REGULAMIN ORGANIZACJI WYCIECZEK SZKOLNYCH w Szkole Podstawowej nr 50 we Wrocławiu 1. Działania podejmowane przez Szkołę w zakresie krajoznawstwa i turystyki mogą być organizowane w ramach zajęć lekcyjnych, pozalekcyjnych oraz pozaszkolnych. 2. Działania te mogą przyjmować następujące formy: a) wycieczki przedmiotowe inicjowane i realizowane przez nauczycieli w celu uzupełnienia obowiązującego programu nauczania oraz realizowania obowiązujących ścieżek edukacyjnych, b) wycieczki krajoznawczo turystyczne udział w nich wymaga od uczestników przygotowania kondycyjnego oraz umiejętności społecznych, c) imprezy krajoznawczo turystyczne biwaki, konkursy, turnieje, rajdy d) imprezy wyjazdowe związane z realizacją programu nauczania, takie jak: zielone szkoły, białe szkoły, zawody sportowe, e) wycieczki zagraniczne organizowane w oparciu o odrębne przepisy. 3. Organizacja i program wycieczek oraz imprez powinny być dostosowane do wieku, zainteresowań i potrzeb uczniów, ich stanu zdrowia, sprawności fizycznej, stopnia przygotowania. a) obowiązkiem organizatora jest sprawdzenie stanu zdrowia i umiejętności uczniów wymaganych podczas wycieczki. b) w wycieczkach turystyczno krajoznawczych nie mogą brać udziału uczniowie, wobec których istnieją przeciwwskazania lekarskie. c) uczniowie niepełnosprawni, o ile nie ma przeciwwskazań zdrowotnych, mogą uczestniczyć w wycieczkach i imprezach. Organizatorzy tych form zobowiązani są do zapewnienia im warunków odpowiednich do specyficznych potrzeb wynikających z rodzaju i stopnia niepełnosprawności. 1
4. Wycieczka lub impreza musi być rzetelnie przygotowana pod względem programowym organizacyjnym. Organizator zapoznaje uczestników z celem wycieczki, trasą, programem, harmonogramem oraz regulaminem. Program, listę uczestników oraz kierownika i opiekunów wpisuje się do karty wycieczki, którą następnie zatwierdza dyrektor szkoły. 5. Dokumentacja wycieczki obejmuje: a) kartę wycieczki (wg załączonego wzoru) b) listę uczestników, c) pisemna zgodę rodziców / opiekunów prawnych na udział dziecka w wycieczce (wyjątek wycieczki przedmiotowe organizowane w trakcie zajęć edukacyjnych służące realizacji podstawy programowej; w tym wypadku wystarczająca jest jednorazowa zgoda na ww. wyjścia w danym roku szkolnym do określonych instytucji i / lub na zaplanowane zajęcia edukacyjne), d) regulamin zachowania uczniów podczas wycieczki, e) dowód ubezpieczenia wszystkich uczestników od następstw nieszczęśliwych wypadków w przypadku wycieczki / imprezy zagranicznej, f) rozliczenie finansowe wycieczki. Dokumentacja wycieczki określona w punktach a e, powinna być przedstawiona do zatwierdzenia w terminie co najmniej 3 dni przed jej rozpoczęciem. Dokumentacja wycieczki przedmiotowej określona w punktach a c, powinna być przedstawiona do zatwierdzania w terminie co najmniej 3 dni przed jej rozpoczęciem. W przypadku wyjazdów zagranicznych dyrektor Szkoły winien zgłosić właściwym organom organizację wyjazdu zagranicznego i w karcie wycieczki uzyskać adnotację: organu prowadzącego szkołę i organu sprawującego nadzór pedagogiczny (Kuratorium Oświaty). Dokumentacja wycieczki zagranicznej powinna zawierać również Listę Podróżujących dla Wycieczek w Unii Europejskiej, która stanowi załącznik do Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 22 września 2005 r. (Dz. U. 188 poz.1582) oraz potwierdzenie ubezpieczenia uczestników (od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia za granicą) tzn. wskazywać nazwę firmy ubezpieczającej i numer polisy (lub kserokopię polisy). 2
Uwaga! Stosowanie formularza Listy Podróżujących dla wycieczek w Unii Europejskiej, zgodnie z rozporządzeniem dotyczy uczniów pochodzących z państw trzecich przebywających w Państwach Członkowskich (Dz. Urz. WE L 327 z 19.12.1994). 6. Plan finansowy wycieczki, po zaopiniowaniu przez rodziców uczniów biorących w niej udział, zatwierdza organizator oraz rada klasowa rodziców: a) plan finansowych wycieczki musi określać ogólny koszt wycieczki, wysokość i źródła dochodu, koszt jednego uczestnika oraz przewidywane koszty organizacyjne i programowe, b) kierownik i opiekunowie nie ponoszą kosztów przejazdu, zakwaterowania oraz wyżywienia. Wydatki z tego tytułu pokrywane są ze środków wymienionych w punkcie 6a, c) rozliczenia wycieczki dokonują osoby wymienione w punkcie 6. Do nich należy decyzja o zagospodarowaniu ewentualnej nadwyżki względnie o uzupełnieniu niedoboru finansowego, d) za dowody finansowe uznaje się podpisane przez rodziców dzieci listy wpłaty oraz wszelkie rachunki, faktury i bilety wydawane przez uprawnione do danego rodzaju działalności podmioty gospodarcze. W wyjątkowych i uzasadnionych przypadkach mogą to być oświadczenia o poniesionych wydatkach, złożone przez kierownika wycieczki oraz wszystkich opiekunów. 7. Kierownika wycieczki lub imprezy wyznacza dyrektor spośród pracowników pedagogicznych szkoły o kwalifikacjach odpowiednich do realizacji określonych form krajoznawstwa i turystyki. Kierownikiem wycieczki bądź imprezy może być także inna, wyznaczona przez dyrektora szkoły osoba pełnoletnia, która: ukończyła kurs kierowników wycieczek szkolnych, jest instruktorem harcerskim, posiada uprawnienia przewodnika turystycznego, przewodnika lub instruktora turystyki kwalifikowanej lub pilota wycieczek. W przypadku udziału w wycieczce do 40 uczestników włącznie powołuje się 1 kierownika. Natomiast powyżej 40 uczestników powoływany jest dodatkowo zastępca kierownika. 3
8. Do zadań kierownika / i zastępcy wycieczki lub imprezy należą: a) opracowanie programu i harmonogramu wycieczki, b) opracowanie regulaminu i zapoznanie z nim wszystkich uczestników, c) stworzenie warunków do pełnej realizacji programu w oparciu o przyjęty regulamin oraz sprawowanie nadzoru w tym zakresie, d) zapoznanie uczestników z zasadami bezpieczeństwa oraz zapewnienie warunków do ich przestrzegania, e) określenie zadań opiekunów odnośnie realizacji założonego programu, zapewnienia opieki i bezpieczeństwa uczestnikom wycieczki lub imprezy, f) nadzór nad zaopatrzeniem uczestników w niezbędny sprawny sprzęt i ekwipunek oraz apteczkę pierwszej pomocy, g) organizacja transportu, wyżywienia i noclegów dla uczestników, h) przydział zadań dla uczestników, i) opracowanie planu finansowego oraz przedstawienie go rodzicom do akceptacji, j) dysponowanie środkami finansowymi przeznaczonymi na organizację wycieczki lub imprezy, k) podsumowanie, ocena oraz rozliczenie finansowe wycieczki lub imprezy po jej zakończeniu, l) poinformowanie szkolnego inspektora BHP i dyrekcji o ewentualnych wypadkach, które miały miejsce w trakcie wycieczki. 9. Opiekunem wycieczki lub imprezy może być nauczyciel lub po uzyskaniu zgody dyrektora szkoły, inna pełnoletnia osoba po złożeniu pisemnego oświadczenia o przyjęciu odpowiedzialności za powierzonych mu uczniów. a) przy organizacji zajęć, imprez i wycieczek poza terenem szkoły liczbę opiekunów oraz sposób zorganizowania opieki ustala się uwzględniając wiek, stopień rozwoju psychofizycznego, stan zdrowia i ewentualną niepełnosprawność osób powierzonych opiece naszej szkoły a także specyfikację zajęć, imprez i wycieczek oraz warunki, w jakich będą się one odbywać; b) podczas wycieczek i wyjść na terenie miasta bez korzystania ze środków komunikacji miejskiej liczba osób przypadająca na jednego opiekuna nie może przekraczać 30; c) podczas wycieczek i wyjść na terenie miasta korzystając ze środków komunikacji miejskiej liczba osób przypadająca na jednego opiekuna nie może przekraczać 15; d) podczas wyjazdów poza teren miasta liczba osób nie może przekraczać 15. 4
10. Do zadań opiekuna należą: a) sprawowanie ciągłej opieki nad powierzonymi mu uczniami, b) sprawdzenie stanu liczbowego uczestników wycieczki, przed wyruszeniem z każdego miejsca pobytu, w czasie zwiedzania, przejazdu oraz po przybyciu do punktu docelowego, c) współdziałanie z kierownikiem w zakresie realizacji programu i harmonogramu wycieczki, d) nadzór nad przestrzeganiem regulaminu przez uczestników, ze szczególnym uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa, e) nadzór nad wykonywaniem przez uczestników przydzielonych zadań, f) wykonywanie innych zadań zleconych przez kierownika. 11. W uzasadnionych przypadkach za zgodą dyrektora szkoły kierownik może równocześnie sprawować funkcję opiekuna wycieczki lub imprezy. 12. Nauczyciele sprawujący obowiązki kierowników i opiekunów wycieczek lub imprez muszą posiadać umiejętność udzielania pierwszej pomocy. 13. Troska o bezpieczeństwo uczestników wycieczki lub dowolnej imprezy turystyczno krajoznawczej jest jednym z podstawowych obowiązków kadry wychowawczoopiekuńczej. Kadrę obowiązuje pełna znajomość przepisów, zachowanie warunków bezpieczeństwa dla uczestników oraz ścisłe ich przestrzeganie i egzekwowanie. Kierownik i opiekunowie wycieczki lub imprezy są zobowiązani możliwie jak najprędzej zapewnić fachową pomoc lekarską w przypadku zaistnienia wypadku lub choroby uczestnika wycieczki lub imprezy poprzez wezwanie lekarza. 14. Zalecane normy bezpieczeństwa. a) wycieczka autokarowa: liczebność grupy 1 opiekun na 15 uczniów (nie licząc kierowcy i pilota / przewodnika); i dostosowana do możliwości technicznych autokaru / liczby miejsc; miejsca przy drzwiach zajmują osoby dorosłe (opiekunowie); przejścia w autokarze muszą być wolne, nie mogą znajdować się tam dodatkowe miejsca do siedzenia lub bagaże; 5
autokar musi być oznakowany tablica przewóz dzieci ; kierowca powinien posiadać świadectwo kwalifikacyjne kierowcy zawodowego oraz potwierdzenie sprawności technicznej autokaru ważny przez 6 miesięcy; maksymalny czas jazdy jednego kierowcy bez przerwy 4 godziny 30 minut, czas przerwy w jeździe zalecane 45 minut; postoje mogą odbywać się tylko w miejscach do tego wyznaczonych, tj. na oznakowanych parkingach; po każdej przerwie w podróży należy sprawdzić stan liczebny dzieci; obowiązkiem opiekunów jest dopilnowanie dzieci w czasie jazdy (uczniowie nie mogą chodzić po autokarze, siedzieć tyłem, na oparciu, wyrzucać śmieci przez okno, itd.); b) wycieczka piesza: w czasie marszu jeden opiekun prowadzi grupę, drugi idzie na końcu, uczestnicy powinni posiadać ubiór (szczególnie buty) odpowiedni do miejsca i warunków atmosferycznych; w mieście należy poruszać się po chodnikach; poza terenem zabudowanym wszyscy uczestnicy muszą posiadać widoczne elementy odblaskowe i muszą poruszać lewą stroną drogi, pojedynczo, ustępując z drogi nadjeżdżającym pojazdom; w lesie należy poruszać się po znakowanych szlakach turystycznych (na terenie parków narodowych lub krajobrazowych wyłącznie) lub wyznaczonych ścieżkach; opiekun powinien posiadać mapę (wskazana jest znajomość terenu); przed wyruszeniem sprzed szkoły uczestnicy powinni być poinformowani o zasadach poruszania się po drogach i po lesie; c) wycieczka w góry: wyruszając w góry należy dokładnie zaplanować trasę, uwzględniając wiek, a także płeć uczestników; na wędrówkę należy wyruszać wcześnie rano, aby przed zmrokiem dojść do miejsca noclegu; liczebność grupy 1 opiekun na 10 uczestników; 6
uczestnicy powinni posiadać odpowiedni ubiór buty sznurowane, kurtka (ze względu na zmienność pogody w górach oraz spadek temperatury wraz ze wzrostem wysokości); ekwipunek należy zabrać w plecaku; wszyscy uczestnicy wycieczki powinni poruszać się wyłącznie po oznakowanych szlakach turystycznych, w ten sposób, że na początku (za przewodnikiem) ustawione są osoby słabsze kondycyjnie, a na końcu osoby najsilniejsze; kolumnę otwiera i zamyka osoba dorosła; na terenach powyżej 1000 m n.p.m. wycieczkę prowadzi wyłącznie przewodnik górski lub przodownik turystyki górskiej; na terenie parków narodowych wycieczki prowadzą wyłącznie upoważnieni przewodnicy górscy; d) wycieczka rowerowa: liczebność 2 opiekunów na grupę 10 13 uczniów (zgodnie z prawem o ruchu drogowym w kolumnie rowerów nie może jechać więcej niż 15 osób); w przypadku kilku grup odstępy między nimi powinny wynosić co najmniej 200 metrów; wszyscy uczniowie muszą posiadać kartę rowerową; prowadzący wycieczkę powinien jechać na początku, za nim najsłabsi w grupie, następnie pozostali uczniowie, drugi opiekun na końcu grupy; tempo jazdy powinno być dostosowane do możliwości najsłabszego uczestnika; odstępy pomiędzy jadącymi do 5 m; uczestnicy wycieczki powinni jechać jeden za drugim (nie wolno jechać obok siebie), jak najbliżej prawej krawędzi drogi, zgodnie z przepisami ruchu drogowego; opiekun wycieczki winien posiadać apteczkę pierwszej pomocy oraz narzędzia do ewentualnej naprawy rowerów, także zapasowe dętki i wentyle oraz pompkę; uczestnicy powinni posiadać ubiór odpowiedni do jazdy oraz kask ochronny na głowę; z boku tylnego bagażnika (z lewej strony) powinno być przymocowane tzw. ramię bezpieczeństwa ze światłem odblaskowym na końcu. 15. Jeżeli specyfikacja wycieczki tego wymaga, jej uczestników zaznajamia się z zasadami bezpieczeństwa przebywania nad wodą. 7
16. Zalecenia i przeciwwskazania dla uczestników wycieczek i imprez: w wycieczkach turystyczno krajoznawczych nie mogą brać udziału uczniowie, w stosunku do których istnieją przeciwwskazania lekarskie, opiekun wycieczki lub imprezy jest obowiązany sprawdzać stan liczbowy uczestników przed wyruszeniem z każdego miejsca pobytu, w czasie zwiedzania, przejazdu oraz po przybyciu do punktu docelowego, zabrania się prowadzenia wycieczek z młodzieżą podczas burzy, śnieżycy, gołoledzi, zabrania się urządzania wycieczek górskich bez udziału wykwalifikowanego przewodnika górskiego, zabrania się uczestnikom dotykania przedmiotów mających połączenie z liniami wysokich napięć, manipulowania niewypałami, spożywania różnego rodzaju owoców, co do których nie ma pewności, że są jadalne, przed wyruszeniem na wycieczkę należy zaopatrzyć się w dobrze wyposażoną apteczkę, przed wyjazdem na wycieczkę opiekunowie są zobowiązani do zaznajomienia uczestników z zasadami bezpieczeństwa na jezdniach, drogach, w autokarze, statku wycieczkowym, na peronach kolejowych (przejazdy PKP), na szlakach turystycznych i górskich szczególnie o niewyprzedzaniu przewodnika, oddalaniu się lub opóźnianiu marszu, po przybyciu na miejsce noclegowe należy dokładnie zapoznać się z rozmieszczeniem dróg ewakuacyjnych oraz ze stanem sanitarno higienicznym pomieszczeń, kierownik i opiekunowie powinni zdecydowanie eliminować próby zakłócania ciszy i snu uczniów oraz dopilnować, aby nikt nie wychodził z miejsca noclegowego, zwrócić szczególną uwagę na respektowanie bezwzględnego zakazu palenia tytoniu, spożywania pod jakąkolwiek postacią alkoholu i zażywania narkotyków lub innych niedozwolonych używek, w przypadku nieszczęśliwego wypadku należy niezwłocznie udzielić pomocy wszystkim jej potrzebującym, niezwłocznie powiadomić właściwe służby medyczne (obowiązkiem uczestników wycieczki jest nieść pomoc na szlaku wszystkim jej potrzebującym). Należy także zawiadomić rodziców dziecka oraz dyrektora szkoły. 17. Kierując się zapewnieniem jak najwyższych standardów bezpieczeństwa zaleca się, by wszyscy uczestnicy wycieczek i imprez posiadali ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków, a w przypadku wycieczek zagranicznych ww. ubezpieczenia są obligatoryjne. 8
18. W sprawach nie uregulowanych niniejszym regulaminem stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu Pracy, Statutu Szkoły, rozporządzeń Ministerstwa Edukacji Narodowej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny w szkołach oraz w sprawie zasad i warunków organizowania przez szkoły krajoznawstwa i turystyki. 19. Załączniki do regulaminu : a) wzór karty wycieczki, b) wzór karty wyjścia edukacyjnego, c) wzór karty wyjścia na zawody sportowe, d) oświadczenie zgoda rodziców na udział dziecka w wycieczce, e) oświadczenie zgoda rodziców na udział dziecka w wyjściu edukacyjnym, f) oświadczenie zgoda rodziców na udział dziecka w wyjściu edukacyjnym (opłata), g) oświadczenie osoby niebędącej nauczycielem, przyjmującej obowiązki opiekuna, h) rozliczenie finansowe wycieczki. Podstawa prawna: 1. Ustawa o systemie oświaty z 7 września 1991 r. (Dz. U. 2004 r. nr 256, poz. 2572 z późn. zm.). 2. Ustawa Karta Nauczyciela z 26 stycznia 1982 r. (Dz. U. z 2014 r. poz. 191) 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2014 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (Dz. U. z 2014 r. poz. 1150). 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. nr 6, poz. 69 z późn. zm.). 9