KARTA CHARAKTERYSTYKI Wg Rozp. (WE) nr 1907/2006, Zał. II Data aktualizacji karty charakterystyki : 20.07.2009r Data sporządzenia poprzedniej wersji : 31.10.2008r 1. IDENTYFIKACJA MIESZANINY I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA 1.1. Nazwa handlowa: Płyn hamulcowy DA-1 1.2. Zastosowanie produktu: 1.3. Identyfikacja przedsiębiorstwa: Nazwa firmy: Orlen Oil Sp. z o. o. Adres: ul. Armii Krajowej 19, 30-150 Kraków Telefon : (012) 665 55 00, tel. kontaktowy (013) 43 84 524 lub 013 43 84 415 w godz. 7-15 w dni robocze Fax: (012) 665 55 01, (013) 43 843 21 e-mail: msds@orlenoil.pl Tel. alarmowy 998- StraŜ poŝarna lub 112 (telefony stacjonarne i komórkowe) 2. IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ Klasyfikacja zagroŝenia: Produkt sklasyfikowany jako niebezpieczny ZagroŜenia dla zdrowia człowieka Produkt szkodliwy. Działa szkodliwie po połknięciu. Działa draŝniąco na drogi oddechowe i skórę. Ryzyko powaŝnego uszkodzenia oczu. Pary mogą wywoływać uczucie senności i zawroty głowy. ZagroŜenia dla środowiska Produkt nie sklasyfikowany jako niebezpieczny dla środowiska wg obowiązujących kryteriów. ZagroŜenia wynikające z właściwości fizykochemicznych Produkt łatwopalny. 3. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Mieszanina: środków smarnych, rozpuszczalników organicznych i dodatków antykorozyjnych. Składniki niebezpieczne występujące w mieszaninie: Składnik * Numer WE Numer CAS Zawartość [% (m/m)] Butan-1-ol 200-751-6 71-36-3 ok. 54 Klasyfikacja Xn,Xi;10-22-37/38-41- 67 *Wymienione substancje nie posiadają w chwili obecnej numeru rejestracyjnego zgodnie z rozporządzeniem REACH, podlegają przepisom okresu przejściowego. 4. PIERWSZA POMOC Drogi W razie zatrucia inhalacyjnego zapewnić dostęp świeŝego powietrza. JeŜeli nie nastąpi Strona 1 z 8
oddechowe: Skóra: Oczy: Połknięcie: poprawa zapewnić pomoc medyczną. Zmyć duŝą ilością wody z mydłem. JeŜeli wystąpi podraŝnienie zapewnić pomoc medyczną. Usunąć szkła kontaktowe (jeśli są). Przemywać otwarte oczy wodą przez 15min.. JeŜeli wystąpi podraŝnienie zapewnić pomoc medyczną. Sprowokować wymioty (tylko u osoby przytomnej). JeŜeli nie nastąpi poprawa zapewnić pomoc medyczną. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU Zalecane środki gaśnicze: Sprzęt ochronny: Nieodpowiednie środki gaśnicze: ZagroŜenia związane z gaszeniem poŝarów: Piana, mgła wodna, suche proszki gaśnicze, CO 2, piasek lub ziemia tylko w przypadku małych poŝarów, woda w duŝej ilości. Kompletne ubranie ochronne z indywidualnym aparatem oddechowych. Brak danych Wystawione na działanie ognia pojemniki naleŝy schładzać przy pomocy wody. Nie wolno dopuścić, aby pozostałości po gaszeniu poŝaru dostały się do rzek, strumieni, kanalizacji, źródeł wody pitnej. Produkty spalania: - 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Indywidualne środki ochrony: Zabezpieczenie środowiskaduŝe rozlewiska: Zabezpieczenie środowiskamałe wycieki: Unikać kontaktu ze skórą i oczami. Przy zbieraniu wycieków nosić odzieŝ ochronną, rękawice, okulary ochronne /gogle/ i aparat izolujący drogi oddechowe. Nie wdychać oparów. DuŜe rozlewiska zabezpieczyć przed rozprzestrzenianiem się tworząc bariery z piasku, ziemi lub materiału pochłaniającego. Zebrać dostępnym sprzętem i umieścić w oznakowanym szczelnym pojemniku do późniejszego odzysku lub składowania w stosownym miejscu. Pozostałości potraktować jak mały wyciek. Zebrać mieszając uprzednio z ziemią, piaskiem lub materiałem adsorpcyjnym. Zebrać dostępnym sprzętem i umieścić w oznakowanym szczelnym pojemniku do późniejszego składowania w stosownym miejscu. 7. POSTĘPOWANIE Z MIESZANINĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE POSTĘPOWANIE Zabezpieczenie uŝytkownika: Zabezpieczenie przed eksplozją i poŝarem: Środki ostroŝności: Stosować odpowiednią wentylację w przypadku zaistnienia warunków do wytworzenia się pary bądź mgły. Stosować wszelkie środki ograniczające ryzyko kontaktu zwłaszcza z płynem przepracowanym. Przetrzymywać z dala od materiałów łatwopalnych, Ŝywności i napojów. Przy manipulowaniu i magazynowaniu przestrzegać ogólnych zasad i przepisów BHP i P.PoŜ., zaleca się uŝywanie okularów ochronnych i odpowiedniej odzieŝy ochronnej. Puste opakowania i zbiorniki mogą zawierać palne lub wybuchowe pary. Nie wolno zbiorników lub opakowań metalowych z płynem lub po płynie spawać, grzać, ciąć lub wiercić. Pozostałe w opakowaniach resztki płynu w wyniku znacznego wzrostu temperatury mogą utworzyć z powietrzem mieszaninę oparów, które mogą spowodować eksplozję. Nasączone płynem ubrania i papier lub szmaty, wykorzystywane do wycierania rozlanego płynu, stwarzają zagroŝenie poŝarowe- nie dopuścić do gromadzenia się takich materiałów. Pozbyć się ich natychmiast po ich uŝyciu przy zachowaniu odpowiednich środków ostroŝności. Redukować zagroŝenie poŝarowe poprzez takie uŝytkowanie maszyn i urządzeń aby: - Unikać rozlewania i rozchlapywania płynu na rozgrzane lub znajdujące się pod napięciem części maszyn. - Nie dopuszczać do tworzenia się mgły płynu zwłaszcza w systemach ciśnieniowych.unikać dłuŝszego lub powtarzającego się kontaktu skóry z Strona 2 z 8
MAGAZYNOWANIE Warunki: Przeciwwskazania: Opakowanie: olejem lub nasączonym płynem ubraniem. - W przypadku kontaktu ze skórą natychmiast zmyć zabrudzone miejsce duŝą ilością wody z mydłem. - Nie uŝywać środków ściernych i rozpuszczalników naftowych do mycia ciała. - Zmieniać natychmiast zanieczyszczone ubranie robocze. - Nie wdychać par i mgły. - Unikać kontaktu produktu z substancjami silnie utleniającymi. - Przy manipulowaniu nie jeść, nie pić i nie palić. - UŜywać tylko odpornych na działanie węglowodorów pojemników, połączeń, sprzętu. Płyn naleŝy przechowywać w pojemnikach (metalowe nieocynkowane, polietylenowe) szczelnie zamkniętych nakrętkami uniemoŝliwiającymi otwarcie opakowania bez naruszenia plomby zabezpieczającej, w temperaturze nie przekraczającej 30 0 C. KaŜde opakowanie transportowe z zawartością powinno być oznakowane zgodnie z PN-90/0-79251. Na opakowaniu naleŝy umieścić etykietę zawierającą : nazwę i adres producenta lub dystrybutora, nazwę produktu i numer normy, zastosowanie, datę waŝności, ostrzeŝenia 8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ UŜywać dobrze wietrzonych pomieszczeń, w przypadku moŝliwości powstania mgły płynu uŝywać układów zamkniętych i dobrej wentylacji. Ochrona skóry: Ochrona oczu: odzieŝ ochronna, rękawice ochronne okulary ochronne w szczelnej obudowie. Ochrona dróg oddechowych: W normalnych warunkach nie wymagają specjalnego zabezpieczenia. JeŜeli istnieje ryzyko przekroczenia dopuszczalnych stęŝeń lub moŝliwość powstania mgły olejowej naleŝy stosować maski ochronne. Parametry kontroli naraŝenia; Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29.11.2002 r. w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, (Dz. U. Nr 217, poz.1833 oraz z 2005 r. Dz. U. Nr 212, poz. 1769) wartości dopuszczalnych stęŝeń dla surowców występujących w preparacie wynoszą: Nazwa niebezpiecznego składnika CAS NDS mg/m 3 NDSCh mg/m 3 Butan-1-ol (n-butylowy alkohol) 71-36-3 50 150 - NDSP mg/m 3 Środki zapewniające właściwą higienę Przestrzegać podstawowych zasad higieny: nie jeść, nie pić, nie palić na stanowisku pracy. SkaŜone ubranie produktem natychmiast wymienić na czyste. Produkt doskonale wchłania się przez nieuszkodzoną skórę. Nie dopuszczać do oblania produktem, zwłaszcza duŝych powierzchni ciała. Zawsze po skończeniu pracy umyć ręce wodą z mydłem 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE I CHEMICZNE Informacje ogólne Postać: jednorodna, klarowna ciecz Barwa: jasnoŝółta do pomarańczowej Zapach: charakterystyczny dla alkoholu butylowego WaŜne informacje dotyczące zdrowia, bezpieczeństwa i środowiska Strona 3 z 8
ph nie oznacza się Temperatura wrzenia: > 108 ºC Temperatura zapłonu: ok. 34 C Palność: Właściwości wybuchowe: Właściwości utleniające: PręŜność par w temp. 20 C: 6,6 hpa (dla alkoholu butylowego) Gęstość w temp. 20 C: ok. 0,88 g/ml Rozpuszczalność: alkohole alifatyczne Rozpuszczalność w wodzie: rozpuszczalny Współczynnik podziału n-oktanol/woda: Lepkość kinematyczna, w temp. 50 C: 7,3 10,5 mm 2 /s Gęstość par: Szybkość parowania: Inne informacje Temperatura krzepnięcia ok. -30 C Granica wybuchowości dolna 1,4% (V/V) (alkohol butylowy) Granica wybuchowości górna 11,3 % (V/V) (alkohol butylowy) 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Stabilność: Czynniki, których naleŝy unikać: Warunki, których naleŝy unikać : Niebezpieczne produktu rozkładu: Produkt jest stabilny w normalnych warunkach magazynowania, manipulowania i uŝytkowania. Unikać kontaktu z mocnymi utleniaczami. Ciepło, płomienie i iskry, wilgoć, temperatura powyŝej 30 C. Niepełne spalanie moŝe dawać w efekcie gazy jak CO, CO 2, sadzę. 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Drogi wnikania do organizmu: skóra, oczy, układ oddechowy, układ pokarmowy Skutki i objawy naraŝenia: Skóra draŝniący, moŝe powodować podraŝnienie i zaczerwienienie skóry. Oczy draŝniący, ryzyko powaŝnego uszkodzenia oczu. Układ oddechowy: opary mogą działać draŝniąco na górne drogi oddechowe. SpoŜycie: szkodliwy po połknięciu. MoŜliwość uszkodzenia wątroby i nerek wskutek ostrego zatrucia. Przyjęty doustnie moŝe powodować krwotoczny nieŝyt przełyku i Ŝołądka. Działania mutagenne:. Działanie rakotwórcze:. Dane dla Butan-1-olu: Objawy zatrucia ostrego: Działa narkotycznie, powoduje bóle i zawroty głowy, pobudzenie psychoruchowe, zaburzenia widzenia i zaburzenia świadomości. MoŜliwość spadku temperatury ciała, poraŝenie oddechu i drgawki. MoŜe powodować zaburzenia rytmu serca, zapaść i zatrzymanie akcji serca. Działa draŝniąco na błony śluzowe, moŝe wywołać obrzęk płuc, następstwem moŝe być zapalenie płuc. MoŜliwość uszkodzenia wątroby i nerek w skutek ostrego zatrucia. Przyjęty doustnie powoduje krwotoczny nieŝyt przełyku i Ŝołądka. Toksyczność ostra doustna (szczur): LD50 790 mg/kg Toksyczność ostra wdychanie (szczur): LC50 24640 mg/kg Toksyczność ostra skóra (królik): LD50 3400 mg/kg Strona 4 z 8
12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Płyn hamulcowy DA-1 Ekotoksyczność: a) wpływ na organizmy wodne: b) wpływ na organizmy glebowe: c) wpływ na rośliny i zwierzęta lądowe: Mobilność: Trwałość i zdolność do rozkładu: Zdolność do biokumulacji: Wyniki oceny właściwości PBT: Inne szkodliwe skutki: produkt rozpuszczalny w wodzie bez ograniczeń. 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI W przypadku zaistnienia konieczności pozbycia się produktu, który utracił swoje własności eksploatacyjne oraz odpadów (rozlany preparat lub zmieszany z adsorbentami) naleŝy go przekazać podmiotowi uprawnionemu do odbioru tego typu odpadu, posiadającemu odpowiednie zezwolenia. Produkt nie moŝe być zagospodarowany razem z odpadami z gospodarstw domowych. Nie dopuścić do przedostania się produktu do systemu ściekowego. Klasyfikacja odpadów (wg Rozporządzenia MŚ. Dz.U. Nr 112, poz. 1206) Kod odpadów : 16 01 03* płyny hamulcowe ( odpad jest niebezpieczny ) UWAGA: PoniewaŜ kod odpadów jest przypisywany w zaleŝności od źródła ich powstania, końcowy uŝytkownik powinien, uwzględniając specyficzne warunki stosowania produktu, zdefiniować powstały odpad i przypisać właściwy kod, zgodnie z obowiązującymi przepisami. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI OPAKOWANIOWYMI Odzysk / recykling / likwidację odpadów opakowaniowych przeprowadzać zgodnie z obowiązującymi przepisami. UWAGA: Tylko opakowania całkowicie opróŝnione i oczyszczone mogą być przeznaczone do recyklingu! Korzystać z usług firm posiadających odpowiednie uprawnienia. 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE Transport lądowy (RID/ADR) - klasa 3 - kod klasyfikacyjny: F1 - grupa pakowania: III - numer UN: 1993 - nazwa przewozowa: MATERIAŁ ZAPALNY CIEKŁY, I.N.O.(BUTANOL) - numer rozpoznawczy zagroŝenia: 30 Preparat moŝe być przewoŝony dowolnymi środkami transportu, zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami transportowymi. Przy przewozie transportem kolejowym i samochodowym naleŝy stosować się do obowiązujących w tym zakresie przepisów zgodnie z RID/ADR. Strona 5 z 8
15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Obowiązujące przepisy krajowe: 1. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28. 09. 2005r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz.U. Nr 201 poz. 1674) 2. Ministra Zdrowia z dnia 13.11.2007r. w sprawie karty charakterystyki (D.U Nr 215 poz.1588) 3. Rozporządzenie MZ z dnia 14.08.2002r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów niezaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz.U. Nr 142 poz.1194) ZMIANA- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30.08.2007 uchylające rozporządzenie w sprawie obowiązku dostarczania karty charakterystyki niektórych preparatów niezaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz. U Nr 161/2007 poz. 1144) 4. Rozporządzenie MZ z dnia 02.09.2003r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz.U. Nr 171 poz.1666) ZMIANA- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 04.09.2007 (Dz. U. Nr 174/2007 poz. 1222) 5. Rozporządzenie MZ z dnia 02.09.2003r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 173 poz.1679) z późniejszymi zmianami 6. Rozporządzenie MZ z dnia 30.04.2004r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania naleŝy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeŝenie o niebezpieczeństwie (Dz.U. Nr 128 poz. 1348) 7. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17.04.2003r. w sprawie ograniczeń, zakazów i warunków obrotu lub stosowania substancji i preparatów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 86/2003, poz.799) 8. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18.02.2003 r. w sprawie sposobu dokonywania oceny ryzyka dla zdrowia człowieka i dla środowiska stwarzanego przez substancje chemiczne (Dz.U. Nr 52/2003, poz.467) 9. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18.02.2003r. w sprawie szczegółowych danych wymaganych w dokumentacji przedstawianej przez zgłaszającego substancję nową, niezbędnych do oceny ryzyka stwarzanego przez taką substancję dla zdrowia człowieka i środowiska (Dz.U. Nr 50/2003, poz.437) ZMIANA Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22.08.2007 (Dz. U. Nr 160/2007 poz. 140) 10. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 04.10.2001r. w sprawie nadania statutu Biuru do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych (Dz.U. Nr 121, poz.1308) 11. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18.02.2003 r. w sprawie szczegółowych danych, które producent lub importer przedstawia Inspektorowi do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych w przypadku wprowadzenia do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej niektórych substancji nowych (Dz.U. Nr 50/2003, poz.436) 12. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14.03.2003r. w sprawie sposobu oznakowania miejsc, rurociągów oraz pojemników i zbiorników słuŝących do przechowywania lub zawierających substancje niebezpieczne lub preparaty niebezpieczne (Dz.U. Nr 61/2003, poz.552) 13. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17.01.2003r. w sprawie informacji o preparatach niebezpiecznych, dla których nie jest wymagane dostarczenie karty charakterystyki (Dz.U. Nr 19 z 07.02.2003r, poz. 170) 14. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18.02.2003r. w sprawie określenia progów wielkości obrotu substancjami nowymi oraz zakresu i rodzaju badań wymaganych po przekroczeniu tych progów (Dz.U. Nr 50, poz.438) Strona 6 z 8
15. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30.04.2003r. w sprawie wysokości i sposobu wnoszenia opłat z tytułu zgłoszenia substancji nowej i przedstawienia wyników dodatkowych badań (Dz.U. Nr 116, poz. 1102) 16. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 04.06.2003r. w sprawie kryteriów, które powinny spełniać jednostki organizacyjne wykonujące badania substancji i preparatów chemicznych, oraz kontroli spełnienia tych kryteriów ( Dz.U. Nr 116, poz. 1103 ). 17. Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE Znakowanie i klasyfikacja (informacje zamieszczone na etykiecie) : Etykieta zawiera następujący zwrot wskazujący rodzaj zagroŝenia (zwrot R) oraz zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania preparatu niebezpiecznego (zwroty S): Szkodliwy R10 Produkt łatwopalny. R22 Działa szkodliwie po połknięciu. R37/38 Działa draŝniąco na drogi oddechowe i skórę. R41 Ryzyko powaŝnego uszkodzenia oczu. R67 Pary mogą wywoływać uczucie senności i zawroty głowy. S2 Chronić przed dziećmi. S7/9 Przechowywać pojemnik szczelnie zamknięty w miejscu dobrze wentylowanym. S13 Nie przechowywać razem z Ŝywnością, napojami i paszami dla zwierząt. S26 Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast duŝą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza. S37/39 Nosić odpowiednie rękawice ochronne i okulary lub ochronę twarzy. S46 W razie połknięcia niezwłocznie zasięgnij porady lekarza pokaŝ opakowanie lub etykietę. Zawiera: butan-1-ol. Karta charakterystyki dostępna na Ŝądanie uŝytkownika prowadzącego działalność zawodową. 16. INNE INFORMACJE Oznaczenia przytoczone w pkt.3 Xn Produkt szkodliwy Xi Produkt draŝniący R10 Produkt łatwopalny R22 Działa szkodliwie po połknięciu. R37/38 Działa draŝniąco na drogi oddechowe i skórę. R41 Ryzyko powaŝnego uszkodzenia oczu. R67 Pary mogą wywoływać uczucie senności i zawroty głowy Aktualizacja ; pkt 1,2,3,5,6, 8,9, 11,12,13,15,16 Strona 7 z 8
PowyŜsze informacje opierają się na aktualnym stanie naszej wiedzy i doświadczeń. Nie stanowią gwarancji właściwości produktu ani specyfikacji jakościowej i nie mogą być podstawą do reklamacji. Produkt powinien być transportowany, magazynowany i stosowany zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz dobrą praktyką i higieną pracy. Przedstawione informacje nie mogą mieć zastosowania dla mieszanin produktu z innymi substancjami. Wykorzystanie podanych informacji, jak i stosowanie produktu, nie są kontrolowane przez producenta, a zatem obowiązkiem uŝytkownika jest stworzenie stosownych warunków bezpiecznego obchodzenia się z produktem.. Strona 8 z 8