Czy można policzyć bobry? Wojciech Misiukiewicz
W chwili obecnej brak jest dokładnych danych na temat liczebności populacji bobra europejskiego w kraju. Nie prowadzi się również monitoringu rozwoju populacji tego gatunku.
Zgodnie z art. 56a ustawy z dnia 13 lipca 2012 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm), regionalny dyrektor ochrony środowiska może zezwolić na czynności podlegające zakazom określonym w art. 52 ust.1 (w tym zakaz zabijania) na obszarze swojego działania, na czas określony, nie dłuższy niż 5 lat, w drodze aktu prawa miejscowego w formie zarządzenia, m.in. w stosunku do bobra europejskiego.
Rozważne wydawanie zarządzeń związanych z redukcją zwierząt jest możliwe jedynie w przypadku posiadania informacji dotyczących rozmieszczenia ich stanowisk oraz wielkości wyrządzanych przez nie szkód. Dlatego też na przestrzeni ostatnich lat, regionalnie prowadzone były inwentaryzacje stanowisk bobrowych. Jednakże zastosowane metodyki, jak i terminy prowadzonych inwentaryzacji bywały różne. Brak jednolitej metody oceny liczebności i stanu populacji, jako środka niezbędnego do wdrożenia nowego narzędzia prawnego, może wpłynąć na nieprawidłową ocenę liczebności bobrów, a tym samym na błędne decyzje związane z zarządzaniem populacją.
Janiszewski i Misiukiewicz, 2010 ekspertyza na zlecenie GDOŚ w Warszawie pt.: Strategia gospodarowania populacją bobra europejskiego (Castor fiber) w Polsce Do analizy wykorzystano wyłącznie materiały nadesłane przez Regionalne Dyrekcje Ochrony Środowiska. Niestety nie wszystkie Dyrekcje przesłały pełne dane, co uniemożliwiło ich analizę, zgodnie z zakładaną przez autorów opracowania metodyką.
Szacunkowa liczba stanowisk bobrowych w poszczególnych województwach, opracowana na podstawie danych RDOŚ
Liczebność bobra europejskiego w Polsce, z podziałem na województwa (GUS, dane Ministerstwa Środowiska oraz GDOŚ). Województwo 2006 2007 2008 2009 2010 dolnośląskie 800 1 000 1 100 1 250 1 450 kujawsko-pomorskie 2 050 2 255 4 000 4 600 4 600 lubelskie 2 650 3 200 5 200 6 000 6 700 lubuskie 3 800 4 200 5 100 4 200 4 000 łódzkie 450 520 754 1 020 1 500 małopolskie 1 000 1 500 2 000 3 000 3 600 mazowieckie 3 800 3 900 3 900 3 900 3 900 opolskie 110 150 200 260 340 podkarpackie 4 100 4 350 5 600 6 460 7 030 podlaskie 14 000 14 300 15 000 15 000 15 000 pomorskie 1 200 1 625 340 1 420 1 500 śląskie 110 796 210 225 250 świętokrzyskie 4 200 3 000 3 200 3 700 4 000 warmińsko-mazurskie 5 000 5 500 6 000 7 000 7 000 wielkopolskie 3 900* 3 900* 3 900 3 800 5 075 zachodniopomorskie 1 870 1 138 2 343 2 419 3 048 Razem dla Polski 49 040 51 334 58 847 64 254 68 993 * dane pochodzą z 2003 roku
Żurowski i Kasperczyk, 1986 Charakterystyka populacji bobra europejskiego na Pojezierzu Suwalskim na jednym stanowisku średnia liczba bobrów odławianych i obserwowanych podczas odłowu wyniosła 3,7 szt.
Wirgiliusz Żurowski 1987 Inwentaryzacja bobrów - należy liczyć wyłącznie czynne stanowiska a nie poszczególne osobniki, - należy przyjąć, że czynne stanowisko zasiedlają 4 osobniki, - termin inwentaryzacji połowa października do połowy grudnia
Obecnie inwentaryzacje prowadzone są w różnych terminach, np.: - latem (Aulak, 2000) - wczesną jesienią z terminem zakończenia prac w październiku (RDOŚ, 2012) - wiosna jesień (Miszczuk i Oglęcki, 2004) Nadal liczone są zwierzęta a nie stanowiska (Graczyk, 1993; Miszczuk i Oglęcki, 2004; Bereszyński i Homan, 2007)
Inwentaryzacja w Wigierskim Parku Narodowym. Aulak (2000) stwierdza, iż w latach 1993-97 w WPN występowały 532 bobry Inwentaryzacja prowadzona przez służby terenowe WPN w tym samym okresie wykazuje 250 bobrów
Biebrzański Park Narodowy: ZO PZŁ w Suwałkach 500 osobników, Plan Zadań Ochronnych dla obszaru Natura 2000 Dolina Biebrzy PLH200008 700 osobników, Biebrzański Park Narodowy 1 700 osobników.
Kamera termowizyjna ThermoProTM TP8 Podstawowe parametry techniczne kamery termowizyjnej ThermoProTM TP8 z niechłodzoną matrycę mikrobolometryczną 384x288 pikseli: - Czułość termiczna kamery: 0,08 C w 30 C - Zakres pomiarowy -20..+800 C (opcjonalnie od -40 C oraz do 2000 C). - Dokładność pomiaru ±1 C / ±1%. - Ostrość regulowana automatycznie, zoom elektroniczny od 1x do 10x płynny. - dotykowy wyświetlacz LCD o rozdzielczości 640x480 oraz wizjer typu OLED - Karta pamięci SD (2GB), na której można rejestrować pojedyncze obrazy oraz sekwencje video - W ThermoProTM TP8 zintegrowano aparat cyfrowy o rozdzielczości 1280x1024, do każdego zarejestrowanego obrazu można dołączyć komentarz głosowy (komunikacja Bluetooth). - Wyjście video VGA/PAL/NTSC - Interfejs komunikacyjne USB 2.0/RS232 - Funkcja inteligentnego automatycznego rozpoznawania głosu. - Obudowa wykonana z stopu aluminium z magnezem - Magnalium. - Zasilanie z akumulatorków litowo-jonowych. - Oprogramowanie do analizy termicznej i tworzenia raportów. - Wymienne obiektywy: teleobiektyw - 100mm oraz szerokokątny - 16mm.
Żeremie zasiedlone
Żeremie niezasiedlone
Rozmieszczenie żeremi w środowisku śródpolnym Leszczewa (O.O. Krzywe Wigierskiego PN)
W przypadku bobra europejskiego dł. linii brzegowej zajmowanego cieku się od 500 m do 2 km, a nawet do 4 km (Dzięciołowski, 1996; Żurowski, 1987). Przyjęto tu zasadę, iż skupisko śladów występowania bobra i przyległy doń teren uznaje się za areał jednej rodziny. Jesienią jedna rodzina bobrowa może użytkować kilka kryjówek równocześnie (Żurowski, 1992). Również Vasin (2011) podaje, iż rodzina zachodniosyberyjskich bobrów zasiedla latem - do 10 km. Niewęgowski (2005) podaje, że grupa rodzinna w swoim areale może jednocześnie utrzymywać więcej niż jedno stanowisko. Mogą one być względem siebie znacznie oddalone. Zimą może zbudować kilka zimowych magazynów żerowych
WNIOSKI: - obecnie w wielu przypadkach ma miejsce przeszacowywanie wielkości populacji, - liczymy czynne stanowiska bobrowe a nie zwierzęta, - termin inwentaryzacji: połowa października koniec grudnia, - przy obecnym stanie wiedzy należy przyjąć średnią liczebność bobrów dla stanowiska = 4 osobniki.
Dziękujemy za uwagę