminnych Spółek Wodnych.

URZĄDZENIA MELIORACJI WODNYCH SZCZEGÓŁOWYCH Utrzymanie urządzeń melioracji wodnych szczegółowych należy do zainteresowanych właścicieli gruntów, a jeżeli urządzenia te są objęte działalnością spółki wodnej do tej spółki. Jeżeli powyższy obowiązek, nie jest wykonywany, starosta ustala, w drodze decyzji, proporcjonalnie do odnoszonych korzyści przez właścicieli gruntu, szczegółowe zakresy i terminy jego wykonywania (art. 77 ustawy Prawo wodne).

WARIANTY DZIAŁAŃ Likwidacja Gminnych SpółekWodnych Wariant I Podjęcie uchwały przez Walne Zgromadzenie o rozwiązaniu spółki i przejściu w stan likwidacji oraz powołaniu likwidatorów. Zgodnie ze statutem uchwała taka zapada większością ¾ głosów przy obecności co najmniej połowy wybranych przedstawicieli członków spółki. Likwidatora powołuje się na koszt spółki. Proces likwidacji spółki kończy uchwała Walnego Zgromadzenia zatwierdzająca sprawozdanie likwidatora po zakończeniu likwidacji. Wariant II Decyzja starosty o postawieniu spółki wodnej w stan likwidacji. Likwidatora wyznacza starosta na koszt spółki wodnej. Likwidator wstępuje w prawa i obowiązki zarządu spółki i podejmuje w jej imieniu czynności niezbędne do zakończenia działalności. Wariant III Reaktywacja działalności Gminnych SpółekWodnych. Proces likwidacji Gminnych Spółek Wodnych kończy wykreślenie ich z katastru wodnego prowadzonego przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu.

INFORMACJE DODATKOWE Spółki wodne mogą korzystać z pomocy finansowej państwa, udzielanej w formie dotacji podmiotowej z budżetu państwa przeznaczonej na dofinansowanie działalności bieżącej w zakresie realizacji zadań związanych z utrzymaniem wód i urządzeń wodnych, z wyłączeniem zadań, na realizację których została udzielona inna dotacja. Spółki wodne mogą korzystać również z pomocy finansowej z budżetów jednostek samorządu terytorialnego na bieżące utrzymanie wód i urządzeń wodnych oraz na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji. Ponadto spółki wodne mogą ubiegać się o dotacje z budżetu Województwa Dolnośląskiego. Kwota dotacji uzależniona jest m.in. od wysokości i ściągalności składki członkowskiej.

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ