ŚWIETLÓWKI GENERATOREM OSZCZĘDNOŚCI Fot.1 śarówka energooszczędna (świetlówka) [ApolloLighting.pl] Fot. 2 Ŝarówka tradycyjna (Ŝarnikowa) [wikipedia.org] O zmianach w oświetleniu mieszkań polegających na wymianie tradycyjnych Ŝarówek Ŝarnikowych na nowoczesne Ŝarówki energooszczędne zwane świetlówkami z coraz większą częstotliwością informują nas media. Powstają na ten temat róŝnorakie komentarze, zarówno popierające te zmiany jak i negujące je. Wśród publikowanych wypowiedzi znalazły się i takie, które wprowadzają w błąd. Na przykład w sprawie dość istotnej - zastąpienia tradycyjnych Ŝarówek nowoczesnymi energooszczędnymi świetlówkami, jest bardzo opłacalna finansowo, jej koszty zwracają się juŝ po miesiącu.[1] Skupmy się więc na opłacalności wymiany Ŝarówek na energooszczędne oraz na tym, ile moŝemy dzięki takiej wymianie zaoszczędzić i energii i pieniędzy w ciągu roku. Odnieśmy się do jednej Ŝarówki tradycyjnej Ŝarnikowej, najczęściej spotykanej w gospodarstwach domowych, o mocy 100 W oraz do jej odpowiednika, Ŝarówki energooszczędnej o mocy 20 W. JuŜ sama cena zakupu jest duŝą róŝnicą w poniesionych przez nas kosztach: tradycyjna Ŝarówka kosztuje ok. 1zł, energooszczędna kosztuje ok. 15zł. Mniejszą cenę trudno juŝ zakładać, co najmniej z dwóch powodów: ze względu na stopień technicznego skomplikowania tych źródeł światła i związaną z tym materiałochłonność oraz pracochłonność, a takŝe to, Ŝe wymuszone administracyjnie otwarcie rynku na nowe źródła światła nie będzie specjalnie zachęcało producentów do obniŝek ceny, bo klient i tak będzie
musiał świetlówkę kupić. [1] Trwałość tradycyjnej Ŝarówki określa się średnio na 1000 do 1200 godzin świecenia, natomiast Ŝarówki energooszczędnej na ok. 10.000 godzin [2] Okres wykorzystania Ŝarówki w ciągu roku to około 2.500 godzin, a co za tym idzie konieczność kupienia 2 Ŝarówek Ŝarnikowych w tym okresie czasu (z własnego doświadczenia wiem, Ŝe wytrzymałość takich Ŝarówek jest o wiele dłuŝsza i jedna wystarczy na około rok czyli 2.500 godzin świecenia, ale trzymajmy się załoŝeń). Aby zuŝyć 1 kilowatogodzinę energii naleŝy uŝytkować odbiornik elektryczny o mocy 1 tysiąca wat (1000 wat = 1 kilowat) przez 1 godzinę. Zatem Ŝarówka o mocy 100W zuŝywa 0,1 (jedną dziesiątą) kilowatogodziny (kwh) przez 1 godzinę. Zatem świetlówka energooszczędna o mocy 20 wat zuŝywa 0,02 kwh przez 1 godzinę.[3] Faktem jest, Ŝe przy tradycyjnych Ŝarówkach Ŝarnikowych 5 % energii przeznaczona jest na wytworzenie światła, natomiast 95 % tracone jest na ciepło oddawane do otoczenia. W Ŝarówkach energooszczędnych jest odwrotnie, czyli 95% wykorzystywane jest do wytworzenia światła, a 5 % oddawane jest do otoczenia w postaci ciepła. Dzięki temu, Ŝe Ŝarówki energooszczędne wytwarzają mało ciepła, funkcjonalne są szczególnie w pokojach dziecinnych. Nie istnieje bowiem niebezpieczeństwo, Ŝe dzieci poparzą się przy dotknięciu lampy.[4] Jest jeszcze jedna bardzo istotna sprawa, o której bardzo rzadko mówi się reklamując eksploatowanie Ŝarówek energooszczędnych. Jest to tzw. prąd rozruchu, który nie występuje w zwykłych Ŝarówkach Ŝarnikowych. Podczas rozruchu świetlówka energooszczędna pobiera kilkanaście razy więcej prądu niŝ Ŝarówka tradycyjna. Przeciwnicy Ŝarówek energooszczędnych oczywiście wyolbrzymiają ten problem. Prawdą jest, Ŝe prąd rozruchu ma wartość ok. 7 Amper, tj. ok. 1500 W [5], ale trwa to jedynie ok. 1, sekundy a następnie
przez około minutę świetlówka rozgrzewa się i przyjmuje stałą wartość ok. 20 W. Aby rozwiać wszelkie wątpliwości, poniŝej przedstawiam obliczenia ukazujące róŝnice w uŝytkowaniu obu rodzajów Ŝarówek, biorąc pod uwagę wszystkie załoŝenia oraz wszystkie za i przeciw. ZałoŜenia wstępne: śarówka zwykła (Ŝarnikowa) Moc 100 W Cena 1 zł śywotność 1200 h Brak prądu rozruchu śarówka energooszczędna (świetlówka) Moc 20 W Cena 15 zł śywotność 10.000 h Prąd rozruchu około 5 A przez 1 minutę 1 minuta = 0,016 h Czas świecenia: 6 miesięcy (182 dni okres jesień, zima): 9 h / dobę 6 miesięcy (182 dni okres wiosna, lato): 5 h / dobę Suma czas uŝywania Ŝarówki: ~ 2500 h / rok Włączanie i wyłączanie Ŝarówek ok. 5 razy na dobę koszt: 1kWh = 0,4530 zł Emisja CO 2 do atmosfery: 1kWh = 1kg CO 2 Obliczenia: śarówka zwykła (Ŝarnikowa) śarówka energooszczędna (świetlówka)
100 W = 0,1 kw (okres jesień, zima) 0,1 kw x 9 h = 0,9 kwh 0,9 kwh x 0,4530 zł = 0,41 zł 0,41 zł x 182 dni ~ 75 zł (okres wiosna, lato) 0,1 kw x 5 h = 0,5 kwh 0,5 kwh x 0,4530 zł = 0,23 zł 0,23 zł x 182 dni ~ 42 zł Prąd rozruchu: Nie występuje. 20 W = 0,02 kw (okres jesień, zima) 0,02 kw x 9 h = 0,18 kwh 0,18 kwh x 0,4530 zł = 0,082 zł 0,082 zł x 182 dni ~ 15 zł (okres wiosna, lato) 0,02 kw x 5 h = 0,1 kwh 0,1 kwh x 0,4530 zł = 0,045 zł 0,045 zł x 182 dni ~ 8 zł Prąd rozruchu: P moc U napięcie I prąd P = U x I P = 230 V x 5 A P = 1150 W 1150 W = 1,15 kw 1,15 kw x 0,016 h = 0,019 kwh 0,019 kwh x 5 uruchomień/doba = 0,095 kwh 0,095 kwh x 0,4530 zł = 0,044 zł 0,044 zł x 365 dni ~ 16 zł W SUMIE Całoroczna opłata za prąd: ok. 117 zł (Czas uŝywania Ŝarówek ~ 2500 h/rok to konieczność uŝycia 2 Ŝarówek po 1200 h Ŝywotności) koszt zakupu 2 Ŝarówek: 2 zł Całoroczna opłata za prąd: koszt zakupu 1 Ŝarówki: ok. 40 zł 15 zł KOSZTY CAŁKOWITE Koszty całkowite: ok. 120 zł / rok Koszty całkowite: ok. 55 zł / rok EMISJA CO 2 Emisja CO 2 : ok. 1,5 kg / rok Emisja CO 2 : ok. 0,4 kg / rok Podsumowanie i wnioski:
Wykorzystując załoŝenia wstępne oraz powyŝsze obliczenia, otrzymałem, Ŝe zuŝycie prądu dla Ŝarówki zwykłej Ŝarnikowej wynosi ok. 117 zł, po dodaniu kosztów zakupu 2 takich Ŝarówek, w przybliŝeniu koszty całkowite eksploatacji wyniosły 120 zł rocznie. Przy wyliczeniu wykorzystania prądu przez Ŝarówkę energooszczędną, biorąc pod uwagę prąd rozruchu i 5-krotne włączanie Ŝarówki w ciągu doby, koszty całkowite eksploatacji wyniosły w przybliŝeniu 55 zł rocznie. NaleŜy pamiętać, Ŝe Ŝarówki energooszczędne, ze względu na duŝe zuŝycie prądu przy ich uruchamianiu, nie nadają się do uŝytku w miejscach, w których występuje częste włączanie i wyłączanie światła, poniewaŝ skraca to Ŝywotność Ŝarówek, ale takŝe powoduje duŝe zuŝycie prądu poprzez wysoki pobór prądu podczas rozruchu. WaŜnym jest równieŝ fakt, Ŝe przez zastosowanie w Ŝarówkach energooszczędnych układów elektronicznych stabilizujących ich pracę, nie nadają się one do uŝytkowania w miejscach w których występują elektroniczne ściemniacze światła. Jest tak, gdyŝ zmniejszając napięcie potencjometrem w ściemniaczu, Ŝarówka nie dostaje wystarczającej ilości prądu, a starając się utrzymać stałą wartość świecenia zaczyna ona mrugać, poniewaŝ zastosowane w układzie kondensatory ładują się i rozładowują. śarówka pobiera wtedy bardzo duŝe ilości prądu, poniewaŝ zachowuje się jakby cały czas znajdowała się w fazie rozruchu. Reasumując, uŝywając Ŝarówek energooszczędnych, moŝemy zaoszczędzić nawet do 50 % ponoszonych na oświetlenie kosztów i zmniejszyć emisję CO 2 do atmosfery o ok. 1 kg. Biorąc pod uwagę zuŝycie nawet 2 świetlówek w ciągu roku mamy oszczędność. NaleŜy tu dodać, Ŝe wszystkie Ŝarówki energooszczędne mają gwarancję na 1 rok, a w niektórych przypadkach nawet na 2 lata, tak więc podczas zakupu naleŝy pamiętać o zachowaniu paragonu będącego dowodem gwarancyjnym. Przypadki zakupu wadliwie lub krótko działających świetlówek zdarzają się sporadycznie. Aby wysokie koszty nabycia nam się zwróciły oraz, Ŝeby oszczędności były zauwaŝalne, Ŝarówkę energooszczędną trzeba by było stosować minimum przez pół roku.
Krótsze stosowanie nie wykaŝe nam róŝnic, ze względu na wysoki koszt zakupu świetlówek. mgr inŝ. Łukasz Przybylski Departament Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko Mazurskiego w Olsztynie przy współpracy z Warmińsko Mazurską Agencją Energetyczną Sp. z o.o. w Olsztynie Bibliografia: 1. pino.pl/article-view/id,459538,type,1,t,nabijanie-w-zarowke-energooszczedna - Krzysztof Płocharz 2. termodom.pl/epbd/energooszczednosc/oszczedzanie_energii_elektrycznej 3. www.eioba.pl/a109107/nabijanie_w_zarowke_energooszczedna 4. termodom.pl/epbd/energooszczednosc/oszczedzanie_energii_elektrycznej 5. ise.pl/forum/viewtopic.php?f=12&t=8888&start=0&st=0&sk=t&sd=a