Komunikat na temat uwarunkowań społeczno gospodarczych funkcjonowania przedsiębiorstw w kraju i województwie warmińsko - mazurskim Kwiecień 2016
1. Rynek pracy w województwie warmińsko-mazurskim Liczba bezrobotnych w województwie warmińsko-mazurskim według stanu na dzień 31 marca 2016 r., wyniosła 85 862 osoby i w stosunku do lutego 2016 r. zmniejszyła się o 2 791 osób, tj. o 3,1%. Na przestrzeni dwóch pierwszych tygodni kwietnia 2016 r., liczba osób zarejestrowanych w urzędach pracy w naszym regionie, w stosunku do końca marca, spadła o 2 394 osoby (tj. o 2,8%) i wyniosła na koniec omawianego okresu 83 468 osób. Spadek poziomu bezrobocia nastąpił we wszystkich powiatach, przy czym najbardziej w powiecie: mrągowskim o 8,6% (tj. o 279 osób), giżyckim oraz węgorzewskim o 5,3% (tj. odpowiednio o 160 osób i 102 osoby) oraz gołdapskim o 4,0% (tj. o 70 osób). Stopa bezrobocia rejestrowanego w regionie, w marcu 2016 roku ukształtowała się na poziomie 16,5%, w kraju natomiast 10,0%. W odniesieniu do lutego 2016 r. wartość tego wskaźnika w województwie jak i w kraju zmniejszyła się kolejno o 0,5 i 0,3 pkt. proc. W marcu 2016 r. dystans pomiędzy wartością stopy bezrobocia w kraju i w województwie zmniejszył się o 0,2 pkt. proc. i wyniósł 6,5 pkt. proc. W ujęciu rocznym, tj. w odniesieniu do marca 2015 r., stopa bezrobocia spadła we wszystkich województwach, najbardziej w województwie zachodniopomorskim (o 2,3 pkt. proc.) i warmińsko-mazurskim (o 2,2 pkt. proc.). Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w marcu 2016 roku w województwie warmińsko-mazurskim wyniosło 138,6 tys. osób i wzrosło o 2,2% w stosunku do analogicznego okresu 2015 roku. W porównaniu do marca ub. roku zatrudnienie wzrosło m.in. w zakwaterowaniu i gastronomii (o 15,2%), w transporcie i gospodarce magazynowej (o 9,7%), w przemyśle (o 3,7%) oraz w handlu; naprawie pojazdów samochodowych (o 2,2%), natomiast spadek zatrudnienia odnotowano w sekcjach: informacja i komunikacja (o 32,8%), działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (o 10,5%), budownictwo (o 4,3%) i obsługa rynku nieruchomości (2,6%). Tabela 1. Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w tys. (Marzec 2015 2016) Wyszczególnienie Marzec 2015 Marzec 2016 Ogółem 135,6 138,6 79,4 82,3 72,5 75,4 Przemysł w tym przetwórstwo przemysłowe Budownictwo 10,7 10,3 Handel; naprawa pojazdów samochodowych 20,0 20,5 Transport i gospodarka magazynowa 5,1 5,6 Zakwaterowanie i gastronomia 2,3 2,7 Informacja i komunikacja 1,4 1,0 Obsługa rynku nieruchomości 2,2 2,2 Działalność profesjonalna, naukowa 2,0 1,8 i techniczna * Administrowanie i działalność wspierająca b.d. 6,5 * Nie obejmuje działów: Badania naukowe i prace rozwojowe oraz Działalność weterynaryjna. 1
2. Kursy walut, stopy procentowe Średni miesięczny kurs dolara amerykańskiego w Narodowym Banku Polskim w marcu 2016 roku, wyniósł 386,44 zł/100 USD i zmniejszył się w stosunku do poprzedniego miesiąca o 2,3%. Średni miesięczny kurs euro w Narodowym Banku Polskim w marcu 2016 roku, wyniósł 429,34 zł/100 EUR i zmniejszył swoją wartość w stosunku do poprzedniego miesiąca o 2,3%. Średni miesięczny kurs franka szwajcarskiego w Narodowym Banku Polskim w marcu 2016 roku, wyniósł 393,11 zł/100 CHF i zmniejszył swoją wartość w stosunku do poprzedniego miesiąca o 1,5%. Na posiedzeniu w dniach 10-11 marca 2016 r. Rada Polityki Pieniężnej (RPP) postanowiła utrzymać stopy procentowe na poziomie: stopa referencyjna 1,50% w skali rocznej; stopa lombardowa 2,50% w skali rocznej; stopa depozytowa 0,50% w skali rocznej; stopa redyskonta weksli 1,75%. 3. Sytuacja społeczno-gospodarcza kraju Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w kraju w końcu marca 2016 r. wyniosła 1 600,5 tys. osób i w porównaniu do lutego 2016 r. zmniejszyła się o 3,2% (tj. 52,2 tys. osób), natomiast w skali roku o 14,0% (tj. o 260,1 tys. osób). Stopa bezrobocia rejestrowanego w marcu 2016 r. wyniosła 10,0% i zmniejszyła się 0,3 pkt proc. w porównaniu z poprzednim miesiącem. W odniesieniu do marca 2015 roku była niższa o 1,5 pkt. proc. Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w marcu 2016 r. wyniosło 5 726,7 tys. osób i było o 2,7% większe niż przed rokiem. Wzrost zatrudnienia w skali roku odnotowano m.in. w administrowaniu i działalności wspierającej (o 10,5%), w informacji i komunikacji (10,1%) oraz w działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej; przetwórstwie przemysłowym; transporcie i gospodarce magazynowej; zakwaterowaniu i gastronomii; handlu; naprawie pojazdów samochodowych; dostawie wody; gospodarowaniu ściekami i odpadami; rekultywacji (w granicach 2,6%-2,1%). Spadek zatrudnienia nastąpił m.in. w górnictwie i wydobywaniu (o 7,7%), w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 4,7%), w obsłudze rynku nieruchomości (o 0,9%) oraz w budownictwie (o 0,8%). W marcu 2016 roku, przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 4 351,45 zł i w stosunku do tego samego okresu 2015 roku, wzrosło o 3,3%. Wzrost płac odnotowano w większości sekcji, najbardziej w działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej (o 7,3%), zakwaterowaniu i gastronomii (o 6,5%) oraz obsłudze rynku nieruchomości (o 6,0%). Niższe płace odnotować można było w górnictwie i wydobywaniu (o 5,1%) oraz w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 3,5%). W marcu 2016 r. produkcja sprzedana przemysłu ukształtowała się na poziomie o 0,5% wyższym niż przed rokiem. Wzrost zanotowano w przetwórstwie przemysłowym (o 1,8%) oraz dostawie wody; gospodarowaniu ściekami i odpadami; rekultywacji (o 5,9%). Spadek produkcji sprzedanej przemysłu nastąpił w górnictwie i wydobywaniu (o 16,3%) oraz w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę (o 6,1%). 2
Dochody budżetu państwa w okresie styczeń-luty 2016 r. ukształtowały się na poziomie 56 164,6 mln zł (17,9% kwoty założonej w ustawie budżetowej na 2016 r.), wydatki 59 263,1 mln zł (odpowiednio 16,1%), deficyt - 30 098,5 mln zł (odpowiednio 5,7%) 1. Według wstępnych danych w marcu 2016 r. oddano do użytkowania 13,1 tys. mieszkań, tj. o 25,0% więcej niż przed rokiem. Większą liczbę mieszkań obserwowano w budownictwie przeznaczonym na sprzedaż lub wynajem (5,9 tys. mieszkań), w budownictwie indywidualnym (6,8 tys. mieszkań), w budownictwie komunalnym (193 mieszkania), w budownictwie społecznym czynszowym (132 mieszkania) oraz w budownictwie zakładowym (4 mieszkania). Mniej mieszkań do użytkowania oddano w budownictwie spółdzielczym (91 mieszkań). Produkcja budowlano-montażowa zrealizowana w marcu 2016 r. na terenie kraju była o 15,8% niższa niż przed rokiem. Spadek produkcji budowlano-montażowej odnotowano w jednostkach specjalizujących się w budowie obiektów inżynierii lądowej i wodnej (o 21,9%), w przedsiębiorstwach zajmujących się robotami budowlanymi specjalistycznymi (o 15,7%) oraz w jednostkach specjalizujących się w budowie budynków (o 10,8%). W marcu 2016 r. sprzedaż detaliczna zwiększyła się w skali roku o 3,0%. Wzrost w skali roku nastąpił w większości grup, najwyższy odnotowano w grupie: pojazdy samochodowe, motocykle, części (o 11,9%) oraz farmaceutyki, kosmetyki, sprzęt ortopedyczny (o 10,6%). Zwiększenie sprzedaży obserwowano także w jednostkach prowadzących pozostałą sprzedaż detaliczną w niewyspecjalizowanych sklepach (o 9,7%), w grupie żywność; napoje i wyroby tytoniowe (o 6,4%), odzież, tekstylia obuwie (o 4,2%), meble, rtv, agd (o 0,9%) oraz prasa, książki, pozostała sprzedaż w wyspecjalizowanych sklepach (o 0,6%). Niższa niż przed rokiem była sprzedaż detaliczna w grupie: pozostałe (o 14,1%) oraz paliwa stałe, ciekłe i gazowe (o 3,5%). Sprzedaż hurtowa w przedsiębiorstwach handlowych w marcu 2016 r. była wyższa (o 1,3%) niż przed rokiem, w tym w przedsiębiorstwach hurtowych obniżyła się o 1,4%. 4. Wpływ czynników makroekonomicznych na sytuację społeczno-gospodarczą Warmii i Mazur Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w marcu 2016 r. wyniosło 3 406,76 zł, co stanowi 78,3% przeciętnego wynagrodzenia w kraju i w stosunku do analogicznego okresu 2015 roku wzrosło o 2,1%. W porównaniu do marca 2015 roku wzrost przeciętnych wynagrodzeń odnotowano w większości sekcji, m.in. w informacji i komunikacji (o 16,7%), w obsłudze rynku nieruchomości (o 6,6%), w transporcie i gospodarce magazynowej (o 3,6%), w zakwaterowaniu i gastronomii (o 3,3%) oraz w handlu; naprawie pojazdów samochodowych i w budownictwie (po 2,7%). Spadek przeciętnych wynagrodzeń odnotowano z kolei w działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej (o 1,0 %). 1 Brak danych wg stanu na koniec marca 2016 r. 3
Tabela 2. Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto w sektorze przedsiębiorstw w zł (Marzec 2015-2016) Wyszczególnienie Marzec 2015 Marzec 2016 Ogółem 3 337,83 3 406,76 Przemysł 3 424,94 3 526,91 w tym przetwórstwo przemysłowe 3 382,28 3 477,07 Budownictwo 3 444,69 3 537,46 Handel; naprawa pojazdów samochodowych 2 843,08 2 920,73 Transport i gospodarka magazynowa 2 830,19 2 932,71 Zakwaterowanie i gastronomia 2 681,34 2 769,23 Informacja i komunikacja 4 106,12 4 790,80 Obsługa rynku nieruchomości 4 141,09 4 416,02 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna * 3 777,90 3 740,10 Administrowanie i działalność wspierająca b.d. 2 323,66 * Nie obejmuje działów: Badania naukowe i prace rozwojowe oraz Działalność weterynaryjna. Produkcja sprzedana budownictwa, w cenach bieżących, w marcu 2016 r. wyniosła 181,3 mln zł i była o 29,4% niższa niż w marcu ub. roku i o 56,0% wyższa niż przed miesiącem. Produkcja budowlano-montażowa, w cenach bieżących, w marcu 2016 r. ukształtowała się na poziomie 128,5 mln zł i stanowiła 70,9% ogółu produkcji sprzedanej budownictwa. W stosunku do poprzedniego miesiąca produkcja budowlano -montażowa wzrosła o 72,6%, a w stosunku do marca ubiegłego roku spadła o 25,3%. Spadek odnotowano we wszystkich działach budownictwa: roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków (o 48,5%), roboty budowlane specjalistyczne (o 6,6%) oraz roboty budowlane związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej (o 1,5%). Produkcja sprzedana przemysłu w marcu 2016 r. osiągnęła wartość 2 674,0 mln zł i była o 4,2% wyższa niż w marcu ub. roku. Wzrost produkcji sprzedanej odnotowano w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 9,1%), przetwórstwie przemysłowym (o 4,5%) i dostawie wody; gospodarowaniu ściekami i odpadami; rekultywacji (o 0,6%). Spadek produkcji sprzedanej nastąpił w górnictwie i wydobywaniu (o 18,1%). Według wstępnych danych w marcu 2016 r. oddano do użytkowania 255 mieszkań, tj. o 4,5% (o 12) mieszkań mniej niż przed rokiem. Mieszkania do użytkowania przekazali inwestorzy indywidualni (193, tj. 75,7 % ogółu oddanych mieszkań) oraz budujący mieszkania na sprzedaż lub wynajem (62, tj. 24,3% ogółu oddanych mieszkań). Mieszkania oddane do użytkowania w województwie warmińsko mazurskim w marcu 2016 r. stanowiły 1,9% mieszkań oddanych do użytkowania w kraju. W marcu 2016 r. sprzedaż detaliczna zwiększyła się w skali roku o 0,3%. Wzrost odnotowano m.in. w grupie farmaceutyki, kosmetyki, sprzęt ortopedyczny (o 22,4%) oraz pojazdy samochodowe, motocykle, części (o 20,7%). Spadek sprzedaży wystąpił m.in. w grupach: pozostałe (o 26,0%) i paliwa (o 24,6%). Sprzedaż hurtowa w marcu 2016 r. w skali roku wzrosła o 9,9%. W przedsiębiorstwach handlowych zwiększyła się o 5,1%, a w przedsiębiorstwach hurtowych spadła o 13,5%. 4
Opracowanie: Wydział Polityki Rynku Pracy, Zespół Przewidywania i Zarządzania Zmianą Gospodarczą WUP w Olsztynie, na podstawie: 1) Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju w I kwartale 2016 r. Główny Urząd Statystyczny; 22.04.2016 r. 2) Komunikat o sytuacji społeczno-gospodarczej województwa warmińsko-mazurskiego w marcu 2016 r., Nr 03/2016. Urząd Statystyczny w Olsztynie, 28.04.2016. 3) Strona internetowa Narodowego Banku Polskiego, www.nbp.pl 5