1
SPIS ZAWARTO? TECZKI U I./l. Relacja JL & 5- /I' 8 I./2. Dokumenty ( sensu stricto) dotyczące relatora I./3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące relatora II._Materiały uzupełniające re la c ję III./l, Materiały dotyczące rodziny relatora - III./2. Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r. ---- III./3. Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji ( 1939-1945) - III./4. Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 III./5. Inne IV. Korespondencja * i V. Nazwiskowe karty informacyjne VI. Fotografie 2
3
R e l a c j a ABCHTWTTM Elibiity Z ' W&ckirJ uczestniczki walk 0 niepodległeść Helenfi Stodolska zamieszkała : Gdynia - Chylenia. ^ Mąż Heleny Stodolskiej Jakub był nauczycielem. Ze względu na zły stan zdrowia nie służył we wojski. Od 1935r.pracował w firmie "F.R. Reinhold". Była to firma maklerska właść.był Niemiec gdańszczanin Reinhold. Stodolski był więc maklerem. Pracował również w tej firmie V podczas okupacji. Jakub Stodolski był w stałym kontakcie z Janem Adamskim, który był zatrudniony w poczcie. Obaj mieli dobre i szerokie kontakty z o-robotnikami por± wymi oraz szwedzkimi marynarzami i o fic e rami. Mąż p.stodolskiej^ze działają w organizacji " Grunwald 11. Na Stodolskiego wołali Kuba" d z ie lił Szwedów t. j. ich poglądy p o lityczne na trzy grupy : Komuniści /symg^tycy lewicy/ neutralni, oraz grupa trzecia o poglądach zbliżonych do ideologii nazistowskiej. "Kuba był zorientowany w zapatrywaniach politycznych poszczególnych Szwedów i w związku z tym wiedział do kogo się zwracać w sprawie przerzutów do Szwecji. n:az nawet wsiomniał, iż kapitał szwedzki odmówił mu przyjęcia Polaków na siafc* pokład, ale skierował go do innego twiei dząc, że tego typu działalnością trudni się tamten. Wg.II.Stodolskiej przerzuty miały miejsce od 1942r. Ma statek "przerzutkow" doprowadzać zarówno "Kuba" jak inne osoby których nazwisk ani pseud.nie zna. W icl biirze na placu kaaubskim były zebrania konspiracyjne "Kuba" wspomniał też o kontaktach ze statkami duńskimi. II. Stodolska wie tylko,że w firmie maklerskiej, w której był zatrudniony mąż, gońcem był niejaki v Kopczyński, ale gdzie mieszka i czy żyje tego nie wie. Nie wie również czy żyje J.A damski. Wie tylko, że baj trudnili się przerzutami. II. Stodolska słyszała o jakiś spotkaniach konspiracyjnych w t z ł.*kościel«szwedzkim" ale bliższych szczegółów nie zna. Pamięta,jak raz mąż przyniósł płaszcz kuriera który przybył z Warszawy. Był to zimą 1943] Przyniósł też kuferek teg kuriera wie,że kurier zestał przerzucewy, ^ ale czy wrócił tego nie wie. podobno ukrywał się u Dzieniszów. H. Stodolska pamięta, że raz mąż wrócił pobity gdyż usiłował tłomaczyć funkcjonariusz wi Wasserschutzpolizei, że nie warto sprawdzać statku, ponieważ musi wyjść jaknajprędzej w morze. Jakub Stodolski z stał aresztowany 7.III.1944r.w domu, w więzieniu przy ul.sta rowiejskjfeg. Przebywał tam do czerwca 1944r.a następnie wywieziony d obozu Stuttl hof. Pod bn Adamski też został aresztowany. Aresztowanie nastąpił na skutek zdrady jednego z kapitanów szwedzkich, ale na ten temat brał bliższych danych. Podobno teg kapitana rozpoznan p wojnie w /Gdańsku. Mąż pisał do H. Stodolskiej w grypsie o jakieś łączniczce V imieniu lub pseud. " Muki " miała t być brunetka,która pracowała na pogórzu w rzeźni "Kuba" wówczas pisał : Nie wiedziałem, że ona też* v ^ 1945r.J.St d lski był wywieziony barką na żachód. Zmarł 10,VI.1945r w Werden na tyfus. Z stał p chowany na miejscowym cmentarzu. H.Stodolskiej wiadom,że uciekinierzy chcąc zmylić czujność psów niemieckich podczas sprawdzania statku przez hitlerowców sypali pieprz.- II.Stodolska zna też nazwisk jednego z przerzuconych :Gerhard Lipiński został ukryty wewnątrz kanapy w messie kapitana. J.Stodolski wspomniał żonie o kontaktach z Warszawą.Miał też kontakty z Dzieniszami. Współpracownik jego Adamski miaszkał na łąte ch. IlaStod lska była u jeg ż ny p ich aresztowaniu.podobno pochodziła z W-y natomiast Adamski pochodził z Ostrzeszowa pow.kępno. 4
J* ARC H TW TTT.I E u l u t g j R e 1 * c J a uczestniczki unik e niepodległość TTelenp Stodolska zamieszkałe : Gdynia - Chylenia. Mą* Heleny Stedelskiej Jakub był nauczycielem. Ze względu na zły stan zdrowia nie służył we wojsk*. Od 1935r.pracował w firmie "F.R* Reinhold". Była te fir?s laklerska włnść.był Niemiec gdańszczanin ieinhold. Stedolski był więc maklerem. Pracował również w tej firnie podczas okupacji. Jakub Stedolski był w stałym kontakcie z Janca Adamskim, który był zatrud lony w poczcie. Obaj mieli dobre i szerokie kontakty z robotnikami pqrtswymi ora* szwedzkimi marynarzami i oficerami. Mąż p.stodolskiej^^t 1?, la łajn w organizacji " Grunwald Na Stedels lego wołali Kuba" dzielił Szwedów t.j. ich poglądy polityczne na trzy grupy : Komuniści /sy!?y?kptycy lewicy/ neutralni, oraz grupa trzecia o poglądach zbliżonyoh de ideologii nazistowskiej. "Kuba" był zorientowany w sapatrywanieeh politycznych poszczególnych Szwedów i w związku z tym wiedział de kogo się awracać w sprawie przerzutów de GzwecJl. az nawet wspe.rlał, iż kapltafe szwedzki omówił mu przyjęctfa Polaków na s±xtw paliła d, ale skierował go do innego twiei dząc, że tego typu działalneścią trudri się tamten. 7g.II.Stedelskiej przerzuty miały miejsce od 1942r. Na statek "przerzutkow" doprowadza] zarówno "Kuba jak Inne osoby których nazwisk ani pseud«nie sns. ic^ blfcrze na placu kaaubsklm były zebrania konspiracyjne "Kuba" wspomniał też o kontaktach ze statkami duńskimi. II. Stod»lska wie tylko,że w flrwie maklerskiej, w której był zatrudniony mąż, gońcem był niejaki Kopczyński, ale gdzie mieszka i czy żyje togo nie wie. Nie wio również czy żyje J.A damski. "ie tylko, że obaj trudnili się przerzutami. U. Stodolska słyszała o Ja Id ś spotkaniach konspiracyjnych w tsgkeścielf Szwedz im" ale bliższych szczegółów nie zna. Pamięta,Jak raz mąż przyniósł płaszcz kuriera który przybył z Tarszawy. Było to zimą 19431 Przyriósł też kuferek tego kuriera wief że kurier został przerzucowy, ale czy wrócił tego nir wie. podobno ukrywał się u Dzieniszów. H. Stodolska pamięta, że raz mąż wrócił pebity gdyż usiłował tłomaczyć funkejonariuszowi?asserschutzpellzel, że nie warto sprawdzać statku, r>onleważ musi wyjść jaknajprędzej w morze. Jakub Stedolski został aresztowany 7.III.1944r.w domu, w więzieniu przy ul. Sta rewie j sklęj. Przebywał tam do czerwca 1944r.a następnie wywieziony do obozu.tutti hef. Podobno Adamski też został aresztowany. Aresztowanie nastąpiło na skutek zdrady jednego z kapitanów szwedzkich, ale na ten temnt brr.i bllżdzjrwli danyeh. Podobno tego kapitana rozpoznano po wojnie w Gdańsku, ' ą* pisał do II. Stodeisklej w grypsie o jakieś łączniczce o Imieniu lub pseud. " Muki " miała to być brunetka,która pracowała na pogórzu w rzeźni "Kuba" wówczas pisał s Nie wiedziałem, że ona też! W 1945r.J.Stodolskl był wywieziony barką na lachód. Zmarł 10aVIa1945r, w Terden na tyfus. Został pochowany na irsjscowyia cmentarzu. H.Stedelskiej wiadome,że uciekinierzy cheąc zmylić czujność p^ów nlemleekich podczas sprawdzania statku przez hitlerowców sypali pieprz.- II.Stodolska zna też nazwisko Jednego z przerzuconych :Gerhard Lipiński ostał ukryty wewnątrz kanapy w messie kapitana. J.Stodolskl wspomniał żonie o kontaktach z Tarszawą.^iał też kontakty z zienis-rasai. 7spółpracewnlk Jego Adams i miaszkał na łąlc' ch. Il^stodolslca była u jego żony po ich aresztewaniu.podobno pochodziła z -y natomiast- 'damski pochodził z Ostrzeszowa pow.kępno. /vw> < /' H W 1 1 5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17