UCHWAŁA NR 48/16 RADY MIEJSKIEJ W STRZEGOMIU z dnia 23 maja 2016 r. w sprawie przyjęcia "Programu profilaktyki próchnicy i chorób jamy ustnej u dzieci ze szkół podstawowych w gminie Strzegom". Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 5, art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r., poz. 446), art.7 ust. 1 pkt 1, art. 48 ust. 1, 3 pkt 2 i ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 581 z późn. zm.) uchwala się, co następuje: 1. Przyjmuje się " Program profilaktyki próchnicy i chorób jamy ustnej u dzieci ze szkół podstawowych w gminie Strzegom" stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 3. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Strzegomia. 4. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodniczący Rady Miejskiej w Strzegomiu Tomasz Marczak Id: CD902700-6A59-47ED-B11D-7C17DF3DECB3. Uchwalony Strona 1
Załącznik do Uchwały Nr 48/16 Rady Miejskiej w Strzegomiu z dnia 23 maja 2016 r. PROGRAM PROFILAKTYKI PRÓCHNICY I CHORÓB JAMY USTNEJ U DZIECI ZE SZKÓŁ PODSTAWOWYCH W GMINIE STRZEGOM Okres realizacji Programu : wrzesień- grudzień 2016 r. Autor programu: Gmina Strzegom Rynek 38 58-150 Strzegom I. Opis problemu zdrowotnego Choroba próchnicowa zębów uważana jest za chorobę społeczną. W Polsce z powodu próchnicy zębów i przyzębia cierpi około 90% dzieci w wieku szkolnym. Zgodnie z definicją WHO próchnica to proces patologiczny, pochodzenia wewnątrzustrojowego, prowadzący do odwapnienia i rozpadu twardych tkanek zęba. Za rozwój próchnicy odpowiedzialne są bakterie próchniczotwórcze, które rozkładają cukry obecne w produktach żywnościowych, wytwarzając kwasy, które niszczą szkliwo zębów. Po pewnym czasie osłabione szkliwo zęba rozpada się i powstaje ubytek zęba. Próchnica to choroba zębów, która szybko i skutecznie je niszczy. Stany patologiczne zębów i jamy ustnej, o ile nie są leczone mogą być przyczyną wielu groźnych chorób ogólnoustrojowych, takich jak cukrzyca czy zapalenie mięśnia sercowego. Przyczyna próchnicy to najczęściej brak higieny jamy ustnej. Dlatego też profilaktyka próchnicy zębów powinna obejmować działania edukacyjne, których celem jest przede wszystkim wykształcenie nawyku mycia zębów po każdym posiłku lub co najmniej dwa razy dziennie oraz regularne wizyty u stomatologa. Zapobieganie próchnicy to przeciwdziałanie chorobom związanym nie tylko z jamą ustną. Warszawski Uniwersytet Medyczny na zlecenie Ministerstwa Zdrowia realizował program Monitorowanie stanu zdrowia jamy ustnej w populacji polskiej w latach 2010-2012. Z opublikowanych raportów wynika, że główną przyczyną problemów zdrowotnych dzieci jest brak zaangażowania rodziców w kreowaniu prozdrowotnych wzorców zachowań oraz brak lub sporadyczne wizyty z dziećmi u stomatologa. Dostępność świadczeń stomatologicznych gwarantowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia jest ograniczona, a korzystanie z usług stomatologicznych w niepublicznych gabinetach jest odpłatne i stanowi barierę dla wielu rodzin o niskim statusie materialnym. Próchnica zębów jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych schorzeń cywilizacyjnych. Według Światowej Organizacji Zdrowia szacuje się, że dotyczyć ona może 60-90 % populacji dzieci i młodzieży w wieku szkolnym. Próchnica jest chorobą pojawiającą się w zębach mlecznych w pierwszym roku życia dziecka. Między 2 a 3 rokiem życia występuje już u 35-50% dzieci, między 3 a 4 r. ż. próchnica występuje u 56-60 % dzieci, a w wieku 6-7 lat prawie u 100 % dzieci. Na podstawie ostatnich badań epidemiologicznych stwierdza się, iż blisko 90 % dzieci 12 letnich w Polsce ma próchnicę. Pomiędzy 5 a 12 r. ż. aż 89,3 % dzieci miało przynajmniej jeden ząb szósty dotknięty próchnicą. Z analiz i rozmów z dyrektorami przedszkoli i szkół oraz lekarzami stomatologami w Gminie Strzegom wynika, że w zakresie opieki stomatologicznej występują podstawowe problemy typowe dla populacji ogólnopolskiej. Badanie przesiewowe prowadzone przez jeden z gabinetów stomatologicznych potwierdziło, że również w Gminie Strzegom około 90% przebadanych dzieci wskazywało na zagrożenie próchnicą lub innymi patologiami jamy ustnej. Na zalecenia dotyczące leczenia stomatologicznego zaordynowanego podczas Id: CD902700-6A59-47ED-B11D-7C17DF3DECB3. Uchwalony Strona 1
przeglądu jamy ustnej reagowało około 10-15 % opiekunów dzieci. Realizacja programu szczególnie w zakresie prowadzenia akcji edukacyjnych oraz profilaktycznych jest w Gminie Strzegom całkowicie uzasadniona. II. Cele programu: 1. Cel główny : Eliminacja próchnicy u dzieci szkolnych poprzez zintensyfikowanie działań profilaktycznych i upowszechnianie ich stosowania wśród uczniów i rodziców ze szkół podstawowych w gminie Strzegom / szkoły podstawowe Nr 2, 3 i 4, szkoły podstawowe w Jaroszowie, Stanowicach, Olszanach, Kostrzy, Rogoźnicy, Goczałkowie/. 2. Cele szczegółowe: a) Rzetelne i skuteczne informowanie mieszkańców o realizowanym programie. b) Zwiększenie świadomości rodziców o konieczności prowadzenia działań profilaktycznych, w tym możliwości korzystania ze świadczeń stomatologicznych przysługujących dzieciom w ramach NFZ oraz obalenie stereotypów o niezasadnym leczeniu zębów mlecznych. b) Eliminowanie wśród dzieci obawy przed wizytą u stomatologa poprzez przeprowadzanie wizyt adaptacyjnych i badań profilaktycznych w grupach. c) Ocena stanu zdrowia jamy ustnej u jak największej liczby dzieci w celu kwalifikacji do dalszego leczenia oraz kontynuacji programu w latach następnych w oparciu o rzetelne dane dotyczące rozprzestrzeniania problemu próchnicy u dzieci w Gminie Strzegom. 3. Oczekiwane efekty: a) Wzrost świadomości rodziców i dzieci o konieczności prawidłowej higieny jamy ustnej i wizyt kontrolnych u stomatologa. b) Zmiana nawyków żywieniowych wskutek zwiększenia świadomości rodziców o wpływie nieprawidłowego odżywiania na powstawanie próchnicy. c) Zmniejszenie w przyszłości kosztów leczenia stomatologicznego. 4. Mierniki efektywności odpowiadające celom programu: a) liczba rodziców na spotkaniach w szkołach, na których poruszane będą sprawy zdrowego odżywiania dzieci w stosunku do założonej populacji dorosłych uczestników programu, b) liczba dzieci biorąca udział w programie w stosunku do populacji, d) liczba dzieci, którym udzielono poszczególnych świadczeń, e) liczba poszczególnych świadczeń zdrowotnych udzielonych w ramach programu, f) stan uzębienia pod kątem progresji próchnicy u dzieci objętych programem sprawdzony na wizycie kontrolnej po roku od zakończenia programu,. g) stan wiedzy dzieci i rodziców na temat higieny jamy ustnej przed i po uczestnictwie w programie na podstawie przeprowadzonych ankiet wśród rodziców. III. Adresaci programu ( populacja programu) 1. Oszacowanie populacji: Adresatami programu są dzieci w wieku od 7 do 9 lat nie korzystające w ostatnim czasie z tych samych świadczeń refundowanych przez NFZ oraz ich rodzice. Dzieci te muszą posiadać pisemną zgodę rodziców / prawnych opiekunów/ na udział w programie. Na terenie Gminy Strzegom zamieszkuje około 750 dzieci z roczników 2007-2009. Szacuje się, że programem może być objętych, ze względu na ograniczenia finansowe oraz fakt korzystania wcześniej z opieki stomatologicznej refundowanej przez NFZ, około 60% uczniów. Szacuje się, że w działaniach edukacyjnych programu uczestniczyć będzie około 500 rodziców. Dla zakwalifikowanych dzieci udział w programie jest bezpłatny. Id: CD902700-6A59-47ED-B11D-7C17DF3DECB3. Uchwalony Strona 2
2. Program będzie rozpropagowany na terenie szkół podstawowych w Gminie Strzegom w trakcie spotkań z rodzicami oraz za pośrednictwem ulotek dla rodziców, ogłoszeń w kościołach parafialnych i lokalnych mediów takich jak: gazeta Gminne Wiadomości Strzegom, strony internetowe www.strzegom.pl, www.strzegomiak.pl. Wymienione wyżej formy komunikacji z mieszkańcami są najbardziej skuteczne na terenie Gminy Strzegom. 3. Udział w programie jest dobrowolny Do programu ze względu na ograniczenia finansowe kwalifikowane będą dzieci według kolejności zgłoszeń. Lista zakwalifikowanych dzieci będzie weryfikowana na bieżąco biorąc pod uwagę stopień wykorzystania środków finansowych. Na dzień planowania programu nie można dokładnie zaplanować ilości zabiegów, ponieważ ich ilość i rodzaj wynikać będzie z profilaktycznego badania jamy ustnej i zaplanowanego dla dziecka działania profilaktycznego. IV. Organizacja programu Realizacja programu rozpocznie się dwutorowo: poprzez promocję programu w lokalnych mediach i na spotkaniach z rodzicami w szkołach. Jednocześnie zostanie ogłoszony konkurs ofert na realizację programu dla: a) uczniów Szkoły Podstawowej Nr 3, Szkoły Podstawowej Nr 4 w Strzegomiu, Szkoły Podstawowej w Olszanach, Szkoły Podstawowej w Stanowicach, Szkoły Podstawowej w Kostrzy b) uczniów Szkoły Podstawowej Nr 2 w Strzegomiu, Szkoły Podstawowej w Jaroszowie, Szkoły Podstawowej w Goczałkowie, Szkoły Podstawowej w Rogoźnicy. Wyłoniony realizator, bądź realizatorzy programu.zostaną zobowiązani do tego, aby zapewnić zasoby kadrowe i rzeczowe niezbędne do realizacji powierzonego zadania zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Partnerami w realizacji programu będą szkoły podstawowe gminy Strzegom, w których odbywać się będą spotkania informacyjne, promocyjne i z edukacji zdrowotnej. Również szkoły pomogą w uzyskaniu pisemnej zgody rodziców na uczestnictwo dzieci w programie. Po uzyskaniu zgody rodziców odbędą się pierwsze wizyty w gabinecie stomatologicznym podmiotu, który wygrał konkurs. Przy pierwszych wizytach grupowych w gabinecie za zgodą rodziców, dzieciom towarzyszyć będą nauczyciele/wychowawcy szkół. W trakcie pierwszej wizyty w gabinecie odbędzie się pierwsze badanie stomatologiczne z oceną stanu uzębienia, przygotowanie diagramu uzębienia i informacji dla rodziców o zaplanowanym leczeniu. Jednocześnie w szkołach odbywać się będą spotkania z rodzicami na temat zagrożeń związanych z próchnicą zębów oraz chorobami jamy ustnej, ich powikłaniach, odpowiedniej diety dla dzieci, oraz pogadanki i instruktaż dla dzieci związany z prawidłowym szczotkowaniem zębów i higieną jamy ustnej a także fluoryzacja. Planowane interwencje w gabinecie stomatologicznym obejmować będą wykonywanie zabiegów indywidualnych wynikających z przeprowadzonego badania stomatologicznego- lakowanie, lakierowanie, usuwanie płytki bakteryjnej lub złogów nazębnych. Zabiegi te będą wykonywane w pierwszej kolejności u dzieci, u których zabieg ten nie był wykonany w ramach świadczeń finansowanych przez NFZ. Działania programu uzupełniają świadczenia zdrowotne dostępne w ramach NFZ. V. Koszty 1. Planowane koszty całkowite realizacji programu w 2016 r. - 40 000 złotych 2. Źródła finansowania - środki w wysokości 40 000 złotych zostały zabezpieczone w Budżecie Gminy Strzegom na 2016 rok. 3. Program profilaktyki próchnicy realizowany będzie w Gminie Strzegom po raz pierwszy i wynika z rzeczywistej potrzeby ustalonej podczas badań przesiewowych oraz konsultacji społecznych. VI. Monitorowanie i ewaluacja 1. Ocena zgłaszalności do programu 2. Ocena jakości świadczeń w programie ( każdy rodzic dziecka uczestniczącego w programie poproszony zostanie o wypełnienie ankiety dotyczącej jakości i efektywności świadczonych usług. 3. Ocena efektywności programu; - liczba dzieci biorąca udział w programie w stosunku do populacji Id: CD902700-6A59-47ED-B11D-7C17DF3DECB3. Uchwalony Strona 3
- liczba rodziców biorących udział w spotkaniach na temat przeciwdziałania próchnicy u dzieci - liczba dzieci, u których wykonane będą poszczególne zabiegi - % wykorzystania przyznanych środków na realizację programu VII. Okres realizacji programu wrzesień 2016 rok- grudzień 2016 rok, z możliwością kontynuowania w latach następnych. W kolejnych latach do programu zapraszane będą kolejne osoby wchodzące w wiek kwalifikujący je do wzięcia udziału w przedsięwzięciu. Program opracowano na podstawie: 1. Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.) 2. Uchwały Nr 90/2007 Rady Ministrów z dnia 15 maja 2007r. w sprawie Narodowego Programu Zdrowia na lata 2007-2015. 3. Opinii Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 38/2016 z dnia 11 marca 2016 r. o projekcie programu polityki zdrowotnej pn. " Programu profilaktyki próchnicy i chorób jamy ustnej u dzieci ze szkół podstawowych w gminie Strzegom" 4. "Programu profilaktyki stomatologicznej dla dzieci uczęszczających do szkół podstawowych na terenie Gminy Świdnica " - załącznik do uchwały nr XIII/89/2015 Rady Gminy Świdnica z dnia 10 września 2015 r. 2. Portalu abczdrowie.pl 3. Profilaktyka próchnicy Weronika Buczkowska, Ewelina Staniol 2013 r. 4. Programów profilaktyki stomatologicznej w gminach - internet Id: CD902700-6A59-47ED-B11D-7C17DF3DECB3. Uchwalony Strona 4
UZASADNIENIE do uchwały Nr 48/16.Rady Miejskiej w Strzegomiu z dnia 23 maja 2016 r.w sprawie: przyjęcia "Programu profilaktyki próchnicy i chorób jamy ustnej u dzieci ze szkół podstawowych w gminie Strzegom". Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt. 1 do zadań własnych gminy w zakresie zapewnienia równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej należy w szczególności opracowanie i realizacja oraz ocena efektów programów polityki zdrowotnej wynikających z rozpoznanych potrzeb zdrowotnych i stanu zdrowia mieszkańców. Przedstawiony w uchwale program odnosi się do istotnego i dobrze zdefiniowanego w Polsce problemu zdrowotnego, jakim jest występowanie próchnicy wśród dzieci w wieku szkolnym. Projekt programu został pozytywnie zaopiniowany przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji w Warszawie. Gmina Strzegom na realizację programu przeznaczyła w budżecie kwotę 40 tysięcy złotych. Biorąc pod uwagę powyższe podjęcie uchwały jest uzasadnione. Id: CD902700-6A59-47ED-B11D-7C17DF3DECB3. Uchwalony Strona 1