INŻYNIERIA W ROLNICTWIE. MONOGRAFIE 17 ENGINEERING IN AGRICULTURE. MONOGRAPHS 17 Wacław Romaniuk, Kamila Mazur, Konrad Rudnik, Katarzyna Biskupska KOMPLEKSOWA OCENA STANDARDÓW TECHNOLOGICZNYCH ORAZ MODUŁÓW BUDOWLANYCH W CHOWIE BYDŁA COMPLEX EVALUATION OF TECHNOLOGICAL STANDARDS AND BUILDING MODULES IN CATTLE HOUSING Falenty 2014 WYDAWNICTWO ITP
INSTYTUT TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY Falenty, al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn tel./fax 22 628-37-63; www.itep.edu.pl; e-mail: itep@itep.edu.pl DYREKTOR INSTYTUTU prof. dr hab. Edmund Kaca Oddział w Warszawie ul. Rakowiecka 32, 02-532 Warszawa tel. 22 542-11-00, fax 22 542-11-50 Kierownik Oddziału prof. dr hab. Aleksander Szeptycki KOLEGIUM REDAKCYJNE prof. dr hab. Aleksander Szeptycki przewodniczący prof. dr hab. J.Lech Jugowar prof. dr hab. Zdzisław Wójcicki prof. dr hab. Jan Pawlak prof. dr hab. Krzysztof Wierzbicki Recenzenci dr hab. inż. Marek Gaworski, prof. SGGW, prof. dr hab. Józef Szlachta Redakcja naukowa prof. dr hab. Wacław Romaniuk Kierownik Działu Wydawnictw: dr hab. inż. Halina Jankowska-Huflejt, prof. nadzw. ITP Projekt okładki: Halina Jankowska-Huflejt Opracowanie redakcyjne: Barbara Wciślińska Skład komputerowy i przygotowanie do druku: Anna Wysocka Copyright by Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach (ITP), 2014 ISBN 978-83-62416-72-1 ISSN 2083-9545 Adres redakcji: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Falenty, al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn tel. 22 720-05-98; www.itep.edu.pl; e-mail: wydawnictwo@itep.edu.pl Realizacja wydania: Agencja Wydawniczo-Poligraficzna Gimpo 02-778 Warszawa, ul. M. Grzegorzewskiej 8. Ark. wyd. 8,0. Nakład 180 egz.
Spis treści 1. WSTĘP...5 1.1. Informacje wprowadzające...5 1.2. Charakterystyka systemów chowu bydła...6 2. BADANIA STANDARDÓW TECHNOLOGICZNYCH W CHOWIE BYDŁA...22 2.1. Badania kompleksowe obór wolnostanowiskowych...22 2.1.1. Zakres i metody badań...22 2.1.2. Wyniki badań kompleksowych...32 2.1.3. Podsumowanie badań kompleksowych...32 2.1.4. Wnioski z badań kompleksowych...56 2.2. Badania mikroklimatu w wybranych oborach z różnymi rozwiązaniami technologiczno-funkcjonalnymi...57 2.2.1. Zakres i metody badań...57 2.2.2. Wyniki badań mikroklimatu...60 2.2.3. Podsumowanie wyników badań mikroklimatu...60 2.2.4. Wnioski z badań dotyczących mikroklimatu...71 3. MODUŁY DZIAŁEK ZAGRODOWYCH (SIEDLISKOWYCH) DLA GOSPODARSTW ROLNYCH O SPECJALIZACJI CHÓW BYDŁA MLECZNEGO I MIĘSNEGO...73 3.1. Definicja pojęć...73 3.2. Ład przestrzenny...73 3.3. Analiza występujących układów przestrzennych działek zagrodowych (siedliskowych)...74 3.4. Elementy kształtujące układ przestrzenno-funkcjonalny działki w określonych typach modularnych...84 3.4.1. Zasady wiązania wyodrębnionych sektorów zabudowy w obrębie działek zagrodowych...84 3.4.2. Sektor mieszkaniowy...86 3.4.3. Sektor ogólnogospodarczy związany z magazynowaniem sprzętu rolniczego i ogólnotechnicznego oraz czynnościami ogólnogospodarczymi...87 3.4.4. Sektor produkcji zwierzęcej...88 3.5. Czynniki determinujące wielkość produkcji zwierzęcej w gospodarstwach rolnych...90 3.6. Przykładowe moduły działek zagrodowych gospodarstw rolnych...93 4. MODUŁY TECHNOLOGICZNO-FUNKCJONALNE OBIEKTÓW DLA BYDŁA MLECZNEGO I MIĘSNEGO...100 4.1. Podstawowe obiekty zabudowy działek zagrodowych gospodarstw rolnych...100 4.2. Wyznaczenie preferowanych systemów technologicznych utrzymania bydła...106 4.3. Ustalenie podstawowych elementów programowo-funkcjonalnych (przyjęte rozwiązania wariantowe)...108 4.3.1. Moduły technologiczne obszaru wypoczynkowego rozwiązania wariantowe..109 4.3.2. Moduły technologiczne korytarza paszowego rozwiązania wariantowe...113 4.4. Moduły konstrukcyjne...115 4.4.1. Podstawowe systemy konstrukcyjne obiektów inwentarskich...115 4.4.2. Ustalenie siatki konstrukcyjnej...115 4.5. Przykładowe zintegrowane rozwiązania modułowe technologiczno-budowlane obiektów dla bydła mlecznego i mięsnego...120 4.5.1. Obory dla bydła mlecznego...120 4.5.2. Obory dla bydła mięsnego...126 4.6. Podsumowanie i wnioski...129 5. BIBLIOGRAFIA...131 Streszczenie...133
Contents 1. INTRODUCTION...5 1.1. Background information...5 1.2. Characteristics of cattle breeding systems...6 2.TESTING OF TECHNOLOGICAL STANDARDS IN CATTLE BREEDING...22 2.1. Comprehensive studies on free stall barns...22 2.1.1. Scope and methods of tests...22 2.1.2. Results of comprehensive tests...32 2.1.3. Summary of comprehensive tests...32 2.1.4. Conclusions form comphrehensive tests...56 2.2. Microclimate tests in selected barns with different technological and functional solutions...57 2.2.1. Scope and methods of tests...57 2.2.2. Results of microclimate tests...60 2.2.3. Summary of microclimate tests...60 2.2.4. Conclusions from microclimate tests...71 3. MODULS OF HOUSEHOLD PLOTS FOR FARMS SPECIALIZED IN DAIRY AND BEEF CATTLE BREEDING...73 3.1. Definition of terms...73 3.2. Spatial order...73 3.3. Analysis of existing spatial arrangements of household plots...74 3.4. Factors affecting spatial and functional arrangement of the plot in specific types...84 3.4.1. Rules for binding separate building sectors within household plots...84 3.4.2. Housing sector...86 3.4.3. General household sector...87 3.4.4. Animal production sector...88 3.6. Example moduls of household plots in farms...90 4. TECHNOLOGICAL AND FUNCTIONAL MODULS FOR DAIRY AND BEEF CATTLE BUILDINGS...100 4.1. Basic building objects of household plots in farms...100 4.2. Appointment of preferred technological systems for cattle breeding...106 4.3. Determination of the basic programatically functional elements (adopted alternative soultions)...108 4.3.1. Technological moduls for recreation sector alternative solutions...109 4.3.2. Technological moduls for feed corridor alternative solutions...113 4.4. Construction moduls...115 4.4.1. Basic construction systems for livestock buildings...115 4.4.2. Definition of construction network...115 4.5. Examples of integrated technological-building solutions for dairy and beef cattle buildings...120 4.5.1. Barns for dairy cattle...120 4.5.2. Barns for beef cattle...126 4.6. Summary and conclusions...129 5. BIBLIOGRAPHY...131 Summary...134
Streszczenie Standardy technologiczne dla gospodarstw rolnych, w odróżnieniu od chowu bydła mlecznego, stanowią podstawę do kształtowania modułów technologicznych i budowlanych w modernizowanych i nowo projektowanych obiektach. Analiza i ocena parametrów technologicznych, przedstawiona w monografii, umożliwi wybór rozwiązań najkorzystniejszych w produkcji mleka, uwzględniających potrzeby rolnika producenta. Podane wielkości parametrów uzyskanych z badań, dotyczące kosztów eksploatacji budynków i mechanizacji, a także wyników badań mikroklimatu umożliwiają w nowo projektowanych rozwiązaniach dobór najkorzystniejszych parametrów, dostosowanych do potrzeb producentów i zachowania dobrostanu zwierząt. Przedstawiona metoda identyfikacji opisu analitycznego badanych obiektów pod względem ekonomicznym, technicznym i jakościowym daje podstawy do ich oceny i weryfikacji zaprojektowanych rozwiązań. Uzyskane wyniki umożliwiają formułowanie modeli oceny z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z jakości produkcji. Skojarzenie rozwiązań technologicznych i budowlanych pozwala na zaprojektowanie nowoczesnych zagród, zapewniających zrównoważony rozwój specjalistycznej produkcji.
Summary Technological standards for agricultural farms, in contrast with dairy cattle breeding, are the base for developing technological and construction modules in both modernized and new-constructed objects. Analysis and evaluation of technological parameters presented in the monograph will allow selection of the most favourable solutions in the production of milk taking into account the farmer-producer needs. The values of parameters obtained from tests, concerning costs of exploitation of buildings and mechanization, as well as the values of results of microclimate tests will allow selection of the most favorable parameters to be used in new designed solutions which meet the needs of producers and contribute to the animals welfare. The presented method of identification of analitical description of the studied objects in the economical, technical and quality aspcects gives the basis for their evaluation as well as for verification of the developed solutions. The acquired results allow the formulation of assessment models taking into account the limitations resulting from the quality of production. The combination of both technology and construction solutions allows the design of modern farms ensuring the sustainable development of the specialized production.