Załącznik do Uchwały Nr V/22/2015 Rady Miejskiej w Różanie z dnia 26 stycznia 2015 r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH na 2015 rok Jednym z istotnych problemów społecznych jakie występują w naszym kraju są problemy związane z alkoholem. Wynika to z rozmiarów szkód jakie niesie za sobą spożywanie alkoholu w tym: znaczących szkód zdrowotnych, społecznych oraz ekonomicznych. Populacja osób pijących ryzykownie i szkodliwie szacowana jest w Polsce na 2,5 miliona nawet do 4 milionów. Według Światowej Organizacji Zdrowia alkohol znajduje się na trzecim miejscu wśród kilkudziesięciu przebadanych czynników ryzyka dla zdrowia populacji (po nadciśnieniu tętniczym i nikotynie), a ponad 60 rodzajów chorób i urazów wiąże się z jego spożywaniem. Rozwiązywanie problemów alkoholowych i szkód z nimi związanych nie może mieć charakteru jednorazowej, choćby dynamicznej kampanii. Musi być stałym elementem funkcjonowania nowoczesnego państwa na różnych poziomach, poczynając od parlamentu, poprzez administrację rządową na szczeblu wojewódzkim, a także na tym poziomie, który jest fundamentem życia społecznego, a więc samorządów gminnych. Podstawą prawną do działań w tym zakresie jest ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2012 r. poz. 1356 ze zm.), która zobowiązuje samorząd gminny do podejmowania działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu. Zgodnie z zapisami art.4 1 ust.1 ustawy zadania te obejmują: 1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu. 2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie. 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjno-edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania 1
dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczowychowawczych i socjoterapeutycznych. 4. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych. 5. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art.13 1 i 15 ustawy oraz występowania przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego. 6. Wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie centrów integracji społecznej. Działania te są realizowane w postaci Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, stanowiącego część Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Różan na lata 2008 2020. PROBLEMY, CELE GŁÓWNE I CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU Problem I: Szkody społeczne i zdrowotne wynikające ze spożywania alkoholu. Cel główny: Ograniczenie szkód społecznych i zdrowotnych wynikających ze spożywania alkoholu. Cele szczegółowe: 1. Zwiększenie wiedzy społeczeństwa lokalnego na temat ryzyka szkód społecznych i zdrowotnych wynikających z różnych wzorów spożywania alkoholu, - prowadzenie edukacji publicznej nt. działania alkoholu na organizm człowieka (kampanie, ulotki), - organizowanie szkoleń dla osób zajmujących się tematyką uzależnień. 2. Zwiększenie wiedzy społeczeństwa na temat możliwości przeciwdziałania zjawisku wynikającemu ze spożywania alkoholu, sposobów reagowania i uzyskania pomocy oraz wzmacnianie postaw abstynenckich wśród mieszkańców, - upowszechnianie informacji nt. bazy pomocowej dla osób uzależnionych i ich rodzin, - finansowanie Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, w tym: - za udział w posiedzeniu Komisji, członkom przysługuje wynagrodzenie w wysokości 150 zł., posiedzenia Komisji odbywają się przynajmniej raz w miesiącu, - dla członków Komisji biorących udział w szkoleniach i konferencjach przysługuje zwrot kosztów podróży, - wyposażenie w materiały biurowe niezbędne do pracy Komisji, - finansowanie Punktu Konsultacyjnego dla osób uzależnionych i ich rodzin, 2
- dofinansowanie działań o charakterze profilaktycznym. 3. Poprawa funkcjonowania osób uzależnionych poprzez zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej, - wspieranie działalności środowisk abstynęckich, - dofinansowanie kosztów dojazdu na terapię, - finansowanie warsztatów terapeutycznych dla trzeźwiejących alkoholików i ich rodzin, - wspieranie działalności placówek lecznictwa odwykowego. 4. Ograniczenie zjawiska naruszania prawa związanego ze spożywaniem alkoholu w tym: zakłócania porządku publicznego, sprzedaży alkoholu nieletnim, - organizowanie i finansowanie szkoleń dla sprzedawców napojów alkoholowych, - przeprowadzanie kontroli punktów sprzedaży napojów alkoholowych. 5. Ograniczenie fizycznej dostępności do alkoholu, - nie zwiększanie ustalonej liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych na terenie Gminy. Problem II: Problemy rodzinne związane z alkoholem, w tym zjawisko przemocy w rodzinie. Cel główny: Ograniczenie problemów rodzinnych związanych z alkoholem w tym zjawiska przemocy w rodzinie. Cele szczegółowe: 1. Zwiększenie świadomości, dostępności oraz jakości oferowanej pomocy dla osób współuzależnionych, DDA, osób doświadczających przemocy w związku z problemem alkoholowym, - prowadzenie edukacji społecznej nt. zjawiska przemocy w rodzinie ( kampanie, plakaty, ulotki), - finansowanie szkoleń dla osób pracujących w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie i rozwiązywania problemów alkoholowych, - finansowanie warsztatów terapeutycznych dla osób współuzależnionych i DDA. 2. Zwiększenie dostępności pomocy dzieciom z rodzin niewydolnych wychowawczo, dotkniętych problemem alkoholowym i przemocą. - finansowanie Świetlicy opiekuńczo-wychowawczej, - finansowanie wypoczynku letniego, - finansowanie szkoleń i kursów specjalistycznych w zakresie pracy z dziećmi z rodzin z problemem alkoholowym, - finansowanie zajęć promujących zdrowy styl życia i rozwijających zainteresowania. Problem III: Zjawisko spożywania alkoholu przez dzieci i młodzież. Cel główny: Ograniczenie zjawiska spożywania alkoholu przez dzieci i młodzież. 3
Cele szczegółowe: 1. Zmiana i wzmocnienie zasad społecznych oraz postaw osób dorosłych sprzeciwiających się piciu alkoholu przez dzieci i młodzież, - edukacja osób dorosłych w zakresie szkód wynikających z nadużywania alkoholu przez młodzież, - organizowanie i finansowanie szkoleń dla sprzedawców napojów alkoholowych nt. postaw oraz egzekwowania prawa wobec nieletnich chcących kupić alkohol. 2. Zwiększenie kompetencji wychowawczych i zawodowych rodziców, pracowników oświaty oraz osób pracujących w obszarze profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, - organizowanie i finansowanie szkoleń, seminariów, warsztatów, konferencji dla rodziców, pracowników oświaty oraz osób pracujących w obszarze profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, - zakup materiałów edukacyjnych pomocnych w promowaniu zdrowego stylu życia. 3. Zmniejszenie liczby młodzieży spożywającej alkohol, - realizacja działań profilaktycznych w obszarze profilaktyki uniwersalnej, kierowanej do dzieci, młodzieży, rodziców, nauczycieli i osób pracujących z nieletnimi, - realizacja programów profilaktycznych w zakresie profilaktyki selektywnej i wskazującej kierowanych do grup podwyższonego i wysokiego ryzyka oraz młodych ludzi eksperymentujących z alkoholem, - wdrażanie i upowszechnianie rekomendowanych programów profilaktycznych skierowanych do dzieci, młodzieży i dorosłych, - dofinansowanie działań profilaktycznych promujących zdrowy styl życia, - prowadzenie kontroli punktów sprzedaży napojów alkoholowych. Uwzględnia się finansowanie realizacji innych zadań niż zapisane w programie, w zależności od zaistniałych potrzeb. Głównym koordynatorem i realizatorem Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jest Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Instytucjami i organizacjami wspomagającymi realizację Programu są: 1. Ośrodek Pomocy Społecznej 2. Policja 3. Punkt Konsultacyjny dla osób uzależnionych i ich rodzin 4. Sąd Rejonowy 5. Przedszkole Samorządowe 6. Publiczna Szkoła Podstawowa 7. Publiczne Gimnazjum 8. Zespół Szkół 4
9. Ośrodki Leczenia Uzależnień 10. Świetlica opiekuńczo-wychowawcza 11. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 12. Grupy samopomocowe: AA, Al.-Anon, DDA 13. Stowarzyszenie Aktywnych Pań w Załuziu 14. Stowarzyszenie Opiekunów Osób Niepełnosprawnych cafe-mama- klub 15. Gminny Zespół Interdyscyplinarny 16. Poradnie Leczenia Uzależnień. Źródłem finansowania działań wynikających z Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2015 rok są dochody uzyskane z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. 5