STATUT CARITAS ARCHIDIECEZJI PRZEMYSKIEJ Rozdział I Postanowienia ogólne 1 Caritas Archidiecezji Przemyskiej, zwana dalej Caritas, jest duszpasterską instytucją charytatywną Kościoła Katolickiego Archidiecezji Przemyskiej, powołaną dekretem biskupa diecezjalnego 29 czerwca 1990 roku. 2 Caritas posiada osobowość prawną w porozumieniu prawa kanonicznego oraz prawa cywilnego. 3 Siedzibą Caritas jest miasto Przemyśl, terenem zaś jej działania jest Archidiecezja Przemyska (w rozumieniu prawa i administracji kościelnej) należąca do województwa podkarpackiego. 4 Caritas Archidiecezji Przemyskiej ponosi zobowiązania finansowe za prowadzoną przez siebie działalność. 5 Caritas ma prawo posiadania, nabywania, dysponowania i zarządzania swym majątkiem ruchomym i nieruchomym, jak również występowania przed władzami państwowymi, sądami i osobami trzecimi dla obrony i reprezentacji swych praw. W razie likwidacji Caritas, majątek jej jako własność kościelna przechodzi na własność Archidiecezji Przemyskiej. 6
Rozdział II Cele, zadania i środki działania Caritas 7 Podstawowym celem Caritas jest szerzenie chrześcijańskich zasad charytatywnych, bezpośrednia i pośrednia działalność charytatywna, jednoczenie, koordynowanie i kierowanie całą kościelną akcją charytatywną na terenie Archidiecezji a także reprezentowanie jej na zewnątrz, współpraca z niekościelnymi instytucjami i formami pomocy wzajemnej. 8 Zadania Caritas, formowane przez biskupa diecezjalnego, wynikają z Chrystusowego przykazania miłości bliźniego odczytywanego w znakach czasu i potrzeb ludzi, bez względu na ich wyznanie, światopogląd, narodowość, rasę czy przekonania polityczne. 9 Caritas spełnia swoje podstawowe zadania zabezpieczenia potrzeb bliźniego tak podstawowych jak i wyższego rzędu szczególnie przez: a. szerzenie nauki Jezusa Chrystusa o miłosierdziu i pogłębianie jej zrozumienia, b. krzewienie ducha czynnej miłości bliźniego, c. formowanie duchowe i praktyczne działaczy i pracowników charytatywnych, d. wychowywanie do miłosierdzia chrześcijańskiego, e. opracowywanie programów działalności charytatywnej w diecezji w oparciu o wskazania biskupa diecezjalnego jak i własne rozeznanie potrzeb terenu, f. koordynowanie akcji charytatywnej na terenie archidiecezji, g. samodzielne prowadzenie lub uczestniczenie w ogólnokrajowych akcjach wchodzących w zakres charytatywnej działalności Kościoła, jak np.: Tydzień Miłosierdzia, Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom, Wielkopostna Skarbonka i szerzenie tradycyjnych uroczystości charytatywnych, jak np.: św. Mikołaj, wigilia ubogich i samotnych, opłatek, święcone, itp., organizowanie pomocy dla poszkodowanych w kataklizmach w kraju i za granicą, h. organizowanie własnych ogniw terenowych: oddziałów, zespołów, kół i sekcji oraz innych ogniw pomocniczych, i. utrzymanie łączności i współpracy z Caritas innych diecezji w Polsce oraz Caritas Polska, j. współdziałanie z pracą charytatywną i opiekuńczą prowadzoną przez organy i organizacje państwowe, społeczne organizacje wyznaniowe i inne, k. występowanie w imieniu kościelnej akcji charytatywnej wobec lokalnych władz państwowych, organizacji samorządowych, społecznych i innych instytucji, l. zarządzanie placówkami opiekuńczymi Caritas, m. kontakty z zagranicznymi organizacjami charytatywnymi, n. świadczenie i organizowanie pomocy materialnej dla osób, rodzin, grup
społecznych oraz środowisk, o. organizowanie wypoczynku dzieciom i młodzieży z rodzin ubogich i wielodzietnych, zagrożonych patologią, a także z rodzin polonijnych, p. wspieranie wyrównywania szans edukacyjnych dzieci i młodzieży, q. ekologię i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego, r. ratownictwa i ochrony ludności, s. promocję i organizację wolontariatu. 10 Caritas realizuje swoje cele w szczególności poprzez: a. urządzanie nabożeństw, dni skupienia, rekolekcji, dni społecznych, zbiórek, darów ołtarza oraz mobilizowanie wszystkich wiernych do czynnej służby bliźniemu, b. organizowanie odczytów, zebrań, konferencji, zjazdów, kursów, tworzenie bibliotek, czytelni itp., c. organizowanie systematycznego kształcenia pracowników i działaczy charytatywnych, d. wydawanie biuletynu oraz innych materiałów instruktażowo szkoleniowych, e. wydawanie czasopism i książek, f. prowadzenie stałych akcji finansowych, dla powiększenia środków materialnych na cele charytatywne między innymi przez prowadzenie działalności gospodarczej; jednostki prowadzące taką działalność winny stanowić komórki wyodrębnione organizacyjnie, g. prowadzenie różnego rodzaju placówek opieki, tak zamkniętej jak i otwartej, w zależności od potrzeb terenowych (np. domy opieki, świetlice środowiskowe, stacje opieki, środowiskowe domy opieki, hospicja, warsztaty terapii zajęciowej, inne ośrodki dla chorych i niepełnosprawnych, itp.), h. organizowanie pomocy stałej lub doraźnej, całkowitej lub częściowej, udzielanie zapomóg zwrotnych lub bezzwrotnych, tak gotówkowych jak i rzeczowych, przez pośrednictwo miejscowej parafii, i. organizowanie własnych placówek działalności gospodarczej dających pracę i zarobek potrzebującym, szczególnie osobom niepełnosprawnym a przeznaczającym dochody na cele charytatywne, j. organizowanie imprez dochodowych, zbiórek itp., celem przysporzenia środków na kościelną działalność charytatywną, k. współpracę z innymi organizacjami i instytucjami zajmującymi się pomocą i opieką, l. organizowanie wypoczynku letniego i zimowego dla dzieci, m. prowadzenie działalności rehabilitacyjno-terapeutycznej, n. organizowanie imprez kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych, o. promowanie i przeprowadzanie działań edukacyjno opiekuńczo wychowawczych, p. szerzenie idei patriotyzmu, q. organizowanie warsztatów, kolonii, imprez, turnusów, wycieczek dla osób niepełnosprawnych i ich opiekunów, r. organizowanie szkoleń, kursów i warsztatów dla osób wykluczonych społecznie, s. możliwość sporządzania wniosków, realizacji projektów ramach programów Unii Europejskiej.
Rozdział III Władze Caritas 11 Najwyższą władzą Caritas jest biskup diecezjalny, który: a. powołuje do życia Caritas zgodnie z niniejszym statutem przez co Caritas uzyskuje osobowość prawną, b. rozwiązuje Caritas, c. mianuje i odwołuje dyrektora Caritas i członków Zarządu Caritas, d. mianuje i odwołuje prezesa oddziału Caritas, e. wyznacza i odwołuje asystentów kościelnych przy ogniwach Caritas, f. zatwierdza statut i jego zmiany. 12 Organami Caritas na szczeblu Archidiecezji są: Dyrektor Caritas oraz Zarząd. a. Dyrektor oraz Zarząd Caritas Archidiecezji mianowani są przez biskupa diecezjalnego. b. Członkami Zarządu są: -dyrektor, -zastępca dyrektora, -sekretarz. 13 Zarząd reprezentuje dyrektor Caritas, który kieruje pracą Caritas i odpowiada za swoją działalność przed biskupem diecezjalnym. Do zakresu działania zarządu należy: a. opracowywanie planu działalności Caritas, opracowanie preliminarzy budżetowych oraz sprawozdań i bilansów a także zatwierdzenie sprawozdań i bilansów ogniw terenowych i placówek opiekuńczych prowadzonych przez Caritas (zwanych dalej placówkami), b. ustalanie wytycznych i instrukcji dla ogniw terenowych i placówek, c. powoływanie, tworzenie i likwidacja oraz kontrola terenowych placówek. 14 Do zadań dyrektora należy: a. przewodniczenie zarządowi, b. reprezentowanie Caritas na zewnątrz, c. podejmowanie w imieniu Zarządu decyzji w sprawach bieżących, d. informowanie na bieżąco biskupa diecezjalnego o działalności Caritas, e. przyjmowanie i zwalnianie pracowników biura zarządu, ogniw terenowych a także kierowników placówek, f. gospodarowanie funduszami i majątkiem Caritas w granicach określonych statutem,
g. podejmowanie decyzji w sprawach rozporządzania majątkiem Caritas oraz przejmowania darowizn, spadków, zapisów, ofiar, itp., h. organizowanie i nadzorowanie działalności gospodarczej, i. po zakończeniu roku dyrektor Caritas przekazuje komisji ekonomicznej Archidiecezji Przemyskiej sprawozdanie finansowe. Rozdział IV Oddziały Caritas 15 Oddział Caritas obejmuje swoją działalnością zasadniczo teren archibrezbiteratu, chyba, że biskup diecezjalny postanowi inaczej. 16 Na czele oddziału stoi zarząd. W skład zarządu oddziału wchodzą: a. prezes, którym jest dziekan lub inny kapłan mianowany przez biskupa, b. zastępca prezesa, c. członkowie. 17 Do zadań zarządu oddziału należy: a. ustalanie kierunków działania na terenie oddziału w myśl zarządzeń biskupa diecezjalnego i Zarządu Caritas, b. kontrola pracy Parafialnych Zespołów Charytatywnych Caritas i środowiskowych kół Caritas na terenie archiprezbiteratu, c. koordynacja międzyparafialnych akcji charytatywnych, d. formacja duchowa i fachowa członków Parafialnych Zespołów Charytatywnych Caritas i środowiskowych kół Caritas, e. pomoc i współdziałanie z placówkami opiekuńczymi znajdującymi się na terenie Oddziału, a także współdziałanie z placówkami działalności gospodarczej, f. współpraca na terenie lokalnym z innymi organizacjami społecznymi o charakterze opiekuńczym. Rozdział V Parafialne Zespoły Charytatywne Caritas 18 Na terenie parafii we współpracy z proboszczem działalność dobroczynną prowadzi Parafialny Zespół Charytatywny Caritas.
19 Parafialne Zespoły Charytatywne Caritas działają w oparciu o niżej zamieszczone zasady. 20 Celem Parafialnego Zespołu Charytatywnego Caritas jest: a. mobilizacja charytatywna całej wspólnoty parafialnej, a szczególnie organizacji i ruchów katolickich działających na terenie parafii, do praktykowania miłosierdzia modlitwą, słowem i czynem, b. stałe rozpoznawanie potrzeb i możliwości pomocy, c. organizowanie i świadczenie konkretnej pomocy potrzebującym, d. prowadzenie na terenie parafii akcji charytatywnych takich jak: tydzień miłosierdzia, wigilijne dzieło pomocy dzieciom, wielkopostna skarbonka, kwesty przy kościołach i cmentarzach oraz inne. 21 Zarząd Parafialnego Zespołu Caritas stanowią: a. prezes, którym jest miejscowy proboszcz, albo przez niego wskazany kapłan lub osoba zakonna, ściśle współpracująca z proboszczem, b. sekretarz, c. skarbnik. 22 Osoby wchodzące w skład Parafialnego Zespołu Caritas powołuje proboszcz i przedstawia ich listę do zatwierdzenia dyrektor Caritas. 23 Osoby wchodzące w skład zarządu Parafialnego Zespołu Caritas działając w duchu wiary, dokładają starań, aby parafia stawała się wspólnotą eucharystyczno charytatywną. 24 Zadania Parafialnego Zespołu Charytatywnego Caritas: a. uroczyście obchodzi święta związane treściowo z miłosierdziem chrześcijańskim jak: Święto Miłosierdzia Bożego, św. Antoniego, św. Brata Alberta, Matki Bożej uzdrowienia chorych (6.VII), św. Wincentego Paulo i inne, b. zachęca wiernych swoim przykładem do modlitwy za żywych i umarłych, do praktykowania wzajemnego przebaczania, oraz dopełnienia uczynków miłosierdzia, c. kultywuje parafialne i rodzinne zwyczaje charytatywne np.: dzień chorych i seniorów, opłatek czy święcone dla osób samotnych, msze święte i rekolekcje dla obłożnie chorych w domach itp. d. organizowanie okazjonalnych zbiórek pieniężnych po otrzymaniu zgody dyrektora Caritas.
25 Parafialne Zespoły Charytatywne Caritas zwracają uwagę na potrzeby następujących grup ludzi: a. osoby potrzebujące pomocy duchowej, b. pozbawieni praw i opuszczeni przez ludzi, c. chorzy (także psychicznie), d. alkoholicy i narkomani, e. niepełnosprawni fizycznie i umysłowo, f. rodziny wielodzietne, osoby samotnie wychowujące dzieci, rodziny rozbite i zdemoralizowane, g. dzieci i młodzież zwłaszcza sieroty, wychowankowie z domu dziecka, zakładów poprawczych i opiekuńczych, h. osoby starsze i w podeszłym wieku, i. podróżni, emigranci i pielgrzymi, j. osoby dotknięte klęskami żywiołowymi, k. osoby w trudnej sytuacji materialnej, bezrobotni, l. osoby przeżywające inne trudności. 26 Parafialny Zespół Charytatywny Caritas dokumentuje swoją działalność przez prowadzenie kartotek osób potrzebujących pomocy, protokołów spotkań, kroniki, ewidencji otrzymanych darów oraz innych ksiąg i dokumentów. Podczas wizytacji kanonicznej należy je przedstawić do wglądu. 27 Zarząd Parafialnego Zespołu Charytatywnego Caritas co roku składa sprawozdanie ze swej charytatywnej działalności Zarządowi Caritas. Rozdział VI Koła Środowiskowe Caritas 28 Dla zaspokojenia potrzeb charytatywnych niektórych grup środowiskowych (np.: młodzież szkolna, akademicka) mogą być utworzone Koła Środowiskowe Caritas, zwane dalej Kołem. 29 Powołanie Koła należy do kompetencji dyrektora Caritas.
30 Koło pracuje w oparciu o statut i regulamin z uwzględnieniem swej specyfiki. 31 Koło należy do oddziału na którego terenie znajduje się jego siedziba, ściśle współpracując z miejscowym zespołem Caritas. Rozdział VII Majątek i fundusze 32 Fundusze przeznaczone na realizację celów statutowych wpływają na konto Caritas Archidiecezji Przemyskiej. 33 Fundusze o których mowa w 32, pochodzące z ofiar zbieranych w parafiach mogą być gromadzone na oddzielnym koncie Kurii Metropolitalnej, którego dysponentem, w porozumieniu z biskupem diecezjalnym jest ekonom archidiecezji. 34 Na majątek Caritas składają się: a. ofiary pieniężne i w naturze pochodzące od osób prywatnych, społeczności wiernych i z funduszów kościelnych, b. dochody z imprez, zbiórek, kwest i akcji dobroczynnych, c. darowizny, spadki i zapisy od osób fizycznych polskich i zagranicznych, d. odpłatności za usługi, e. subwencje i dotacje pochodzące od krajowych i zagranicznych instytucji państwowych, samorządowych, społecznych, f. dochody z majątku ruchomego i nieruchomego oraz z działalności gospodarczej własnych instytucji, g. budynki i nieruchomości.
Rozdział VIII Zobowiązania i zabezpieczenia finansowe 35 Za sprawy finansowe Caritas odpowiada dyrektor Caritas. 36 Zobowiązania finansowe obejmujące wartość średniego miesięcznego budżetu Caritas z minionego roku rozliczeniowego może zaciągać dyrektor Caritas. Na zobowiązania finansowe przekraczające tę wartość dyrektor Caritas musi uzyskać pisemną zgodę biskupa diecezjalnego. 37 Wszelkie dokumenty finansowe, uchwały, umowy podpisuje dyrektor Caritas lub pod nieobecność dyrektora osoba posiadająca pełnomocnictwo wydane przez dyrektora Caritas. 38 Dyrektor Caritas za pisemną zgodą biskupa diecezjalnego podpisuje dokumenty stanowiące zabezpieczenie realizacji należnego wykonania zobowiązań (np. hipoteki) na nieruchomości podejmowanych przez Caritas. 39 Zabezpieczenia majątkowe stanowią wszystkie nieruchomości, które są własnością Caritas Archidiecezji Przemyskiej. 40 Jeżeli Caritas lub ogniwo terenowe Caritas znajdzie możliwość uzyskania dofinansowania ze źródeł zewnętrznych na działalność statutową Caritas, dyrektor Caritas w formie pisemnej udziela pełnomocnictwa osobie, która będzie Caritas reprezentowała we wszystkich czynnościach związanych z przedmiotowym przedsięwzięciem. 41 W sprawach czynności przekraczających granice i sposób zwyczajnego zarządzania dyrektor Caritas do ważności decyzji winien uzyskać zgodę biskupa diecezjalnego (SAP st.420 par. 1-4).