Numer 1 (252) Gazeta Parafii p w. Sw. Lukasza Ewangelisty w Poznaniu 8 stycznia 2012 W Tobie mam upodobanie Chrzest Jezusa Jan Chrzciciel tak g³osi³: "Idzie za mn¹ mocniejszy ode mnie, a ja nie jestem godzien, aby siê schyliæ i rozwi¹zaæ rzemyk u Jego sanda³ów. Ja chrzci³em was wod¹, On zaœ chrzciæ was bêdzie Duchem Œwiêtym". W owym czasie przyszed³ Je- Znalezlismy Mesjasza Œwiêto Objawienia Pañskiego upamiêtnia ho³d z³o ony Dzieciêciu Jezus przez Mêdrców ze Wschodu. Mêdrcy nie byli Izraelitami - pochodzili z terenów Persji, byli uczonymi i kap³anami, astrologami. Z obserwacji nieba i ruchu gwiazd dowiedzieli siê o narodzinach w Judei wielkiego w³adcy, wyruszyli wiêc niezw³ocznie w drogê, by oddaæ Mu czeœæ. Tradycja przekazuje obraz pok³onu Mêdrców Dzieci¹tku w stajence, Ewangelia wspomina o domu (by³oby to logiczniejsze - podró musia³a Mêdrcom zaj¹æ trochê czasu, a trudno przypuszczaæ, by przez tyle dni Maryja i Józef nie znaleÿli lepszego lokum) - jakkolwiek jednak by³o, Œwiêta Rodzina mieszka³a raczej w skromnych warunkach, a ju z pewnoœci¹ nie przypominaj¹cych pe³nego przepychu monarszego pa³acu, jakiego mo na by siê spodziewaæ przybywaj¹c do nowonarodzonego króla. Dostrzegli jednak w Dzieci¹tku Jezus zus z Nazaretu w Galilei i przyj¹³ od Jana chrzest w Jordanie. W chwili, gdy wychodzi³ z wody, ujrza³ rozwieraj¹ce siê niebo i Ducha jak go³êbicê zstêpuj¹cego na siebie. A z nieba odezwa³ siê g³os: "Tyœ jest mój Syn umi³owany, w Tobie mam upodobanie". Mk 1,6b-11 Pana - potê niejszego ni wszyscy ziemscy w³adcy. W osobach Mêdrców ze Wschodu tradycja Koœcio³a widzi symbol narodów pogañskich przyjmuj¹cych wiarê w Chrystusa. Dzisiejsza niedziela - Niedziela Chrztu Pañskiego - przypomina nam moment chrztu Jezusa w wodach Jordanu, rozpoczynaj¹cy publiczn¹ dzia³alnoœæ Jezusa. Na pustyni nad rzek¹ Jordan, gdzie przebywa³ Jan Chrzciciel, wzywaj¹c do nawrócenia i udzielaj¹c chrztu oczyszczaj¹cego z grzechów, zbiera³y siê t³umy. Przyszed³ równie i Jezus, by przyj¹æ chrzest z r¹k Jana. W chwili gdy Jezus wychodzi³ z wody, z nieba rozleg³ siê g³os Boga: "To jest mój Syn umi³owany, Jego s³uchajcie", ukaza³ siê te Duch Œwiêty zstêpuj¹cy pod postaci¹ go³êbicy - po raz pierwszy w dziejach objawiaj¹ siê wszystkie trzy Osoby Trójcy Œwiêtej. Jan Chrzciciel daje œwiadectwo o Jezusie: zaœwiadcza, e jest On Synem Bo ym, wskazuje na Niego jako na Mesjasza. Œw. Jan Ewangelista po opisaniu chrztu Jezusa w Jordanie mówi o powo³aniu pierwszych uczniów. Najpierw dwóch spoœród uczniów Jana Chrzciciela us³ysza³o jego œwiadectwo o Jezusie, "Baranku Bo ym, który g³adzi grzechy œwiata" i postanowi³o pójœæ za Jezusem (jednym z nich by³ Andrzej, brat Szymona Piotra). Potem Jezus wezwa³ Filipa, by poszed³ za Nim. Pierwsi uczniowie jednak nie tylko sami id¹ za Jezusem, ale mówi¹ o Nim te od razu innym. Oto Andrzej biegnie do swego brata by mu przekazaæ: "ZnaleŸliœmy Mesjasza", a Filip spotyka Natanaela i mówi mu: "ZnaleŸliœmy Tego, o którym pisa³ Moj esz w Prawie i Prorocy" (J 1,41.45). Ludzie spotykaj¹ Jezusa i rozpoznaj¹ w Nim Mesjasza. Œwiêto Objawienia Pañskiego ³¹czy siê z uroczystoœci¹ Chrztu Pañskiego - Jezus przyszed³ na œwiat i ukazuje siê œwiatu jako Syn Strona 1
Pierwsze czytanie To mówi Pan: Oto mój S³uga, którego podtrzymujê, Wybrany mój, w którym mam upodobanie. Sprawi³em, e Duch mój na Nim spocz¹³; On przyniesie narodom Prawo. Nie bêdzie wo³a³ ni podnosi³ g³osu, nie da s³yszeæ krzyku swego na dworze. Nie z³amie trzciny nad³amanej, nie zagasi knotka o nik³ym p³omyku. On z moc¹ og³osi Prawo, nie zniechêci siê ani nie za³amie, a utrwali Prawo na ziemi, a Jego pouczenia wyczekuj¹ wyspy. Ja, Pan, powo³a³em Ciê s³usznie, uj¹³em Ciê za rêkê i ukszta³towa³em, ustanowi³em Ciê przymierzem dla ludzi, œwiat³oœci¹ dla narodów, abyœ otworzy³ oczy niewidomym, a ebyœ z zamkniêcia wypuœci³ jeñców, z wiêzienia tych, co mieszkaj¹ w ciemnoœci. Iz 42,1-4.6-7 Drugie czytanie Gdy Piotr przyby³ do Cezarei, do domu Korneliusza, przemówi³: Przekonujê siê, e Bóg naprawdê nie ma wzglêdu na osoby. Ale w ka dym narodzie mi³y jest Mu ten, kto siê Go boi i postêpuje sprawiedliwie. Pos³a³ swe s³owo synom Izraela, zwiastuj¹c im pokój przez Jezusa Chrystusa. On to jest Panem wszystkich. Wiecie, co siê dzia³o w ca³ej Judei, pocz¹wszy od Galilei, po chrzcie, który g³osi³ Jan. Znacie sprawê Jezusa z Nazaretu, którego Bóg namaœci³ Duchem Œwiêtym i moc¹. Przeszed³ On, dobrze czyni¹c i uzdrawiaj¹c wszystkich, którzy byli pod w³adz¹ diab³a, dlatego e Bóg by³ z Nim. Dz 10,34-38 Ewangelia na niedziele 15 stycznia Powo³anie pierwszych uczniów Jan sta³ wraz z dwoma swoimi uczniami i gdy zobaczy³ przechodz¹cego Jezusa, rzek³: Oto Baranek Bo y. Dwaj uczniowie us³yszeli, jak mówi³, i poszli za Jezusem. Jezus zaœ odwróciwszy siê i ujrzawszy, e oni id¹ za Nim, rzek³ do nich: Czego szukacie? Oni powiedzieli do Niego: Rabbi, to znaczy: Nauczycielu, gdzie mieszkasz? Odpowiedzia³ im: ChodŸcie, a zobaczycie. Poszli wiêc i zobaczyli, gdzie mieszka, i tego dnia pozostali u Niego. By³o to oko³o godziny dziesi¹tej. Jednym z dwóch, którzy to us³yszeli od Jana i poszli za Nim, by³ Andrzej, brat Szymona Piotra. Ten spotka³ najpierw swego brata i rzek³ do niego: ZnaleŸliœmy Mesjasza, to znaczy: Chrystusa. I przyprowadzi³ go do Jezusa. A Jezus wejrzawszy na niego rzek³: Ty jesteœ Szymon, syn Jana, ty bêdziesz siê nazywa³ Kefas, to znaczy: Piotr. J 1,35-42 Czytania na tydzien Poniedzia³ek: 1 Sm 1,1-8; Mk 1,14-20; Wtorek: 1 Sm 1,9-20; Mk 1,21-28; Œroda: 1 Sm 3,1-10.19-20; Mk 1,29-39; Czwartek: 1 Sm 4,1-11; Mk 1,40-45; Pi¹tek- dzieñ powszedni albo wspomnienie œw. Hilarego, biskupa i doktora Koœcio³a: 1 Sm 8,4-7.10-22a; Mk 2,1-12; Sobota: 1 Sm 9,1-4.17-19;10, 1a; Mk 2,13-17; Niedziala: 1 Sm 3,3b-10.19; 1 Kor 6,13c-15a.17-20; J 1,35-42; Poniedzia³ek: 1 Sm 15,16-23; Mk 2,18-22; Wtorek- wspomnienie œw. Antoniego, opata: 1 Sm 16,1-13; Mk 2,23-28; Œroda: 1 Sm 17,32-33.37.40-51; Mk 3,1-6; Czwartek- wspomnienie œw. Józefa Sebastiana Pelczara, biskupa: 1 Sm 18,6-9;19,1-7; Mk 3,7-12; Pi¹tek- dzieñ powszedni albo wspomnienie œw. Fabiana, papie a i mêczennika, albo œw. Sebastiana, mêczennika: 1 Sm 24,3-21; Mk 3,13-19; Sobota- wspomnienie œw. Agnieszki, dziewicy i mêczennicy: 2 Sm 1,1-4.11-12.19.23-27; Mk 3,20-21; Strona 2 BÓG PYTA NAS 1. Kim jest dla mnie Jezus? 2. Jakie miejsce zajmuje On w moim yciu? 3. Czy w³¹czony poprzez chrzest we wspólnotê Koœcio³a staram siê na co dzieñ realizowaæ powo³anie do ycia Ewangeli¹ i Bo ¹ mi³oœci¹? Lepsza praca niedo³ê na jak pró niactwo doskona³e. Wincenty Ignacy Marewicz
Bo y. Cz³owiek nie mo e pozostaæ wobec tej prawdy obojêtnym: musi Jezusa przyj¹æ jako Boga i Zbawiciela, albo Go odrzuciæ, ze wszystkimi tego konsekwencjami. Odrzucaj¹c Jezusa cz³owiek odrzuca zbawienie, zamyka sobie drogê do wiecznoœci. Jednak przyjmuj¹c Jezusa nie wystarczy tylko uznaæ w Nim Mesjasza, Syna Bo ego. Trzeba jeszcze, podobnie jak pierwsi uczniowie, pójœæ za Nim i g³osiæ nowinê o Nim œwiatu. Uroczystoœæ Chrztu Pañskiego w sposób nieod³¹czny przypomina nam o chwili naszego w³asnego chrztu, kiedy to zostaliœmy w³¹czeni we wspólnotê Koœcio³a. Przyjêcie sakramentu to jednak nie wszystko - otrzymany wówczas dar wiary trzeba nieustannie pielêgnowaæ i rozwijaæ, nieustannie dawaæ Bogu odpowiedÿ. Sakrament ten zobowi¹zuje nas do dawania œwiadectwa o Jezusie, Baranku Bo ym, do pod¹ ania za Nim i g³oszenia swoim yciem Jego Ewangelii mi³oœci. mp Rok 2011 oczami Ewangelisty... Styczeñ Uroczystoœci¹ Œwiêtej Bo ej Rodzicielki Maryi rozpoczêliœmy Nowy Rok 2011. W gazetce by³o jeszcze bo onarodzeniowo - wspominaliœmy koncert œwi¹teczny w Szkole Podstawowej nr 6, pisaliœmy o najwiêkszej w Polsce ruchomej szopce, wystawianej co roku w Poznaniu w koœciele oo. franciszkanów przy pl. Bernardyñskim oraz o œpiewano-tanecznym koncercie kolêd zespo³u "Staropolanie". 14 stycznia dotar³a z Watykanu bardzo wa na i oczekiwana z niecierpliwoœci¹ wiadomoœæ - papie Benedykt XVI podpisa³ dekret o cudzie za wstawiennictwem Jana Paw³a II, koñcz¹c tym samym proces beatyfikacyjny i wyznaczy³ datê beatyfikacji na 1 maja. Pisaliœmy te o przeœladowanych chrzeœcijanach w Pakistanie oraz kontynuowaliœmy cykl artyku³ów o ksiêgach biblijnych. Luty "Ewangeliœcie" "stuknê³o" 5 lat, a nasz wikariusz ks. Wojciech Mueller obroni³ na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza pracê doktorsk¹ (zatytu³owan¹ "Ksiêdza Aleksandra WoŸnego koncepcja dzieciêctwa duchowego"). Pisaliœmy o filmie "Ludzie Boga", który wszed³ wówczas na ekrany kin. Kontynuowaliœmy cykl artyku³ów o ksiêgach biblijnych - w numerach lutowych omawialiœmy Piêcioksi¹g. Rozpoczêliœmy przygotowania do beatyfikacji Jana Paw³a II, rozwa aj¹c fragmenty tekstów papieskich. Marzec Rozpocz¹³ siê Wielki Post. Przypadaj¹cy na 8 marca Dzieñ Kobiet sta³ siê okazj¹ do spojrzenia na rolê kobiet w Koœciele - tym pierwotnym, i tym wspó³czesnym. By³ te biblijny salon fryzjersko-kosmetyczny - pisaliœmy o tym, jak ludzie Biblii dbali o higienê i piêkno cia³a. Pisaliœmy o powstaj¹cym w Poznaniu Centrum Jana Paw- ³a II, rozwa aliœmy papieskie teksty - m.in. w kolejnych wielkopostnych numerach "Ewangelisty" siêgnêliœmy do rozwa añ Drogi krzy owej napisanych przez Jana Paw³a II na Wielki Pi¹tek Roku Jubileuszowego 2000. Anton Grima i Ivan Grixti, którzy przyjechali do naszej parafii z Malty, w obszernym artykule pisali o swoim kraju, przedstawili dzia- ³alnoœæ Stowarzyszenia Doktryny Chrzeœcijañskiej SDC M.U.S.E.U.M, którego s¹ cz³onkami, sylwetkê jego za³o yciela œw. Jerzego Precy oraz plany dzia³alnoœci Stowarzyszenia w Polsce. Kwiecieñ Wielki Post - Wielki Tydzieñ i radoœæ Œwi¹t Zmartwychwstania Pañskiego. W tym roku Wielki Tydzieñ prze ywaliœmy wspólnie z goœæmi z Malty: Polskê odwiedzili Natalino Camilleri i Tonio Carauana, prze³o eni SDC M.U.S.E.U.M. Wi- Strona 3
zyta ta by³a oficjaln¹ inauguracj¹ dzia³alnoœci stowarzyszenia w Polsce. Maltañczycy wziêli udzia³ w parafialnych obchodach Triduum Paschalnego, w³¹czaj¹c siê w wielkosobotni¹ liturgiê s³owa. W "Ewangeliœcie" Anton i Ivan opowiedzieli o tym, jak siê œwiêtuje Wielkanoc na Malcie. Pisaliœmy te o œwi¹tecznych obchodach w Ameryce aciñskiej. Przygotowuj¹c siê do beatyfikacji Jana Paw³a II napisaliœmy o kilku cudach, spoœród licznych œwiadectw, jakie nap³ywa³y do Rzymu z ca³ego œwiata w trakcie trwania procesu beatyfikacyjnego. Maj Maj rozpocz¹³ siê wielkim dla koœcio³a na ca- ³ym œwiecie, a w Polsce szczególnie, wydarzeniem - w niedzielê 1 maja, na Placu œw. Piotra w Rzymie, papie Benedykt XVI og³osi³ Jana Paw³a II b³ogos³awionym Koœcio³a katolickiego. W "Ewangeliœcie" zestawiliœmy kalendarium najwa niejszych wydarzeñ z ycia Papie a, zarysowuj¹c sylwetkê nowego B³ogos³awionego i przedstawiaj¹c ogólny charakter jego dzia³alnoœci i pontyfikatu. Pisaliœmy te o Matce Bo ej Fatimskiej i objawieniach fatimskich, o œw. Stanis³awie biskupie. 15 maja dzieci z naszej parafii przyst¹pi³y do uroczystej Pierwszej Komunii Œwiêtej. 19 maja kleryk Jaros³aw urawski, odbywaj¹cy przez kilka miesiêcy praktykê w naszej parafii, przyj¹³ w katedrze wraz z innymi kandydatami z r¹k biskupa Zdzis³awa Fortuniaka œwiêcenia diakonatu. 27 maja m³odzie z naszej parafii przyjê³a sakrament bierzmowania. Dzieñ póÿniej w Poznaniu odby³ siê drugi Wieczór Koœcio- ³ów - mo na by³o Poznañ tajemnice najstarszych œwi¹tyñ miasta. W naszym cyklu biblijnym zakoñczyliœmy poznawanie Piêcioksiêgu i przeszliœmy do ksi¹g historycznych. Czerwiec Prze ywaliœmy uroczystoœæ wniebowst¹pienia Pañskiego, Zes³ania Ducha Œwiêtego, niedzielê trójcy Przenajœwiêtszej i Bo e Cia³o, rozwa aj¹c najwiêksze tajemnice wiary, Bo ¹ obecnoœæ we wspólnocie Koœcio³a. Pisaliœmy o cudzie eucharystycznym w Lanciano, o œw. Bracie Albercie, o poznañskich kaplicach Wieczystej Adoracji. Lipiec i sierpieñ Rozpoczê- ³o siê lato, wakacje. "Ewangelista" "zabra³" czytelników na wycieczkê w Góry Sto³owe - opisaliœmy atrakcje tego rejonu. Pisaliœmy te o poznañskiej farze, która od paÿdziernika 2010 r. nosi tytu³ Bazyliki Mniejszej. Kontynuowaliœmy podró no biblijnych ksiêgach, spogl¹daj¹c na Bibliê nie tylko jako na tekst objawiony, ale tak e kronikê historyczn¹. Wrzesieñ W gazetce jeszcze wspomnienie wakacji - ukaza³ siê fotoreporta z corocznego parafialnego wyjazdu m³odzie owego do Pi³ki w Puszczy Noteckiej. Pisaliœmy o Ojcach Pustyni i ich yciu modlitw¹, o œwiêcie Podwy szenia Krzy a Œwiêtego. Ukaza³a siê relacja kleryka Jarka Czy- ewskiego z pobytu na Ukrainie grupy kleryków z Kleryckiego Ko³a Misyjnego. Pos³ugê duszpasterska w naszej parafii zakoñczy³ ks. rezydent Andrzej Kulesza, a rozpocz¹³ ks. Pawe³ Smuszkiewicz. Do poznañskiej katedry sprowadzone zosta³y relikwie b³. Jana Paw³a II. PaŸdziernik W paÿdzierniku dzia³o siê du o. W ar- Strona 4
chidiecezji poznañskiej odby³ siê szereg wydarzeñ w zwi¹zku z XI Dniem Papieskim, Ekumeniczne Œwiêto Biblii, a tak e VI Poznañskie Dni Kultury Prawos³awnej. W naszej parafii prze ywaliœmy odpust parafialny, poprzedzony rekolekcjami, które poprowadzi³ ks. Remigiusz Kobusiñski, proboszcz parafii w Bolechowie. Pisaliœmy o naszym patronie, œw. ukaszu, przedstawiaj¹c jego miejsce i rolê w Koœciele pierwotnym. By³ te wywiad z panem Kazimierzem Tischnerem - bratem ks. Józefa Tischnera. Koniec paÿdziernika to w Koœciele Tydzieñ Misyjny. W Poznaniu w tym roku mia³ on szczególny charakter - 30 paÿdziernika swoje setne urodziny œwiêtowa³a dr Wanda B³eñska, zas³u- ona poznañska lekarka, która przez ponad 40 lat pracowa³a wœród trêdowatych w Afryce. W naszej parafii na zakoñczenie tegorocznego Tygodnia Misyjnego goœciliœmy dwóch misjonarzy: ks. Marka Kowalskiego, salezjanina i pana Sanzê, œwieckiego misjonarza z Kongo. Listopad Czas zadumy i refleksji nad przemijaniem, œmierci¹, wiecznoœci¹. Wspominaliœmy parafian, którzy odeszli w minionym roku. Odby³ siê zaduszkowy koncert poezji œpiewanej, przygotowany przez ks. Wojtka i m³odzie w ramach dekanalnych spotkañ m³odzie y. Podczas koncertu us³yszeliœmy m.in. wiersze ks. Jana Twardowskiego czy Kazimierza Przerwy-Tetmajera w aran acji muzycznej, a tak- e fragmenty Ksiêgi Hioba odczytywane w jêzyku maltañskim przez Antona i Ivana. 22 listopada, w œwiêto œw. Cecylii, patronki muzyki koœcielnej, nasz parafialny chór Familia cant ans pod dyrekcj¹ pana Tadeusza Koszarka obchodzi³ 20-lecie istnienia i pracy artystycznej. W gazetce w ramach rozpoczêtego cyklu artyku³ów o s³u bie liturgicznej przedstawiliœmy kilku naszych ministrantów i lektorów. Grudzieñ Rozpocz¹³ siê adwent i nowy rok liturgiczny, którego has³o duszpasterskie brzmi: "Koœció³ naszym domem". Adwent - czas czekania i przygotowywania siê na przyjœcie Chrystusa - nie zabrak³o wiêc refleksji na ten temat. Pisaliœmy te o œw. Barbarze oraz o tym, czym s¹ egzorcyzmy. Obszerniejszy jak zwykle œwi¹teczny numer gazetki zdobi³a ok³adka autorstwa Ivana Grixti, a w œrodku m.in.: œwiêta Bo ego Narodzenia w Ameryce aciñskiej, kilka refleksji o S³owie i œpiewaniu kolêd, opowiadanie i bo onarodzeniowa krzy ówka. W grudniu, krótko przed œwiêtami, nasza parafia doczeka³a siê strony internetowej, na której mo na znaleÿæ najwa niejsze parafialne informacje. Mamy nadziejê, e ten bo onarodzeniowy prezent bêdzie dobrze wszystkim s³u y³. I tak min¹³ kolejny rok w naszej parafii i kolejny rok Ewangelisty... red. Strona 5
BIBLIA - SLOWO ZYCIA Druga Ksiega Machabejska Druga Ksiêga Machabejska nale y do ksi¹g deuterokanonicznych - nieobecnych w Biblii hebrajskiej, pochodz¹cych z tzw. Kanonu Aleksandryjskiego. Tytu³ wywodzi siê od przydomka kap³añskiego rodu Machabeuszy (Hasmonejczyków), którego dzieje i walki z okupuj¹c¹ Palestynê dynasti¹ Seleucydów stanowi¹ t³o wydarzeñ opisanych w ksiêdze. Druga Ksiêga Machabejska nie jest kontynuacj¹ Pierwszej Ksiêgi Machabejskiej, lecz niezale nie od niej opisuje tê sam¹ historiê, przedstawiaj¹c wydarzenia zawarte w pierwszych siedmiu rozdzia³ach Pierwszej Ksiêgi Machabejskiej w nieco innej perspektywie historycznej i teologicznej. Powstanie i styl ksiêgi Napisana zosta³a w jêzyku greckim najprawdopodobniej w Aleksandrii, miêdzy rokiem 160 a 130 p.n.e. Autor swoje dzie³o przedstawia jako streszczenie tego, co Jazon z Cyreny, cz³onek spo³ecznoœci ydowskiej, zawar³ w swoich piêciu ksiêgach, korzysta jednak równie z innych Ÿróde³. Druga Ksiêga Machabejska nie jest dzie³em historycznym ani w rozumieniu staro- ytnym, ani wspó³czesnym - jej g³ównym celem jest opis ustanowienia dorocznego œwiêta Chanukka na pami¹tkê oczyszczenia i poœwiêcenia œwi¹tyni jerozolimskiej przez Judê Machabeusza, a ca³oœæ przepojona jest treœciami moralizuj¹cymi. Autor nada³ swemu dzie³u styl patetycznej historii, jako œrodkiem stylistycznym pos³uguje siê sztucznym, przesadnym nagromadzeniem przymiotników, uwydatniaj¹c moce niebieskie i cudownoœæ Bo ej pomocy. Opowieœæ jest w wielu miejscach przejaskrawiona, w dramatycznych opisach uwypuklone zosta³o okrucieñstwo przeœladowañ i bohaterstwo przeœladowanych, tak by zadziwiæ czytelnika ich wielkoœci¹ i mêstwem. Treœæ Pocz¹tek Drugiej Ksiêgi Machabejskiej to dwa listy ydów palestyñskich skierowane do ydów w Egipcie, zawieraj¹ce proœbê o celebrowanie równie przez nich œwiêta poœwiêcenia œwi¹tyni jerozolimskiej (2 Mch 1-2,18) oraz wstêp autora, w którym przedstawia on swoje dzie³o i jego cele (2 Mch 2,19-32). Potem opisane s¹ zdarzenia a do momentu oczyszczenia œwi¹tyni - próba obrabowania skarbca œwi¹tynnego przez Heliodora i jego ukaranie w cudowny sposób, wypêdzenie pobo nego kap³ana Oniasza przez jego brat Jazona, sprzyjaj¹cego hellenizmowi oraz zamordowanie Oniasza przez Menelaosa (rozdzia³y 3 i 4). Pocz¹wszy od rozdzia³u pi¹tego treœæ Drugiej Ksiêgi Machabejskiej zbiega siê z Pierwsz¹ Ksiêg¹ Machabejsk¹, choæ sekwencja przedstawionych wydarzeñ (œmieræ Antiocha IV Epifanesa z dynastii Seleucydów - 2 Mch 9, poœwiêcenie œwi¹tyni - 2 Mch 10, zwyciêstwo nad Lizjaszem - 2 Mch 11 i walki z s¹siednimi pañstwami - 2 Mch 12) jest w Pierwszej Ksiêdze Machabejskiej inna. Wydarzenia przedstawione w Drugiej Ksiêdze Machabejskiej rozgrywaj¹ siê na przestrzeni 15 lat - po 180 r. p.n.e.; ksiêga ukazuje pierwsze próby sprzeciwu ydów wobec panowania dynastii Seleucydów i narzucaniu przez ni¹ hellenizmu, a tak e spory i konflikty wewnêtrzne pomiêdzy Judejczykami, m.in. te zwi¹zane z urzêdem arcykap³ana i walk¹ o przywództwo w narodzie. W Drugiej Ksiêdze Machabejskiej widoczne jest œcieranie siê dwóch przeciwstawnych si³ religijnych i politycznych: judaizmu i hellenizmu, a autor skupia siê bardziej na teologii ni historii. Druga Ksiêga Machabejska jest pierwszym tekstem spoœród Ÿróde³ biblijnych i pozabiblijnych, w którym pojawia siê termin judaizm (gr. iudaismos) rozumiany zarówno jako religia, jak i ogólniej ydowska kultura i sposób bycia, których religia stanowi centrum. Chwa³a œwi¹tyni jerozolimskiej Treœæ Drugiej Ksiêgi Machabejskiej koncentruje siê wokó³ œwi¹t zwi¹zanych ze œwi¹tyni¹ jerozolimsk¹ (za- Strona 6
powiadaj¹ to ju dwa listy do ydów w Egipcie, stanowi¹ce pocz¹tek ksiêgi) - zarówno dobór opisanych wydarzeñ, z pominiêciem niektórych znanych z Pierwszej Ksiêgi Machabejskiej, jak i ich kolejnoœæ i zgrupowanie, maja s³u yæ podkreœleniu znaczenia œwi¹tyni jerozolimskiej. Oto po profanacji œwi¹tyni przez króla Antiocha IV Epifanesa nast¹pi³a œmieræ króla, bêd¹ca kar¹ Bo ¹, a nastêpnie, dziêki dzia³alnoœci Judy Machabeusza, dokonano oczyszczenia œwi¹tyni i ustanowiono œwiêto upamiêtniaj¹ce to wydarzenie. Drugim podobnym zdarzeniem by³a bluÿniercza groÿba Nikanora, zapowiadaj¹ca zburzenie œwi¹tyni. Równie w tym wypadku, i tak e dziêki Judzie, nastêpuje œmieræ bluÿniercy oraz uroczystoœæ i doroczne œwiêto, g³osz¹ce chwa³ê œwi¹tyni. Obraz Boga Druga Ksiêga Machabejska, w przeciwieñstwie do Pierwszej Ksiêgi Machabejskiej (która nie wymienia nawet imienia Boga), mówi du o o Bogu jako Stwórcy œwiata, Wszechmocnym Panu i Królu, który jest swemu ludowi bardzo bliski i spieszy mu z pomoc¹. Religijny charakter przedstawionej historii podkreœla wyraÿne odwo³anie siê do sankcji Bo ej w losach tak przestêpców (których dotyka okrutna kara), jak i bohaterów (którym Bóg dodaje si³, przyczyniaj¹c siê do ich zwyciêstwa, tak e tego moralnego i duchowego). Sporo miejsca zajmuj¹ tak e moralizuj¹ce uwagi, komentarze i pouczenia autora, skierowane bezpoœrednio do czytelnika. Zmartwychwstanie i ycie wieczne Niezwykle wa nym w¹tkiem poruszonym w Drugiej Ksiêdze Machabejskiej jest wiara w ycie pozagrobowe. Wraz z przekonaniem o wiecznej nagrodzie dla sprawiedliwych lub karze dla grzeszników jest ona przedstawiona w opowiadaniu o mêczeñskiej œmierci starca Eleazara, który woli zgin¹æ ni z³amaæ Bo e prawo i ulec pogañskim praktykom, gdy "z r¹k Wszechmog¹cego ani ywy, ani umar³y nie ucieknie" (2 Mch 6,26) i w chwili œmierci mówi "Bogu, który ma œwiêt¹ wiedzê, jest jawne to, e mog³em unikn¹æ œmierci. [ ] ponoszê wprawdzie boleœæ na ciele, dusza jednak cierpi to z radoœci¹, gdy Jego siê bojê" (2 Mch 6,30). Wiara w zmartwychwstanie sprawiedliwych do wiecznej nagrody jeszcze bardziej uwidacznia siê w historii mêczeñstwa siedmiu braci i ich matki - nie chc¹ wyrzec siê oni Boga i z³amaæ Jego Prawa, wybieraj¹ œmieræ, bo chocia ich ycie doczesne siê koñczy, to "Król œwiata jednak ich, którzy umieraj¹ za Jego prawa, wskrzesi i o ywi do ycia wiecznego" (2 Mch 7,9). W zwi¹zku z wiar¹ w zmartwychwstanie pojawiaj¹ siê takie motywy, jak mo liwoœæ modlitwy za zmar³ych i sk³adanie w ich imieniu ekspiacyjnych ofiar. Rozdzia³ 12 opisuje pogrzeb zabitych o³nierzy Judy Machabeusza - kiedy u ka dego z nich znaleziono pogañskie amulety, Juda i jego ludzie sk³adaj¹ ofiarê przeb³agaln¹ za grzech poleg³ych. Autor ksiêgi wyk³ada jasno naukê o zmartwychwstaniu i nagrodzie dla sprawiedliwych, któr¹ dla zmar³ych mo e wyjednaæ te modlitwa ywych, b³agaj¹cych o wybaczenie grzechów pope³nionych przez zmar- ³ych: Juda "szlachetnie uczyni³, myœla³ bowiem o zmartwychwstaniu. Gdyby bowiem nie by³ przekonany, e ci zabici zmartwychwstan¹, to modlitwa za zmar³ych by³aby czymœ zbêdnym i niedorzecznym, lecz jeœli uwa- a³, e dla tych, którzy pobo nie zasnêli, jest przygotowana najwspanialsza nagroda - by³a to myœl œwiêta i pobo na. Dlatego w³aœnie sprawi³, e z³o ono ofiarê przeb³agaln¹ za zabitych, aby zostali uwolnieni od grzechu" (2 Mch 12,43-45). Z wiar¹ w zmartwychwstanie wi¹ e siê te przekonanie i mo liwoœci wstawiennictwa sprawiedliwych, którzy znajduj¹ siê ju po tamtej stronie ycia, za yj¹cymi na ziemi - podczas bitwy o³nierzy Judy wspiera modlitwa przebywaj¹cych w chwale Bo ej kap³ana Oniasza i proroka Jeremiasza. W ten sposób w Drugiej Ksiêdze Machabejskiej zosta³a po raz pierwszy sformu³owana nauka o wspólnocie œwiêtych i wi¹ ¹ca siê z tym wiara w zmartwychwstanie. Ma³gorzata Piechorowska Strona 7
Zapraszamy na zajecia teatralne! Zapraszamy dzieci w wieku 7-11 lat na zajêcia teatralne (po³¹czone z tañcem) w klubie 6-tak na osiedlu Rusa 25. W ka dy czwartek o 16:30. Zapisy na miejscu. Zaczêliœmy 1 grudnia ale do zajêæ mo na do³¹czyæ w ka dej chwili (nie trzeba chodziæ od pocz¹tku). S¹ one bezp³atne. Spróbujemy pomóc w pokonaniu strachu przed wystêpami publicznymi, zrelaksowaæ siê wspóln¹ zabaw¹ teatraln¹ oraz wiele wiele innych ;) Alicja Kozajda, Klaudia Kocielska i Nicola Iwanowska SLOWNICZEK RELIGIOZNAWCZY Pastora³ka - udramatyzowana kolêda, tak e ludowa pieœñ religijna o weso³ym charakterze, tematycznie zwi¹zana z Bo ym Narodzeniem. Przeznaczona g³ównie na u ytek kolêdników - wêdruj¹cych w okresie Bo ego Narodzenia od domu do domu przebierañców, zawiera elementy obrzêdowoœci ludowej, a wœród bohaterów pojawiaj¹ siê te postaci spoza Ewangelii (oprócz pasterzy o polskich imionach i reprezentantów ró nych zawodów i rzemios³ tak e postaci z pogranicza œwiata baœniowo-fantastycznego: diabe³, œmieræ, turoñ itp.). Szczególnie popularne pastora³ki by³y w XVII -XVIII w. Ewangelista, Gazeta Parafialna Os. Rusa 59, 61-245 Poznañ, Parafia: tel. 061 8779781, Biuro parafialne: 516 30 38 66 Redaktor naczelny: Ma³gorzata Piechorowska (ewangelista.red@gmail.com) Redakcja: Miko³aj B³ajek, Zofia Janicka, Martyna Kalemba, Alicja Kozajda, Wiktoria Kujawa, Agata KuŸma, Joanna Laskowska, Joanna Piechorowska, Klaudia Rodziejczak, Anna Stachowiak, Micha³ Stankiewicz, Paulina Stefaniak Wspó³praca: Ks. Wojciech Mueller, kleryk Jaros³aw Czy ewski, kleryk Mateusz KaŸmierczak Wydawca: Parafia Œw. ukasza Ewangelisty; Druk: Drukarnia ul. Wiœlana 51 Pieni¹dze zebrane z ofiar za gazetê s¹ przeznaczone na pokrycie kosztów druku i rozwój czasopisma. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania tekstów. Zapraszamy do wspó³pracy! Strona 8