SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH 1. Wstęp D-07.02.01a ZASILANIE AKTYWNYCH ZNAKÓW DROGOWYCH 1.1. Przedmiot STWIORB Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej są wymagania dotyczące wykonania i odbioru zasilanego aktywnego oznakowania pionowego. 1.2. Zakres zastosowania Specyfikacja techniczna dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót. 1.3. Zakres robót objętych STWIORB Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z wykonywaniem i odbiorem oznakowania pionowego stosowanego na drogach i obejmują: - kompletny system SOLAR 2A11 + 2B33 z ustawieniem fundamentu prefabrykowanego, - znaki podświetlane systemu SOLAR, - przewód H05VV-F 2x2,5mm2, - rura ochronna A110PS, - materiały dodatkowe np. folia ostrzegawcza, piasek itp. 1.4. Określenia podstawowe 1.4.1. Znak pionowy - znak wykonany w postaci tarczy lub tablicy z napisami albo symbolami, zwykle umieszczony na konstrukcji wsporczej. 1.4.2. Tarcza znaku - element konstrukcyjny, na powierzchni którego umieszczana jest treść znaku. Tarcza moŝe być wykonana z róŝnych materiałów (stal, aluminium, tworzywa syntetyczne itp.) - jako jednolita lub składana. 1.4.3. Lico znaku - przednia część znaku, słuŝąca do podania treści znaku. Lico znaku moŝe być wykonane jako malowane lub oklejane (folią odblaskową lub nieodblaskową). W przypadkach szczególnych (znak z przejrzystych tworzyw syntetycznych) lico znaku moŝe być zatopione w tarczy znaku. 1.4.4. Znak drogowy odblaskowy - znak, którego lico wykazuje właściwości odblaskowe (wykonane jest z materiału o odbiciu powrotnym - współdroŝnym). 1.4.5. Konstrukcja wsporcza znaku - słup (słupy), wysięgnik, wspornik itp., na którym zamocowana jest tarcza znaku, wraz z elementami słuŝącymi do przymocowania tarczy (śruby, zaciski itp.). 1.4.6. Znak drogowy prześwietlany znak, w którym wewnętrzne źródło światła jest umieszczone pod przejrzystym licem znaku. 1.4.7. Znak drogowy oświetlany znak, którego lico jest oświetlone źródłem światła umieszczonym na zewnątrz zanku.
1.4.8. Znak nowy - znak uŝytkowany (ustawiony na drodze) lub magazynowany w okresie do 3 miesięcy od daty produkcji. 1.4.9. Znak uŝytkowany - znak ustawiony na drodze lub magazynowany przez okres dłuŝszy niŝ 3 miesiące od daty produkcji. 1.4.10. Linia kablowa kabel wieloŝyłowy lub wiązka kabli jednoŝyłowych w układzie wielofazowym albo kilka kabli jedno- lub wieloŝyłowych połączonych równolegle, łącznie z osprzętem, ułoŝone na wspólnej trasie i łączące zaciski tych samych dwóch urządzeń elektrycznych jedno- lub wielofazowych. 1.4.11. Osłona kabla konstrukcja przeznaczona do ochrony kabla przed uszkodzeniami mechanicznymi, chemicznymi i działaniem łuku elektrycznego. 1.4.12. Przepust kablowy konstrukcja o przekroju okrągłym przeznaczona do ochrony kabla przed uszkodzeniami mechanicznymi, chemicznymi i działaniem łuku elektrycznego. 1.4.13. Pozostałe określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi polskimi normami i z definicjami podanymi w STWIORB D-M-00.00.00 Wymagania ogólne pkt 1.4. 1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót Ogólne wymagania dotyczące robót podano w STWIORB D-M-00.00.00 Wymagania ogólne pkt 1.5. 2. Materiały Materiały do oznakowania pionowego muszą posiadać Certyfikat na znak bezpieczeństwa B lub Świadectwo kwalifikacji do kompleksowego wykonywania pionowego oznakowania dróg wydane producentowi oznakowania przez IBDiM. Materiałami stosowanymi przy wykonaniu oznakowania pionowego według zasad niniejszej ST są: 2.1. Rury stalowe (St 3 SX) ocynkowane do wykonania konstrukcji wsporczych dla znaków i tablic drogowych (konstrukcje wsporcze rurowe), wymagania według PN-H-74219. Rury zabezpieczone antykorozyjnie przez ocynkowanie ogniwowe. 2.2. Konstrukcje wsporcze dla znaków kierunku (typu E) naleŝy wykonać jako konstrukcje kratowe przestrzenne. Projekt takiej konstrukcji opracuje i uzgodni we własnym zakresie Wykonawca. Kształtowniki zabezpieczone antykorozyjnie przez ocynkowanie ogniwowe. W przypadku konstrukcji wsporczych nie osłoniętych barierami ochronnymi zaleca się stosowanie łatwo zrywalnych lub łatwo rozłączalnych przekrojów, złączy lub przegubów o odpowiednio bezpiecznej konstrukcji, umieszczonej od15 do 20 cm nad powierzchnią fundamentu. 2.3. Uniwersalne uchwyty do mocowania znaków i tablic drogowych ocynkowane ogniowo. 2.4. Materiały do montaŝu znaków będą zabezpieczone przed korozją co najmniej metoda ocynkowania ogniowego. Elementy łączeniowe w postaci śrub, nakrętek i podkładek będą pokryte powłokami antykorozyjnymi o klasie odpowiadającej stali kwasoodpornej. 2.5. Piasek na podsypkę piaskową pod fundamenty konstrukcji wsporczych. 2.6. Beton klasy minimum B20 na fundamenty konstrukcji wsporczych znaków i tablic drogowych wymagania według PN-B-06250. 2.7. Aktywne znaki drogowe
Aktywne znaki drogowe C-9 i D-6 zasilanie przy pomocy paneli fotowolaicznych. Elementy świetlne umieszczone są na matrycach diodowych LED, z częstotliwością pulsacji w granicach 20 do 60 błysków na minutę. 2.8. Kable Przy budowie nowych linii kablowych naleŝy stosować kable zgodne z dokumentacją projektową. NaleŜy zastosować kabel H05VV-F 2x2,5 mm2 zgodnie z normą PN-HD 21.5 S3:2004, PN-E-90500-5. Przekrój Ŝył kabli powinien być dobrany w zaleŝności od dopuszczalnego spadku napięcia i dopuszczalnej temperatury nagrzania kabla przez prądy robocze i zwarciowe wg zarządzenia MGiE [24] oraz powinien spełniać wymagania skuteczności zerowania w instalacjach zerowanych wg zarządzenia Ministra Przemysłu. Bębny z kablami naleŝy przechowywać w pomieszczeniach pokrytych dachem, na utwardzonym podłoŝu. 2.10. Piasek do układania kabli w gruncie powinien odpowiadać wymaganiom BN-87/6774-04 [16]. 2.11. Folia Folię naleŝy stosować do ochrony kabli przed uszkodzeniami mechanicznymi. Zaleca się stosowanie folii kalandrowanej z uplastycznionego PCW o grubości od 0,4 do 0,6 mm, gat. I. Dla ochrony kabli o napięciu znamionowym do 1 kv naleŝy stosować folię koloru niebieskiego, a przy napięciach od 1 do 30 kv, koloru czerwonego. Szerokość folii powinna być taka, aby przykrywała ułoŝone kable, lecz nie węŝsza niŝ 50 cm. Folia powinna spełniać wymagania BN-68/6353-03 [15]. 2.12. Przepusty kablowe Przepusty kablowe powinny być wykonane z materiałów niepalnych, z tworzyw sztucznych lub stali, wytrzymałych mechanicznie, chemicznie i odpornych na działanie łuku elektrycznego. Rury uŝywane na przepusty powinny być dostatecznie wytrzymałe na działanie sił ściskających, z jakimi naleŝy liczyć się w miejscu ich ułoŝenia. Wnętrza ścianek powinny być gładkie lub powleczone warstwą wygładzającą ich powierzchnię, dla ułatwienia przesuwania się kabli. Zaleca się stosowanie na przepusty kablowe rur stalowych lub rur z polichlorku winylu (PCW) o średnicy wewnętrznej nie mniejszej niŝ 75 mm dla kabli do 1 kv. Rury stalowe powinny odpowiadać wymaganiom normy PN-80/H-74219 [12], a rury PCW normy PN-80/89205 [11]. Rury na przepusty kablowe naleŝy przechowywać na utwardzonym placu, w miejscach zabezpieczonych przed działaniem sił mechanicznych. 3. Sprzęt Roboty związane z wykonaniem i ustawieniem oznakowania pionowego mogą być wykonane ręcznie lub przy uŝyciu dowolnego sprzętu mechanicznego, zaakceptowanego przez InŜyniera. Przy łączeniu stalowych elementów konstrukcji wsporczych tablic drogowych, Wykonawca powinien dysponować sprawną spawarką elektryczną. Roboty ziemne związane z ustawieniem oznakowania pionowego moŝna wykonać ręcznie lub przy uŝyciu dowolnego sprzętu mechanicznego, zaakceptowanego przez InŜyniera. Wykonawca przystępujący do budowy linii kablowej winien wykazać się moŝliwością korzystania z następujących maszyn i sprzętu, gwarantujących właściwą jakość robót: - spawarki transformatorowej, - zagęszczarki wibracyjnej spalinowej, - ręcznego zestawu świdrów do wiercenia poziomego otworów do f 15 cm, - wciągarki mechanicznej z napędem elektrycznym od 5 do 10 t., - zespołu prądotwórczego trójfazowego, przewoźnego 20 kva.
4. Transport Materiały i elementy oznakowania pionowego trasy mogą być przewoŝone dowolnymi środkami transportu. NaleŜy je ustawić równomiernie na całej powierzchni ładunkowej obok siebie i zabezpieczeń przed moŝliwością przesuwania się podczas transportu. Wykonawca przystępujący do przebudowy linii kablowej powinien wykazać się moŝliwością korzystania z następujących środków transportu: - samochodu skrzyniowego, - samochodu dostawczego, - przyczepy do przewoŝenia kabli, - samochodu samowyładowczego, - ciągnika kołowego. 5. Wykonanie robót 5.1. Ogólne wymagania dotyczące robót Ogólne wymagania dotyczące robót podano w ST. D-M. 00.00.00 Wymagania ogólne. 5.2. Zakres wykonywanych robót Przed przystąpieniem do robót Wykonawca jest zobowiązany do oznakowania odcinka drogi, na którym będą prowadzone roboty zgodne z Instrukcją oznakowania robót prowadzonych w pasie drogowym. 5.2.1. Zakupienie znaków, tablic drogowych i słupków prowadzących. Wykonawca zakupi elementy oznakowania pionowego zgodnie z ustaleniami punktu 2 niniejszej ST. Wymiary znaków drogowych według Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r w sprawie szczególnych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych i warunków ich umieszczania na drogach poz. 2181 Dziennik Ustaw Nr 220 z dnia 23 grudnia. Załącznik Nr 1 Szczegółowe warunki techniczne dla znaków pionowych i warunki ich umieszczania na drogach. Liternictwo, symbole i kolorystyka zgodna z powyŝszą instrukcją. 5.2.2. Wykonanie elementów konstrukcji wsporczych znaków i tablic drogowych zgodnie z uzgodnieniami z Wykonawcą. Konstrukcje wsporcze znaków i tablic drogowych mają zastosowanie w I i II strefie wiatrowej. 5.2.3. Zabezpieczenie antykorozyjne konstrukcji wsporczych znaków i tablic drogowych naleŝy wykonać poprzez ocynkowanie ogniwowe. 5.2.4. Wykonanie wykopu pod fundamenty konstrukcji wsporczych tablic i znaków drogowych. Sposób wykonania wykopu pod fundamenty znaku pionowego powinien być dostosowany do
głębokości wykopu, rodzaju gruntu i posiadanego sprzętu. Głębokość wykopu powinna być taka aby spód fundamentu znajdował się poniŝej granicy przemarzania. Wykopy fundamentowe powinny być wykonane w takim okresie, aby po ich zakończeniu moŝna było przystąpić natychmiast do wykonania w nich robót fundamentowych. 5.2.5. Wykonanie podsypki z piasku pod fundamenty konstrukcji wsporczych grubość podsypki piaskowej wynosi 30cm. 5.2.6. Wykonanie fundamentu konstrukcji wsporczych znaków i tablic drogowych z betonu klasy B 20. Zwrócić uwagę na odpowiednie zagęszczenie betonu w fundamencie. 5.2.7. Zamocowanie konstrukcji wsporczych w fundamencie. Wykonawca uzgadnia z InŜynierem wariant zamocowania konstrukcji wsporczej. Rurę oraz głębokość zakotwienia naleŝy dostosować do wymiarów tablic. 5.2.8. Połączenie konstrukcji wsporczej z tablicą drogową przy pomocy uniwersalnych uchwytów do znaków i tablic drogowych. Tarcza znaku musi być zamocowana do konstrukcji wsporczej w sposób uniemoŝliwiający jej przesunięcie lub obrót. Materiał i sposób wykonania połączenia tarczy znaku z konstrukcją wsporczą musi umoŝliwiać odłączenie tarczy znaku od jej konstrukcji przez cały czas uŝytkowania znaku. Nie dopuszcza się zamocowanie znaku do konstrukcji wsporczej w sposób wymagający bezpośredniego przeprowadzenia śrub mocujących przez lico znaku. 5.2.9. Zasypanie otworów na fundamenty konstrukcji wsporczych znaków i tablic drogowych grunt wokół fundamentów zagęszczać warstwami grubości 20 cm, z polewaniem wodą. 5.2.10. Ustawienie słupków prowadzących i znaków drogowych zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r w sprawie szczególnych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych i warunków ich umieszczania na drogach poz. 2181 Dziennik Ustaw Nr 220 z dnia 23 grudnia. Załącznik Nr 1 Szczegółowe warunki techniczne dla znaków pionowych i warunki ich umieszczania na drogach. 5.2.11. Zasilanie aktywnych znaków drogowych sposób zasilania moduł fotowoltaiczny produkowany zgodnie z normą CEI/IEC 61215. 5.2.12. Tabliczka znamionowa znaku - kaŝdy wykonany znak drogowy musi mieć tabliczkę znamionową z: -nazwą właściciela znaku, -nazwą producenta znaku, -datą produkcji, -oznaczeniem dotyczącym materiału lica znaku, -datą ustawienia znaku, -nazwą firmy utrzymującej oznakowanie. Napisy na tabliczce znamionowej muszą być wykonane w sposób trwały i wyraźny, czytelny w normalnych warunkach przez cały okres uŝytkowania znaku.
5.2.13. Układanie kabli - powinno być wykonane w sposób wykluczający ich uszkodzenie przez zginanie, skręcanie, rozciąganie itp. Ponadto przy układaniu powinny być zachowane środki ostroŝności zapobiegające uszkodzeniu innych kabli lub urządzeń znajdujących się na trasie budowanej linii. Zaleca się stosowanie rolek w przypadku układania kabli o masie większej niŝ 4 kg/m. Rolki powinny być ustawione w takich odległościach od siebie, aby spoczywający na nich kabel nie dotykał podłoŝa. Podczas przechowywania, układania i montaŝu, końce kabla naleŝy zabezpieczyć przed wilgocią oraz wpływami chemicznymi i atmosferycznymi przez: - szczelne zalutowanie powłoki, - nałoŝenie kapturka z tworzywa sztucznego (rodzaju jak izolacja). 5.2.14. Układanie przepustów kablowych Przepusty kablowe naleŝy wykonywać z rur stalowych lub z PCW o średnicy wewnętrznej nie mniejszej niŝ 75mm dla kabli do 1 kv. Przepusty kablowe naleŝy układać w miejscach, gdzie kabel naraŝony jest na uszkodzenia mechaniczne. W jednym przepuście powinien być ułoŝony tylko jeden kabel; nie dotyczy to kabli jednoŝyłowych tworzących układ wielofazowy i kabli sygnalizacyjnych. Głębokość umieszczenia przepustów kablowych w gruncie, mierzona od powierzchni terenu do górnej powierzchni rury, powinna wynosić co najmniej 70 cm - w terenie bez nawierzchni i 100 cm od nawierzchni drogi (niwelety) przeznaczonej do ruchu kołowego. Minimalna głębokość umieszczenia przepustu kablowego pod jezdnią drogi mose być zwiększona, gdyŝ powinna wynikać z warunków określonych przez zarząd drogowy dla danego odcinka drogi. W miejscach skrzyŝowań z drogami istniejącymi o konstrukcji nierozbieralnej, przepusty powinny być wykonywane metodą wiercenia poziomego, przewidując przepusty rezerwowe dla umoŝliwienia ułoŝenia kabli dodatkowych lub wymiany kabli uszkodzonych bez rozkopywania dróg. Miejsca wprowadzenia kabli do rur powinny być uszczelnione nasmołowanymi szmatami, sznurami lub pakułami, uniemoŝliwiającymi przedostawanie się do ich wnętrza wody i przed ich zamuleniem. 6. Kontrola jakości robót 6.1. Ogólne wymagania dotyczące kontroli jakości robót podano w ST D-M.00.00.00 Wymagania ogólne. 6.2. Kontrola i badania w trakcie robót: -badania jakości materiałów pod względem zgodności z ST, - prawidłowość wykonania znaków i tablic drogowych, - zgodność z Instrukcją o znakach drogowych pionowych pod względem kształtu, wymiarów, rysunku, kolorystyki i liternictwa, -prawidłowość wykonania i zabezpieczenia antykorozyjnego elementów konstrukcji wsporczych (uŝyte materiały, połączenia elementów, zabezpieczenia antykorozyjne wg instrukcji KOR 3-A), -prawidłowość wykonania wykopów pod fundamenty konstrukcji wsporczych znaków i tablic
drogowych (lokalizacja i wymiary), -prawidłowość wykonania podsypki i fundamentów (klasa uŝytego betonu, zagęszczenie), -odległość umieszczenia znaku od krawędzi jezdni, -widoczność znaków w dzień, -widoczność i odblaskowość znaków w nocy, -pomiar odblaskowości partii kontrolnej znaków reflektometrem, -wykonanie zasypki wokół fundamentów, -prawidłowość połączenia konstrukcji wsporczej z fundamentem i tarczą znaku. Dopuszczalne odchyłki ustawienia znaków: -odchyłka od pionu ± 1%, -wysokość umieszczenia znaku ± 2 cm, -odległość ustawienia od krawędzi jezdni ± 5 cm, 7. Obmiar robót Jednostką obmiaru oznakowania pionowego trasy są sztuki wykonanych i ustawionych znaków, tablic drogowych i słupków prowadzących i tablic prowadzących. Ogólne zasady obmiaru robót podano w ST D-M.00.00.00 Wymagania ogólne. 8. Odbiór robót Ogólne zasady odbioru robót podano w ST D-M.00.00.00 Wymagania ogólne. 9. Podstawa płatności Ogólne wymagania dotyczące płatności podano w ST D-M.00.00.00 Wymagania ogólne. Cena wykonania robót obejmuje: - prace pomiarowe i przygotowawcze, - transport materiałów przewidzianych do wykonania robót, - oznakowanie robót prowadzonych w pasie drogowym, - wykonanie i uzgodnienie projektów konstrukcji wsporczych, - przygotowanie konstrukcji wsporczych dla tablic i znaków drogowych, - przygotowanie słupków do znaków drogowych, - zabezpieczenie antykorozyjne słupków i konstrukcji wsporczych, - wykonanie wykopów pod fundamenty znaków i tablic,
- wykonanie podsypki piaskowej, - wykonanie fundamentów i osadzenie w nich konstrukcji i słup wsporczych znaków i tablic, - montaŝ znaków na konstrukcjach wsporczych, - montaŝ aktywnych znaków drogowych, - wykonanie zasilania znaków aktywnych, - ustawienie słupków prowadzących, - ustawienie tablic prowadzących, - załadunek i odwiezienie gruntu z wykopów pod fundamenty, - uporządkowanie miejsc prowadzonych robót. 10. Przepisy związane Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r w sprawie szczególnych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych i warunków ich umieszczania na drogach poz. 2181 Dziennik Ustaw Nr 220 z dnia 23 grudnia. Załącznik Nr 1 Szczegółowe warunki techniczne dla znaków pionowych i warunki ich umieszczania na drogach. Instrukcja KOR 3-A zabezpieczenie antykorozyjne. PN-B-06250 Beton zwykły. PN-H-74219 Rury stalowe bez szwu walcowane na gorąco ogólnego zastosowania. Baterie słoneczne produkowane są zgodnie z normą CEI/IEC 61215. PN-61/E-01002 Przewody elektryczne. Nazwy i określenia. PN-76/E-05125 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa. PN-80/C-89205 Rury z nieplastyfikowanego polichlorku winylu. PN-b0/H-74219 Rury stalowe bez szwu walcowane na gorąco ogólnego zastosowania.