ISSN 0080-3480 PISMO REGIONU KARKONOSZY XLVI

ISSN 0080-3480 PISMO REGIONU KARKONOSZY XLVI 2014

Towarzystwo Przyjaciół Jeleniej Góry ROCZNIK JELENIOGÓRSKI PISMO REGIONU KARKONOSZY tom XLVI 2013 2014 Ad maximam Urbis gloriam Jelenia Góra 2014 2013

ZESPół REDAKCYJNY Stanisław Firszt, Ivo łaborewicz (redaktor), Janusz Milewski, Janusz Nagórny, Marek Obrębalski, Romuald Witczak ZESPÓŁ REDAKCYJNY Stanisław Firszt, Ivo Łaborewicz ZESPół (redaktor), REDAKCYJNY Janusz Milewski, Marek Obrębalski, Stanisław Firszt, Ivo łaborewicz Romuald Witczak RECENZENCI (redaktor), Janusz Milewski, Janusz Nagórny, Marek ZESPół Obrębalski, REDAKCYJNY Romuald Witczak Stanisław Firszt, Ivo łaborewicz (redaktor), Janusz Milewski, Janusz Nagórny, dr hab. Grzegorz ZESPół RECENZENCI prof. dr hab. Zbigniew Marek Domosławski, Obrębalski, Hryciuk, REDAKCYJNY dr prof. Romuald hab. Jacek RECENZENCI dr hab. Henryk WitczakPotocki Stanisław Firszt, Ivo łaborewicz (redaktor), Janusz Milewski, Gradkowski, Janusz Nagórny, prof. dr hab. dr Zbigniew hab. Grzegorz Marek Domosławski, Obrębalski, Hryciuk, prof. dr Romuald hab. dr hab. Jacek Witczak Henryk Potocki Gradkowski, dr hab. TłUMACZENIA Grzegorz RECENZENCI Hryciuk, STRESZCZEń dr hab. Jacek Potocki prof. dr hab. Zbigniew Domosławski, RECENZENCI prof. dr hab. Henryk Gradkowski, prof. dr hab. dr Zbigniew hab. TŁUMACZENIA Grzegorz TłUMACZENIA Domosławski, Hryciuk, STRESZCZEŃ STRESZCZEń prof. dr hab. dr hab. Jacek Henryk Potocki Gradkowski, Jiří Dvořák (j. (j. czeski), dr Maurycy hab. Grzegorz Kisielnicki Hryciuk, (j. (j. angielski), dr hab. Jacek Marianna Potocki Kurowska (j. (j. niemiecki) TłUMACZENIA STRESZCZEń Jiří Dvořák (j. czeski), Maurycy TłUMACZENIA Kisielnicki WYDAWCA (j. angielski), Marianna Kurowska (j. niemiecki) WYDAWCA STRESZCZEń Jiří Dvořák (j. czeski), Maurycy Kisielnicki WYDAWCA (j. angielski), Marianna Kurowska (j. niemiecki) prof. dr hab. Zbigniew Domosławski, prof. dr hab. Henryk Gradkowski, Jiří Dvořák (j. czeski), Maurycy Kisielnicki (j. angielski), Marianna Kurowska (j. niemiecki) WYDAWCA WYDAWCA Towarzystwo Przyjaciół Jeleniej Góry 2013 Towarzystwo Przyjaciół Jeleniej Góry 2013 Towarzystwo Przyjaciół Jeleniej Góry 2014 Towarzystwo WSPółPRACA Przyjaciół Jeleniej Góry 2013 Towarzystwo WSPółPRACA Przyjaciół Jeleniej Góry 2013 WSPÓŁPRACA WSPółPRACA WSPółPRACA Archiwum Państwowe we Wrocławiu Oddział w Jeleniej Górze Archiwum Państwowe we Wrocławiu Oddział w Jeleniej Górze Archiwum Państwowe we Wrocławiu Oddział w Jeleniej Górze Archiwum Państwowe we Wrocławiu Oddział w Jeleniej Górze Archiwum Państwowe we Wrocławiu Oddział w Jeleniej Górze Karkonoskie Towarzystwo Naukowe Karkonoskie Towarzystwo Naukowe Karkonoskie Towarzystwo Naukowe Karkonoskie Towarzystwo Naukowe Karkonoskie Towarzystwo Naukowe Dofinansowane przez Dofinansowane przez Dofinansowane przez Adres Redakcji: ul. Bohaterów Getta 2, 58-500 Jelenia Góra bądź ul. Płk. W. Kazimierskiego 3, Dofinansowane 58-508 Jelenia Góra, przez e-mail: jgora@ap.wroc.pl; tpjg@op.pl Adres Redakcji: ul. Bohaterów Getta 2, 58-500 Jelenia Góra bądź ul. Płk. W. Kazimierskiego 3, 58-508 Jelenia Góra, e-mail: jgora@ap.wroc.pl; tpjg@op.pl Adres Redakcji: ul. Bohaterów SKŁAD I DRUK: Getta 2, 58-500 Jelenia Góra bądź ul. Płk. W. Ad Kazimierskiego Rem, 58-500 Jelenia Góra, ul. Okrzei 12, tel. 75 752 22 15 Adres Redakcji: 3, ul. 58-508 Bohaterów SKłAd Jelenia I Getta druk: Góra, 2, 58-500 e-mail: jgora@ap.wroc.pl; Jelenia Góra tpjg@op.pl bądź ul. Płk. W. Ad Kazimierskiego Rem, 58-5003, Jelenia 58-508 Góra, Jelenia ul. Góra, Okrzei e-mail: 12, tel. jgora@ap.wroc.pl; 75 752 22 15 tpjg@op.pl ISSN SKłAd 0080-3480 I druk: Ad Rem, 58-500 Jelenia Na okładce: 1. str.: Pałac Paulinum ISSN SKłAd Góra, od 0080-3480 strony I ul. druk: Okrzei 12, tel. 75 752 22 15 północnej (fot. Krzysztof Sawicki); Adres Ad Redakcji: Rem, 4. str.: Pałac 58-500 Paulinum ul. Jelenia Bohaterów od strony Góra, południowej ul. Getta Okrzei (fot. 2, 12, Krzysztof 58-500 tel. 75 Sawicki) 752 Jelenia 22 15 Góra Na okładce: 1. str.: Skrzydło północne ISSN budynku 0080-3480 klasztornego prepozytury opactwa w Krzeszowie. Nowa siedziba Muzeum Przyrodniczego w Jeleniej Górze (fot. A. Nowak-Odelga); 4. str.: Fragment dekoracji freskowej ISSN w narożnej 0080-3480 sali pierwszego piętra (północno-wschodniej) Na okładce: 1. nowej str.: siedziby Skrzydło Muzeum północne Przyrodniczego budynku klasztornego w Jeleniej prepozytury Górze (fot. opactwa S. Firszt) w Krzeszowie. Nowa siedziba Muzeum Przyrodniczego w Jeleniej Górze (fot. A. Nowak-Odelga); Na 4. okładce: str.: Fragment 1. str.: dekoracji Skrzydło freskowej północne SKłAd budynku w narożnej klasztornego I sali druk: pierwszego prepozytury piętra (północno-wschodniej) opactwa w Krzeszowie. Nowa nowej siedziba siedziby Muzeum Muzeum Przyrodniczego Przyrodniczego w Jeleniej w Jeleniej Górze Górze (fot. A. (fot. Nowak-Odelga); S. Firszt) 4. str.: Fragment dekoracji freskowej w narożnej sali pierwszego piętra (północno-wschodniej) ądź ul. Płk. W. Kazimierskiego 3, 58-508 Jelenia Góra, e-mail: jgora@ap.wroc.pl; tpjg@op.pl Ad Rem, 58-500 Jelenia Góra, ul. Okrzei 12, tel. 75 752 22 15

SPIS TREŒCI Spis treœci... 3 Contents... 5 Obsah... 7 Inhaltsverzeichnis... 9 ARTYKUŁY Stanisław Firszt, Germańskie groby w Cieplicach?... 13 Krzysztof Jaworski, Ewa Lisowska, Sylwia Rodak, Łukasz Melski, Sprawozdanie z badań archeologicznych przeprowadzonych na terenie zespołu poklasztornego w Jeleniej Górze Cieplicach w 2013 r... 17 Paweł Duma, Daniel Wojtucki, Druga (nowa) szubienica w Jeleniej Górze w świetle badań archeologicznych i historycznych... 27 Roman Stelmach, Data w dokumencie średniowiecznym i nowożytnym... 39 Małgorzata Kysil, Major Emanuel Schaffgotsch, pruski oficer trzeciej wojny śląskiej syn wybitnego męża stanu Johanna Antona Schaffgotscha... 47 Ivo Łaborewicz, Paulinum w Jeleniej Górze od folwarku jezuitów w XVII wieku do hotelu w XXI stuleciu... 57 Mateusz Pazgan, Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników w powiecie kamiennogórskim w latach 1929-1945... 87 Marek Szajda, Obraz powojennej społeczności żydowskiej w Jeleniej Górze na przykładzie sprawy Kornblütha... 93 Krzysztof A. Kuczyński, Pogmatwane drogi szklarskoporębiańskiego archiwum. Tropami literackiej spuścizny Carla Hauptmanna po 1945 roku... 103 Wojciech Kapałczyński, Ochrona, konserwacja i renowacja Kościoła p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego w Jeleniej Górze wraz z zespołem późnobarokowych kaplic grobowych po 1945 roku... 125 Jan Ryszard Sielezin, Casus ks. Józefa Górszczyka: zaplanowany czy przypadkowy mord w Maciejowej?... 133 MATERIAŁY I WSPOMNIENIA Ullrich Junker, kath. Pfarrchronik von Arnsdorf von 1289-1804... 157 Michał Filipowicz, Fortyfikacje górskie w rejonie Kamiennej Góry i okolic z XVIII wieku w świetle ostatnich badań archeologicznych... 160 Iwo Geringer de Oedenberg, Wspomnienia o podziemiach pod Wzgórzem Kościuszki... 163 Julita Izabela Zaprucka, Tadeusz Różewicz w Jagniątkowie... 165 3

SPIS TREŚCI VARIA Jolanta Ryglewska, Szkoła, jako instytucja formująca przekaz historyczny. Historia, jako proces formujący szkołę. Refleksja na kanwie dwóch rocznic... 171 Eugeniusz Gronostaj, Metody cyfrowej wizualizacji zabytków cyfrowa rekonstrukcja Bramy Zamkowej w Jeleniej Górze... 177 Joanna Broniarczyk, Tomasz Maleńczuk, Alicja Raczek, Jeleniogórska Biblioteka Cyfrowa (JBC) w służbie miasta i regionu... 195 Zbigniew Adamski, Zofia Wąsik, JELEŃ (Cervus elaplus Linnaeus) największe zwierzę w Karkonoszach... 203 Marta Ciesielska, Wewnętrzny spokój kontra niepohamowana adrenalina w Western City pod Śnieżką, czyli jak poznać naturalnymi metodami mowę ciała konia lub jak utrzymać się przez 8 sekund na grzbiecie 1000-kilogramowego byka... 209 Stanisław Firszt, Początki budowy kościoła Matki Bożej Miłosierdzia w Cieplicach... 217 Władysław Kuc, Kalendarium najważniejszych wydarzeń w dziejach Zasadniczej Szkoły Drzewnej Nr 5 w Cieplicach (1960-1966), Szkoły Rzemiosł Artystycznych (1966-1975) i Zespołu Szkół Rzemiosł Artystycznych w Jeleniej Górze (1975-1977), w latach 1960-1997... 223 SPRAWOZDANIA XXV lat Jeleniogórskiego Oddziału Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich. Sprawozdanie z działalności statutowej w 2014 r.... 239 Sprawozdanie z działalności Stowarzyszenia Goduszyn... 241 Sprawozdanie z działalności w 2014 roku Stowarzyszenia Jeleniogórskiego Klubu Literackiego... 247 Wydarzenia turystyczno-kulturalne... 251 RECENZJE I NOTY WYDAWNICZE Z ČESKÉHO RÁJE A PODKRKONOŠÍ. VLASTIVÉDNÁ ROČENKA (Ivo Łaborewicz)... 262 TURYSTYKA W POLSKICH SUDETACH W LATACH 1945-1956 (Tomasz Rzeczycki)... 264 MIEDZIANKA. HISTORIA ZNIKANIA (Tomasz Rzeczycki)... 266 MIEDZIANKA. 700 LAT DZIEJÓW GÓRNICZEGO MIASTA (Ivo Łaborewicz)... 268 KRONIKA Czesław Margas, Kronika Jeleniogórska 2013... 270 4

CONTENTS Spis treœci... 3 Contents... 5 Obsah... 7 Inhaltsverzeichnis... 9 ARTICLES Stanisław Firszt, Germanic graves in Cieplice?... 13 Krzysztof Jaworski, Ewa Lisowska, Sylwia Rodak, Łukasz Melski, Report from archaeological research carried out at the former monastery complex in Jelenia Góra Cieplice in 2013... 17 Paweł Duma, Daniel Wojtucki, The second place of execution in Jelenia Góra in light of historical and archaeological research... 27 Roman Stelmach, The time expression in medieval and modern documents... 39 Małgorzata Kysil, The lost officer of the Third Silesian War major Emanuel Schaffgotsch son of a prominent statesman Johann (Hans) Anton Schaffgotsch... 47 Ivo Łaborewicz, Paulinum w Jeleniej Górze from Jesuits farming estate of the 17 th century to the 21 st century hotel... 57 Mateusz Pazgan, The National Socialist Workers Party (NSDAP) in the County of Kamienna Góra in the years 1929-1945... 87 Marek Szajda, The picture of the post-war Jewish community in Jelenia Góra exemplified by the Kornblüth Case... 93 Krzysztof A. Kuczyński, Jumbled routes of Szklarska Poręba archive. Tracing the literary legacy of Carl Hauptmann after 1945... 103 Wojciech Kapałczyński, Preservation, conservation and restoration of the Church of the Aealtation of the Holy Cross in Jelenia Góra, including the complex of late Baroque grave chapels since 1945... 125 Jan Ryszard Sielezin, Casus rev. Józef Górszczyk: was it a planned or accidental murder in Maciejowa?... 133 SOURCE MATERIALS AND MEMOIRES Ullrich Junker, The chronicle of Catholic parish in Miłkowie (1289-1804)... 157 Michał Filipowicz, Mountain fortifications in the area of Kamienna Gora, in the light of recent excavations... 160 Iwo Geringer de Oedenberg, Remembrance about undergrounds under Hill Kościuszki... 163 Julita Izabela Zaprucka, Tadeusz Różewicz in Jagniątków... 165 5

CONTENTS VARIA Jolanta Ryglewska, The school as an institution forming historical information. History as the process forming school. Reflection pertaining to two anniversaries... 171 Eugeniusz Gronostaj, Methods of digital visualisation of historic objects digital reconstruction of the Castle Gate (Brama Zamkowa) in Jelenia Góra... 177 Joanna Broniarczyk, Tomasz Maleńczuk, Alicja Raczek, Jelenia Góra Digital Library (Jeleniogórska Biblioteka Cyfrowa) (JBC) in service of the town and region... 195 Zbigniew Adamski, Zofia Wąsik, The Deer (Cervus elaplus Linnaeus) the largest animal in Karkonosze Mountains... 203 Marta Ciesielska, The internal quiet versus the uncontrollable adrenaline in Western City near Śnieżka... 209 Stanisław Firszt, Beginning of building the church of God s Mother of Mercy in Cieplice... 217 Władysław Kuc, The Kalendarium of the most important events in the histories of Professional Wood School No. 5 in Cieplice (1960-1966), the School of Artistic Crafts (1966-1975) and the Ensemble of Schools of Artistic Crafts in the Jelenia Góra (1975-1977), in 1960-1997... 223 REPORTS XXV years of Company Squad in Jelenia Góra of Lovers Lvov and the South- Eastern Border lands. Reporting with statutory activity in 2014... 239 Reporting with activity of Association the Goduszyn... 241 Reporting with activity of Association Literary Club of Jelenia Góra in 2014... 247 Touristic and cultural events... 251 REVIEWS Z ČESKÉHO RÁJE A PODKRKONOŠÍ. VLASTIVÉDNÁ ROČENKA (Ivo Łaborewicz)... 262 TURYSTYKA W POLSKICH SUDETACH W LATACH 1945-1956 (Tomasz Rzeczycki)... 264 MIEDZIANKA. HISTORIA ZNIKANIA (Tomasz Rzeczycki)... 266 MIEDZIANKA. 700 LAT DZIEJÓW GÓRNICZEGO MIASTA (Ivo Łaborewicz)... 268 CHRONICLEA Czesław Margas, Chronicle of the year 2013... 270 6

OBSAH Spis treœci... 3 Contents... 5 Obsah... 7 Inhaltsverzeichnis... 9 ČLÁNKY Stanisław Firszt, Germánské hroby ve Slezských Teplicích?... 13 Krzysztof Jaworski, Ewa Lisowska, Sylwia Rodak, Łukasz Melski, Zpráva o archeologickém výzkumu prováděném v roce 2013 v komplexu bývalého kláštera v Jelení Hoře-Teplicích... 17 Paweł Duma, Daniel Wojtucki, Archeologický výzkum v pořadí druhého (noveho) popraviště v Jelení Hoře (Jelenia Góra/Hirschberg)... 27 Roman Stelmach, Datování ve středověkých a novodobých dokumentech... 39 Małgorzata Kysil, Důstojník padlý ve třetí slezské válce, major Emanuel Schaffgotsch syn význačného státníka Johanna (Hanse) Antona Schaffgotsche... 47 Ivo Łaborewicz, Paulinum v Jelení Hoře od jezuitského hospodářského dvora ze 17. století k hotelu ve 21. století... 57 Mateusz Pazgan, Národně socialistická německá dělnická strana v kamenohorském okrese v letech 1929 1945... 87 Marek Szajda, Obraz poválečné židovské komunity v Jelení Hoře na příkladu Kornblüthova případu... 93 Krzysztof A. Kuczyński, Spletité cesty archivu ze Sklářské Poruby. Po stopách literárního dědictví Carla Hauptmanna po roce 1945. 103 Wojciech Kapałczyński, Ochrana, konzervace a renovace kostela Povýšení svatého Kříže v Jelení Hoře spolu s pozdně barokními náhrobními kaplemi situace po roce 1945... 125 Jan Ryszard Sielezin, Kauza kněze Józefa Górszczyka: plánovaná nebo náhodná vražda v Maciejowé?... 133 VZPOMÍNKY A PRAMENY Ullrich Junker, Kronika katolické farnosti v Milkovie z let 1289-1804. 157 Michał Filipowicz, Horské opevnění v oblasti Kamienne Hory a okolí z 18. století ve světle nedávných výzkumů... 160 Iwo Geringer de Oedenberg, Vzpomínky na podzemí pod kopce Kosciuszki... 163 Julita Izabela Zaprucka, Tadeusz Różewicz v Jagniątkowě... 165 7

OBSAH VARIA Jolanta Ryglewska, Škola jako instituce formující historický odkaz. Historie jako proces formující školu. Úvaha na základě dvou výročí... 171 Eugeniusz Gronostaj, Metody počítačové vizualizace památek 3D rekonstrukce Zámecké brány v Jelení Hoře... 177 Joanna Broniarczyk, Tomasz Maleńczuk, Alicja Raczek, Jelenohorská digitální knihovna (JBC) jako služba městu a regionu 195 Zbigniew Adamski, Zofia Wąsik, Jelen (Cervus elaplus Linnaeus) největší zvíře z Krkonoš... 203 Marta Ciesielska, Vnitřní mír proti nespoutané adrenalinu v Western City pod Sněžkou, nebo jak poznat přírodní metody řeči těla kůňe, nebo jak zůstat po dobu 8 sekund na zadní býka... 209 Stanisław Firszt, Počátky stavby kostela Panny Marie milosrdenství v jelenihorských Teplicích... 217 Władysław Kuc, Nejdůležitější události v historii Dřevni odborné škole č. 5 v Teplicích (1960-1966), Škole umění a řemesel (1966-1975) a na Uměleckoprůmyslové školy v Jelení Hoře (1975-1977), v letech 1960-1997... 223 ZPRÁVY XXV let Jeleniogorskie pobočki Společnost přátel Lvově a jihovýchodní pohraničí. Zpráva o činnosti úřadu v roce 2014... 239 Zpráva o činnosti Sdružení Goduszyn... 241 Zpráva o činnosti Sdružení Jeleniogorskieho literárního klubu v roce 2014.. 247 Turisticko-kulturní události... 251 RECENZE A POZNÁMKÍ Z ČESKÉHO RÁJE A PODKRKONOŠÍ. VLASTIVÉDNÁ ROČENKA (Ivo Łaborewicz)... 262 TURYSTYKA W POLSKICH SUDETACH W LATACH 1945-1956 (Tomasz Rzeczycki)... 264 MIEDZIANKA. HISTORIA ZNIKANIA (Tomasz Rzeczycki)... 266 MIEDZIANKA. 700 LAT DZIEJÓW GÓRNICZEGO MIASTA (Ivo Łaborewicz)... 268 KRONIKA Czesław Margas, Kronika roce 2013... 270 8

INHALTSVERZEICHNIS Spis treœci... 3 Contens... 5 Obsah... 7 Inhaltsverzeichnis... 9 ARTIKEL Stanisław Firszt, Germanische Gräber in Cieplice?... 13 Krzysztof Jaworski, Ewa Lisowska, Sylwia Rodak, Łukasz Melski,Bericht von den archäologischen Forschungen auf dem Gelände des ehemaligen Klosters in Jelenia Góra-Cieplice im Jahre 2013... 17 Paweł Duma, Daniel Wojtucki, Archäologische Untersuchungen auf dem zweiten (neuen) Hinrichtungsplatz in Jelenia Góra/ Hirschberg... 27 Roman Stelmach, Zeitangaben in mittelalterlichen und neuzeitlichen Urkunden... 39 Małgorzata Kysil, Der im dritten Schlesischen Krieg verschollene Offizier Major Emanuel von Schaffgotsch Sohn des bedeutenden Staatsmannes Johann (Hans) Anton von Schaffgotsch... 47 Ivo Łaborewicz, Das Paulinum w Jelenia Góra vom Vorwerk der Jesuiten im 17. Jh. zum Hotel im 21. Jh.... 57 Mateusz Pazgan, Die Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei im Kreis Kamienna Góra in den Jahren 1929-1945... 87 Marek Szajda, Ein Bild der jüdischen Nachkriegsgemeinschaft in Jelenia Góra anhand des Beispiels die Rechtssache Kornblühts... 93 Krzysztof A. Kuczyński, Wege und Irrwege des literarischen Nachlasses Carl Hauptmanns nach 1945... 103 Wojciech Kapałczyński, Schutz-, Konservierungs- und Renovierungsmaßnahmen in der Kirche zur Erhöhung des Heiligen Kreuzes und am Komplex spätbarocker Gruftkapellen in Jelenia Góra nach 1945... 125 Jan Ryszard Sielezin, Der Fall des Pfarrers Józef Górszczyk: geplanter oder zufälliger Mord in Maciejowa?... 133 DIE ERINNERUNGEN UND DIE AUSGANGSSTOFFE Ullrich Junker, Kath. Pfarrchronik von Arnsdorf von 1289-1804... 157 Michał Filipowicz, Bergfestungen im Umgebung der Landeshut (Kamienna Góra) aus dem 18. Jahrhundert, vor dem Hintergrund der jüngsten Ausgrabungen... 160 Iwo Geringer de Oedenberg, Die Erinnerung über die Untergründen unter der Cavalierberg (Wzgórze Kosciuszki)... 163 Julita Izabela Zaprucka, Tadeusz Różewicz in Jagniątków... 165 9

INHALTSVERZEICHNIS VARIA Jolanta Ryglewska, Die Schule als eine Institution, die die geschichtliche Überlieferung gestaltet. Die Geschichte als ein die Schule formender Prozess. Eine Reflexion anlässlich zweier Jahrestage... 171 Eugeniusz Gronostaj, Methoden der digitalen Visualisierung von Baudenkmälern die digitale Rekonstruktion des Schlosstores von Jelenia Góra 177 Joanna Broniarczyk, Tomasz Maleńczuk, Alicja Raczek, Die digitale Bibliotek von Jelenia Góra (JBC) im Dienste der Stadt und der Region... 195 Zbigniew Adamski, Zofia Wąsik, Der Hirsch (Cervus elaplus Linnaeus) größtes Tier in Riesengebirge... 203 Marta Ciesielska, Innere Ruhe vs ungehemmte Adrenalin in dem Western City unter die Schneekoppe... 209 Stanisław Firszt, Anfänge des Kirchenbaus der Göttlicher Mutter der Barmherzigkeit in den Bad Warmbrunn... 217 Władysław Kuc, Ein Kalendarium der wichtigster Ereignisse in Geschichten der Holzsfach Schule Nr 5 in den Bad Warmbrunn (1960-1966), einer Schule der Kunstgewerbe (1966-1975) und einer Komplex Schulen der Kunstgewerbe in Hirschberg (1975-1977), in 1960-1997... 223 BERICHTE XXV Jahre der Hirschberger Abteilung der Gesellschaft der Liebhaber des Lembergs und der Südosten Grenzland. Ein Bericht aus der Satzungsaktivität in 2014... 239 Bericht aus der Aktivität des Vereins Gotschdorf... 241 Bericht aus der Aktivität in 2014 Jahr des Hirschbergen Schriftstellerischen Klubs... 247 Die touristische-kulturelle Ereignisse... 251 BESPRECHUNGEN UND VERLAGSBERICHTE Z ČESKÉHO RÁJE A PODKRKONOŠÍ. VLASTIVÉDNÁ ROČENKA (Ivo Łaborewicz)... 262 TURYSTYKA W POLSKICH SUDETACH W LATACH 1945-1956 (Tomasz Rzeczycki)... 264 MIEDZIANKA. HISTORIA ZNIKANIA (Tomasz Rzeczycki)... 266 MIEDZIANKA. 700 LAT DZIEJÓW GÓRNICZEGO MIASTA (Ivo Łaborewicz)... 268 CHRONIK Czesław Margas, Chronik für das Jahr 2013... 270 10