Projekty dotycz¹ce zachowania oraz ochrony ró norodnoœci biologicznej i krajobrazowej

wytyczne do opracowania studiów wykonalnoœci i Projekty dotycz¹ce zachowania oraz ochrony ró norodnoœci biologicznej i krajobrazowej luty 2009 WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE

Niniejsze wytyczne stanowią podstawę metodologiczną do opracowywania studiów wykonalności (dalej: SW) projektów z zakresu zachowania oraz ochrony bioróżnorodności biologicznej i krajobrazowej zgłaszanych do dofinansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2013 (dalej: RPO WP). Wytyczne zostały opracowane przez Instytucję Zarządzającą RPO WP, w efekcie realizacji projektu współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, którego wykonawcą był dr inż. Korneliusz Pylak PSDB Sp. z o.o. Podstawę metodologiczną analiz finansowych i ekonomicznych stanowią Wytyczne w zakresie wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód z dnia 15 stycznia 2009 r., sygnatura MRR/H/ 14(2)01/2009, www.funduszestrukturalne.gov.pl/ (dalej: Wytyczne MRR). W kwestiach nie uregulowanych w niniejszych wytycznych mają również zastosowanie: Analiza kosztów i korzyści projektów inwestycyjnych: Przewodnik. Raport końcowy 2008, Komisja Europejska, DG Polityka Regionalna, Bruksela 2008, Wytyczne do przygotowania inwestycji w zakresie środowiska współfinansowanych przez Fundusz Spójności i Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego w latach 2007-2013, JASPERS, Dokument roboczy nr 4, Wytyczne dotyczące metodologii przeprowadzania analizy kosztów i korzyści, Komisja Europejska, DG Polityka Regionalna, Bruksela 08.2006, Wytyczne w zakresie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć współfinansowanych z krajowych i regionalnych programów operacyjnych, MRR, 3.06.2008 r., www.funduszestrukturalne.gov.pl/ obowiązujące przepisy i zasady rachunkowości, ogólnie przyjęte metody analiz finansowych i ekonomicznych. Zastrzega się, iż zakres wymaganych informacji do zawarcia w SW może być dodatkowo określony w regulaminie danego konkursu. Wytyczne dotyczą dokumentacji projektów zgłaszanych do dofinansowania w ramach osi priorytetowej 4 RPO WP Ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom, działanie 4.3. Zachowanie oraz ochrona różnorodności biologicznej i krajobrazowej, w zakresie określonym w Szczegółowym Opisie Priorytetów RPO WP t.j.: projekty z zakresu zachowania różnorodności gatunkowej, ekosystemowej i krajobrazowej, projekty z zakresu ochrony siedlisk przyrodniczych, gatunków roślin, zwierząt i grzybów, roboty budowlane i/lub wyposażenie dotyczące infrastruktury służącej promocji obszarów Natura 2000, roboty budowlane i/lub wyposażenie centrów edukacji ekologicznej, projekty z zakresu inwentaryzacji przyrodniczej, opracowanie planów ochrony dla obszarów NATURA 2000, parków krajobrazowych i rezerwatów przyrody, projekty z zakresu monitoringu przyrodniczego, projekty budowy przejść dla zwierząt i/lub likwidacja barier ekologicznych,

kampanie promocyjne i informacyjne, imprezy masowe, konkursy ekologiczne, w tym promocja obszarów NATURA 2000, projekty z zakresu edukacji ekologicznej (wyłącznie jako element typów projektów wymienionych w tiret 1-8). Ze względu na różnice wynikające z typu i zakresu potencjalnych projektów w niniejszych Wytycznych wprowadzono odrębne wymogi dla projektów: typu A inwestycyjne tzn., których zakres rzeczowy obejmuje roboty budowlane i/lub wyposażenie, typu B nieinwestycyjne tzn., których zakres rzeczowy obejmuje wyłącznie opracowanie dokumentacji przyrodniczej, planów ochrony itd. W przypadku projektów dotyczących obiektów kubaturowych (np. roboty budowlane i/lub wyposażenie centrów edukacji ekologicznej) należy pomocniczo stosować Wytyczne IZ RPO WP Projekty kubaturowe i wyposażenie. W przypadku projektów dotyczących kampanii promocyjnych i informacyjnych, imprez masowych, konkursów ekologicznych, edukacji ekologicznej należy zastosować się do wymogów określonych dla zasadniczego zakresu projektu (wymogi dla typu A), któremu towarzyszą ww. działania promocyjne. 3

Spis treści 1. Tytuł... 5 2. Streszczenie... 5 3. Przyczyny realizacji projektu... 5 3.1. Opis uwarunkowań środowiskowych oraz społeczno-gospodarczych występujących na obszarze oddziaływania projektu... 5 3.2. Identyfikacja problemów leżących u podstaw realizacji projektu... 6 4. Opis projektu... 7 4.1. Cel projektu, oddziaływania społeczno-gospodarcze, powiązania z innymi projektami... 7 4.2. Spójność projektu z celami RPO oraz spójność z dokumentami programowymi/strategicznymi (krajowymi, regionalnymi, lokalnymi)... 8 4.3. Lokalizacja... 9 4.4. Wskaźniki rezultatu projektu... 9 4.5. Przedmiot i produkty projektu... 11 5. Analiza techniczna projektu...12 5.1. Specyfikacja działań podejmowanych w ramach promocji projektu i instrumentu cross-financing... 13 5.2. Opis i ocena wariantów alternatywnych... 13 6. Uwarunkowania formalno-prawne...15 6.1. Uwarunkowania wynikające z procedur prawa budowlanego i zagospodarowania przestrzennego. 15 6.2. Prawo do dysponowania nieruchomościami na cele projektu... 16 6.3. Zgodność z prawem zamówień publicznych... 16 6.4. Specyficzne uwarunkowania prawne... 17 7. Analiza potencjału instytucjonalnego Wnioskodawcy...18 7.1. Charakterystyka wnioskodawcy... 18 7.2. Partnerzy i opis zasad partnerstwa... 19 7.3. Opis podmiotu odpowiedzialnego za eksploatację przedmiotu inwestycji po jej zakończeniu... 19 7.4. Doświadczenie w realizacji projektów... 19 8. Analiza finansowa...20 8.1. Harmonogram i nakłady inwestycyjne... 21 8.2. Źródła finansowania... 23 8.3. Analiza popytu... 24 8.4. Przychody... 24 8.5. Koszty operacyjne... 25 8.6. Analiza wyniku finansowego wskaźników finansowych... 26 8.7. Dochody netto generowane przez projekt obliczanie luki w finansowaniu... 27 8.8. Trwałość finansowa projektu... 31 9. Analiza ekonomiczna...32 9.1. Analiza kosztów i korzyści projektu (opcjonalnie)... 32 9.2. Analiza wskaźników ekonomicznych (opcjonalnie)... 34 9.3. Analiza jakościowa i efektywności kosztowej (opcjonalnie)... 35 10. Analiza oddziaływania na środowisko...35 10.1. Formalno-prawna procedura ooś... 35 10.2. Analiza poszczególnych obszarów oddziaływania inwestycji na środowisko... 36 10.3. Analiza oddziaływania projektu na obszary Natura 2000... 36 11. Analiza ryzyka i wrażliwości...37 12. Załączniki:...39 12.1. Specyfikacja wskaźników podlegających ocenie merytorycznej... 39 12.2. Specyfikacja wskaźników podlegających ocenie merytorycznej... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 4

1. Tytuł Tytuł studium wykonalności musi być tożsamy z tytułem wniosku o dofinansowanie (p. A.2 formularza wniosku). Tytuł powinien być możliwie krótki, zwięzły i jednocześnie oddający charakter projektu oraz umożliwiający odróżnienie od innych projektów. 2. Streszczenie W rozdziale tym powinien znaleźć się skrótowy przegląd kluczowych informacji o projekcie dotyczących zasadniczego określenia m. in.: przedmiotu projektu (czego dotyczy inwestycja / przedsięwzięcie), wnioskodawcy, celu, w jakim będzie realizowany, rezultatów i beneficjentów, produktów, przewidywanych nakładów inwestycyjnych, kwoty i poziomu procentowego wnioskowanej dotacji z EFRR. W streszczeniu należy przedstawić podstawową charakterystykę projektu. W opisie należy unikać stwierdzeń i zwrotów trudnych do zrozumienia przez osoby bez odpowiedniego przygotowania technicznego, przyrodniczego lub ekonomicznego. 3. Przyczyny realizacji projektu W rozdziale niniejszym należy przedstawić przyczyny podjęcia realizacji projektu oraz określić problemy, jakie zostaną rozwiązane w wyniku realizacji zaplanowanych działań, zgodnie z poniższymi punktami. 3.1. Opis uwarunkowań środowiskowych oraz społeczno-gospodarczych występujących na obszarze oddziaływania projektu Punkt obejmuje informacje związane ze społeczno-gospodarczym kontekstem i przyczynami realizacji projektu. W odniesieniu do projektów dotyczących zachowania oraz ochrony różnorodności biologicznej i krajobrazowej należy między innymi określić: jaki obszar objęty jest potencjalnym oddziaływaniem przyszłego projektu? jakie są walory przyrodnicze obszaru objętego projektem? czy obszar znajduje się na terenie Parku Narodowego, rezerwatów, parku krajobrazowego? Czy na obszarze znajdują się obiekty ochrony indywidualnej (np. pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne)? jaka jest powierzchnia obszarów prawnie chronionych? czy obszar jest cenny przyrodniczo ze względu na ciekawą i unikatową roślinność starorzeczy, zbiorowiska namuliskowe, nawydmowo-murawowe, leśne, wodne i nawodne, torfowiskowe, antropogeniczne, źródliskowe, czy obecność gatunków górskich, a także cenne gatunki fauny? informacje o stanie gospodarki turystycznej i infrastruktury technicznej obszaru, którego dotyczy projekt, informację o zgodności działań (zaplanowanych w ramach projektu) z Programem Ochrony Środowiska dla Województwa Podkarpackiego, 5

warunki środowiskowe, geologiczne i geotechniczne, ochrony konserwatorskiej układu urbanistycznego, ruralistycznego lub historycznego (czy jest wpisany do rejestru zabytków?), uwarunkowania prawne (np. własność gruntu). Opis powinien zawierać najistotniejsze informacje i dane statystyczne odnoszące się do zakresu i typu projektu oraz mogących mieć wpływ na jego przewidywane skutki w sferze środowiskowej, społecznej i gospodarczej. W przypadku podawania danych statystycznych należy określić ich źródło. Należy unikać nadmiernego rozbudowywania ww. opisów oraz zamieszczania danych zbędnych z punktu widzenia przedmiotu i celów projektu. Opis w tym punkcie powinien zawierać elementy opisowe uzasadniające wpływ projektu na realizację kryteriów oceny merytorycznej, zawierające informacje dotyczące stanu obecnego obszaru, którego projekt dotyczy. 3.2. Identyfikacja problemów leżących u podstaw realizacji projektu Punkt ten powinien przede wszystkim zawierać: opis i analizę problemów, które występują w środowisku naturalnym (ale tylko w kontekście przedmiotu projektu), uzasadnienie powiązań pomiędzy problemami a badaną analizą otoczenia projektu oraz opis związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy problemami, selekcję problemów i wybór tych, które projekt ma rozwiązać lub przyczynić się do ich rozwiązania. Należy wymienić oraz scharakteryzować m.in. siedliska przyrodnicze, gatunki roślin, zwierząt i grzybów, cenne ekosystemy, dla których będzie budowana infrastruktura lub których dotyczy projekt opracowania dokumentacji przyrodniczej, w szczególności: ginące / niewystępujące już gatunki (z podaniem nazw, liczebności, podstawy prawnej ochrony itd.), siedliska przyrodnicze, które kiedyś występowały, a dziś wymagają ochrony / przywrócenia itd., występujące gatunki (niekoniecznie zagrożone), które przemieszczając się natrafiają na przeszkody itp. Należy również opisać (jeżeli projekt tego dotyczy): społeczność lokalną, instytucje, dla której będą przeprowadzane działania promocyjne (edukacja, kampanie promocyjne i informacyjne, imprezy masowe, konkursy ekologiczne itp.), istniejącą infrastrukturę promocji obszarów Natura 2000, centrów edukacji ekologicznej, obszary proponowane do objęcia planami ochrony, monitoringiem itd. Należy pamiętać również o uzasadnieniu niedogodności i problemów występujących w środowisku naturalnym, a także odpowiedzi na następujące pytania: dlaczego do tej pory potrzeby nie zostały zaspokojone a problemy rozwiązane? czy i w jaki sposób realizacja projektu przyczyni się do rozwiązania negatywnych kwestii? czy projekt zaspokoi w pełni potrzeby instytucji systemu ochrony bioróżnorodności w zakresie inwestycyjnym lub zakupowym? na jaki czas? jeżeli nie, to w jakim zakresie? dlaczego wybrano właśnie taki zakres projektu? Należy pamiętać, że problemy dla środowiska naturalnego muszą posiadać uzasadnienie w informacjach podanych w części dotyczącej opisu stanu aktualnego (p. 3.1.). Potrzeba realizacji projektu może wynikać na przykład z konieczności: ochrony najcenniejszych siedlisk oraz gatunków fauny i flory na terenie województwa, ułatwienia przemieszczania się gatunków przez tereny województwa, przygotowania obszarów przewidzianych do włączenia do sieci Natura 2000 i objęcie tych obszarów odpowiednimi formami ochrony, 6

spełnienia wymogów Dyrektywy Siedliskowej (dyrektywa Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory) i Dyrektywy Ptasiej (dyrektywa Rady 79/409/EWG o ochronie dziko żyjących ptaków). 4. Opis projektu Zgodnie z Wytycznymi MRR projekt definiuje się jako: operację o jasno określonych celach, składającą się z całej serii robót, działań lub usług, której celem jest wykonanie niepodzielnego zadania, posiadającego sprecyzowany charakter gospodarczy lub techniczny. Zespoły działań tworzących projekt powinny zachować spójny i skoordynowany charakter i prowadzić do ściśle określonego celu. Projekt stanowi zatem ekonomicznie niepodzielną serię prac, spełniających ściśle określoną funkcję techniczną i posiadających jasno określone cele. Projekt charakteryzuje się możliwością wyraźnego wyodrębnienia ram czasowych realizacji. Działania te mają charakter jednorazowy, zaś ich celem jest doprowadzenie do rozwiązania problemu (osiągnięcia stanu pożądanego celu) lub ułatwienie likwidacji problemu. Definiowany problem musi zawsze dotyczyć określonych gatunków, siedlisk, ekosystemów, nie może ograniczać się wyłącznie do aspektów technicznych. Projekt powinien być powiązany z bieżącą działalnością podmiotu, który go realizuje, ale jednocześnie musi być łatwy do wyodrębnienia z owej działalności. Należy jednak podkreślić, iż projekt powinien mieć pozytywny wpływ na bieżące funkcjonowanie instytucji i beneficjentów projektu. Należy przy tym zwrócić uwagę na obowiązek Wnioskodawcy rzetelnego ujęcia w projekcie wszystkich, niezbędnych do realizacji założonych celów, kosztów kwalifikowanych i niekwalifikowanych projektu. IZ może zakwestionować wykonalność niepełnego projektu. Jednocześnie, ze względu na zasadę zakazu zmiany w trakcie oceny formalnej lub merytorycznej zakresu rzeczowego złożonego wniosku o dofinansowanie, stwierdzenie ww. nieprawidłowości może skutkować odrzuceniem projektu. Zasadniczym elementem studium jest również przedstawienie strategii wdrażania projektu. Analiza w tym zakresie opiera się na określeniu uzasadnionych celów, rezultatów projektu oraz niezbędnych do ich osiągnięcia produktów. Rozdział może być uzupełniony przedstawieniem matrycy logicznej oraz analizy SWOT projektu. 4.1. Cel projektu, oddziaływania społeczno-gospodarcze, powiązania z innymi projektami Cel (-e) to przyszły stan rzeczy, który jest planowany do osiągnięcia w następstwie podjętych działań. Cel wyraża sens działania, wynikający z potrzeb wewnętrznych i zewnętrznych systemu i jest konkretną odpowiedzią na istniejące potrzeby 1. Wnioskodawca opisuje w tym punkcie, jakie długoterminowe korzyści zostaną osiągnięte w obszarze oddziaływania projektu poprzez jego realizację. Zgodnie z Wytycznymi MRR: 1 A więc nigdy celem nie może być kupienie wyposażenia lub zatrudnienie pracowników. 7

Zdefiniowanie celów jest niezbędnym etapem służącym identyfikacji i analizie projektu. Stanowi ono punkt wyjścia do przeprowadzenia jakiejkolwiek oceny inwestycji. Cele projektu, zarówno te bezpośrednie, jak i pośrednie, powinny zostać określone w oparciu o analizę potrzeb danego środowiska gospodarczo-społecznego, z uwzględnieniem zjawisk najbardziej adekwatnych do skali oddziaływania projektu. Należy zwrócić uwagę, aby cele projektu zdefiniowane w analizie spełniały następujące założenia: a) jasno wskazywały, jakie korzyści społeczno-ekonomiczne można osiągnąć dzięki wdrożeniu projektu, b) były logicznie powiązane ze sobą, w przypadku, gdy w ramach projektu realizowanych jest jednocześnie kilka celów, c) uwzględniały wszystkie najważniejsze bezpośrednie i pośrednie skutki społecznoekonomiczne przedsięwzięcia, d) określały, czy całkowite korzyści (tzw. całościowy przyrost dobrobytu) osiągnięte w wyniku realizacji projektu uzasadniają jego koszt, e) były logicznie powiązane z ogólnymi celami omawianych funduszy, tj. wymagane jest określenie zbieżności celów projektu z celami realizacji danej osi priorytetowej programu operacyjnego, f) były uzupełnione o metodę pomiaru poziomu ich osiągnięcia, g) korzyści osiągnięte w ramach danego celu powinny być wyrażone w konkretnych wartościach/parametrach społeczno-ekonomicznych. W miarę możliwości należy również dokonać wstępnej kwantyfikacji ważnych parametrów takiego celu (wskaźników oddziaływania) oraz określić ramy czasowe ich osiągnięcia. Cele najlepiej jest określić za pomocą metody SMART 2. 4.2. Spójność projektu z celami RPO oraz spójność z dokumentami programowymi/strategicznymi (krajowymi, regionalnymi, lokalnymi) Cel(e) projektu muszą być zgodne z celami działania zawartymi w RPO WP. W niniejszym punkcie należy przedstawić konkretne przesłanki świadczące o tym, iż projekt przyczyni się do realizacji celów działania 4.3. RPO WP w jaki sposób i w jakim zakresie (w tym w kontekście wskaźników realizacji). Istotne są również informacje wskazujące na spójność projektu z innymi dokumentami o charakterze strategicznym w wymiarze lokalnym, regionalnym i krajowym, w tym zwłaszcza z celami strategii rozwoju województwa w jaki sposób i w jakim zakresie (w kontekście wskaźników realizacji). Należy również określić, jakie są uwarunkowania realizacyjne planowanego projektu wynikające z: Strategii Rozwoju Województwa Podkarpackiego; Programu Ochrony Środowiska dla Województwa Podkarpackiego; Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego; planów ochrony opracowanych dla danego obszaru, zgodnie z wymogami ustawy z dnia 6 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody oraz ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach, spełnienia wymogów Dyrektywy Siedliskowej (dyrektywa Rady 92/43/EWG) i Dyrektywy Ptasiej (dyrektywa Rady 79/409/EWG), Polityką Ekologiczną Państwa, Konwencji o różnorodności biologicznej z Rio de Janeiro (1992 r.), 2 Specific (konkretny) czy cel nie jest ujęty zbyt ogólnie? measurable (mierzalny) czy można zmierzyć poziom jego osiągnięcia? achievable/available (osiągalny) czy cel jest wyrażony liczbowo? realistic (realistyczny) czy cel jest możliwy do osiągnięcia w założonym zakresie i skali oddziaływania? timed (określony w czasie) czy cel jest określony w czasie? 8

studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. 4.3. Lokalizacja Należy tu podać opis miejsca realizacji projektu oraz określić terytorialny zasięg jego oddziaływania. Opis powinien być, w miarę możliwości, uzupełniony mapką poglądową przedstawiającą inwestycję (na tle obowiązujących dokumentów planistycznych jeżeli taki istnieje), powiązania planowanej inwestycji z siedliskami przyrodniczymi, gatunkami roślin, zwierząt i grzybów, cennymi ekosystemami itd. W przypadku inwestycji kubaturowych należy przedstawić opis dotyczący warunków zagospodarowania terenu oraz szkic lub plan usytuowania budynku na posesji, np. mapę do celów projektowych, rzuty poszczególnych kondygnacji (jeżeli są już dostępne) lub odręczny rysunek funkcjonalności obiektu. W przypadku projektów dotyczących wyposażenia należy pokazać pomieszczenie, w którym będzie ono umieszczone oraz sposób komunikacji wewnętrznej i na zewnątrz pomieszczenia. W przypadku projektów dotyczących dokumentacji (typ B) należy pokazać obszar obejmowany przez działania projektu. Przy charakteryzowaniu wybranej lokalizacji należy wziąć pod uwagę m. in.: wymogi w zakresie optymalnej lokalizacji, rozwiązania alternatywne, wybór terenu realizacji projektu i jego cechy, warunki klimatyczne, uwarunkowania środowiskowe (jeśli są istotne), warunki topograficzne, hydrogeologiczne i urbanistyczne mające wpływ na projekt, teren lub rejon geograficzny realizacji projektu, istniejące uzbrojenie terenu: transport i łączność, dostawy wody i energii elektrycznej, odprowadzanie ścieków, zapotrzebowanie na innego rodzaju media i ich dostępność w danej lokalizacji, koszt ziemi i przygotowania terenu, wymogi w zakresie uzbrojenia terenu, powiązanie z innymi obiektami infrastrukturalnymi, możliwość prowadzenia i zabezpieczenia budowy, występowanie stref ochronnych itp. Treści przedstawiane w niniejszym punkcie powinny bezpośrednio nawiązywać do kryteriów oceny merytorycznej odnoszących się do obszaru realizacji i oddziaływania projektu. 4.4. Wskaźniki rezultatu projektu Rezultaty charakteryzują wpływ zrealizowanego przedsięwzięcia na otoczenie społecznoekonomiczne uzyskany bezpośrednio po zakończeniu realizacji projektu. Wymagane jest podanie wskaźników zgodnych z listą podaną dla przedmiotowego działania RPO WP, w pierwszej kolejności należy wziąć pod uwagę tzw. wskaźniki kluczowe oraz wskaźniki regionalne (umieszczone na liście wskaźników we wniosku o dofinansowanie dla danego konkursu). Wskaźniki regionalne Liczba zagrożonych gatunków zabezpieczonych / ochronionych w skutek realizacji projektu Liczba objętych ochroną gatunków roślin 9

Liczba objętych ochroną gatunków zwierząt Liczba objętych ochroną gatunków grzybów Powierzchnia obszarów/ siedlisk ochronionych wskutek realizacji projektu Powierzchnia obszarów poddanych w ramach projektu renaturyzacji Powierzchnia obszaru objętego monitoringiem przyrodniczym Liczba zwierząt chronionych poddanych rehabilitacji w wybudowanych ośrodkach rehabilitacji Liczba zwierząt chronionych poddanych rehabilitacji w zmodernizowanych ośrodkach rehabilitacji Liczba osób korzystających z centrów edukacji ekologicznej Liczba siedlisk przywróconych do właściwego stanu funkcjonowania Powierzchnia terenu objęta planem ochrony przyrody Liczba objętych pielęgnacją / poddanych konserwacji pomników przyrody ożywionej i nieożywionej Powierzchnia terenu objęta inwentaryzacją przyrodniczą Liczba osób uczestniczących w konkursie/-ach ekologicznym/-ych w ramach cross- financing Liczba osób objętych akcją promocyjną / informacyjną w ramach crossfinancing Liczba rozprowadzonych materiałów promocyjnych / informacyjnych w ramach cross- financing Przewidywana całkowita liczba bezpośrednio utworzonych nowych miejsc pracy (EPC) dla kobiet Przewidywana całkowita liczba bezpośrednio utworzonych nowych miejsc pracy (EPC) dla mężczyzn Wskaźniki kluczowe Łączna powierzchnia obszarów, na których przywrócono lub zapewniono ochronę właściwego stanu ekosystemów Powierzchnia obszarów, dla których opracowano plany ochrony Przewidywana całkowita liczba bezpośrednio utworzonych miejsc pracy (EPC) ha ha ha ha ha ha ha Wnioskodawca może uwzględnić również inne charakterystyczne dla danej inwestycji wskaźniki. Należy przy tym liczyć się z koniecznością monitorowania postępów w osiąganiu docelowej wartości takiego wskaźnika. Należy podać przynajmniej jeden wskaźnik rezultatu. W przypadku realizowania zadań objętych dofinansowaniem w ramach instrumentu elastyczności cross-financing należy wybrać dodatkowo przynajmniej jeden wskaźnik dotyczący rezultatu w tym zakresie, np.: liczba osób objętych działaniami edukacji ekologicznej. Wartości należy podać zgodnie z ustaloną dla danego wskaźnika jednostką miary. Rok osiągnięcia zaplanowanej wartości wskaźnika powinien być co do zasady tożsamy z rokiem, w którym planowane jest rzeczowe zakończenie realizacji projektu (protokół odbioru). W indywidualnych sytuacjach prawidłowe oszacowanie wartości wskaźnika rezultatu może być jednak utrudnione lub niemożliwe w roku zakończenia rzeczowego projektu 3. Wówczas należy podać wartość właściwą dla zakresu inwestycji, która wystąpi nie później niż w pierwszym pełnym roku kalendarzowym następującym po roku zakończenia realizacji inwestycji. Podejście takie jest dopuszczalne w wyjątkowych sytuacjach oraz wymaga konkretnego uzasadnienia. 3 np. odbiór wybudowanej infrastruktury zaplanowano na 27 grudnia 2008 r.; ze względów technicznych, organizacyjnych i warunków atmosferycznych pełna liczba planowanych zwierząt korzystających z infrastruktury zostanie osiągnięta dopiero w I lub II kwartale 2009 r. 10

W punkcie niniejszym należy również określić źródła pozyskania informacji o przyszłych wartościach przyjętych wskaźników rezultatów, w specyficznych przypadkach uzupełnioną o opis metodologii pomiaru wskaźników. 4.5. Przedmiot i produkty projektu W punkcie niniejszym należy opisać co będzie przedmiotem projektu (efekty rzeczowe), przy wykorzystaniu danych liczbowych i podstawowych parametrów technicznych inwestycji. Należy tu opisać działania wybranego wariantu, jakie zakłada projekt, które powinny w sposób logiczny służyć zaspokojeniu wskazanych wcześniej potrzeb. Należy również opisać oraz podać wartości liczbowe wskaźników produktu, przez które należy rozumieć wynik interwencji w stan aktualny, czyli bezpośredni, materialny efekt realizacji przedsięwzięcia mierzony konkretnymi wielkościami fizycznymi. Wymagane jest podanie wskaźników zgodnych z listą podaną dla przedmiotowego działania RPO WP, w pierwszej kolejności należy wziąć pod uwagę tzw. wskaźniki kluczowe oraz wskaźniki regionalne (umieszczone na liście wskaźników we wniosku o dofinansowanie oraz w dokumentacji danego konkursu). Wskaźniki regionalne Liczba podjętych przedsięwzięć związanych z zachowaniem oraz ochroną różnorodności biologicznej i krajobrazowej Liczba podjętych przedsięwzięć * z zakresu zachowania różnorodności gatunkowej, ekosystemowej i krajobrazowej Liczba podjętych przedsięwzięć * z zakresu ochrony siedlisk przyrodniczych, gatunków roślin, zwierząt i grzybów Liczba wybudowanych ośrodków rehabilitacji zwierząt chronionych Liczba zmodernizowanych ośrodków rehabilitacji zwierząt chronionych Powierzchnia wybudowanych ośrodków rehabilitacji zwierząt chronionych m 2 Powierzchnia zmodernizowanych ośrodków rehabilitacji zwierząt chronionych m 2 Liczba zakupionego sprzętu/ wyposażenia dla ośrodka rehabilitacji zwierząt Liczba opracowanych w ramach projektu inwentaryzacji przyrodniczych Liczba opracowanych planów ochrony dla obszarów NATURA 2000 Liczba opracowanych planów ochrony parku/ -ów krajobrazowego/ -wych, rezerwatu/ -ów przyrody / obszarów chronionego krajobrazu/ innych chronionych obszarów Liczba wybudowanych obiektów dotyczących infrastruktury służącej promocji obszarów Natura 2000 Liczba zmodernizowanych obiektów dotyczących infrastruktury służącej promocji obszarów Natura 2000 Powierzchnia wybudowanych obiektów dotyczących infrastruktury służącej m 2 promocji obszarów Natura 2000 Powierzchnia zmodernizowanych obiektów dotyczących infrastruktury służącej m 2 promocji obszarów Natura 2000 Liczba zakupionego wyposażenia dotyczącego infrastruktury służącej promocji obszarów Natura 2000 Liczba wybudowanych centrów edukacji ekologicznej Liczba zmodernizowanych centrów edukacji ekologicznej Powierzchnia wybudowanych centrów edukacji ekologicznej m 2 Powierzchnia zmodernizowanych centrów edukacji ekologicznej m 2 Liczba zakupionego wyposażenia dla centrów edukacji ekologicznej Liczba wybudowanych przejść dla zwierząt 11

Liczba zlikwidowanych barier ekologicznych Liczba wybudowanych obiektów infrastruktury służącej przywracaniu i utrzymaniu właściwego stanu siedlisk przyrodniczych Liczba zmodernizowanych obiektów infrastruktury służącej przywracaniu i utrzymaniu właściwego stanu siedlisk przyrodniczych Powierzchnia wybudowanych obiektów infrastruktury służącej przywracaniu i utrzymaniu właściwego stanu siedlisk przyrodniczych Powierzchnia zmodernizowanych obiektów infrastruktury służącej przywracaniu i utrzymaniu właściwego stanu siedlisk przyrodniczych Liczba wdrożonych w ramach projektu systemów monitorowania stanu środowiska Liczba działań wspartych w ramach cross - financingu Liczba przeprowadzonych akcji promocyjnych / informacyjnych (w ramach cross financing) Liczba przeprowadzonych szkoleń/ spotkań w ramach cross - financingu Liczba opracowanych materiałów promocyjnych / informacyjnych (w ramach cross financing) Liczba przeprowadzonych konkursów ekologicznych w ramach cross - financing Liczba bezpośrednio utworzonych miejsc pracy (EPC) dla kobiet Liczba bezpośrednio utworzonych miejsc pracy (EPC) dla mężczyzn Wskaźniki kluczowe Liczba opracowanych planów ochrony m 2 m 2 Wnioskodawca może uwzględnić również inne charakterystyczne dla danej inwestycji wskaźniki. Należy przy tym liczyć się z koniecznością monitorowania postępów w osiąganiu docelowej wartości takiego wskaźnika. Wartości fizyczne należy przyporządkować do danego wskaźnika zgodnie z określoną jednostką miary, na podstawie posiadanej dokumentacji technicznej oraz określić termin planowanej realizacji wskaźnika. W przypadku korzystania z instrumentu cross-financing należy uwzględnić wskaźniki właściwe dla tego typu kategorii np. liczba przeprowadzonych kampanii promocyjnych, liczba konkursów, imprez itp. W punkcie niniejszym należy również określić źródła pozyskania informacji o przyszłych wartościach przyjętych wskaźników rezultatów, w specyficznych przypadkach uzupełnioną o opis metodologii pomiaru wskaźników. 5. Analiza techniczna projektu Zakres danych niezbędnych do przedstawienia w niniejszym punkcie zależeć będzie od rodzaju projektu. Poniższe wskazówki odnoszą się do najistotniejszych kwestii: należy przedstawić funkcjonalność rozwiązań zaproponowanych w projekcie (np. rozwiązań technicznych), należy wykazać zbieżność parametrów technicznych projektowanej infrastruktury z celami projektu; przedstawić logikę dostosowania rozwiązań wypracowanych w ramach projektu do poszczególnych celów, które ma spełniać, wykazać dostosowanie sprzętu i wyposażenia infrastruktury do realizacji celów projektu przez cały okres referencyjny (wziąć pod uwagę zużycie ekonomiczne środków trwałych itd.). 12

Dla zakresu projektu obejmującego kampanie promocyjne i informacyjne, imprezy masowe itd. oraz obejmujących opracowanie dokumentacji należy przedstawić: zaplanowany (lub wymagany we właściwych przepisach) zakres dokumentacji, planowaną metodologię badań rynkowych, warunki aktualizacji / wprowadzania zmian w dokumentacji, zaplanowany zakres, formy przekazu kampanii promocyjnej, plan komunikacji w projekcie, opis działań public relations, katalog i kosztorys zaplanowanych środków przekazu reklamowego, metodologię badań skuteczności kampanii na realizacje założonych celów. Jeżeli projekt składa się z kilku etapów należy scharakteryzować każdy z nich. Jeżeli projekt stanowi etap większego przedsięwzięcia należy odrębnie podać dokładny zakres rzeczowy i finansowy poszczególnych etapów wraz z informacją, czy dany etap został już zrealizowany / jest realizowany / jest planowany do realizacji. Należy podać terminy rozpoczęcia / planowanego rozpoczęcia oraz zakończenia / planowanego zakończenia realizacji poszczególnych etapów. Informacje niezbędne w niniejszym punkcie pochodzić będą w pierwszej kolejności z posiadanej przez Wnioskodawcę dokumentacji technicznej. Należy jednak wybrać informacje najistotniejsze. 5.1. Specyfikacja działań podejmowanych w ramach promocji projektu i instrumentu cross-financing Należy zamieścić opis i kalkulację kosztów promocji projektu realizowanego ze środków publicznych, w tym współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Minimalny zakres obowiązków w tym zakresie określa art. 8 Rozporządzenia Komisji (WE) nr 1828/2006, Wytyczne MRR w zakresie informacji i promocji oraz Wytyczne Instytucji Zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Podkarpackiego na lata 2007 2013 dla beneficjentów w zakresie informacji i promocji, czerwiec 2008. Dotyczą one między innymi oznaczania miejsc realizacji inwestycji tablicami informacyjnymi, a po zakończeniu robót tablicami pamiątkowymi. Materiały opisujące działania (broszury, foldery, listy informacyjne) powinny być oznaczane w określony sposób. Podobnie przy organizowaniu spotkań informacyjnych związanych z projektami należy w odpowiedni sposób promować udział wspólnotowy. W przypadku gdy przewidywane jest przeprowadzenie działań związanych z wykorzystaniem instrumentu cross-financing w punkcie tym należy przedstawić specyfikację (zakres, grupy docelowa, uzasadnienie) podejmowanych działań wraz z szczegółową kalkulacją kosztów. Przykład: W ramach instrumentu elastyczności przewidziano przeprowadzenie spotkań informacyjnych z zakresu ochrony przyrody i ekologii dla pięciu grup po 15 uczniów w wymiarze 20 godzin lekcyjnych. Kalkulacja kosztu zajęć: 5 grup * 20 h * 25 zł/h = 2500 zł. Ponadto w ramach projektu zaplanowano zakup 5 tablic informujących o obszarach NATURA 2000 w województwie podkarpackim (koszt 500 zł) oraz 75 notesów o tej tematyce, dla każdego ucznia uczestniczącego w spotkaniu (koszt 75 * 10 zł = 750 zł). Po zakończeniu spotkań przeprowadzony zostanie konkurs wiedzy ekologicznej, którego zwycięzcy otrzymają drobne upominki o łącznej wartości: 250 zł. Łączny koszt przewidziany do dofinansowania w ramach instrumentu cross-financing wynosi: 4 000 zł. Kalkulację przeprowadzono w kwotach brutto. 5.2. Opis i ocena wariantów alternatywnych Zgodnie z Wytycznymi MRR 13

Na wnioskodawcy spoczywa obowiązek wykazania, że wybrany przez niego wariant realizacji projektu reprezentuje najlepsze rozwiązanie spośród wszelkich możliwych alternatywnych rozwiązań. W tym celu wnioskodawca powinien przeprowadzić analizę wykonalności i rozwiązań alternatywnych. W ramach analizy wykonalności i rozwiązań alternatywnych wnioskodawca powinien poddać analizie ograniczoną liczbę istotnych i technicznie wykonalnych rozwiązań. Przeprowadzenie analizy wykonalności poszczególnych rozwiązań alternatywnych ma na celu określenie możliwych wariantów realizacji projektu, zidentyfikowanego zgodnie z warunkami określonymi w Rozdziale 5 (Wytycznych MRR, przyp red.), a tym samym umożliwia wybór najlepszego wariantu realizacji danego projektu inwestycyjnego spośród analizowanych. Informacje uzyskane w wyniku tej analizy powinny jasno wskazywać i potwierdzać zasadność wyboru danego wariantu realizacji projektu. W wyniku przeprowadzenia analizy wykonalności i rozwiązań alternatywnych wnioskodawca powinien dokonać wyboru wariantu realizacji projektu oraz sformułować uzasadnienie wyboru danego wariantu realizacji projektu. W punkcie niniejszym należy odnieść się do alternatywnych możliwych rozwiązań zakresu projektu (czyli alternatywnego projektu). Należy rozpatrywać wariantowe rozwiązania w zakresie: technicznym, finansowym, organizacyjnym. Mogą one dotyczyć jedynie sposobu lub zakresu działań służących realizacji określonego w projekcie celu: lokalizacji (nie jest możliwa zmiana lokalizacji np. siedliska, ale jest możliwość modyfikacji lokalizacji imprez, szkoleń, czy akcji promocyjnych; lokalizacja przejść dla zwierząt na drodze w uzależnieniu od przebiegu korytarzy migracyjnych zwierząt i innych uwarunkowań; lokalizacja ośrodka rehabilitacji zwierząt w zależności np. od tego, czy dany teren zapewnia miejsca bytowania zwierząt zbliżone do naturalnych / istnieją możliwości zapewnienia opieki weterynaryjnej), zakres projektu (np. rodzaj prac pielęgnacyjnych i konserwacyjnych dotyczących pomników przyrody, podziemne lub nadziemne przejście dla zwierząt; rodzaj obiektów i/lub urządzeń ośrodka rehabilitacji zwierząt w zależności od gatunków zwierząt, które będą mogły być leczone / przetrzymywane; czy konieczna jest budowa, czy wystarczy rozbudowa, a może jedynie modernizacja centrum edukacji ekologicznej), skala projektu (np. liczba i zagęszczenie przejść dla zwierząt na drodze; liczba zwierząt, które mogą być leczone / przetrzymywane w ośrodku rehabilitacji decydująca o skali działalności ośrodka; liczba pomników przyrody, która poddana będzie zabiegom pielęgnacyjnym). Należy odnieść każdy z wariantów do zidentyfikowanych potrzeb zidentyfikowanych w pkt 3.2 i opisać w jakim stopniu dany wariant przyczyni się do ich zaspokojenia. Metodę analizy opcji należy dobrać do specyfiki przedsięwzięcia. Sugeruje się analizę wielokryterialną (jakościową). W analizie jakościowej metodą wielokryterialną należy wykorzystać kryteria, wpływu na ochronę gatunków roślin, zwierząt i grzybów lub siedlisk: wpływ na ochronę najbardziej zagrożonych gatunków w regionie, liczbę gatunków objętych ochroną (istotność działań) zakres działań pielęgnacyjnych (w tym konserwacji, rekonstrukcji) gatunków lub siedlisk (kompleksowość działań), wpływ na poprawę warunków bytowych zwierząt (jakość działań), Dla projektów typu B (dokumentacja przyrodnicza i zakres projektów obejmujący realizację kampanii promocyjnych) zaleca się dodatkowo poszerzenie analizy wariantów o wykorzystanie metody analizy silnych i słabych stron. Głównym celem tej metody jest 14

diagnoza czynników wpływających na wybór wariantów realizacji projektu najkorzystniejszych z punktu widzenia przyszłego rozwoju regionu i celów działania 4.3 RPO. Diagnoza ta dotyczy zarówno czynników pozytywnych (silnych stron), jak również czynników negatywnych (słabych stron). Należy tu wykorzystać następujące kryteria oceny wariantów: wpływ na podejmowanie kompleksowych działań służących ochronie zasobów przyrodniczych regionu (w którym ocenie podlega liczba i jakość zaplanowanych działań oraz obszar ich oddziaływania), wpływ na racjonalizację działań promocyjnych (w którym ocenie podlega monitoring i ocena skuteczności przekazu, powiązania z innymi projektami dot. ochrony środowiska realizowanymi na przedmiotowym obszarze, współpraca z organizacjami ekologicznymi, społecznością lokalną itp.), wpływ na upowszechnianie i identyfikację zasobów przyrodniczych regionu (w którym ocenie podlega wykorzystanie możliwych nośników przekazu w ramach działań ochronnych, ewentualne skutki realizacji w zakresie rozwoju funkcji turystycznych i gospodarki regionu). Należy zaznaczyć, że poprawnie opracowana analiza wariantów alternatywnych jest jednym z kluczowych elementów podlegającym ocenie formalnej studium wykonalności. 6. Uwarunkowania formalno-prawne Realizacja projektu dotyczącego przede wszystkim robót budowlanych wymaga spełnienia szeregu obowiązków oraz uzyskania uzgodnień lub pozwoleń właściwych organów administracyjnych. W rozdziale niniejszym należy opisać uwarunkowania prawne oraz stopień zaawansowania procedur poprzedzających realizację prac budowlanych / instalacyjnych / innych. W przypadku projektów typu B (dokumentacja przyrodnicza) należy wskazać obowiązki wnioskodawcy w zakresie opracowania danego planu ochrony, zakres treści dokumentu, obowiązki dotyczące konsultacji z uprawnionymi organami ochrony przyrody oraz konsultacji społecznych. Dodatkowo należy przedstawić możliwe konsekwencje prawne i społecznogospodarcze braku danego opracowania (np. ryzyko nałożenia kar finansowych, brak możliwości realizacji przyszłych inwestycji itd.). 6.1. Uwarunkowania wynikające z procedur prawa budowlanego i zagospodarowania przestrzennego Należy przedstawić informację o stopniu zaawansowania prac związanych z wydaniem prawomocnego pozwolenia na budowę / zgłoszenia robót budowlanych oraz opracowaniem pełnej dokumentacji budowlanej, wymaganej dla pozwolenia na budowę / zgłoszenia robót budowlanych. Jeśli zakres projektu objęty jest kilkoma pozwoleniami / zgłoszeniami, należy przedstawić odrębnie zakres rzeczowy projektu dla każdego z wymaganych pozwoleń / zgłoszeń, a także podać informację nt. stanu zaawansowania dokumentacji technicznej dla danego pozwolenia / zgłoszenia oraz terminu uzyskania prawomocnego pozwolenia / zgłoszenia (lub przypuszczalnego terminu uzyskania danego dokumentu, jeżeli nie został jeszcze uzyskany). Jeżeli przewidziane prace stanowią fragment szerszego zakresu objętego pozwoleniem należy opisać i wyjaśnić zaistniałą sytuację. Jeżeli zakres rzeczowy projektu dotyczącego robót budowlanych i/lub zakupu wyposażenia nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę ani dokonania zgłoszenia robót budowlanych należy to jednoznacznie napisać z podaniem uzasadnienia opierającego się na przepisach prawa. 15

W przypadku projektów typu B należy przedstawić (o ile dotyczy) powiązania proponowanego dokumentu z istniejącymi lub planowanymi do opracowania w przyszłości dokumentami regulującymi warunki zagospodarowania przestrzennego. 6.2. Prawo do dysponowania nieruchomościami na cele projektu Należy przedstawić informację czy oraz na jakiej podstawie Wnioskodawca posiada prawo do dysponowania niezbędnymi nieruchomościami, na których realizowane będą roboty budowlane / prace instalacyjne / inne prace w ramach projektu. Należy wymienić wszystkie nieruchomości (działki), na których realizowany będzie projekt z podaniem tytułu do dysponowania daną nieruchomością (działką). Jeżeli wnioskodawca posiada pozwolenie (-a) na budowę / zgłoszenie (-a) budowy, należy wymienić nieruchomości (numery działek) dla każdego z posiadanych pozwoleń / zgłoszeń odrębnie, z podaniem posiadanego tytułu do dysponowania daną nieruchomością (działką). Należy również ustosunkować się do przypadków, gdy realizacja inwestycji wymaga: a) przeprowadzenia wykupów nieruchomości. Konieczne jest wówczas określenie podstawy przyjętej wyceny (operatu sporządzonego przez rzeczoznawcę), b) podpisania umów najmu z właścicielem nieruchomości. Należy przy tym jednoznacznie opisać, czy nieruchomość wymaga jedynie czasowego zajęcia na okres realizacji robót w ramach projektu, czy też konieczne jest podpisanie długoterminowej umowy najmu co najmniej na okres realizacji projektu i jego trwałości. W odniesieniu do obiektów kubaturowych infrastruktury należy jednoznacznie określić tytuły prawne do nieruchomości wraz z dokumentami (np. sygnatury wpisów do ksiąg wieczystych, a w przypadku ich braku np.: repertorium aktów notarialnych, sygnatury decyzji administracyjnych itd.). W przypadku dzierżawy/wynajmu wieloletniej obiektów należy przedstawić główne wymogi w zakresie postanowień umowy (umowy takie muszą być zawarte na okres przynajmniej 5 lat licząc od planowanego zakończenia realizacji projektu) oraz wykazać zabezpieczenie majątku powstałego / zakupionego dzięki realizacji projektu w przypadku rozwiązania umowy. W przypadku rozwiązania takiej umowy w okresie do 5 lat od zakończenia projektu należy mieć świadomość ryzyka zaistnienia zasadniczej modyfikacji (zgodnie z art. 57 Rozporządzenia 1083/2006) i konieczności zwrócenia nienależnie wypłaconych kwot na realizację projektu. W przypadku projektów typu B należy określić czy ich realizacja wymaga uzyskania prawa do wstępu, wykonywania badań naukowych, inwentaryzacji itd. wobec obszaru, którego dotyczy projekt. Jeżeli tak, należy przedstawić informację czy ww. warunki zostały spełnione (np. zawarte umowy itd.). 6.3. Zgodność z prawem zamówień publicznych Zlecanie realizacji robót budowlanych, dostawy i usługi realizowane w ramach projektu podlegają przepisom ustawy z 29.01.2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2006 r. nr 164 poz. 1163 z późń. zm.). W niniejszym punkcie należy scharakteryzować rodzaj i przedmiot każdej z zaplanowanych procedur udzielania zamówień publicznych. Należy mieć przy tym na uwadze dyspozycję art. 32 ust. 2 ustawy, który zabrania dzielenia zamówienia na części lub zaniżania wartości zamówienia w celu uniknięcia procedur przetargowych oraz art. 29, który nakazuje opisać przedmiot zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń. 16

W przypadku wskazania trybów nieprzetargowych należy podać dodatkowe, istotne informacje, np. uzasadnić, dlaczego wybrano dany tryb postępowania lub umieścić informację o niepodleganiu przepisom ustawy Prawo zamówień publicznych wraz z podaniem uzasadnienia. W przypadku udzielania zamówień publicznych współfinansowanych ze środków EFRR w ramach RPO WP, których wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 14 tys. euro lub przez podmioty w stosunku, do których nie stosuje się ustawy Prawo zamówień publicznych - Wnioskodawca jest zobowiązany do: a) wyboru wykonawcy w oparciu o najbardziej korzystną ekonomicznie i jakościowo ofertę, b) przestrzegania przy wyborze wykonawcy i wydatkowaniu środków, prawa wspólnotowego i krajowego m.in. w zakresie zapewnienia zasad przejrzystości, jawności i ochrony uczciwej konkurencji, c) dołożenia wszelkich starań w celu uniknięcia konfliktu interesów rozumianego, jako brak bezstronności i obiektywności przy wyłanianiu wykonawcy do realizacji usług, dostaw lub robót budowlanych w ramach realizowanego projektu, d) stosowania Wytycznych Instytucji Zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2013 w sprawie udzielania zamówień współfinansowanych ze środków EFRR, w stosunku, do których nie stosuje się ustawy prawo zamówień publicznych - stanowiących załącznik do umowy/ decyzji o dofinansowanie. 6.4. Specyficzne uwarunkowania prawne Należy przedstawić informację czy realizacja inwestycji wymaga (lub jest uzależniona od) przeprowadzenia szczególnych postępowań związanych np. z przepisami o ocenie oddziaływania na środowisko, oddziaływaniem na obszary Natura 2000, ochroną zabytków, ochroną gruntów rolnych, prawem ochrony przyrody itp. Przykładowe wymagane dodatkowe dokumenty: w przypadku obiektów objętych ochroną, zgodnie z ustawą o ochronie przyrody opinia / decyzja Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody, uzgodnienie z właściwym organem prac wykonywanych na potrzeby ochrony przyrody w odniesieniu do pomników przyrody, użytków ekologicznych, stanowisk dokumentacyjnych i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych, inwentaryzacji drzewostanu w przypadku prac pielęgnacyjnych na obiektach chronionych), w przypadku uruchomienia ośrodka rehabilitacji zwierząt zezwolenia ministra właściwego do spraw środowiska, w przypadku obiektów zabytkowych opinia / decyzja Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, w przypadku wycinki drzew i krzewów zezwolenie właściwego organu na wycinkę, opinia organu właściwego ds. ochrony środowiska (Wojewoda, Starosta, Wójt, Burmistrz, Prezydent). Czy uwarunkowania wynikające z powyższych dokumentów miały wpływ na dotychczasowe rozwiązania w zakresie zachowania oraz ochrony bioróżnorodności biologicznej i krajobrazowej na okalającym obszarze? Jeżeli realizacja projektu wymaga uzyskania dodatkowych pozwoleń / decyzji / innych dokumentów należy podać informację o terminie uzyskania (lub przypuszczalnego terminu uzyskania danego dokumentu, jeżeli nie został jeszcze uzyskany). 17

W przypadku, gdy realizacja projektu podlega uregulowaniom w zakresie pomocy publicznej należy potwierdzić spełnienie przesłanek określonych Rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 11.10.2007 r. w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnej w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. nr 193 poz. 1399 z 2007 r.) lub Rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 2.10.2007 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. 185 poz. 1317 z 2007 r.). W takim przypadku, należy również podać informację, czy Wnioskodawca jest mikro, małym, średnim czy dużym przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów załącznika I do rozporządzenia Komisji (WE) nr 364/2004 z dnia 25 lutego 2004 r. zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 70/2001 i rozszerzającego jego zakres w celu włączenia pomocy dla badań i rozwoju. 4 Na etapie przygotowania projektu należy zapoznać się z materiałem zamieszczonym na stronie internetowej http://www.wrota.podkarpackie.pl/pl/rpo/vademecum/ pn. Pomoc publiczna kwestia istotna w trakcie przygotowywania projektu. Warto także przeanalizować zapisy Poradnika dla administracji publicznej: pomoc publiczna w programach operacyjnych 2007 2013 dokumentu dostępnego w Vademecum wnioskodawcy/beneficjenta. Skorzystać można ponadto ze znajdującej się na stronie internetowej pod adresem http://ec.europa.eu/competition/elojade/isef/index.cfm, wyszukiwarki decyzji Komisji Europejskiej w zakresie pomocy publicznej, która również może stanowić źródło przydatnych informacji. 7. Analiza potencjału instytucjonalnego Wnioskodawcy Niniejszy rozdział powinien zawierać informacje służące do ustalenia i oceny czy Wnioskodawca jest gotowy do realizacji projektu oraz ma możliwości zarządzania nim w przyszłości. 7.1. Charakterystyka wnioskodawcy Należy dokonać opisu stanu aktualnego organizacji zgłaszającej projekt, w tym uwarunkowań prawnych dla danego typu Wnioskodawcy (przyporządkowanie do typologii beneficjentów zgodnie ze Szczegółowym Opisem Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2013, podstawę prawną utworzenia, organ założycielski, zadania statutowe), struktury organizacyjnej, procesu decyzyjnego organów/osób uprawnionych do reprezentacji, zasad nadzoru nad prowadzoną działalnością. Ponadto rozdział odnosi się do informacji w jaki sposób będzie wdrażany projekt w kontekście: kwestii instytucjonalnych wdrażania projektu; kwestii proceduralnych wdrażania projektu. 4 Należy zwrócić uwagę, iż zgodnie z art. 1 załącznika nr 1 do przywołanego wyżej rozporządzenia za przedsiębiorstwo uważa się podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na jego formę prawną. Średnie przedsiębiorstwa to przedsiębiorstwa, które zatrudniają mniej niż 250 pracowników i których roczny obrót nie przekracza 50 milionów EUR a/lub całkowity bilans roczny nie przekracza 43 milionów EUR. Małe przedsiębiorstwo definiuje się jako przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 50 pracowników i którego roczny obrót i/lub całkowity bilans roczny nie przekracza 10 milionów EUR. W kategorii MŚP mikroprzedsiębiorstwo definiuje się jako przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 10 pracowników i którego roczny obrót i/lub całkowity bilans roczny nie przekracza 2 milionów EUR. Duże przedsiębiorstwo oznacza podmiot niebędący małym ani średnim przedsiębiorcą. Do oceny kategorii danego przedsiębiorstwa należy również brać pod uwagę kwestie zależności, partnerstwa oraz szczegółowych zasad określania danych przedsiębiorstwa, które zostały określone w przepisach ww. rozporządzenia. 18

W kwestiach instytucjonalnych powinny zostać ujęte wszystkie zaangażowane w realizację projektu instytucje i organizacje; podział odpowiedzialności i zadań pomiędzy wszystkie instytucje, a także wszystkie osoby, instytucje i organizacje, na które realizacja projektu będzie miała wpływ, osoby biorące udział w realizacji projektu (przede wszystkim osoba kierownika projektu), ich rolę, zadania i odpowiedzialność. W kwestiach proceduralnych należy opisać procedury, które będą wykonywane podczas realizacji projektu, np. sposoby śledzenia postępu prac, definiowania i weryfikowania punktów kontrolnych, formalne warunki odbioru prac itp., harmonogram prac przygotowawczych, w tym np. rozpisania przetargów, harmonogram realizacji projektu oraz pozyskiwania odpowiednich zezwoleń itp. 7.2. Partnerzy i opis zasad partnerstwa W przypadku, gdy projekt realizowany jest z udziałem innych podmiotów należy scharakteryzować zakres ich zaangażowania oraz kompetencje związane z jego realizacją. W szczególności należy opisać strukturę i zasady współpracy pomiędzy podmiotami zaangażowanymi w realizację projektu: prawną podstawę współpracy (umowę, porozumienie administracyjne czy zostały zawarte w drodze procedur partnerstwa publiczno-prywatnego w rozumieniu ustawy z 28.07.2005 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym, Dz. U. nr 169 poz. 1420 z 2005 r., późn. zm.), główne prawa i obowiązki partnera (-ów) związane z realizacją projektu, kwestie własności i finansowania przedmiotu projektu po zakończeniu jego realizacji, sposób zabezpieczenia środków finansowych, zasady rozliczeń i płatności, jeżeli partner uczestniczy w finansowaniu nakładów inwestycyjnych. W przypadku konkretnych projektów występować mogą sytuacje specyficzne, które należy opisać. 7.3. Opis podmiotu odpowiedzialnego za eksploatację przedmiotu inwestycji po jej zakończeniu Jeżeli bieżącym zarządzaniem projektu zajmować się będzie inny niż Wnioskodawca podmiot, należy wyjaśnić przyczyny, korzyści oraz formę prawną przekazania funkcji związanych z użytkowaniem / zarządzaniem infrastrukturą, a także wskazać czy przekazanie będzie bezpłatne czy za odpłatnością. Należy określić jaki podmiot będzie zarządzał infrastrukturą powstałą w wyniku realizacji projektu, w tym sposób wyboru podmiotu eksploatującego, jego formę prawną i strukturę własnościową, jak również zakres nadzoru Wnioskodawcy. Warto również uzasadnić, że sprosta on wymaganiom związanym z bieżącym utrzymaniem infrastruktury. Informacje te powinny dotyczyć zasobów kadrowych, sprzętowych, organizacyjnych oraz finansowych w kontekście zdolności do utrzymania rezultatów projektu przez co najmniej 5 lat od chwili zakończenia jego realizacji. W zakresie niniejszej analizy należy wziąć pod uwagę dyspozycję art. 57 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006. W przypadku projektów typu B należy przedstawić informację nt. podmiotu zobowiązanego do okresowej aktualizacji opracowanej w ramach projektu dokumentacji (o ile jest przewidziana) lub monitorowania realizacji celów kampanii promocyjnej. 7.4. Doświadczenie w realizacji projektów 19