GOSPODAROWANIE ODPADAMI, ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM WSI, W ŚWIETLE DANYCH STATYSTYCZNYCH Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Prof. dr hab. inż. Edmund Kaca
Plan wystąpienia: 1) Wstęp, 2) Charakterystyki ilościowe zebranych odpadów komunalnych: z miast i wsi, z gospodarstw miast i wsi, spoza gospodarstw miast i wsi, 3) Unieszkodliwianie odpadów, 4) Składowanie odpadów, 5) Wnioski. 2
ODPADY WYTWORZONE (124 mln Mg. a -1 ) Komunalne (12,0 mln Mg. a -1 ) Pozostałe (112 mln Mg. a -1 ) 3
Odpady komunalne wytworzone 12,0 mln Mg; 315 kg. M -1. a -1 Zebrane Nie zebrane 10,0 mln Mg; 263 kg. M -1. a -1 2,0 mln Mg wyselekcjonowane 0,9 mln Mg zmieszane 9,1 mln Mg miasto wieś gosp. inne gosp. inne 4
Odpady komunalne zebrane w 2010r., w kg. M -1 (opracowanie własne na podstawie danych Eurostatu) Średnia UE 263
Odpady komunalne zmieszane zebrane 6
Masy odpadów komunalnych zebranych z miast i wsi w Polsce, w tys. Mg (Od roku 2004 odpady komunalne bez odpadów wyselekcjonowanych) (opracowanie własne na podstawie danych GUS) 7
Jednostkowe masy odpadów komunalnych zebranych z miast i wsi w Polsce, w kg. M -1 (Od roku 2004 odpady komunalne bez odpadów wyselekcjonowanych) (opracowanie własne na podstawie danych GUS) 8
Kolejnośćwojewództw wg masy odpadów komunalnych zebranych na wsi w 2010 r. (masa odpadów w kg. M -1 ) (opracowanie własne na podstawie danych GUS) Kolej ność Nazwa i nr województwa Masa odp. Kolej ność Nazwa i nr województwa Masa odp. 1 4. Lubuskie 181 9 5. Łódzkie 121 2 1. Dolnośląskie 180 10 2. Kujawsko-pom. 116 3 8. Opolskie 166 11 14. Warm-mazur. 115 4 16. Zachodniopo. 159 12 10. Podlaskie 108 5 11. Pomorskie 146 13 6. Małopolskie 94 6 15.Wielkopolskie 138 14 9. Podkarpackie 76 7 12. Śląskie 130 15 13. Świętokrzyskie 69 8 7. Mazowieckie 128 16 3. Lubelskie 529
Jednostkowe masy odpadów komunalnych zmieszanych zebranych z miast i wsi województw w 2010 r., w kg. M -1 (opracowanie własne na podstawie danych GUS) 10
Odpady komunalne zmieszane zebrane z gospodarstw 11
Masy odpadów zebranych z gospodarstw miast i wsi w Polsce, w tys. Mg (Od roku 2004 odpady komunalne bez odpadów wyselekcjonowanych) (opracowanie własne na podstawie danych GUS) 12
Jednostkowe masy odpadów zebranych z gospodarstw miast i wsi w Polsce, w kg. M -1 (Od roku 2004 odpady komunalne bez odpadów wyselekcjonowanych) (opracowanie własne na podstawie danych GUS) 13
Kolejność województw wg masy odpadów z gospodarstw zebranych na wsi w 2010r., (masa odpadów w kg. M -1 ) (opracowanie własne na podstawie danych GUS) 14
Jednostkowe masy odpadów zebranych z gospodarstw miast i wsi województw w 2010 r., w kg. M -1 (opracowanie własne na podstawie danych GUS) 15
Odpady komunalne zmieszane zebrane spoza gospodarstw (z obiektów niezamieszkałych) 16
Masy odpadów zebranych spoza gospodarstw domowych miast i wsi w Polsce, w tys. Mg (Od roku 2004 odpady komunalne bez odpadów wyselekcjonowanych) (opracowanie własne na podstawie danych GUS) 17
Jednostkowe masy odpadów zebranych spoza gospodarstw domowych miast i wsi w Polsce, w kg. M -1 (Od roku 2004 odpady komunalne bez odpadów wyselekcjonowanych) (opracowanie własne na podstawie danych GUS) 18
Kolej ność Kolejność województw wg masy odpadów spoza gospodarstw domowych zebranych na wsi w 2010r., (masa odpadów w kg. M -1 ) Numer i województwo Masa Kolej ność Województwo i nr Masa 1 16. Zachodniopom. 50 9 8. Opolskie 27 2 3. Lubuskie 45 10 14.Warm.-mazurskie 26 3 1. Dolnośląskie 44 11 6. Małopolskie 26 4 7. Mazowieckie 39 12 2. Kuj.-pom. 26 5 11. Pomorskie 34 13 10. Podlaskie 23 6 5. Łódzkie 33 14 9. Podkarpackie 17 7 15. Wielkopolskie 33 15 13. Świętokrzyskie 14 8 12. Śląskie 28 16 3. Lubelskie 12 19
Jednostkowe masy odpadów zebranych spoza gospodarstw domowych miast i wsi województw w 2010r., w kg. M -1 (opracowanie własne na podstawie danych GUS) 20
Odpady komunalne zmieszane zebrane z gospodarstw i spoza gospodarstw (PORÓWNANIA) 21
Udział masy odpadów z gospodarstw w masie odpadów komunalnych zebranych z miast i wsi, w % (2/3, 3/4) (opracowanie własne na podstawie danych GUS) 22
Udział masy odpadów z gospodarstw w masie odpadów komunalnych zebranych z miast i wsi wg województw, w % (opracowanie własne na podstawie danych GUS) 23
Masa zmieszanych odpadów komunalnych zbieranych z miast i wsi w 2010 r. Wyszczególnienie Masa całkowita mln Mg Masa jednostkowa kg. M -1 miasto wieś miasto wieś Odpady komunalne, w tym: 7,4 1,8 319 118 z gospodarstw 5,0 1,3 214 88 spoza gospodarstw 2,4 0,5 105 29 24
Średni z lat 2002-2010 przyrost masy zbieranych odpadów komunalnych ze wsi Wyszczególnienie Całkowity tys.mg. a -1 Jednostk. kg. M -1. a -1 Odpady komunalne, w tym: 68 4,4 z gospodarstw 45 2,9 spoza gospodarstw 25 1,7 25
Unieszkodliwianie odpadów komunalnych 26
Unieszkodliwianie odpadów komunalnych Termiczne (spalarnie) Biologiczne (kompostownie) Deponowanie (składowiska) 27
Przekazywanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji na składowiska musi być zminimalizowane. Do dnia 16 lipca 2013 r. gminy są obowiązane ograniczyć masę odpadów biodegradowalnych przekazywanych na składowiska do 50% wagi takich odpadów wytworzonych w 1995 r., a do 2020 r. do 35%. Uważa się, że jest to zadanie nie do wykonania 28
Odpady komunalne unieszkodliwiane w 2010r., w kg/m (opracowanie własne na podstawie danych Eurostatu)
Masa odpadów komunalnych z miast w 2008 r., wg rodzajów ich unieszkodliwiania w tys. Mg 1- termicznie (spalarnie), 2 biologicznie (kompostowanie), 3 poprzez deponowanie na składowiskach odpadów (opracowanie własne na podstawie danych GUS) 30
Masa odpadów komunalnych ze wsi w 2008 r., wg rodzajów ich unieszkodliwiania, w tys. Mg 1- termicznie (spalarnie), 2 biologicznie (kompostowanie), 3 deponowanie na składowiskach odpadów (opracowanie własne na podstawie danych GUS) 31
Składowanie odpadów 32
Składowiska odpadów Kontrolowane Dzikie (wysypiska) Czynne Zamknięte 33
Kontrolowane czynne składowiska odpadów m. - miasto, w. - wieś (opracowanie własne na podstawie danych GUS) W 2010 r. średnia powierzchnia składowiska czynnego: miasto 5,5 ha, wieś 3,5 ha 34
35
Wnioski 36
1) Stan gospodarowania odpadami w Polsce jest krytyczny i nie akceptowany przez Komisję Europejską. 2) Roczna masa zbieranych odpadów komunalnych w przeliczeniu na jednego mieszkańca jest najniższa w UE - 2 razy niższa od średniej europejskiej. 3) Nie rośnie masa zbieranych odpadów miejskich, zaś przyrost tej masy ze wsi jest niewielki i wynosi ok. 4 kg/m/a. 37
4) W przeliczeniu na mieszkańca, ze wsi zbiera się 2,5 razy mniej odpadów komunalnych niż z miasta (odpowiednio 120 i 320 kg/m/a). 5) Masy zbieranych odpadów ze wsi są znacznie zróżnicowane między województwami. Najmniej (50 kg/m/a) odpadów zbiera się ze wsi lubelskiej, najwięcej zaś (180 kg/m/a) ze wsi lubuskiej i dolnośląskiej. 38
6) Udział masy odpadów zebranych spoza gospodarstw w masie odpadów komunalnych wynosi: dla miast 33%, zaś dla wsi 25%. Fakt ten muszą uwzględnić gminy, wdrażające nowe regulacje prawne. 39
7) Odpady komunalne z miast i wsi są unieszkodliwiane głównie metodą składowania na składowiskach odpadów. Takie rozwiązanie jest niezgodne z polityką UE. 8) Na obszarach wiejskich dominują małe składowiska odpadów. Ze względu na wielkość, składowiska te są trudne do utrzymania i kontroli, 40
9) Istnieje potrzeba gromadzenia informacji przez GUS o masach odpadów wyselekcjonowanych z podziałem na miasto i wieś oraz o udziale ludności objętej zbiórką odpadów z podziałem na miasta i wsie. 41
Dziękujemy za uwagę! 42