Ks. Jakub Dębiec V Ogólnopolska Pielgrzymka Ministrantów i Lektorów do grobu św. Wojciecha w Gnieźnie, 8 czerwca 2013 r. Ministranci od kilku lat, z inicjatywy Podkomisji ds. Służby Liturgicznej działającej przy Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Konferencji Episkopatu Polski, której przewodniczy ks. bp Adam Bałabuch, pielgrzymują do różnych miejsc, ważnych na duchowej mapie naszego kraju. W Roku Wiary reprezentanci Służby Liturgicznej z poszczególnych diecezji zgromadzili się 8 czerwca 2013 r. w Gnieźnie. Koordynatorem pielgrzymki był ks. Jakub Dębiec, dyrektor Wydziału Duszpasterskiego w Archidiecezji Gnieźnieńskiej, który opracował program pielgrzymki i czuwał nad jej przebiegiem. W Gnieźnie została ochrzczona Polska. To tutaj spoczęło ciało św. Wojciecha, tutaj powstała pierwsza polska metropolia kościelna i tutaj koronowany był pierwszy polski król Bolesław Chrobry. Kiedy wracamy myślą do początków wiary na polskiej ziemi, musimy wrócić do Gniezna. Dlatego zamysłem organizatorów pielgrzymki było stworzenie możliwości dla jej uczestników by dotknęli starych murów katedry i pokłonili się przed św. Wojciechem. W tych ważnych i świętych dla Polaków miejscach szczególnego znaczenia nabiera wyznanie wiary. Za księciem Mieszkiem, za św. Wojciechem, za królem Bolesławem; w tych samych miejscach, w których i oni stawali jako synowie i dziedzice tego samego Pana uczestnicy pielgrzymki powtórzyli: wierzę w Boga Jedynego w Trójcy Świętej. Przechodząc przez Drzwi Gnieźnieńskie, polskie Porta fidei, pielgrzymi wkroczyli w przestrzeń Bożych tajemnic, wyrażając wolę uczestniczenia w nich. Przybyli do Gniezna przeszli drogą sakramentów, żeby przypomnieć sobie, że to one właśnie sprawiają i podtrzymują w nas Boże życie. Powrócili pamięcią do wydarzeń chrztu Polski i Zjazdu Gnieźnieńskiego, powtarzając słowa Bogurodzicy. Pielgrzymka była dla jej uczestników umocnieniem. Pobyt w Gnieźnie dodał im sił, by umieli wiarą żyć i dzielić się z innymi. PRZYGOTOWANIA DUCHOWE DO PIELGRZYMKI - NOWENNA Dziewięciomiesięczna nowenna miała na celu duchowe przygotowanie do V Ogólnopolskiej Pielgrzymki Ministrantów i Lektorów oraz wprowadzenie w jej tematykę. Rozpoczęła się we wrześniu 2012 roku, zakończyła w maju 2013 r. Nowenna polegała na comiesięcznych spotkaniach w gronie ministrantów i lektorów oraz wypełnianiu zadań na każdy miesiąc. Każda grupa, zgłoszona do nowenny, otrzymała kopię ikony św. Wojciecha z Gniezna. Ikona ta namalowana została dla papieża Jana Pawła II jako dar z Gniezna Jan Paweł II nie zdążył jej przyjąć. Oryginał umieszczony więc został w głównym ołtarzu rzymskiego kościoła p.w. św. Bartłomieja na Isola Tiberina w miejscu, które zawsze odwiedzali przybywający do Wiecznego Miasta polscy pielgrzymi, by modlić się przy znajdujących się tam relikwiach św. Wojciecha.
V Ogólnopolska Pielgrzymka Ministrantów i Lektorów 71 Modlitwa oparta była przede wszystkim na śpiewaniu Bogurodzicy, odmawianiu litanii do św. Wojciecha i czytaniu jego żywota z wystawieniem Najświętszego Sakramentu. Kopie ikon, trafiające do parafii, poświęcone zostały przez Prymasa Polski przy grobie św. Wojciecha Patrona Polski w Gnieźnie. Przekazane do parafii towarzyszyły ministrantom i lektorom podczas ich modlitwy lub peregrynowały po domach i rodzinach ministrantów. Wszystkie parafie, biorące udział w nowennie zostały wpisane na mapę na stronie internetowej. Wśród zadań, które wypełniali uczestnicy nowenny znalazły się m. in.: - nauczenie się na pamięć Bogurodzicy - troska o groby księży na miejscowym cmentarzu - spotkanie z dawnymi ministrantami z pokolenia ojców i dziadków - zwiedzanie swojego miasta i odkrywanie jego tajemnic NOWENNA W LICZBACH W nowennie, po informacjach wysyłanych przez diecezjalnych duszpasterzy służby liturgicznej i na prywatne adresy mailowe księży w parafiach, wzięły udział parafie z diecezji częstochowskiej (4), gdańskiej (3), gnieźnieńskiej (62), katowickiej (8), krakowskiej (2), lubelskiej (1), łódzkiej (3), poznańskiej (1), warszawskiej (1), bielsko-żywieckiej (1), bydgoskiej (3), elbląskiej (1)ełckiej (1), koszalińskokołobrzeskiej (1), opolskiej (1), radomskiej (4), rzeszowskiej (1), sosnowieckiej (1), tarnowskiej (1), toruńskiej (7), warszawsko-praskiej (1), wrocławskiej (1). 8 czerwca 2013 r. w Gnieźnie PROGRAM SPOTKANIA 9.30 zawiązanie wspólnoty 10.00 Msza św. pod przewodnictwem i z homilią JE ks. bp. Krzysztofa Wętkowskiego, biskupa pomocniczego Archidiecezji Gnieźnieńskiej 11.30 posiłek w ogrodach seminaryjnych po posiłku: Droga źródeł wiary. Pielgrzymka do gnieźnieńskich kościołów szlakiem sakramentów świętych. Możliwość zwiedzenia gnieźnieńskich muzeów i ekspozycji militariów, rekonstrukcja walk powstania wielkopolskiego 15.15 procesja z relikwiami św. Wojciecha z kościoła św. Michała na Wzgórzu Zbarskim do katedry. Przesłanie ministrantów do Ojca świętego. 16.00 Nieszpory o św. Wojciechu przewodniczenie i homilia JE ks. bp Adam Bałabuch Przewodniczący Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Koncert zespołu Siewcy Lednicy Uczestnicy pielgrzymki byli proszeni by przywieźć ze sobą: - stroje liturgiczne - znaki lub transparenty z nazwami miejscowości i parafii - własnoręcznie wykonane krzyżyki
72 Ks. Jakub Dębiec - zdjęcie rodziny z wypisanym na odwrocie wyznaniem wiary PIELGRZYMKA DO ŹRÓDEŁ WIARY 8 czerwca 2013 r. godz. 12.00 15.00. przejścia indywidualne, bez konieczności utrzymania zgłoszonych grup wszyscy uczestnicy otrzymali przewodniki pielgrzymkowe, w których wyjaśnione zostały znaczenia poszczególnych stacji oraz omówione najważniejsze treści, na które należało zwrócić uwagę w kościołach rozbrzmiewała odpowiednia muzyka i czytane były komentarze, wprowadzające w treść każdej stacji CHRZEST: Katedra Uczestnicy wchodząc przez Drzwi Gnieźnieńskie zostali okadzeni dymem kadzidła. Przed grobem św. Wojciecha uczynili znak krzyża wodą święconą, przywiezioną z Jeziora Lednickiego, pierwszej chrzcielnicy Polski. Była to forma wyznanie wiary w Boga, który czyni z nas swoje wybrane dzieci. Dla chętnych istniała możliwość wejścia do podziemi katedry z grobem bł. Radzyma Gaudentego. KAPŁAŃSTWO: kościół pw. św. Jerzego Przed kościołem grał zespół kleryków PWSD. Uczestnicy pielgrzymki mieli możliwość wylosowania kartki z imieniem i nazwiskiem kapłana archidiecezji gnieźnieńskiej. Wzięcie tej kartki stanowiło zobowiązanie do codziennej modlitwy za tego konkretnego księdza przynajmniej do końca Roku Wiary. Była to forma wyznania wiary w Boga, który działa w Kościele i przychodzi do ludzi przez ręce kapłanów. POKUTA: kościół O.O. Franciszkanów Przechodząc przez kościół pielgrzymi skłaniali się przed relikwiami bł. Jolanty, a następnie przed ołtarzem otrzymywali znak posypania głów popiołem. Była to forma wyznania wiary w Boga Miłosiernego, który zawsze chce przebaczać człowiekowi. NAMASZCZENIE CHORYCH: kościół pw. św. Jana W kościele uczestnicy pielgrzymki otrzymali przygotowaną przez inowrocławskie parafie sól symbol zdrowia duchowego i fizycznego. Zabrali ją do domu, żeby podarować ją starszym lub chorym członkom rodzin. Była to forma wyznanie wiary w Boga, który jest mocą w naszej słabości. MAŁŻEŃSTWO: kościół pw. Trójcy Świętej (fara) Zdjęcia rodzin, które uczestnicy pielgrzymki złożyli przed ołtarzem, miały wypisane na odwrocie wyznanie wiary. Ten gest był nie tylko podziękowaniem Bogu za dar miłości rodziców, ale również wyznaniem i zobowiązaniem, że cała rodzina chce wiernie trwać w Bożej miłości.
V Ogólnopolska Pielgrzymka Ministrantów i Lektorów 73 BIERZMOWANIE: pomnik św. Wojciecha Przed pomnikiem św. Wojciecha uczestnicy pielgrzymki złożyli przywiezione i własnoręcznie wykonane krzyże. Krzyże te stanowiły zobowiązanie do mężnego wyznawania wiary i głoszenia Jezusa w świecie za przykładem św. Wojciecha. Krzyże zostały przekazane do Sanktuarium Krzyża Świętego w Słupcy. EUCHARYSTIA: kościół garnizonowy W kościele trwała adoracja Najświętszego Sakramentu. Pielgrzymi zatrzymywali się na chwilę cichej modlitwy. Była też możliwość poznania historia Polski w pigułce, czyli: - możliwość zwiedzenia Muzeum Początków Państwa Polskiego - możliwość zwiedzenia Muzeum Archidiecezjalnego - ekspozycja Archiwum Archidiecezjalnego - koncert Orkiestry Dętej OSP ze Słupcy, Rynek godz. 12.30 - rekonstrukcja walk Powstania Wielkopolskiego (godz. 14.00, boisko przy szkole, ul. Sobieskiego) - ekspozycja dawnych wozów bojowych (boisko przy szkole, ul Sobieskiego) DROGI WOKÓŁ GNIEZNA Wychodząc z założenia, że kiedy jedzie się do Gniezna, warto zobaczyć w okolicy więcej, niż samo tylko miasto św. Wojciecha, zaproponowaliśmy (po raz pierwszy w historii pielgrzymki) możliwość jej przeżycia w rozbudowanej formie, z możliwością noclegu i odwiedzenia ciekawych punktów na mapie archidiecezji gnieźnieńskiej. Noclegi oferowały nieodpłatnie parafie. W poszczególnych punktach, wartych odwiedzenia, proponowaliśmy wykonanie zadań, pomagających zapamiętać dane miejsce i zrozumieć jego znaczenie. Budziejewko, kamień św. Wojciecha. Rozmowa z księdzem jak czytać Pismo Święte, żeby przynosiło owoce w życiu? Czerniejewo, obelisk ks. Onufrego Kopczyńskiego. Rozmowa o książkach co ostatnio czytaliśmy i po co czytać? Gąsawa, kościół. Polichromie z postaciami biblijnymi i świętych. Litania do Wszystkich Świętych. Ląd, klasztor. Miejsce uwięzienia bpa Michała Kozala. Modlitwa w intencji biskupów oraz o kanonizację bpa Kozala. Markowice, sanktuarium Królowej Miłości i Pokoju. Tajemnica różańca w intencji pokoju. Mogilno, klasztor benedyktyński. Dotykanie starych kamieni ze zobowiązaniem głoszenia Ewangelii światu Ostrów Lednicki. Wyspa z baptysterium Mieszka. Ucałowanie krzyży, wiezio-
74 Ks. Jakub Dębiec nych do Gniezna, na znak wierności wierze praojców. Pakość, Kalwaria. Przejście w milczeniu drogi, jaką przeszedł Jezus 2000 lat temu. Pieranie, sanktuarium. Dziesiątka różańca w intencji Kościoła. Płonkowo, sanktuarium bł. ks. Mariana Skrzypczaka. Litania do Chrystusa Kapłana i Żertwy w intencji wszystkich kapłanów. Strzelno, rotunda i kościół pw. Trójcy Świętej. Szukanie cnót i przywar, wyrzeźbionych na kolumnach. Modlitwa do Ducha Świętego o dar trwania w łasce Bożej. Wągrowiec, kościół pw. św. Jakuba (fara), miasto ks. Jakuba Wujka. Próba czytania początku Księgi Rodzaju w tłumaczeniu ks. Wujka. Winnagóra, grób gen. Dąbrowskiego. Odśpiewanie wszystkich zwrotek Mazurka Dąbrowskiego Września, ławeczka Bronisławy Smidowiczównej. Odśpiewanie Roty Żnin, relikwie bł. Gianny Beretty Molli (kościół pw. NMP Królowej Polski). Modlitwa w intencji mam. Ponadto odwiedzić było można: - Muzeum Archeologiczne w Biskupinie - Rezerwat Archeologiczny w Gieczu - Muzeum Solnictwa w Inowrocławiu - Instytut Prymasa Glempa w Inowrocławiu - Kolegiatę Świętych Piotra i Pawła w Kruszwicy - Mysią Wieżę w Kruszwicy - Muzeum Kolejki Wąskotorowej w Wenecji WOLONTARIUSZE W przygotowaniach i organizacji pielgrzymki pomagali wolontariusze z Gniezna, Wrześni, Mogilna, Witkowa, Kołodziejewa, Inowrocławia i innych, mniejszych miejscowości. Ich formacja trwała od września. Spotykali się co miesiąc, uczyli konkretnych zachowań i postaw oraz pracowali nad opracowaniem szczegółów technicznych pielgrzymki planów i map, organizacją poszczególnych punktów na trasie pielgrzymki do źródeł wiary, planowaniem posiłków, przejścia procesji itp. To właśnie wolontariusze w zielonych koszulkach znajdowali się na pierwszej linii frontu oni przyjmowali grupy pielgrzymów, prowadzili na plac celebry i tam ustawiali w sektory, prowadzili do ogrodów seminaryjnych i rozdawali posiłki, witali w poszczególnych gnieźnieńskich kościołach, wreszcie dbali o sprawne i bezpieczne przejście procesji z relikwiami św. Wojciecha z kościoła pw. św. Michała na nieszpory.
V Ogólnopolska Pielgrzymka Ministrantów i Lektorów 75 PIELGRZYMKA W LICZBACH Lp Diecezja Liczba uczestników 1 Białostocka 8 2 Bydgoska 136 3 Częstochowska 24 4 Ełcka 14 5 Gdańska 114 6 Gnieźnieńska 1005 7 Kaliska 57 8 Kielecka 220 9 Katowicka 98 10 Koszalińsko Kołobrzeska 8 11 Krakowska 62 12 Legnicka 414 13 Łódzka 5 14 Olsztyn 40 15 Pelplińska 6 16 Płocka 45 17 Poznańska 807 18 Świdnicka 62 19 Toruńska 355 20 Włocławska 113 21 Wrocławska 45 22 Prowincja polska oo. Pijarów 45 RAZEM 3683 Liczba księży ok. 200 Z rozszerzonej wersji pielgrzymki, z noclegiem i zwiedzaniem okolicznych miejsc, skorzystały grupy z diecezji: częstochowskiej (1), gdańskiej (3), gnieźnieńskiej (1), krakowskiej (2), bydgoskiej (1), elbląskiej (1), ełckiej (1), pelplińskiej (1), sosnowieckiej (1), warszawsko-praskiej (1) i łomżyńskiej (1) w sumie około pół tysiąca ministrantów i lektorów.