MAPA AKUSTYCZNA MIASTA SZCZECINEK W OTOCZENIU BADANYCH ODCINKÓW DRÓG KRAJOWYCH

MAPA AKUSTYCZNA MIASTA SZCZECINEK W OTOCZENIU BADANYCH ODCINKÓW DRÓG KRAJOWYCH Mapy wykonano dzięki wsparciu udzielonemu przez Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego Szczecin 2010

Opracowano w Wydziale Monitoringu Środowiska Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie pod kierunkiem Naczelnika Wydziału Małgorzaty Landsberg Uczciwek Autorzy: Jolanta Szablewska-Wiraszka Magdalena Dąbrowska Pomiary wykonano w Pracowni Pomiarów Hałasu i Pola Elektromagnetycznego Laboratorium WIOŚ w Szczecinie w składzie: Jarosława Wojciechowska Gabriela Osiniak Paweł Gocek Zatwierdził: Andrzej Miluch Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Szczecinie

SPIS TREŚCI: CZĘŚĆ OPISOWA 1. WSTĘP... 4 2. WYJAŚNIENIA TERMINÓW SPECJALISTYCZNYCH I OZNACZEŃ... 4 3. INFORMACJE WPROWADZAJĄCE... 5 3.1 DANE IDENTYFIKACYJNE JEDNOSTKI ODPOWIEDZIALNEJ ZA REALIZACJĘ MAPY... 5 3.2 CHARAKTERYSTYKA OBSZARU PODLEGAJĄCEGO OCENIE... 5 3.2.1 OPIS TERENU OBJĘTEGO MAPĄ... 6 3.2.2 IDENTYFIKACJA I CHARAKTERYSTYKA ŹRÓDEŁ HAŁASU... 7 3.2.3 UWARUNKOWANIA AKUSTYCZNE WYNIKAJĄCE Z MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO I INNYCH DOKUMENTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO... 7 3.3 CHARAKTERYSTYKA SYSTEMÓW DANYCH PRZESTRZENNYCH I NARZĘDZI DO ICH STOSOWANIA... 9 3.4 PODSTAWOWE METODY WYKORZYSTYWANE DO OPRACOWANIA MAPY AKUSTYCZNEJ... 11 3.5 WYKORZYSTANE BAZY DANYCH WEJŚCIOWYCH... 11 3.6 ZESTAWIENIE WYNIKÓW POMIARÓW... 12 3.6.1 WARUNKI POMIARU I UZYSKANE WYNIKI W OTOCZENIU ULICY CIEŚLAKA... 13 3.6.2 WARUNKI POMIARU I UZYSKANE WYNIKI W OTOCZENIU ULICY SIKORSKIEGO... 15 3.6.3 KALIBRACJA MODELU OBLICZENIOWEGO... 17 4. WYNIKOWE ZESTAWIENIA TABELARYCZNE I WYKRESY... 18 5. ZAKRES DANYCH CZĘŚCI GRAFICZNEJ... 20 5.1 MAPA EMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO... 20 5.2 MAPA IMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO... 20 5.3 MAPA WRAŻLIWOŚCI HAŁASOWEJ OBSZARÓW... 21 5.4 MAPA TERENÓW ZAGROŻONYCH HAŁASEM... 21 6. PODSUMOWANIE I WNIOSKI... 21 CZĘŚĆ GRAFICZNA MAPA 1 MAPA 2 MAPA 3 MAPA 4 MAPA 5 MAPA 6 MAPA 7 MAPA EMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO WYRAŻONA WSKAŹNIKIEM L DWN MAPA EMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO WYRAŻONA WSKAŹNIKIEM L N MAPA IMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO WYRAŻONA WSKAŹNIKIEM L DWN MAPA IMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO WYRAŻONA WSKAŹNIKIEM L N MAPA WRAŻLIWOŚCI HAŁASOWEJ OBSZARÓW MAPA TERENÓW ZAGROŻONYCH HAŁASEM OBSZARY PRZEKROCZEŃ DOPUSZCZALNEJ WARTOŚCI WSKAŹNIKA L DWN MAPA TERENÓW ZAGROŻONYCH HAŁASEM OBSZARY PRZEKROCZEŃ DOPUSZCZALNEJ WARTOŚCI WSKAŹNIKA L N 3

1. Wstęp Realizując projekt PL0298 Usprawnienie wdrażania i egzekucji prawa z zakresu ochrony środowiska poprzez doposażenie w nowoczesną aparaturę kontrolno-pomiarową WIOŚ w Szczecinie w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie zakupił mobilną i przewoźną stację monitorowania hałasu oraz potrzebne oprogramowanie do sporządzenia map akustycznych. Efektem realizacji projektu jest 10 map akustycznych, sporządzonych na podstawie pomiarów przeprowadzonych w latach 2009 2010, w tym mapa akustyczna otoczenia wspólnego odcinka drogi krajowej nr 11 i 20 w Szczecinku. Zakres niniejszego opracowania jest zgodny z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz. U. Nr 187, poz. 1340). 2. Wyjaśnienia terminów specjalistycznych i oznaczeń Charakterystyka korekcyjna A charakterystyka odpowiadająca krzywej progu słyszenia człowieka odzwierciedlająca małą wrażliwość na niskie częstotliwości, zaprojektowana do pomiaru niskich poziomów dźwięku. Częstotliwościowa charakterystyka korekcyjna różnica między poziomem sygnału wskazywanym przez urządzenie wskazujące miernika i odpowiadającym mu poziomem ustalonego sinusoidalnego sygnału wejściowego o stałej amplitudzie, określona jako funkcja częstotliwości oznaczana jednym z symboli: A, C, Z. Decybel logarytmiczna jednostka dźwięku równa 1/10 bela. Dyrektywa 2002/49/WE Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. odnosząca się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku. Emisja hałasu wprowadzany bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi hałas. GDDKiA Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Generalny Pomiar Ruchu (GPR) ogólnopolskie pomiary natężenia ruchu z podziałem na kategorie pojazdów wykonywane na drogach krajowych i wojewódzkich w cyklach pięcioletnich przez zarządzających drogami. Hałas w środowisku niepożądane lub szkodliwe dźwięki powodowane przez działalność człowieka na wolnym powietrzu, w tym hałas emitowany przez środki transportu, ruch drogowy, ruch kolejowy, ruch samolotowy oraz hałas pochodzący z obszarów działalności przemysłowej. W przypadku ustawy Prawo ochrony środowiska wprowadzana jest w art. 3 definicja ogólna hałasu, czyli dźwięki o częstotliwościach od 16 Hz do 16 000 Hz. Izofona krzywa jednakowego poziomu głośności dźwięku. L Aeq D równoważny poziom hałasu dla pory dnia (przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ). L Aeq N równoważny poziom hałasu dla pory nocy (przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). L Aeq W równoważny poziom hałasu dla pory wieczoru (przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ). L DWN długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). L D długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku (przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ). L N długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). L W długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór wieczoru w roku (przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ). 4

Mapa akustyczna wielowarstwowy system informacyjny o stanie akustycznym środowiska. Natężenie ruchu liczba pojazdów przejeżdżających przez dany przekrój drogi w jednostce czasu. Poziom dźwięku poziom ciśnienia akustycznego skorygowany według jednej z trzech częstotliwościowych charakterystyk korekcyjnych: A, C lub Z oraz uśredniony według jednej z dwóch charakterystyk czasowych: F lub S. Równoważny poziom hałasu wartość poziomu ciśnienia akustycznego ciągłego ustalonego dźwięku, skorygowana według charakterystyki częstotliwościowej A, która w określonym przedziale czasu odniesienia jest równa średniemu kwadratowi ciśnienia akustycznego analizowanego dźwięku o zmiennym poziomie w czasie. Stała czasowa FAST stała równa 125 ms, opisująca szybkość reakcji miernika na zmianę poziomu dźwięku. Sporządzanie mapy hałasu przedstawianie na mapie izofon lub wskaźnika hałasu dla danych dotyczących aktualnej lub przewidywanej sytuacji w zakresie hałasu, ze wskazaniem przypadków naruszenia obowiązujących wartości granicznych dla zabudowy lub terenu, liczby dotkniętych osób na określonym obszarze lub liczby lokali mieszkalnych poddanych działaniu hałasu o pewnej wartości wskaźnika na analizowanym obszarze. WIOŚ Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie. Wskaźnik hałasu wartość stosowana do określenia hałasu w środowisku, mająca związek ze szkodliwym skutkiem. ZZDW Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich. 3. Informacje wprowadzające 3.1 Dane identyfikacyjne jednostki wykonującej mapę Jednostką wykonującą mapę akustyczną części miasta Szczecinek jest Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie, z siedzibą przy ulicy Wały Chrobrego 4, 70 502 w Szczecinie. Wszystkie pomiary hałasu i pomiary towarzyszące wykonywane były przez zespół pomiarowy Pracowni Pomiarów Hałasu i Pola Elektromagnetycznego Laboratorium WIOŚ w Szczecinie, przy współpracy z Delegaturą w Koszalinie, natomiast niniejsze opracowanie wykonane zostało w Wydziale Monitoringu Środowiska WIOŚ w Szczecinie. 3.2 Charakterystyka obszaru podlegającego ocenie Szczecinek to miasto gminne i powiatowe położone w południowo wschodniej części województwa zachodniopomorskiego, na Pojezierzu Drawskim. Miasto ma powierzchnię 48 km 2 i liczbę mieszkańców 39 081 (według danych GUS Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2010 roku, Warszawa 2010). Szczecinek jest miastem atrakcyjnym turystycznie, co związane jest z jego położeniem pomiędzy dwoma jeziorami: mniejszym Trzesiecko, wzdłuż którego rozciąga się zabytkowy park miejski i większym Wielimie. źródło: www.szczecinek.pl/galeria.php 5

Szczecinek jest bardzo ważnym ośrodkiem przemysłowym, turystycznym i kulturalnym regionu Pojezierza Drawskiego. Dobrze wyposażona baza sportowa stwarza możliwości organizacji imprez sportowo-rekreacyjnych o randze regionalnej, ponadregionalnej i międzynarodowej. Przez Szczecinek przebiegają dwa główne szlaki komunikacyjne: droga krajowa nr 11 (relacji Bytom Kołobrzeg), droga krajowa nr 20 (relacji Stargard Szczeciński Gdynia), a także droga wojewódzka nr 172, łącząca miasto z Połczynem Zdrój. źródło: www.szczecinek.pl/galeria.php Do Szczecinka dojechać można również koleją. Pociągi kursują na trasach: Chojnice Runowo Pomorskie, Szczecinek Kołobrzeg oraz Piła Ustka. 3.2.1 Opis terenu objętego mapą Obszar objęty mapą akustyczną to otoczenie odcinków dróg krajowych nr 11 i 20 (ulice: Cieślaka i Sikorskiego), stanowiące główną arterię miasta Szczecinek, przebiegające przez tereny zabudowane. Mapa 3.1. Obszar terenu objętego mapą akustyczną 6

3.2.2 Identyfikacja i charakterystyka źródeł hałasu Najbardziej uciążliwa akustycznie dla mieszkańców Szczecinka jest arteria będąca wspólnym odcinkiem drogi krajowej nr 11 (Bytom - Kołobrzeg) i drogi krajowej nr 20 (Stargard Szczeciński - Gdynia). Według ostatnich dostępnych pomiarów przeprowadzonych w ramach Generalnego Pomiaru Ruchu (GPR) w 2005 roku przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA), średni dobowy ruch pojazdów na drodze krajowej nr 11, na odcinku Szczecinek/przejście/ wynosi 10 683 pojazdów/dobę. Badany odcinek drogi krajowej nr 11 i 20 jest także trasą autobusów, między innymi PKS Szczecinek (linia nr 2, 4, 5). 3.2.3 Uwarunkowania akustyczne wynikające z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innych dokumentów prawa miejscowego Stan klimatu akustycznego określają obowiązujące kryteria oceny hałasu w środowisku zawarte w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826) tabele 3.2 i 3.3. Dopuszczalne wartości zależą od rodzaju terenu, rodzaju hałasu oraz okresu odniesienia. Rodzaj terenu określony jest na podstawie zapisów w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W chwili sporządzania mapy akustycznej zostały uwzględnione następujące uchwalone i obowiązujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego oraz Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Szczecinek: Uchwała Nr XXXI/305/05 Rady Miasta Szczecinek z dnia 7 listopada 2005 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu 28 Lutego w Szczecinku. Uchwała Nr XXXIX/412/09 Rady Miasta Szczecinek z dnia 23 listopada 2009 r. w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu 28 Lutego w Szczecinku. Uchwała Nr XLII/385/06 Rady Miasta Szczecinek z dnia 28 sierpnia 2006 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu Cieślaka - Sikorskiego w Szczecinku. Uchwała Nr XXXIX/362/06 Rady Miasta Szczecinek z dnia 5 czerwca 2006 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Narutowicza II w Szczecinku. Uchwała Nr XXXVIII/400/09 Rady Miasta Szczecinek z dnia 28 października 2009 r. w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Narutowicza II w Szczecinku. Uchwała Nr XXXIX/411/09 Rady Miasta Szczecinek z dnia 23 listopada 2009 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Narutowicza II w Szczecinku. Uchwała Nr XXXIX/364/2006 Rady Miasta Szczecinek z dnia 5 czerwca 2006 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu Pilska w Szczecinku. Uchwała Nr XXXVIII/399/09 Rady Miasta Szczecinek z dnia 28 października 2009 r. w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu Pilska w Szczecinku. Uchwała Nr XLII/449/10 Rady Miasta Szczecinek z dnia 25 stycznia 2010 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu Pilska w Szczecinku. Uchwała Nr XLII/384/06 Rady Miasta Szczecinek z dnia 28 sierpnia 2006 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu Szczecińska w Szczecinku. Uchwała Nr XXXIII/354/09 Rady Miasta Szczecinek z dnia 10 czerwca 2009 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu Winniczna w Szczecinku. 7

Uchwała Nr XXXII/342/09 Rady Miasta Szczecinek z dnia 27 kwietnia 2009 r. w sprawie uchwalenia zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Szczecinek. Uchwała Nr XLI/429/09 Rady Miasta Szczecinek z dnia 21 grudnia 2009 r. w sprawie uchwalenia zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Szczecinek w części obejmującej działki ewidencyjne nr: 993 i 994 obręb 0013. Tabela 3.2. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowane przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne Drogi lub linie kolejowe 1) Dopuszczalny poziom hałasu w [db] Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu Lp. Rodzaj terenu L Aeq D przedział czasu odniesienia równy 16 godzinom L Aeq N przedział czasu odniesienia równy 8 godzinom L Aeq D przedział czasu odniesienia równy 8 najmniej korzystnym godzinom dnia kolejno po sobie następującego L Aeq N przedział czasu odniesienia równy 1 najmniej korzystnej godzinie nocy 1 a) Strefa ochronna A uzdrowiska b) Tereny szpitali poza miastem 50 45 45 40 2 3 4 a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży 2) c) Tereny domów opieki społecznej d) Tereny szpitali w miastach a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej c) Tereny rekreacyjno wypoczynkowe 2) d) Tereny mieszkaniowo usługowe 55 50 50 40 60 50 55 45 Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców 3) 65 55 55 45 Objaśnienia: 1) Wartości określane dla dróg stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym i kolei liniowych. 2) W przypadku niewykorzystywania tych terenów, zgodnie z ich funkcją nocy, nie obowiązuje na nich dopuszczalny poziom hałasu nocy. 3) Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców pow. 100 tys., można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. 8

Tabela 3.3. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowane przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektromagnetyczne Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku A w db Drogi lub linie kolejowe 1) Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu Lp. Rodzaj terenu L DWN przedział czasu odniesienia równy wszystkim dobom w roku L N przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy L DWN przedział czasu odniesienia równy wszystkim dobom roku L N przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy 1 a) Strefa ochronna A uzdrowiska b) Tereny szpitali poza miastem 50 45 45 40 2 3 4 a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży 55 50 50 40 c) Tereny domów opieki społecznej d) Tereny szpitali w miastach a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej 60 50 55 45 c) Tereny rekreacyjno wypoczynkowe d) Tereny mieszkaniowo usługowe Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. 65 55 55 45 mieszkańców 2) Objaśnienia: 1) Wartości określane dla dróg stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym i kolei liniowych. 2) Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców pow. 100 tys., można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. 3.3 Charakterystyka systemów danych przestrzennych i narzędzi do ich stosowania Zgodnie z Dyrektywą 2002/49/WE mapa akustyczna powinna być realizowana w oparciu o systemy informacji geograficznej. GIS to potężny zestaw narzędzi służących do zbierania, przechowywania, przywoływania w dowolnym momencie, transformowania oraz wyświetlania danych o przestrzeni pochodzących ze świata rzeczywistego, dla konkretnie określonego zestawu celów (Burrough i McDonnell, 1998). Podstawowa cecha GIS to możliwość powiązania poszczególnych elementów graficznych na mapie z potrzebnymi informacjami o danym obiekcie. Z jednej strony GIS to system informacyjny, który służy do zarządzania informacjami o przestrzeni poprzez dostarczanie narzędzi do wprowadzania, gromadzenia, przetwarzania, aktualizowania i udostępniania informacji przestrzennych, a z drugiej to oprogramowanie służące do analiz danych przestrzennych, składające się z zintegrowanych baz 9

graficznych i opisowych, umożliwiające wykonywanie określonych analiz przestrzennych, których jedną z funkcji jest wspomaganie decyzji. Do przygotowania poszczególnych informacji modelu wykorzystano programy ArcGIS firmy ESRI: ArcView 9.2 oraz ArcEditor 9.3 wraz z modułami ArcGIS Spatial Analyst i ArcGIS 3D Analyst. Dane wejściowe do mapy akustycznej zapisane zostały w formacie shape, w układzie odniesienia współrzędnych płaskich prostokątnych 1992. Modelowanie akustyczne wykonano w programie LIMA, który jest kompatybilny z oprogramowaniem GIS. Program Lima opiera się na algorytmach obliczeniowych zawartych w wytycznych UE zawartych w Dyrektywie 2002/49/WE. Analizę akustyczną przeprowadzono również za pomocą metod dostępnych w ramach pakietu oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Przy tworzeniu mapy akustycznej wykorzystano zestawy danych przedstawione w tabeli 3.4. Tabela 3.4. Systemy danych przestrzennych i narzędzi wykorzystanych do sporządzenia mapy akustycznej odcinka drogi krajowej nr 11 i 20 w Szczecinku. Nazwa systemu Oprogramowanie, formaty plików Skala, dokładność w metrach Procent powierzchni analizowanego obszaru Data ostatniej aktualizacji rastrowa baza danych (mapa topograficzna) ArcGIS, *.tiff 1 : 10 000 100% 2001 rastrowa baza danych (ortofotomapa) ArcGIS, grafika rastrowa, *.tiff 1: 5 000 100% 2008 rastrowa baza danych (NMT) ArcGIS, *.TIN 1: 10 000 100% 2005 wektorowa baza danych (drogi) ArcGIS, *.shp 1: 10 000 100% 2007 wektorowa baza danych (budynki) ArcGIS, *.shp 1: 10 000 100% 2009 wektorowa baza danych (adresy) ArcGIS, *.shp 1: 10 000 100% 2009 wektorowa baza danych (natężenie ruchu) rastrowa baza danych (miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego) Excel, *.xls, ArcGIS, *.shp Dowolne oprogramowanie do przetwarzania grafiki rastrowej, *.tif, *.bmp nie dotyczy 100% 2009 Obrazy rastrowe map opracowanych na podkładach w skali 1:500, 1: 1000 100% 2005-2010 10

3.4 Podstawowe metody wykorzystywane do opracowania mapy akustycznej Przy realizacji niniejszego opracowania prowadzono prace o charakterze badawczo pomiarowym oraz obliczeniowym. W Dyrektywie 2002/49/WE wymienione zostały wymagane tymczasowe 1 metody oceny hałasu w środowisku jakie są wykorzystywane przy opracowywaniu map akustycznych. Pomiary hałasu drogowego wykonano zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 października 2007 roku w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U. Nr 192, poz. 1392). Długookresowe wartości wskaźników L DWN wyznaczono zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010 roku w sprawie sposobu ustalania wartości wskaźnika hałasu L DWN (Dz. U. Nr 215, poz. 1414), według wzoru: L DWN 12 0,1L 4 0,1( 5) 8 D LW 0,1( LN 10lg 10 10 10 24 24 24 10) gdzie: L DWN długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). L D długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ). L W długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór wieczoru w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ). L N długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). Do przeprowadzenia obliczeń propagacji hałasu w środowisku wykorzystano program LIMA Environmental Noise Calculation and Mapping Software Version 5.2 Type 7812B - licencja wydana dla Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie. Obliczenia propagacji hałasu w środowisku od dróg przeprowadzono w oparciu o francuską metodę obliczania poziomów dźwięku "NMPB-Routes-96 (SETRA-CERTU-LCPC-CSTB), o której mowa w Arrete du 5 mai 1995 relatif au bruit des infrastructures routieres, Journal Officiel du 1 mai 1995, Article 6, do której odnosi się francuska norma XPS 31-133. W odniesieniu do danych wejściowych dotyczących emisji dokumenty te korzystają z "Guide du bruit des transports terrestres, fascicule prevision des niveaux sonores, CETUR 1980". Metodyka ta jest zalecaną w Dyrektywie 2002/49/WE do obliczeń hałasu z ruchu kołowego. 3.5 Wykorzystane bazy danych wejściowych W zakresie danych o terenie wykorzystano informacje pochodzące z zasobów Wojewódzkiego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Szczecinie, jednostek administracji samorządowych, jak również informacje pozyskane z pomiarów własnych. Bazy danych przedstawione w tabeli 3.4 posłużyły do budowy modelu obliczeniowego przestrzennego rozkładu hałasu. Do analiz obszarów wrażliwych i ludności zagrożonej ponadnormatywnym poziomem hałasu wykorzystano miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego oraz Studium uwarunkowań 1 Komisja Europejska ustanowi wspólne metody oceny hałasu dla wszystkich państw członkowskich, zgodnie z art. 6, pkt. 2 Dyrektywy 2002/49/WE. 11

i kierunków zagospodarowania przestrzennego uzyskane w wersji elektronicznej (w formacie *.pdf, *.jpg, *.doc) z zasobów Urzędu Miasta Szczecinek. W opracowaniu wykorzystano także bazę ludności i liczby lokali mieszkalnych opracowaną na podstawie bazy PESEL oraz bazę danych zinwentaryzowanych budynków na analizowanym obszarze. W zakresie danych o ruchu wykorzystano bazę natężenia ruchu opracowaną w oparciu o pomiary własne z automatycznych stacji monitorowania hałasu, uzupełnione o pomiary pochodzące z Generalnego Pomiaru Ruchu (GPR). W zakresie danych o hałasie i warunkach meteorologicznych wykorzystano pomiary własne z automatycznych stacji monitorowania hałasu. Za pomocą tych stacji, mierzono poziom dźwięku, natężenie ruchu pojazdów i warunki meteorologiczne oraz rejestrowano sygnał audio i wideo kamerą przemysłową. Wszystkie wymienione wyżej bazy danych pozostają w zasobach Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie, z siedzibą przy ulicy Wały Chrobrego 4, 70 502 w Szczecinie. 3.6 Zestawienie wyników pomiarów Równolegle z prowadzonymi pracami nad zebraniem potrzebnych danych do systemu GIS prowadzone były pomiary hałasu drogowego w wytypowanych punktach. Pomiary poziomu emisji hałasu wykonywane były przy pomocy dwóch stacji automatycznych monitorowania hałasu, przy równoczesnym pomiarze warunków meteorologicznych oraz pomiarze struktury i natężenia ruchu komunikacyjnego. Jako dane pomocnicze rejestrowano także: obraz wideo i sygnał audio z kamery przemysłowej. Pomiary prowadzono nieprzerwanie przez kilka dób pomiarowych (od 3 do 7) przy jednoczesnej rejestracji parametrów akustycznych co 1 sekundę i parametrów pozaakustycznych co 1 minutę. Stacje posiadają system GPR, co umożliwia dostęp do danych rejestrowanych na kontrolerze stacji pomiarowych w czasie rzeczywistym. Kopia danych zapisywana jest także na serwerze WIOŚ. Następnie w laboratorium pomiar ciągły podzielono na próbki, z których obliczeniowo uzyskano wynik wraz z niepewnością pomiaru. Szacowanie wartości rocznych poziomów długookresowych dla okresu dnia, wieczoru i nocy, wykonano zgodnie z opracowaniem Zadania wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska w zakresie badań i oceny hałasu w latach 2008 2012 (GIOŚ, Warszawa 2008 r. materiały szkoleniowe Dębe 06.2008 r.). Fotografia 3.1. Automatyczne stacje monitorowania hałasu (WIOŚ w Szczecnie) W celu określenia wskaźników długookresowych hałasu (L DWN i L N ), wykorzystywanych do sporządzenia mapy akustycznej, pomiary prowadzone były zgodnie z wyżej przytoczonymi 12

wytycznymi dla wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska, nieprzerwanie przez minimum 2 doby w dni powszednie i 1 dobę podczas weekendu: wiosennej (03 10.06.2009 r.), w okresie jesiennym (12 17.11.2009 r.). Punkty pomiarowe hałasu komunikacyjnego na terenie miasta Szczecinek zlokalizowane były: 1. 10 m od linii ulicy Cieślaka, 2. 10 m od linii ulicy Sikorskiego. 3.6.1 Warunki pomiaru i uzyskane wyniki w otoczeniu ulicy Cieślaka Tabela 3.5. Warunki meteorologiczne Wielkości mierzone (średnie) Okres wiosenny Okres jesienny Prędkość wiatru (m/s) 1,3 1,1 Kierunek wiatru ( ) 160,1 187,6 Temperatura otoczenia (C ) 11,7 6,6 Wilgotność względna (%) 72,5 90,0 Ciśnienie atmosferyczne (hpa) 991,5 995,1 Róża wiatrów Tabela 3.6. Aparatura pomiarowa dla okresów wiosennego i jesiennego Nazwa aparatury pomiarowej Miernik poziomu dźwięku Mikrofon Moduł pogodowy Kalibrator akustyczny G.R.A.S. 41 VAISALA WXT Typ SVAN 955 4230 AL 520 Nr seryjny 15203 104608 D5030001 724924 Nr świadectwa SW-0237-SD- 97/2009 0080.3-7W3-08 wzorcowania 090192-P-PCB 12 czerwca Data wydania 15 kwietnia 2009 r. 9 kwietnia 2009 r. 2008 r. Tabela 3.7. Aparatura pomocnicza dla okresów wiosennego i jesiennego Nazwa aparatury pomocniczej System pomiaru natężenia ruchu Kamera Typ SmartSensorHD P-400 Nr seryjny U100002290 - Do pomiarów zastosowano stałą czasową FAST i charakterystykę korekcyjną A. Mierniki w chwili wykonywania pomiarów posiadały aktualne świadectwa legalizacji. Przed pomiarem wykonano kalibrację mierników za pomocą kalibratora posiadającego aktualne świadectwo wzorcowania. 13

Tabela 3.8. Zestawienie wyników pomiarów równoważnego poziomu dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi krajowej pora wiosenna pora jesienna Równoważny poziom hałasu dla pory dnia (przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ) Równoważny poziom hałasu dla pory wieczoru (przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) L AeqD L AeqW L AeqN Równoważny poziom hałasu dla pory nocy (przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ) dni powszednie 64,5 db 62,8 db 58,3 db dni weekendowe 67,9 db 63,4 db 59,5 db dni powszednie 67,2 db 62,7 db 61,0 db dni weekendowe 63,9 db 60,9 db 60,4 db Tabela 3.9. Zestawienie wyników długookresowych średnich poziomów dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi krajowej przy ulicy Cieślaka Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony dla wszystkich dób w roku uwzględniający pory: dnia, wieczoru i nocy Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku (przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ) Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór wieczoru w roku (przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (przedział czasu od godz.22 00 do godz. 6 00 ) L DWN L D L W L N 67,8 db 66,1 db 62,6 db 59,9 db Podczas pomiarów natężenia ruchu wykonywano rejestrację pojazdów z podziałem na poszczególne kategorie: pojazdy lekkie i ciężkie. Wyniki pomiarów strumienia ruchu drogowego dla poszczególnych pór doby w sztukach pojazdów przedstawiono w tabeli 3.10. Tabela 3.10. Zestawienie wyników pomiarów natężenia ruchu na ulicy Cieślaka Pojazdy lekkie dziennej Pojazdy lekkie w porze wieczoru Pojazdy lekkie nocnej Pojazdy ciężkie dziennej Pojazdy ciężkie wieczoru Pojazdy ciężkie nocnej Suma pojazdów dziennej Suma pojazdów wieczornej Suma pojazdów nocnej Średni Ruch Dobowy 8763 1613 750 1490 195 241 10254 1808 991 13053 Wykres 3.1. Dobowy rozkład natężenia ruchu w dni powszednie na ulicy Cieślaka wiosennej i jesiennej 1400 1200 1000 ilość pojazdów 800 600 400 200 0 00-1 2-3 4-5 6-7 8-9 10-11 12-13 14-15 16-17 18-19 20-21 22-23 godzina 08 czerwiec (poniedziałek) 16 listopad (poniedziałek) 05 czerwiec (piątek) 13 listopad (piątek) 14

Wykres 3.2. Dobowy rozkład natężenia ruchu w dni weekendowe na ulicy Cieślaka wiosennej i jesiennej 1200 1000 800 ilość pojazdów 600 400 200 0 00-1 2-3 4-5 6-7 8-9 10-11 12-13 14-15 16-17 18-19 20-21 22-23 godzina 06 czerwiec (sobota) 14 listopad (sobota) 3.6.2 Warunki pomiaru i uzyskane wyniki w otoczeniu ulicy Sikorskiego Tabela 3.11. Warunki meteorologiczne Wielkości mierzone (średnie) Okres wiosenny Okres jesienny Prędkość wiatru (m/s) 1,5 1,3 Kierunek wiatru ( ) 171,1 162,6 Temperatura otoczenia (C ) 11,6 6,7 Wilgotność względna (%) 73,2 90,6 Ciśnienie atmosferyczne (hpa) 990,0 995,1 Róża wiatrów Tabela 3.12. Aparatura pomiarowa dla okresów wiosennego i jesiennego Nazwa aparatury pomiarowej Miernik poziomu dźwięku Mikrofon Moduł pogodowy Kalibrator akustyczny G.R.A.S. 41 VAISALA WXT Typ SVAN 955 4230 AL 520 Nr seryjny 15204 104608 D5030002 724924 Nr świadectwa S.W.- 2009-04- 99/2009 0080.3-7W3-08 wzorcowania 013-TATB 12 czerwca Data wydania 15 kwietnia 2009 r. 9 kwietnia 2009 r. 2008 r. 15

Tabela 3.13. Aparatura pomocnicza dla okresów wiosennego i jesiennego Nazwa aparatury pomocniczej System pomiaru natężenia ruchu Kamera Typ SmartSensorHD P-400 Nr seryjny U100002325 - Do pomiarów zastosowano stałą czasową FAST i charakterystykę korekcyjną A. Mierniki w chwili wykonywania pomiarów posiadały aktualne świadectwa legalizacji. Przed pomiarem wykonano kalibrację mierników za pomocą kalibratora posiadającego aktualne świadectwo wzorcowania. Tabela 3.14. Zestawienie wyników pomiarów równoważnego poziomu dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi krajowej przy ulicy Sikorskiego pora wiosenna pora jesienna Równoważny poziom hałasu dla pory dnia (przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ) Równoważny poziom hałasu dla pory wieczoru (przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) L AeqD L AeqW L AeqN Równoważny poziom hałasu dla pory nocy (przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ) dni powszednie 65,2 db 63,2 db 64,4 db dni weekendowe 67,9 db 63,6 db 59,1 db dni powszednie 67,5 db 65,0 db 59,4 db dni weekendowe 65,2 db 62,1 db 62,3 db Tabela 3.15. Zestawienie wyników długookresowych średnich poziomów dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi krajowej przy ulicy Sikorskiego Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony dla wszystkich dób w roku uwzględniający pory: dnia, wieczoru i nocy Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku (przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ) Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór wieczoru w roku (przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (przedział czasu od godz.22 00 do godz. 6 00 ) L DWN L D L W L N 69,6 db 66,6 db 63,7 db 62,2 db Podczas pomiarów natężenia ruchu wykonywano rejestrację pojazdów z podziałem na poszczególne kategorie: pojazdy lekkie i ciężkie. Wyniki pomiarów strumienia ruchu drogowego dla poszczególnych pór doby w sztukach pojazdów przedstawiono w tabeli 3.16. Tabela 3.16. Zestawienie wyników pomiarów natężenia ruchu na ulicy Sikorskiego Pojazdy lekkie dziennej Pojazdy lekkie w porze wieczoru Pojazdy lekkie nocnej Pojazdy ciężkie dziennej Pojazdy ciężkie wieczoru Pojazdy ciężkie nocnej Suma pojazdów dziennej Suma pojazdów wieczornej Suma pojazdów nocnej Średni Ruch Dobowy 7170 1957 806 1089 199 133 8259 2156 939 11354 16

Wykres 3.3. Dobowy rozkład natężenia ruchu w dni powszednie na ulicy Sikorskiego wiosennej i jesiennej (05.06.2009 r. i 13.11.2009 r.) 1200 1000 800 ilość pojazdów 600 400 200 0 00-1 2-3 4-5 6-7 8-9 10-11 12-13 14-15 16-17 18-19 20-21 22-23 godzina Liczba pojazdów lekkich w iosennej Liczba pojazdów lekkich jesiennej Liczba pojazdów ciężkich w iosennej Liczba pojazdów ciężkich jesiennej Wykres 3.4. Dobowy rozkład natężenia ruchu w dni weekendowe na ulicy Sikorskiego wiosennej i jesiennej (06.06.2009 r. i 14.11.2009 r.) 1000 900 800 700 ilość pojazdów 600 500 400 300 200 100 0 00-1 2-3 4-5 6-7 8-9 10-11 12-13 14-15 16-17 18-19 20-21 22-23 godzina Liczba pojazdów lekkich wiosennej Liczba pojazdów lekkich jesiennej Liczba pojazdów ciężkich wiosennej Liczba pojazdów ciężkich jesiennej 3.6.3 Kalibracja modelu obliczeniowego W celu zweryfikowania i skalibrowania modelu obliczeniowego wykonano za pomocą programu Lima prognozy poziomów dźwięku w tych samych punktach, w których wykonywane były pomiary. Wyniki otrzymane z pomiarów oraz obliczeń porównano ze sobą (tabela 3.17) weryfikując tym samym poprawność modelu obliczeniowego. 17

Tabela 3.17. Porównanie poziomów dźwięku uzyskanych w wyniku pomiarów i obliczeń Punkt pomiarowy Wysokość pomiaru, m Poziom dźwięku wyznaczony na podstawie obliczeń modelowych Poziom dźwięku wyznaczony na podstawie wartości zmierzonych Różnica L DWN L N L DWN L N L DWN L N Cieślaka 4 68,3 db 59,6 db 68,0 db 59,9 db 0,3 db -0,3 db Sikorskiego 4 70,3 db 61,0 db 69,6 db 62,2 db 0,7 db -1,2 db Jako kryterium oceny wyników badań hałasu i obliczeń przyjęto odchylenie standardowe między wynikami uzyskanymi z badań terenowych i rezultatami obliczeń modelowych poziomu dźwięku w punktach pomiarowych. Aby stwierdzić zgodność wyników, musi być spełniony warunek równoważności metod pomiarowych i obliczeniowych: n 1 R ( L ) 2 Aobli L Azmi 2,5 db n 1 i 1 gdzie: n liczba pomiarów porównawczych, L Azmi zmierzona wartość wskaźnika hałasu, db, L Aobli obliczona dla tych samych warunków wartość wskaźnika hałasu, db. Wartość współczynnika R w przedmiotowym przypadku wynosi 0,8 db, co świadczy o poprawności przyjętego modelu obliczeniowego. Pamiętać należy o fakcie, że zarówno wartości zmierzone jak i obliczone obarczone są niepewnościami, które mają wpływ na wartość różnicy między tymi parametrami. 4. Wynikowe zestawienia tabelaryczne i wykresy Tabela 4.1. Liczba lokali mieszkalnych i osób zamieszkujących lokale mieszkalne narażonych na hałas oceniany wskaźnikiem L DWN Poziom hałasu Liczba lokali mieszkalnych Liczba osób > 75 db 0 0 70-75 db 110 377 65-70 db 508 1466 60-65 db 187 597 55-60 db 357 1099 18

Wykres 4.1. Liczba lokali mieszkalnych i osób narażonych na hałas drogowy oceniany wskaźnikiem L DWN w przedziałach co 5 db Hałas oceniany wskaźnikiem Ldwn 2000 1500 1000 500 0 > 75 db 70-75 db 65-70 db 60-65 db 55-60 db Liczba mieszkań Liczba mieszkańców Tabela 4.2. Liczba lokali mieszkalnych i osób zamieszkujących lokale mieszkalne narażonych na hałas oceniany wskaźnikiem L N Poziom hałasu Liczba lokali mieszkalnych Liczba osób > 70 db 0 0 65-70 db 0 0 60-65 db 335 935 55-60 db 292 933 50-55 db 200 643 Wykres 4.2. Liczba lokali mieszkalnych i osób narażonych na hałas drogowy oceniany wskaźnikiem L N w przedziałach co 5 db Hałas oceniany wskaźnikiem Ln 1000 800 600 400 200 0 > 70 db 65-70 db 60-65 db 55-60 db 50-55 db Liczba mieszkań Liczba mieszkańców 19

Tabela 4.3. Powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem L DWN Poziom hałasu Powierzchnia obszarów, km 2 > 75 db 0 70-75 db 0,07201 65-70 db 0,17973 60-65 db 0,29510 55-60 db 0,57393 Tabela 4.4. Powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem L N Poziom hałasu Powierzchnia obszarów, km 2 >70 db 0 65-70 db 0,00006 60-65 db 0,09823 55-60 db 0,19355 50-55 db 0,31427 Wykres 4.3. Rozkład powierzchni obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem L DWN oraz L N w przedziałach co 5 db 0,70000 0,60000 0,50000 powierzchnia, km 2 0,40000 0,30000 0,20000 0,10000 0,00000 > 75 db 70-75 db 65-70 db 60-65 db 55-60 db 50-55 db powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem Ldwn powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem Ln Powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas obejmuje zarówno tereny, dla których określone są dopuszczalne poziomu hałasu, jak i pozostałe tereny nie klasyfikowane jako tereny chronione akustycznie. 5. Zakres danych części graficznej 5.1 Mapa emisyjna hałasu drogowego Mapę emisyjną hałasu drogowego przedstawiono w formie mapy akustycznej w skali 1:10 000 prezentującej hałas emitowany z głównych szlaków komunikacyjnych na obszarze miasta Szczecinek. 5.2 Mapa imisyjna hałasu drogowego Mapę imisyjną hałasu drogowego przedstawiono w formie mapy stanu akustycznego środowiska w skali 1:10 000, kształtowanego przez hałas emitowany z głównych szlaków komunikacyjnych na obszarze miasta Szczecinek. Obszary równego poziomu dźwięku oznaczono kolorami zgodnie z wymaganiami normy PN-ISO 1996-2:1999. 20

5.3 Mapa wrażliwości hałasowej obszarów Mapę wrażliwości hałasowej obszarów przedstawiono w formie mapy akustycznej w skali 1:10 000, obrazującej rozkład dopuszczalnych poziomów hałasu na obszarze miasta Szczecinek, w zależności od sposobu zagospodarowania terenu i jego funkcji, z odniesieniem do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. 5.4 Mapa terenów zagrożonych hałasem Mapę terenów zagrożonych hałasem przedstawiono w formie mapy akustycznej w skali 1:10 000, obrazującej izolinie i obszary przekroczeń dopuszczalnych wartości wskaźników L DWN oraz L N w otoczeniu głównych szlaków komunikacyjnych w Szczecinku. Na mapie ujęto przekroczenia dopuszczalnych poziomów dźwięku w przedziałach przekroczeń: a. 0-5 db, b. 5-10 db, c. 10-15 db, d. 15-20 db, e. powyżej 20 db. 6. Podsumowanie i wnioski Klimat akustyczny miasta Szczecinek w otoczeniu dróg krajowych oceniony został na podstawie badań i modelowania hałasu drogowego. Szczegółowe informacje o stanie akustycznym obszaru, na którym stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych wartości poziomów hałasu w środowisku przedstawiono w tabelach 6.1 i 6.2. Ocena stanu warunków akustycznych określona została w oparciu o wskaźniki długookresowe: L DWN (długookresowy średni poziom dźwięku wyznaczany w ciągu wszystkich dób w roku) i L N (długookresowy średni poziom dźwięku wyznaczany w ciągu wszystkich pór nocy w roku). Tabela 6.1 Stan warunków akustycznych środowiska w otoczeniu głównych ciągów komunikacyjnych w Szczecinku oceniany wskaźnikiem L DWN Informacje identyfikujące obszar miasta Szczecinek w otoczeniu głównych ciągów komunikacyjnych, na których stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej wartości poziomów hałasu Powierzchnia obszarów zagrożonych (km 2 ) Liczba lokali mieszkalnych Liczba zagrożonych mieszkańców Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej wskaźnik L DWN do 5 db > 5 10 db > 10 15 db > 15 20 db > 20 db Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły 0,0565 0,0465 0,0158 0,0012 0 189 489 152 10 0 593 1392 479 24 0 0 5 0 0 0 1 1 1 0 0 21

Powierzchnia terenów zagrożonych ponadnormatywnym hałasem, ocenianym wskaźnikiem L DWN, wynosi 0,12 km 2. Obszar ten jest zamieszkały przez prawie 2,5 tys. mieszkańców, zajmujących 840 lokali mieszkalnych, w tym 500 mieszkańców i 160 lokali mieszkalnych znajduje się na obszarze, na którym występują przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu powyżej przedziału 10 20 db. Przedział ten charakteryzuje stan klimatu akustycznego określany jako stan zły. Na terenach zagrożonych wysokim poziomem hałasu, zidentyfikowano 5 budynków szkolnoprzedszkolnych oraz 3 budynki służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej. Tabela 6.2 Stan warunków akustycznych środowiska w otoczeniu głównych ciągów komunikacyjnych w Szczecinku oceniany wskaźnikiem L N Informacje identyfikujące obszar miasta Szczecinek w otoczeniu głównych ciągów komunikacyjnych, na których stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej wartości poziomów hałasu Powierzchnia obszarów zagrożonych (km 2 ) Liczba lokali mieszkalnych Liczba zagrożonych mieszkańców Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej wskaźnik L N do 5 db > 5 10 db > 10 15 db > 15 20 db > 20 db Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły 0,0566 0,0394 0,0118 0 0 200 292 335 0 0 643 933 935 0 0 4 0 1 0 0 2 1 0 0 0 Powierzchnia terenów zagrożonych ponadnormatywnym hałasem ocenianym wskaźnikiem L N wynosi 0,1 km 2. W porze nocnej zagrożonych jest 2 511 mieszkańców, zajmujących 827 lokali mieszkalnych. Na terenach tych zidentyfikowano pięć budynków szkolno-przedszkolnych i 3 obiekty służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej. Stan klimatu akustycznego w otoczeniu drogi krajowej nr 11 i 20 w Szczecinku należy określić jako niezadowalający. W niesprzyjających warunkach akustycznych mieszka 2,5 tys. mieszkańców, co stanowi prawie 6,5 % całej ludności miasta. Nie stwierdzono obszarów, na których występują przekroczenia poziomów hałasu powyżej 20 db. W celu poprawnego wykorzystania niniejszego opracowania zaleca się uwzględnienie wyników analiz akustycznych dla obszarów zagrożonych ponadnormatywnym hałasem w dokumentach strategicznych tworzonych na różnych szczeblach podziału administracyjnego (województwo, powiat, gmina i miasto), szczególnie w programach ochrony środowiska, strategiach rozwoju i miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Należy również zwrócić uwagę, iż zgodnie z przepisami ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) art. 119 ust. 1 dla terenów, na których poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny, tworzy się programy ochrony środowiska przed hałasem, których celem jest dostosowanie poziomu hałasu do dopuszczalnego. Zatem zasadne jest opracowanie takiego programu, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 roku w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U. Nr 179, poz. 1498). 22

W Dyrektywie 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 roku odnoszącej się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku nie jest ujęty problem zagrożenia ludności zamieszkującej miasta o liczbie mieszkańców poniżej 100 000. Tak więc powinien zostać on uwzględniony w dokumentach strategicznych dla kraju, takich jak polityka ekologiczna państwa czy też strategia zrównoważonego rozwoju Polski. 23