Przegląd źródeł finansowania inwestycji mających na celu poprawę efektywności. energetycznej i/lub wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach mgr inż. Michał Bar mbar@kape.gov.pl Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Możliwości Przedsięwzięcia i działania mogą być finansowane z dwóch rodzajów źródeł: środki własne środki pochodzenia zewnętrznego Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 2
Środki zewnętrzne Formy dofinansowania: bezzwrotne dotacje inwestycje bezpośrednie pożyczki kredyty komercyjne kredyty o preferencyjnych finansowych warunkach spłaty gwarancje umowy o spłatę inwestycji z uzyskanych oszczędności (firmy typu ESCO) Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 3
Środki zewnętrzne Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ), Regionalne Programy Operacyjne (RPO), Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW), inne możliwości. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 4
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 5
Inwestycje energooszczędne w małych i średnich przedsiębiorstwach Program Priorytetowy Inwestycje energooszczędne w małych i średnich przedsiębiorstwach Inwestycje LEME działania w zakresie: a) poprawy efektywności energetycznej i/lub zastosowania OZE; b) termomodernizacji budynku/ów i/lub zastosowania OZE. Rodzaje przedsięwzięć Beneficjenci Finansowanie Inwestycje Wspomagane -działania inwestycyjne, które nie kwalifikują się, jako Inwestycje LEME, w zakresie: a) poprawy efektywności energetycznej i/lub odnawialnych źródeł energii w wyniku których zostanie osiągnięte min. 20% oszczędności energii; b) termomodernizacji budynku/ów i/lub odnawialnych źródeł energii w wyniku których zostanie osiągnięte min. 30% oszczędności energii. Prywatne podmioty prawne (przedsiębiorstwa) utworzone na mocy polskiego prawa i działające w Polsce beneficjent musi spełniać definicję mikroprzedsiębiorstw oraz MŚP Dotacja na częściową spłatę kapitału kredytu bankowego za pośrednictwem banku, który ma podpisaną umowę z NFOŚiGW Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 6
BOCIAN Program Priorytetowy BOCIAN Rozproszone, odnawialne źródła energii Rodzaje przedsięwzięć Budowa, rozbudowa lub przebudowa instalacji OZE o mocy: elektrownie wiatrowe od 40kWe do 3 MWe, systemy fotowoltaiczne od 40kWp do 1 MWe, pozyskiwanie energii z wód geotermalnych od 5MWt do 20 MWt, małe elektrownie wodne od 300 kwe do 5MWe, źródła ciepła opalane biomasą od 300 kwtdo 20 MWt, wielkoformatowe kolektory słoneczne od 300kWt do 2MWt wraz zakumulatorem ciepła o mocy od 3MWt do 20 MWt, biogazownie od 40kWe do 2MWe, instalacje wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej, wytwarzanie energii elektrycznej wwysokosprawnej kogeneracji na biomasę omocy od 40kWe do 5 MWe, dodatkowo: instalacje hybrydowe, przy czym moc każdego źródła energii musi mieścić się w określonych przedziałach systemy magazynowania energii towarzyszące inwestycjom OZE omocach nie większych niż 10-krotność mocy zainstalowanej dla każdego ze źródeł OZE. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 7
BOCIAN Program Priorytetowy Beneficjenci BOCIAN Rozproszone, odnawialne źródła energii Przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, podejmujący realizację przedsięwzięć z zakresu OZE na terenie RP Tryb składania wniosków Finansowanie Warunki umorzenia Tryb ciągły Pożyczka do 85% kosztów kwalifikowanych: Kwota pożyczki: do 40 000 000 zł Oprocentowanie: WIBOR 3M, nie mniej niż 2% (warunki preferencyjne stanowi pomoc publiczną) na poziomie stopy referencyjnej ustalanej zgodnie z komunikatem KE (warunki rynkowe nie stanowi pomocy publicznej) Okres finansowania: nie dłuższy niż 15 lat Okres karencji: nie dłuższy niż 18 miesięcy Pożyczka nie podlega umorzeniu Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 8
E-kumulator Program Priorytetowy E-kumulator Ekologiczny Akumulator dla Przemysłu Rodzaje przedsięwzięć* Zmniejszenie zużyciasurowców pierwotnych (podniesienie sprawności procesu produkcyjnego lub częściowe zastąpienie surowca pierwotnego surowcem wtórnym) Ograniczenie lub uniknięcie szkodliwych emisji do atmosfery: dla źródeł spalania paliw o mocach 1 MW 50MW dla źródeł * Do wsparcia nie kwalifikują się przedsięwzięcia wskazane w Obwieszczeniu Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2012 r. w sprawie szczegółowego wykazu przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej Beneficjenci Finansowanie Przedsiębiorcy Pożyczka. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 9
SOKÓŁ Program Priorytetowy Cel i zakres programu Dofinansowanie Nabór wniosków Sokół wdrożenie innowacyjnych technologii środowiskowych (w przygotowaniu) Celem programu jest ochrona środowiska oraz zwiększenie innowacyjności i konkurencyjności polskiej gospodarki. Dofinansowanie będzie skierowane do przedsiębiorców, których projekty wpisują się co najmniej w jeden z trzech obszarów Krajowych Inteligentnych Specjalizacji (KIS): 7 Wysokosprawne, niskoemisyjne i zintegrowane układy wytwarzania, magazynowania, przesyłu i dystrybucji energii 11 Minimalizacja wytwarzania odpadów, w tym niezdatnych do przetworzenia oraz wykorzystanie materiałowe i energetyczne odpadów (recykling i inne metody odzysku) 12 Innowacyjne technologie przetwarzania i odzyskiwania wody oraz zmniejszające jej zużycie Pożyczka z możliwością częściowego umorzenia 2016 rok Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 10
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 11
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 12
Oś priorytetowa I Zmniejszenie emisyjności gospodarki OśpriorytetowaI Działania 1.1 Zmniejszenie emisyjności gospodarki Wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych Wspieranie inwestycji dotyczących wytwarzania energii z odnawialnych źródeł wraz z Podziałania 1.1.1 podłączeniem tych źródeł do sieci dystrybucyjnej/przesyłowej. Wspieranie projektów dotyczących budowy oraz przebudowy sieci umożliwiających Podziałania 1.1.2 przyłączanie jednostek wytwarzania energii z OZE Promowanie efektywności energetycznej i korzystania z odnawialnych źródeł energii w Działania 1.2 przedsiębiorstwach Działania 1.3 Wspieranie efektywności energetycznej w budynkach Podziałania 1.3.1 Wspieranie efektywności energetycznej w budynkach publicznych Podziałania 1.3.2 Wspieranie efektywności energetycznej w sektorze mieszkaniowym Podziałania 1.3.3 Ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkaniowego oraz przedsiębiorstw w zakresie efektywności energetycznej oraz OZE Rozwijanie i wdrażanie inteligentnych systemów dystrybucji działających na niskich i Działania 1.4 średnich poziomach napięcia Podziałania 1.4.1 Wsparciebudowyinteligentnychsiecielektroenergetycznychocharakterzepilotażowym i demonstracyjnym Podziałania 1.4.2 Ogólnopolskiprogrampopularyzacjiwiedzyipromocjiinteligentnychsystemówprzesyłu i dystrybucji energii Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 13
Oś priorytetowa I Zmniejszenie emisyjności gospodarki OśpriorytetowaI Zmniejszenie emisyjności gospodarki Działania 1.5 Działania 1.6 Efektywna dystrybucja ciepła i chłodu Promowanie wykorzystywania wysokosprawnej kogeneracji ciepła i energii elektrycznej w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe Podziałania 1.6.1 Źródła wysokosprawnej kogeneracji Podziałania 1.6.2 Sieci ciepłownicze i chłodnicze dla źródeł wysokosprawnej kogeneracji Działania 1.7 Kompleksowa likwidacja niskiej emisji na terenie konurbacji śląsko dąbrowskiej Podziałania 1.7.1 Wspieranie efektywności energetycznej w budynkach mieszkalnych w konurbacji śląsko-dąbrowskiej Podziałania 1.7.2 Efektywna dystrybucja ciepła i chłodu w konurbacji śląsko-dąbrowskiej Podziałania 1.7.3 Promowanie wykorzystywania wysokosprawnej kogeneracji ciepła i energii elektrycznej w konurbacji śląsko-dąbrowskiej Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 14
Oś priorytetowa I Zmniejszenie emisyjności gospodarki PRIORYTET INWESTYCYJNY RODZAJE PRZEDSIĘWZIĘĆ BENEFICJENCI 1.1. Wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej z OZE Wsparcie na budowę i przebudowę: lądowych farm wiatrowych; instalacji na biomasę; instalacji na biogaz; w ograniczonym zakresie jednostek wytwarzania energii wykorzystującej wodę i słońce oraz ciepła przy wykorzystaniu energii geotermalnej; sieci elektroenergetycznych umożliwiających przyłączenia jednostek wytwarzania energii elektrycznej OZE do KSE. Użytkownicy indywidualni i przedsiębiorcy korzystający zsieci elektroenergetycznych, gazowych (w zakresie biogazu) i ciepłowniczych. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 15
Oś priorytetowa I Zmniejszenie emisyjności gospodarki PRIORYTET INWESTYCYJNY RODZAJE PRZEDSIĘWZIĘĆ BENEFICJENCI 1.2. Promowanie efektywności energetycznej i korzystania z OZE w przedsiębiorstwach Przebudowa linii produkcyjnych na bardziej efektywne energetycznie, głęboka, kompleksowa modernizacja energetyczna budynków w przedsiębiorstwach zastosowanie technologii efektywnych energetycznie w przedsiębiorstwach, budowa i przebudowa instalacji OZE (o ile wynika to z przeprowadzonego audytu energetycznego), zastosowanie energooszczędnych (energia elektryczna, ciepło, chłód, woda) technologii produkcji i użytkowania energii, zastosowanie technologii odzysku energii wraz z systemem wykorzystania energii ciepła odpadowego w ramach przedsiębiorstwa, wprowadzanie systemów zarządzania energią. Duże przedsiębiorstwa. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 16
Oś priorytetowa I Zmniejszenie emisyjności gospodarki PRIORYTET INWESTYCYJNY RODZAJE PRZEDSIĘWZIĘĆ BENEFICJENCI 1.3. Wspieranie efektywności energetycznej budynkach Wsparcie kompleksowej modernizacji energetycznej budynków użyteczności publicznej i wielorodzinnych wraz zwymianą wyposażenia tych obiektów na energooszczędne, w zakresie związanym z: ociepleniem obiektu, wymianą okien, drzwi zewnętrznych oraz oświetlenia na energooszczędne, przebudową systemów grzewczych (wraz z wymianą i przyłączeniem źródła ciepła), systemów wentylacji i klimatyzacji, zastosowaniem automatyki pogodowej i systemów zarządzania budynkiem, budową lub modernizacją wewnętrznych instalacji odbiorczych oraz likwidacją dotychczasowych źródeł ciepła, instalacją mikrogeneracji lub mikrotrigeneracji na potrzeby własne, instalacją OZE w modernizowanych energetycznie budynkach (o ile wynika to z audytu energetycznego), instalacją systemów chłodzących, w tym również z OZE. Państwowe jednostki budżetowe i administracji rządowej oraz podległe jej organy i jednostki organizacyjne, spółdzielnie mieszkaniowe oraz wspólnoty mieszkaniowe, państwowe osoby prawne oraz podmioty będące dostawcami usług energetycznych. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 17
Oś priorytetowa I Zmniejszenie emisyjności gospodarki PRIORYTET INWESTYCYJNY RODZAJE PRZEDSIĘWZIĘĆ BENEFICJENCI 1.4. Rozwijanie iwdrażanie inteligentnych systemów dystrybucji działających na niskich i średnich poziomach napięcia Budowa lub przebudowa w kierunku inteligentnych sieci dystrybucyjnych średniego, niskiego napięcia, dedykowanych zwiększeniu wytwarzania w OZE i/lub ograniczaniu zużycia energii, w tym wymiana transformatorów, kompleksowe pilotażowe i demonstracyjne projekty wdrażające inteligentne rozwiązania na danym obszarze, inteligentny system pomiarowy, działania w zakresie popularyzacji wiedzy na temat inteligentnych systemów przesyłui dystrybucji energii, rozwiązań, standardów, najlepszych praktyk w zakresie związanym z inteligentnymi sieciami elektroenergetycznymi. Użytkownicy indywidualni i przedsiębiorcy korzystający z sieci elektroenergetycznych. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 18
OśpriorytetowaII Działania 2.1 Działania 2.2 Działania 2.3 Działania 2.4 Działania 2.5 OśpriorytetowaIII Działania 3.1 Działania 3.2 Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu Adaptacja do zmian klimatu wraz z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne oraz monitoring środowiska Gospodarka odpadami komunalnymi Gospodarka wodno-ściekowa w aglomeracjach Ochrona przyrody i edukacja ekologiczna Poprawa jakości środowiska miejskiego Rozwój sieci drogowej TEN-T i transportu multimodalnego Rozwój drogowej i lotniczej sieci TEN-T Rozwój transportu morskiego, śródlądowych dróg wodnych i połączeń multimodalnych OśpriorytetowaIV Działania 4.1 Działania 4.2 Infrastruktura drogowa dla miast Zwiększenie dostępności transportowej ośrodków miejskich leżących w sieci drogowej TEN-T i odciążenie miast od nadmiernego ruchu drogowego Zwiększenie dostępności transportowej ośrodków miejskich leżących poza siecią drogową TEN-T i odciążenie miast od nadmiernego ruchu drogowego Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 19
OśpriorytetowaV Działania 5.1 Działania 5.2 OśpriorytetowaVI Działania 6.1 Oś priorytetowa VII Działania 7.1 Oś priorytetowa VIII Działania 8.1 Oś priorytetowa IX Działania 9.1 Działania 9.2 Rozwój transportu kolejowego w Polsce Rozwój kolejowej sieci TEN-T Rozwój transportu kolejowego poza TEN-T Rozwój niskoemisyjnego transportu zbiorowego w miastach Rozwój publicznego transportu zbiorowego w miastach Poprawa bezpieczeństwa energetycznego Rozwój inteligentnych systemów magazynowania, przesyłu i dystrybucji energii Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury Ochrona zabytków i rozwój zasobów kultury Wzmocnienie strategicznej infrastruktury ochrony zdrowia Infrastruktura ratownictwa medycznego Infrastruktura ponadregionalnych podmiotów leczniczych Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 20
Budżet przewidziany na Programy Operacyjne 2014-2020 Programy krajowe: Infrastruktura i Środowisko - 27,5 mld euro Inteligentny Rozwój - 8,6 mld euro Wiedza Edukacja Rozwój - 4,7 mld euro Polska Cyfrowa - 2,2 mld euro Polska Wschodnia - 2,0 mld euro Pomoc Techniczna - 0,7 mld euro Programy regionalne: 16 regionalnych programów - 31,3 mld euro Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 21
Cele tematyczne 1. wzmacnianie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji; 2. zwiększanie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości TIK; 3. wzmacnianie konkurencyjności MŚP; 4. wpieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach; 5. promowanie dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem; 6. zachowanie i ochrona środowiska oraz promowanie efektywnego gospodarowania zasobami; 7. promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszej infrastruktury sieciowej; 8. promowanie trwałego i wysokiej jakości zatrudnienia oraz wsparcie mobilności pracowników; 9. promowanie włączenia społecznego, walka z ubóstwem i wszelką dyskryminacją; 10. inwestowanie w kształcenie, szkolenie oraz szkolenie zawodowe na rzecz zdobywania umiejętności i uczenia się przez całe życie poprzez rozwój infrastruktury edukacyjnej i szkoleniowej; 11. wzmacnianie zdolności instytucjonalnych instytucji publicznych i zainteresowanych stron oraz sprawności administracji publicznej poprzez wzmacnianie zdolności instytucjonalnych i sprawności administracji publicznej oraz efektywności usług publicznych związanych z wdrażaniem EFRR, oraz wspieranie przedsięwzięć w ramach EFS w celu wzmocnienia zdolności instytucjonalnych i sprawności administracji publicznej. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 22
Cel tematyczny 4: Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach Priorytet 4.I Priorytet 4.II Priorytet 4.III Priorytet 4.IV Priorytet 4.V Priorytet 4.VI - Rozwój odnawialnych źródeł energii (OZE) - Efektywność energetyczna i OZE w przedsiębiorstwach - Efektywność energetyczna budynków - Inteligentne sieci energetyczne - Strategie niskoemisyjne, w tym transport miejski oraz sieci ciepłownicze - Kogeneracja ciepła i energii elektrycznej Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 23
Cel tematyczny 4: Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach Alokacje funduszy UE Priorytet inwestycyjny Alokacja UE 16 RPO POIiŚ Priorytet 4.i 1197387314 897387314 300000000 Priorytet 4.ii 384897620 234574699 150322921 Priorytet 4.iii 1997662843 1545941800 451721043 Priorytet 4.iv 102044334-102044334 Priorytet 4.v * 5461629155 2198225609 2823293151 Priorytet 4.vi 408300552 108067368 300233184 Łącznie 9551921818 4984196790 4127614633 W sumie na Cel tematyczny 4 zaalokowano ponad 12% wszystkich środków UE dostępnych w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Dane finansowe w euro * Dane finansowe łącznie z transportem miejskim Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 24
Regionalne Programy Operacyjne Zakres działań mogących otrzymać dofinansowanie określony jest bezpośrednio w Szczegółowych Opisach Osi Priorytetowych (SzOOP) Regionalnych Programów Operacyjnych dla każdego z Województw. W większości województw przedsiębiorcy mogą skorzystać z dofinansowania na: Produkcję i dystrybucję energii ze źródeł odnawialnych; Poprawę efektywności energetycznej przedsiębiorstw poprzez: głęboką termomodernizację obiektów, zastosowanie technologii efektywnych energetycznie w przedsiębiorstwach; Wykorzystanie wysokosprawnej kogeneracji. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 25
Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Zakres działań mogących otrzymać dofinansowanie określony jest niezależnie przez każdy Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W zależności od priorytetów określonych przez każdy z NFOŚiGW na dany rok, wspierane są projekty, których realizacja spowoduje zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza poprzez m.in. redukcję emisji przemysłowych, ograniczenie niskiej emisji, modernizację sektora energetyczno-ciepłowniczego, poprawę efektywności energetycznej poprzez termomodernizacje, rozwój kogeneracji i energetyki odnawialnej, w tym energetyki wiatrowej, biogazowi i instalacji na biomasę itd. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 26
INNE SPOSOBY FINANSOWANIA Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 27
Inne źródła finansowania Poszczególne działania realizowane przez przedsiębiorców mogą również ubiegać się o dofinansowane z innych programów takich jak m.in. : Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej Program LIFE Program Ramowy Unii Europejskiej HORYZONT 2020 COSME (Program ramowy na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych iśrednich przedsiębiorstw 2014-2020) Program Operacyjny Polska Wschodnia 2014-2020 Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 28
Inne źródła finansowania Środki norweskie i EOG Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (European Bank for Reconstruction and Development EBRD/EBOiR Bank Ochrony Środowiska Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 29
Inne możliwości finansowania Finansowanie w formule ESCO Finansowanie inwestycji z przyszłych oszczędności kosztów energii uzyskanych w wyniku z przeprowadzonych działań modernizacyjnych. Uczestnicy: Właściciel Dysponent modernizowanego obiektu Wykonawca Ekspert udzielający gwarancji uzyskania oszczędności Podmiot przeprowadzający inwestycje Instytucja finansowa Podmiot finansujący przedsięwzięcie Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 30
Laboratorium przemysłowe Polsko-Japońskiego Centrum Efektywności Energetycznej Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. ul. Nowowiejska 21/25 tel. 22 825 86 92 fax. 22 825 78 74 e-mail: kape@kape.gov.pl Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 31