Charakterystyka zawodu Jedną z najbardziej ekspansywnych dziedzin techniki jest elektronika. Jej wpływ na inne obszary techniki jest tak duży, że pojawiają się zupełnie nowe dyscypliny zawodowe. Przykładem takiej nowej dziedziny techniki jest właśnie mechatronika, która łączy w sobie zagadnienia wiedzy z informatyki, elektroniki, mechaniki, robotyki i automatyki. Można przyjąć, że mechatronika jest interdyscyplinarną dziedziną nauki i techniki zajmującą się generalnie problemami mechaniki, elektroniki i informatyki. Pracodawcy coraz częściej poszukują pracowników w zawodzie mechatronik. Jest to zawód atrakcyjny, a co najważniejsze - z przyszłością. Technik mechatronik, to zawód, który daje szansę absolwentom gimnazjów po ukończeniu naszej szkoły zdobycie ciekawej pracy. Mechatronika, jako dziedzina nauki pojawiła się pod koniec lat 70. Wprowadzili ją Japończycy do opisu zastosowania elektroniki i techniki komputerowej do sterowania urządzeniami mechanicznymi. Mechatronika jest wszechobecna w życiu współczesnego człowieka. Stykamy się z nią w nowoczesnych aparatach fotograficznych, w napędach dysków komputerowych, poduszkach powietrznych w samochodach oraz hamulcach (ABS). Mechatronika uczy, jak urządzenia mechaniczne zastąpić inteligentnymi systemami elektromechanicznymi. Mechatronik to osoba, która umie projektować i obsługiwać nowoczesne urządzenia i linie produkcyjne. Potrafi łączyć umiejętności wielu dziedzin nauki, bo tego wymaga nowoczesny przemysł. Mechatronik może pracować zarówno w małej, jak i w dużej firmie, która prowadzi montaż i rozruch nowoczesnych urządzeń technicznych. Może to być przemysł spożywczy, energetyczny, budownictwo, medycyna lub ochrona środowiska. 1
Co to jest mechatronika? Odpowiedź na to pytanie nie jest łatwa. Mechatronika jest interdyscyplinarną dziedziną nauki i techniki, zajmującą się problemami mechaniki, elektroniki i informatyki. Na pewno dobrze wiesz, że komputer to bardzo pożyteczne urządzenie. Możesz przeglądać zasoby Internetu, wysyłać e-maile, zagrać w jakąś grę, napisać referat, który możesz wydrukować za pomocą drukarki. No właśnie drukarka. Jak Ci się wydaje, czy jest to urządzenie mechaniczne czy elektroniczne? Nie jest łatwo odpowiedzieć na to pytanie, bo z jednej strony pełno w niej elektroniki, a z drugiej strony jest również mechanizm przesuwający papier. A zatem i elektronika i mechanika. Dodajmy jeszcze, że ta drukarka jest sterowana sygnałami pochodzącymi z komputera. No i mamy urządzenie mechatroniczne! Kamera video, odtwarzacz CD, kserokopiarka nowej generacji, sterowane cyfrowo maszyny do szycia, elektronicznie sterowany silnik spalinowy, obrabiarki sterowane numerycznie, roboty to wszystko urządzenia mechatroniczne. Ale również duże maszyny rolnicze nowej generacji i całe zautomatyzowane linie produkcyjne. Skomplikowane systemy mechatroniczne wyposażone są w czujniki zbierające sygnały ze swojego otoczenia, programowalne układy przetwarzania i interpretacji tych sygnałów oraz zespoły komunikacyjne i urządzenia wykonawcze oddziałujące odpowiednio na otoczenie. Mechatronika zaczęła się dynamicznie rozwijać dopiero w latach 80 i to głównie ze względu na potrzeby rynku. 2
W mechatronice wyróżnia się trzy generacje urządzeń: I generacja to próby sterowania urządzeniami mechanicznymi przez elektryczne układy logiczne; II generacja to wprowadzenie układów mikroprocesorowych i informatyki do sterowania układami mechanicznymi; III generacja to urządzenia, w których stosuje się wielofunkcyjne układy mikroprocesorowe o dużej skali integracji. Połączenie mechaniki, elektroniki i informatyki nie jest przypadkowe, ponieważ połączenie tych trzech dziedzin zapewnia optymalizację procesu projektowania i wytwarzania we współczesnym przemyśle. Do przykładowych urządzeń mechatronicznych należą między innymi: - urządzenia automatyki -zautomatyzowane linie produkcyjne - obrabiarki sterowane numeryczne - CNC - zaawansowany sprzęt gospodarstwa domowego - roboty przemysłowe - układy sterowania pojazdami - aparatura medyczna - nowoczesne zabawki 3
Przykłady zastosowań mechatroniki Przenośny system pomiaru drgań Nadzorowanie drgań robotów przemysłowych Platforma mobilna Nadzorowanie procesu frezowania szybkościowego 4
model robota o nazwie HEXOR Model robota opracowany został na Politechnice Śląskiej. Robot przypominający skorpiona sterowany jest zdalnie z komputera za pomocą odpowiedniego oprogramowania. Obraz transmitowany z jego oka kamery pokładowej, wyświetlany jest na ekranie. Robot taki może znacznie ułatwiać wyjaśnianie trudnych pojęć z zakresu mechatroniki i robotyki dzięki bardzo atrakcyjnej formie przekazu tej wiedzy. Perspektywy, jakie stwarza mechatronika nabierają szczególnego znaczenia na tle gwałtownych zmian na rynku pracy oraz wejścia Polski w struktury europejskie. Kształcenie w kierunku mechatroniki zapewnia bowiem podniesienie poziomu kultury technicznej i wykształcenia technicznego, tworzenie nowych miejsc pracy oraz wzrost efektywności produkcji. Najistotniejszym wymaganiem jest jednak wdrożenie przyszłych absolwentów technikum mechatronicznego do systemowego myślenia i działania, pobudzającego kreatywność, ułatwiającego samodzielne rozwiązywanie problemów. Dlatego w naszej szkole uczniowie w ramach pracowni przedmiotowych realizują zadania związane z projektowaniem i budową układów mechatronicznych. Nauczyciel pełni rolę doradcy i przestał być wyłącznie "egzekutorem" sztywnych i "suchych" regułek. 5
Sylwetka absolwenta Mechatronik to atrakcyjny, nowoczesny i poszukiwany zawód. Absolwent technikum w zawodzie technik mechatronik może w przyszłości kontynuować naukę na wyższych studiach technicznych, a w perspektywie podjąć ciekawą i satysfakcjonującą pracę. Przeciwwskazania zdrowotne: - zaburzenia widzenia barw - choroby oczu - niedosłuch, - zawroty głowy - omdlenia - zaburzenia równowagi - choroby układów: nerwowego, krążenia i oddechowego - schorzenia narządu ruchu - ograniczenie sprawności rąk Wymagania psychologiczne: - koordynacja wzrokowo-ruchowa - percepcja kształtów - koncentracja uwagi - dokładność - spostrzegawczość - zdolności manualne - uzdolnienia planimetryczne - zainteresowania techniczne i informatyczne 6
Sylwetka absolwenta ZSMEiE Absolwent technikum mechatronicznego będzie: - posiadał wiedzę z zakresu mechatroniki stosowanej - znał elementy mechaniki i budowy maszyn, elektroniki, informatyki - przygotowany do aktywnego uczestnictwa w interdyscyplinarnych zespołach rozwiązujących problemy projektowania - znał problematykę projektowania układów automatyki i sterowania robotów, nowoczesnych maszyn i procesów technologicznych - przygotowany do podjęcia pracy w przemyśle elektromaszynowym, stacjach serwisowych i diagnostycznych - przygotowany do obsługi i diagnozowania obiektów mechatronicznych - przygotowany do czytania i opracowania dokumentów technicznych przy użyciu komputera w programie AutoCAD i EdgeCAM - przygotowany do prawidłowego stosowania narzędzi i przyrządów pomiarowych - przygotowany do diagnozowania i napraw urządzeń i systemów mechatronicznych - przygotowany do egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe - posiadał wiedzę do podjęcia studiów na dowolnej uczelni technicznej. 7
Po ukończeniu tego kierunku będziesz umiał między innymi: przygotowywać do montażu, instalować, montować, demontować, projektować i programować urządzenia i systemy mechatroniczne, dozorować ich pracę, oceniać ich stan techniczny, wykonywać podstawowe naprawy i regulacje, instalować i użytkować oprogramowanie niezbędne do pracy tych urządzeń i systemów, prowadzić dokumentację techniczną, korzystać z literatury technicznej, korzystać z komputera typu PC. Jesteśmy szkołą o 4-letnim cyklu nauczania, po ukończeiu którego absolwent może przystąpić do egzaminu maturalnego uprawniającego do podjęcia studiów wyższych na wszystkich kierunkach. Dodatkowo po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w naszej szkole, absolwent otrzymuje tytuł zawodowy technika mechatronika. Tytuł potwierdzający kwalifikacje zawodowe Egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe jest formą oceny poziomu opanowania wiadomości i umiejętności z zakresu mechatroniki. Zostały one określone w standardach wymagań ustalonych przez Ministra Edukacji Narodowej i Sportu. Egzamin umożliwia uzyskanie porównywalnej i obiektywnej oceny poziomu osiągnięć zdającego, poprzez zastosowanie jednolitych wymagań, kryteriów oceniania i zasad przeprowadzania egzaminu, opracowanych przez instytucje zewnętrzne, funkcjonujące niezależnie od systemu kształcenia. Na egzaminie będą sprawdzane tylko te wiadomości i umiejętności, które zostały zapisane w standardach wymagań egzaminacyjnych dla mechatroniki. Do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe może przystąpić absolwent, który ukończył szkołę i otrzymał świadectwo ukończenia szkoły. 8
Egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe Absolwent powinien umieć: 1. Rozróżniać pojęcia, określenia i wielkości stosowane w mechatronice, czyli r o z r ó ż n i a ć: - pojęcia stosowane w mechatronice - na schematach blokowych strukturę układów mechatronicznych, - rodzaje układów mechatronicznych, - wielkości fizyczne charakterystyczne dla układów mechatronicznych oraz ich jednostki. 2.. Interpretować informacje zawarte na schematach ideowych, montażowych, rysunkach warsztatowych i instrukcjach obsługi, czyli o k r e ś l a ć: - parametry elementów pneumatycznych, hydraulicznych, elektrycznych - oraz elektronicznych, stosowanych w układach mechatronicznych na podstawie informacji zawartych na schematach, rysunkach i w instrukcjach obsługi - technologię montażu elementów i podzespołów układów mechatronicznych na podstawie informacji zawartych w instrukcjach obsługi - sposób konserwacji układów mechatronicznych na podstawie informacji zawartych w instrukcjach serwisowych. 3. Interpretować sekwencje i rozkazy w programach do sterowników programowalnych, czyli: - r o z p o z n a w a ć język programowania - i d e n t y f i k o w a ć strukturę programu PLC - i n t e r p r e t o w a ć sposób działania programu na podstawie jego struktury. 9
4. Rozpoznawać części i podzespoły urządzeń i systemów mechatronicznych, czyli r o z p o z n a w a ć : - na schematach ideowych i montażowych elementy pneumatyczne, hydrauliczne, elektryczne oraz elektroniczne urządzeń i systemów mechatronicznych - funkcje pneumatycznych, hydraulicznych, elektrycznych i elektronicznych urządzeń oraz systemów mechatronicznych - przyłącza elementów pneumatycznych, hydraulicznych, elektrycznych oraz elektronicznych, stosowanych w układach mechatronicznych. 10
Przedmioty realizowane w 4-letnim cyklu kształcenia w zawodzie technik mechatronik Przedmioty ogólne: język polski, język angielski, język niemiecki, historia, wiedza o społeczeństwie, wiedza o kulturze, matematyka, fizyka, chemia, biologia, geografia, podstawy przedsiębiorczości, technologia informacyjna, wychowanie fizyczne, przysposobienie obronne, godzina do dyspozycji wychowawcy, religia/etyka, wychowanie do życia w rodzinie Przedmioty zawodowe: - podstawy mechatroniki - technologie i konstrukcje mechaniczne - urządzenia i systemy mechatroniczne - pracownia urządzeń mechatronicznych - specjalizacja - język obcy zawodowy - praktyka zawodowa 11
Co każdy gimnazjalista wiedzieć powinien? Wyboru szkoły ponadgimnazjalnej należy dokonać kierując się: - własnymi zainteresowaniami - rzetelną oceną własnych możliwości intelektualnych (zazwyczaj nie odbiegają one od poziomu ocen w gimnazjum) - znajomością oferty edukacyjnej szkół ponadgimnazjalnych - znajomością wymagań stawianych kandydatom do poszczególnych typów szkół na poszczególne kierunki kształcenia - opinią rodziców - możliwością zdobycia wykształcenia średniego lub zawodowego, uwzględniając możliwość dalszego kształcenia na uczelniach wyższych lub podjęcia pracy zgodnej z zainteresowaniami i kwalifikacjami zawodowymi. Jeśli interesujesz się techniką, fascynują Ciebie nowe technologie, to mechatronika jest tą dziedziną, którą powinieneś zgłębić. 12
Młody Przyjacielu! Jeżeli szukasz szkoły, która pomoże Ci: - stać się inteligentnym i mądrym człowiekiem - poznać tajniki nowoczesnej techniki i technologii - uczyć się skutecznie - obrać właściwą ze względu na Twoje predyspozycje ścieżkę kariery zawodowej - rozwinąć i pogłębić swoje zainteresowania - nie uronić niczego z uroków młodości to znakomicie trafiłeś, ponieważ: tradycja i nowoczesność - najpełniej określają charakter ZESPOŁU SZKÓŁ MECHANICZNYCH ELEKTRYCZNYCH i ELEKTRONICZNYCH w Toruniu. tradycja - to ponad pół wieku twórczej i edukacyjnej obecności w naszym regionie nowoczesność - to nasza oferta systematycznie dostosowująca się do aktualnych potrzeb edukacji i zmieniającego się rynku pracy. Tradycyjną mechanikę i automatykę poszerzamy o elementy mechatroniki, włączając do treści kształcenia funkcjonalną elektronikę oraz sterowanie obrabiarkami numerycznymi. Systematycznie modernizujemy wyposażenie pracowni i techniki nauczania. Pracujemy dla rozwoju każdego ucznia, stwarzając warunki dla kontynuowania nauki i uzyskania kwalifikacji zawodowych gwarantujących zatrudnienie. Gwarantujemy naukę i praktyczne pogłębianie wiedzy w rożnych firmach np. SHARP, ORION, APATOR, ZAKŁAD ENERGETYCZNY. Od wielu lat systematycznie bierzemy udział w realizacji międzynarodowych programów edukacyjnych Socrates Comenius i Leonardo da Vinci również uwzględniając treści kształcenia zawodowego, tym samym dorównując europejskim standardom nauczania. Naszym uczniom i ich rodzicom zapewniamy fachową opiekę pedagoga i psychologa szkolnego. Ponadto, gwarantujemy profesjonalną pomoc doradcy zawodowego w kreowaniu postaw przedsiębiorczych oraz w rozpoznawaniu i wyborze dalszej ścieżki kariery zawodowej. 13
Możliwość uzyskania pomocy finansowej podczas nauki: Uczniowie kształcący się w naszej szkole mogą ubiegać się o różne formy pomocy finansowej i materialnej. Jedną z form pomocy są stypendia. W ciągu ostatnich kilku lat, nasi uczniowie mogli skorzystać m.in. ze: - stypendium szkolnego dla uczniów zamieszkałych na terenie Gminy Miasta Toruń przyznawane przez Prezydenta Miasta Torunia - stypendium szkolnego dla mieszkańców wsi - stypendium unijnego. Oprócz stypendiów dla uczniów z rodzin mało zamożnych są również stypendia przyznawane za bardzo dobre wyniki w nauce, są to: - Stypendium Prezesa Rady Ministrów - Stypendium Prezydenta Miasta Torunia Poza stypendiami, istnieją również inne formy pomocy materialnej między innymi organizowane przez Radę Rodziców np.: - obiady w szkolnej stołówce - dopłaty do biletów miesięcznych Ponadto, nasi uczniowie systematycznie korzystają ze stypendiów językowych fundowanych przez SJO Pigmalion. 14
Możliwości zatrudnienia absolwentów technikum mechatronicznego o ADRES AGENCJI 03-973 Warszawa tel. 22.8288432-34 fax 22.8288437 e-mail: biuro@saz.org.pl Technik mechatronik jest to nowy zawód, który może być konkurencyjny wobec innych znanych zawodów na rynku pracy. Po ukończeniu tego kierunku możesz znaleźć zatrudnienie w dużych zakładach (automaty i roboty) oraz w zakładach usługowych (serwis, naprawa urządzeń i systemów mechatronicznych), a także prowadzić samodzielną działalność gospodarczą. Technik mechatronik jest przygotowany do pracy w przemyśle wytwarzającym układy mechatroniczne w sprzęcie gospodarstwa domowego, przemyśle obrabiarkowym, elektromaszynowym, motoryzacyjnym i lotniczym. Może znaleźć zatrudnienie w zakładach o zautomatyzowanym i zrobotyzowanym cyklu produkcyjnym, w zakładach prowadzących usługi w zakresie projektowania, serwisu, napraw urządzeń mechatronicznych, na stanowiskach konstruktora, technologa, mistrza, operatora i programisty CNC, serwisanta, kierownika działu obsługi i napraw, zaopatrzeniowca itp. Ponadto może również znaleźć pracę w placówkach eksploatujących i serwisujących układy mechatroniczne, maszyny i urządzenia, w stacjach serwisowych i diagnostycznych, placówkach służby zdrowia przy eksploatacji urządzeń medycznych i aparatury diagnostycznej, jednostkach zajmujących się poradnictwem i upowszechnianiem wiedzy z zakresu budowy i eksploatacji urządzeń mechatronicznych. Technik mechatronik także może znaleźć zatrudnienie w rolnictwie i leśnictwie, przemyśle spożywczym, żegludze, usługach - wszędzie tam, gdzie jest praktyczne zastosowanie technologii informacyjnej. 15
Co i gdzie studiować Przewodnik po polskich szkołach wyższych Przedstawiamy Tobie informacje o możliwościach podjęcia studiów po ukończeniu naszej szkoły na kierunku mechatronika na polskich uczelniach technicznych. Dlaczego warto studiować? Studia wyższe traktowane są, jako przepustka do przyszłej kariery. Ogromną popularnością cieszą się kierunki, które przygotowują do pracy w atrakcyjnej branży. Na przełomie klasy trzeciej i czwartej większość uczniów zastanawia się nad własną przyszłością. Bardzo często nie potrafimy odpowiedzieć sobie na pytanie, co chcemy w życiu robić, w jakim zawodzie pracować. Jesteśmy zdezorientowani i nie wiemy, jakie studia wybrać i gdzie kontynuować naukę. Dobrą szkołę wyższą wybiera się tylko raz. Od niej zależą Twoje przyszłe losy i pierwsza praca. Zasady przyjęć na I rok studiów Szczegółowe zasady przyjęć na I rok studiów uczelnie podają na swoich stronach Internetowych. Zwykle na wydziałach mechatroniki procedura kwalifikacyjna dotyczy przedmiotów: matematyka i fizyka. Przyjęcia na studia zaoczne odbywają się na tych samych zasadach co na studia dzienne. Dla osób, które nie zdawały matematyki lub fizyki na egzaminie maturalnym, organizowany jest sprawdzian kwalifikacyjny tylko wtedy, kiedy liczba kandydatów przekracza liczbę miejsc. O przyjęcie mogą się ubiegać także kandydaci, którzy nie zostali zakwalifikowani na studia dzienne. 16
MECHATRONIKA Kierunek dostępny jest na następujących uczelniach: Akademia Górniczo-Hutnicza Al. Mickiewicza 30 30-059 Kraków Informacja (700-1700) tel.: (12) 617 22 22 ; (12) 617 33 33 e-mail: okon@agh.edu.pl Politechnika Poznańska Dział Promocji pl. M.Skłodowskiej-Curie 5 tel. 665-3610, fax. 665-3699 e-mail : Dzial.Promocji [ at ] put.poznan.pl Wojskowa Akademia Techniczna im. J. Dąbrowskiego Adres ul. Kaliskiego 2 00-909 Warszawa Telefon +48 22 685-93-69 e-mail dpodbiel@wat.waw.pl http://www.wat.waw.pl Politechnika Warszawska ul. św. Andrzeja Boboli 8 (d. Karola Chodkiewicza 8) 02-525 Warszawa e-mail: dziekanat@mchtr.pw.edu.pl tel. 022 234 8456 Wyższa Szkoła Mechatroniki w Katowicach ul. 11 Listopada 11 40-387 Katowice tel: (032) 352 03 57 tel. kom.: 697 095 254 email: info@mechatronika.edu.pl www.mechatronika.edu.pl Politechnika Opolska ul. Katowicka 55 tel.:(0-77) 442-76-50, fax.:(0-77) 442-76-52 www: www.opole.janski.edu.pl e-mail: dziekanat@opole.janski.edu.pl Politechnika Świętokrzyska Kielce, woj. świętokrzyskie al. 1000-lecia Państwa Polskiego 7, tel.:(0-41) 342-41-36 sprawy studenckie: 0 (prefiks) (41) 34 24 492 fax: 0(prefiks)(41) 34 48 698 e-mail: wmibm@tu.kielce.pl Politechnika Śląska, Wydział Elektryczny Katedra Mechatroniki 44-100 Gliwice, ul. Akademicka 10a tel. (032) 237-28-03, fax 237-27-09 www: www.swsz.pl, www.swszkatowice.eu e-mail: dziekanat@swsz.katowice.pl Politechnika Łódzka 90-924 Łódź, ul. Żeromskiego 116, Tel. (48) (42) 631 21 51 informacja o numerach Fax (48) (42) 636 56 15 Politechnika Łódzka Dział Promocji, Ks.Skorupki 6/8 Budynek B2, tel. +48426312009, fax: e-mail:ewa.chojnacka@p.lodz.pl; Malgorzata.Trocha@p.lodz.pl Instytut Mechatroniki i Systemów Informatycznych Politechniki Łódzkiej 90-924 Łódź, ul. Stefanowskiego 18/22 tel.: +48(+42) 631-25-71, 631-25-81 fax :+48(+42) 636-23-09 Politechnika Wrocławska Wybrzeże Wyspiańskiego 27 50-370 Wrocław INFORMACJA TELEFONICZNA tel. 071 320 26 00 czynna w godz. 7.30-18.30 tel. 071 320 27 78 rekrutacja@pwr.wroc.pl 17