II CZĘŚĆ Raportu z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych rok 2009 Powiat Międzychodzki WSTĘP 1. Analiza bezrobocia wśród absolwentów szkół powiatu międzychodzkiego 1.1. Absolwenci roku szkolnego 2008/2009 zarejestrowani w PUP według szkół i zawodów. 1.2. Przewidywani absolwenci szkół powiatu międzychodzkiego w roku szkolnym 2009/2010 2. Oferty pracy 2.1. Analiza potrzeb rynku pracy na absolwentów w roku 2009 3. Podsumowanie Raport sporządzono w oparciu o wyniki badań GUS, dane o uczniach z Systemu Informacji Oświatowej (SIO) MEN, dane statystyczne sprawozdanie MPiPS 01 za grudzień 2009 roku. Raport stanowi uzupełnienie do monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych za rok 2009.
Opracowywanie analiz, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych to jedno z zadań samorządu powiatu wynikające z ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (art.9 ust. 1 pkt 9). Zebrane dane mogą stanowić informacje pomocnicze placówkom oświatowym i instytucjom szkoleniowym w wyborze właściwych kierunków kształcenia i szkolenia, dostosowanych do potrzeb pracodawców. Analizą objęto osoby do 25 roku życia, które w roku 2009 ukończyły naukę w szkołach ponadgimnazjalnych powiatu międzychodzkiego. 1.Analiza bezrobocia wśród absolwentów 1.1. Absolwenci zarejestrowani w PUP według szkół i zawodów w roku 2009 Stan bezrobotnych absolwentów szkół powiatu międzychodzkiego w końcu roku 2009 wynosił 73 osoby, co stanowiło 5,68 % ogółu (1285) zarejestrowanych bezrobotnych. W analogicznym okresie roku 2008 liczba zarejestrowanych absolwentów wynosiła 46 osób i stanowiła 6,02 % ogółu (764) bezrobotnych. Spowolnienie gospodarcze, związany z nim wzrost bezrobocia oraz zmniejszająca się liczba ofert pracy zgłaszanych przez pracodawców niekorzystnie wpłynęły na aktywizację zawodową osób bezrobotnych - w tym absolwentów szkół ponadgimnazjalnych powiatu międzychodzkiego. W roku 2009 liczba osób bezrobotnych wrosła o 68,19 % a liczba ofert pracy spadła o 20,44%. Z dostępnych instrumentów rynku pracy największym zainteresowaniem zarówno ze strony pracodawców jak i absolwentów cieszyły się staże. Sytuację absolwentów szkół powiatu międzychodzkiego obrazuje tabela nr. 1 L.p Nazwa szkoły Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę w roku 2009 Szkoły policealne Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP na dzień 31.12.2009 r. Przewidywani absolwenci w roku 2010
1. Policealna Szkoła Biznesu i Ochrony DELTA Spedytor 9 0 9 informatyk 10 0 5 Inspektor bezpieczeństwa i higieny pracy(zawód 15 3 15 szkolny: technik bezpieczeństwa i higieny pracy) Opiekunka środowiskowa 17 0 16 Pracownik ochrony mienia i osób (zawód szkolny: technik 5 1 7 ochrony fizycznej osób i mienia) Pracownik administracyjny ( zawód szkolny: 9 0 10 technik administracji) Szkoły średnie techniczne (technika, licea zawodowe) 2. 3. um nr 1 technikum nr 3 informatyk 0 0 0 Handlowiec (zaw.szkolny: technik 22 3 10 handlowiec) Asystent ekonomiczny (zaw.szkolny: technik ekonomista) 29 5 18 ochrony środowiska 12 3 0 architektury 0 0 20 karajobrazu rolnik 10 0 7 żyw. i gosp. domowego 21 6 25 Organizator usług hotelarskich (zaw.szkolny: technik hotelarstwa 13 0 18
um rolnik 10 2 12 4. 5. Liceum Profilowane nr 1 rybactwa 11 1 0 śródlądowego żyw. i gosp. 27 6 33 domowego Licea ogólnokształcące i profilowane Bez zawodu 24 10 25 6. 7. Liceum Ogólnokształcące Bez zawodu 35 2 28 Liceum Ogólnokształcące Bez zawodu 85 6 76 Zasadnicze szkoły Zawodowe 8. Zasadnicza Szkoła Zawodowa Kucharz małej gastronomii 8 0 10 9. Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 2 Fotograf 0 0 1 Kucharz małej gastronomii 7 4 6 Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, usług 5 2 2 fryzjerskich] Sprzedawca 18 7 29 Murarz 9 1 9 Monter instalacji gazowych 6 1 6 Malarz tapeciarz 1 1 2 Lakiernik samochodowy 2 0 4 Blacharz samochodowy 2 1 2 Ślusarz 4 1 10 Tokarz 0 0 1 Mechanik pojazdów 10 0 12 samochodowych Mechanik operator pojazdów 3 1 2
i maszyn rolniczych Elektromechanik pojazdów 5 2 1 samochodowych Elektromonter instalacji 11 4 6 elektrycznych Monter elektronik układy elektroniczne 0 0 1 automatyki przemysłowej Rzeźnik wędliniarz 1 0 1 Cukiernik 5 0 1 Piekarz 2 0 2 Stolarz 3 0 3 Tapicer 4 0 0 Ogółem 461 73 436 Porównując strukturę zawodową absolwentów kończących naukę w roku 2009 z absolwentami kończącymi naukę w roku 2008 odnotowano nieznaczne różnice w poszczególnych zawodach: A/ Szkoły Policealne - spedytor (-6), - pracownik administracyjny (-1), - technik informatyk (+10) brak absolwentów kończących naukę w roku 2008 - inspektor bezpieczeństwa i higieny pracy ( +15)- brak absolwentów kończących naukę w roku 2008, - opiekunka środowiskowa (+2), - pracownik ochrony mienia i osób (+2), B/ Szkoły średnie zawodowe, licea ogólnokształcące i profilowane - technik ochrony środowiska (-2), - organizator usług hotelarskich (-5), - technik żywienia i gospodarstwa domowego (-8), - handlowiec (-3), - asystent ekonomiczny (+4), - bez zawodu (-40), C/ Szkoły zasadnicze zawodowe - kucharz małej gastronomii (-8)), - sprzedawca (-2), - murarz (+7),
- malarz tapeciarz (-4), - monter instalacji gazowych (+5), - mechanik pojazdów samochodowych (-2), - mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych (+3), - elektromechanik pojazdów samochodowych (+4), - elektromonter instalacji elektrycznych (+9), - blacharz samochodowy (-1), - cukiernik (+2), - stolarz (-7), - tapicer (-5). W pozostałych zawodach liczba absolwentów utrzymała się na tym samym poziomie. W roku 2009 po raz pierwszy zarejestrowało się 261 absolwentów z czego 71 ukończyło naukę w szkołach spoza powiatu międzychodzkiego. Liczba absolwentów rejestrujących się po raz pierwszy w stosunku do roku 2008 wzrosła o 31 osób. 1.2. Przewidywani absolwenci szkół powiatu międzychodzkiego w roku szkolnym 2009/2010 W oparciu o zebrane informacje w roku szkolnym 2009/2010 nie nastąpią radykalne zmiany w kierunkach kształcenia jak również w liczbie przewidywanych absolwentów w poszczególnych kategoriach zawodowych. Różnice pomiędzy stanem absolwentów roku szkolnego 2008/2009 a przewidywanym stanem roku szkolnego 2009/2010 utrzymają się na poziomie kilku osób za wyjątkiem: um nr 1 - zawód: handlowiec - przewidywany spadek o 12 absolwentów, um nr 1 - zawód: asystent ekonomiczny przewidywany spadek o 11 absolwentów, um nr 3 - zawód: technik ochrony środowiska przewidywany spadek o 12 osób, um nr 3 zawód: technik architektury krajobrazu przewidywany wzrost o 20 osób, um zawód: technik rybactwa śródlądowego przewidywany spadek o 11 osób, Liceum profilowane nr 1 bez zawodu przewidywany spadek o 25 osób,
2.Oferty pracy 2.1. Analiza potrzeb rynku pracy w roku 2009 Zebrane dane statystyczne zostały przedstawione zgodnie z Klasyfikacją zawodów i specjalności wprowadzoną Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004r. (Dz. U. Nr 265, poz. 2644). Utrudnieniem w przygotowywaniu jakichkolwiek analiz dotyczących absolwentów szkół jest różnica pomiędzy klasyfikacją zawodów w gospodarce a klasyfikacją w edukacji (np. gospodarka ma 1770 zawodów i specjalności a szkolnictwo zawodowe 208). Poniżej przedstawiono zawody, w których występuje największa dysproporcja pomiędzy podażą a popytem: - technik rolnik: bezrobotnych 25; zapotrzebowanie 0, - technik żywienia i gospodarstwa domowego: bezrobotnych 38; zapotrzebowanie 0, - asystent ekonomiczny: bezrobotnych 30; zapotrzebowanie 0, - pracownik administracyjny: bezrobotnych 11; zapotrzebowanie 63, - pracownik biurowy: bezrobotnych 18; zapotrzebowanie 35, - kucharz: bezrobotnych 37; zapotrzebowanie 8, - sprzedawca: bezrobotnych 135; zapotrzebowanie 49, - murarz: bezrobotnych 19; zapotrzebowanie 6, - malarz-tapeciarz: bezrobotnych 16; zapotrzebowanie 1, - ślusarz: bezrobotnych 35; zapotrzebowanie 3, - stolarz: bezrobotnych 24; zapotrzebowanie 6, - krawiec: bezrobotnych 23; zapotrzebowanie 2, - tapicer: bezrobotnych 12; zapotrzebowanie 1, - robotnik gospodarczy: bezrobotnych 25; zapotrzebowanie 162, - robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym: bezrobotnych 27; zapotrzebowanie 43. Od kilku lat struktura zawodów nadwyżkowych i deficytowych nie ulega zmianom. Nadal przewagę stanowią zawody nadwyżkowe, do których należą również zawody zdobywane przez młodzież w szkołach ponadgimnazjalnych powiatu międzychodzkiego. Wśród zawodów deficytowych, którymi legitymuje się najmniejsza liczba osób bezrobotnych znajdują się: nauczyciel j. obcego, nauczyciel przedszkola, diagnosta samochodowy, technik farmaceutyczny, tynkarz i kierowca samochodu ciężarowego. W przypadku absolwentów zapotrzebowanie na zawody najczęściej wynika z wniosku pracodawcy o zorganizowanie stażu dla bezrobotnego i nie zawsze odzwierciedla faktyczne potrzeby kadrowe pracodawców. Forma stażu oznacza nabywanie przez bezrobotnego umiejętności praktycznych do wykonywania pracy przez wykonywanie zadań w miejscu pracy bez nawiązywania stosunku pracy z pracodawcą. Pracodawca we wniosku określa wymagania stawiane kandydatom, które w szczególności dotyczą poziomu wykształcenia, predyspozycji zdrowotnych a przy wyborze kandydata nie zawsze decydują jego kwalifikacje zawodowe.
W okresie od stycznia do grudnia 2009 roku ze stażu skorzystało 71 absolwentów, z tego 56 ze szkół powiatu międzychodzkiego. Sytuację absolwentów roku szkolnego 2008/2009 zarejestrowanych w rejestrze bezrobotnych obrazuje tabela nr. 2 Nazwa Szkołyzawód Spedytor informatyk Inspektor bezpieczeństwa i higieny pracy Opiekunka środowisk. Pracownik ochrony mienia i osób Pracownik administracy. Bezrobotni absolwenci zarejestr.i po raz pierwszy Staż Inne formy aktywizacji stanowisko doposażone Aktywizacja zawodowa Szkolenie Prace interwencyjne Szkoły policealne Policealna Szkoła Biznesu i Ochrony DELTA 3 2 2 Szkoły policealne Szkoła Policealna nr 1 Praca niesubsydiowana Szkoły średnie techniczne (technika, licea zawodowe) um nr 1 informatyk Handlowiec 10 2 1 4 Asystent ekonomicz. 18 12 6 Szkoły średnie techniczne (technika, licea zawodowe) um nr 3 ochrony 8 4 1 środowiska architektury krajobrazu rolnik 1 żywienia i gosp. 14 1 1 6 domowego Organizator usług 8 3 1 hotelarskich Szkoły średnie techniczne (technika, licea zawodowe) um rolnik 3 1 4 1 1
rybactwa śródlądow. żywienia i gosp. domowego 15 1 3 Licea ogólnokształcące Liceum profilowane Nr 1 Bez zawodu 24 12 1 7 Licea ogólnokształcące Bez zawodu 30 16 1 1 2 Bez zawodu 7 3 1 Zasadnicze szkoły zawodowe Zasadnicza Szkoła Zawodowa Kucharz małej 5 gastronomii Fotograf Kucharz małej gastronomii Zasadnicze szkoły zawodowe Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 2 3 Fryzjer 3 Sprzedawca 9 1 Murarz 3 1 2 Cieśla Monter instalacji 2 gazowych Malarz - tapeciarz 1 Lakiernik samochod. Blacharz samochod. 2 Ślusarz 2 Tokarz Mechanik pojazdów 1 1 samochod. Mechanikoperator pojazdów i 2 maszyn rolniczych Elektromech pojazdów 1 samochod. Elektromont instalacji 9 3 elektrycz. Monter elektronikukłady
elektronicz. automatyki przemysł. Rzeźnik wędliniarz Cukiernik Piekarz Stolarz 1 1 1 Krawiec Tapicer Ogółem 190 56 2 7 2 39 3.Wnioski Niezmienna sytuacja w zawodach nadwyżkowych, w których kształci się młodzież na poziomie szkół ponadgimnazjalnych. Tendencja spadkowa zarówno w liczbie absolwentów kończących naukę i przewidywanej liczbie absolwentów roku 2010 kształcenia ogólnego. Brak dostosowania kierunków kształcenia do wymogów rynku pracy. Ze 190 absolwentów zarejestrowanych po raz pierwszy z rocznika szkolnego 2008/2009 w rejestrze bezrobotnych na dzień 31.12.2009 roku pozostało 73, z czego w zawodzie: asystent ekonomiczny (um nr 1) 5 osób, technik żywienia (um nr 3) - 6 osób, technik żywienia (um) 6 osób, bez zawodu (Liceum Profilowane nr 1) 10 osób, bez zawodu ( Liceum Ogólnokształcące Międzychód) 6 osób. Duże zainteresowanie pracodawców formą stażu, który nie zawsze po jego zakończeniu przekłada się na zatrudnienie. Ponadto popyt na staże nie obrazuje faktycznych potrzeb zawodowych lokalnego rynku pracy, gdyż przy doborze kandydatów pracodawcy najczęściej nie kierują się ich kwalifikacjami.