Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energi¹ Polskiej Akademii Nauk Mineral and Energy Economy Research Institute Polish Academy of Sciences POLITYKA ENERGETYCZNA ENERGY POLICY JOURNAL Pó³rocznik TOM 12 ZESZYT 2/2 Semiannual VOLUME 12 ISSUE 2/2 Edited by IGSMiE PAN KRAKÓW 2009
Spis treœci Wprowadzenie (Roman Ney)... 11 Jaros³aw BEDNORZ Wêgiel gwarancj¹ bezpieczeñstwa politycznego Polski... 13 Wies³aw BLASCHKE, Nguyen THI THUY LINH, Grzegorz CZARNY Ekonomiczne kryterium wyboru sposobu wzbogacania mia³ów wêgla koksowego... 29 Stefan CHWASZCZEWSKI Technologie energetyki j¹drowej w XXI wieku... 43 Kazimierz CZOPEK, Mariusz SIERPIEÑ Analiza wariantowa op³acalnoœci zagospodarowania nowego z³o a wêgla brunatnego... 57 Kazimierz CZOPEK, Beata TRZASKUŒ- AK Koszty i ceny wêgla brunatnego w warunkach rynkowych... 77 Analiza i ocena mo liwoœci i skutecznoœci dotychczasowych regulacji prawnych w aspekcie bezpieczeñstwa energetycznego kraju w odniesieniu do Prezesa Urzêdu Regulacji Energetyki... 91 Rola Ministra Gospodarki i Ministra Skarbu w œwietle obowi¹zuj¹cych regulacji prawnych w aspekcie bezpieczeñstwa energetycznego kraju... 105 Lidia GAWLIK Mo liwoœci decyzyjne wynikaj¹ce ze znajomoœci udzia³ów kosztów sta³ych i zmiennych w kosztach pozyskania wêgla... 117 Renata GNATOWSKA Formalno-prawne aspekty rozwoju odnawialnych Ÿróde³ energii... 131 Stefan GÓRALCZYK, Ireneusz BAIC Odpady z górnictwa wêgla kamiennego i mo liwoœci ich gospodarczego wykorzystania... 145 Zbigniew GRUDZIÑSKI Propozycje struktur cenowych dla wêgla kamiennego energetycznego i wêgla brunatnego... 159 Dariusz GULCZYÑSKI Wybrane priorytety i œrodki zwiêkszenia efektywnoœci energetycznej... 173 Stanis³aw GUMU A, Ma³gorzata PIASKOWSKA Emisja dwutlenku wêgla a zagro enie efektem cieplarnianym... 185 Magdalena HO DYÑSKA, Tadeusz OLKUSKI Obecny stan energetyki j¹drowej w Unii Europejskiej oraz Ÿród³a zaopatrzenia w uran... 193 Leszek JURDZIAK, Justyna WIKTOROWICZ Prognozowanie poziomu ryzyka finansowego dla uk³adu kopalni wêgla brunatnego i elektrowni... 205 Maciej KALISKI, AdamSZURLEJ Zapotrzebowanie na gaz ziemny w Polsce i mo liwoœci jego zaspokojenia... 217 5
Jacek KAMIÑSKI Metody szacowania si³y rynkowej w sektorze energetycznym... 229 Aleksander KARCZ, TomaszCHMIELNIAK, Marek ŒCI KO, Andrzej STRUGA A Porównanie emisji CO 2 zwi¹zanej z wytwarzaniem wodoru na drodze zgazowania i pirolizy wêgla... 243 Zbigniew KASZTELEWICZ, Miranda PTAK Wybrane problemy zabezpieczania z³ó wêgla brunatnego w Polsce dla odkrywkowej dzia³alnoœci górniczej 263 Beata KLOJZY-KARCZMARCZYK, Janusz MAZUREK Zadania samorz¹dów lokalnych w procesie likwidacji niskiej emisji... 277 Rafa³ KOBY ECKI, Micha³ WICHLIÑSKI, Zbigniew BIS Badania akumulacji rtêci w popio³ach lotnych z kot³ów fluidalnych... 285 Stanis³aw KOWALIK, Joanna HERCZAKOWSKA, Maria GAJDOWSKA Analiza polskiego rynku paliw na tle Unii Europejskiej... 295 Micha³ KRZYKOWSKI Reforma wspólnotowych rozwi¹zañ prawnych w zakresie elektroenergetyki... 307 Pawe³ KRZYSTOLIK, Jacek SKIBA Gospodarcze wykorzystanie metanu z pok³adów wêgla w warunkach polskich... 319 Piotr KWIATKIEWICZ Turcja a kwestia importu kaspijskiej ropy i gazu do Europy. Wieloaspektowy zarys problemu... 333 Urszula LORENZ Rynki wêgla energetycznego w dobie kryzysu gospodarczego... 343 Jacek YP, TomaszPOP AWSKI, Kazimierz D SAL Prognozowanie zapotrzebowania na letni¹ moc szczytow¹ krajowego systemu elektroenergetycznego... 355 Jacek MALKO Uwarunkowania polskiej polityki energetycznej... 369 Stanis³aw NAGY, Stanis³aw RYCHLICKI, Jakub SIEMEK Stan obecny i ewolucja stosunków gazowych Rosji z Uni¹ Europejsk¹ i Polsk¹... 393 Wojciech NAWORYTA Wp³yw uwarunkowañ œrodowiskowych na mo liwoœæ racjonalnej gospodarki zasobami z³ó wêgla brunatnego w Polsce... 423 Marek NIEÆ Wystêpowanie rud uranu i perspektywy ich poszukiwañ w Polsce... 435 Urszula OZGA-BLASCHKE Relacje cen wêgli koksowych i energetycznych na rynkach miêdzynarodowych... 453 Ma³gorzata PIASKOWSKA Potencja³ techniczny i op³acalnoœæ wykorzystania energii wiatru w Polsce... 465 Franciszek PLEWA, Piotr PIERZYNA, Jerzy KANAFEK Ocena porozymetrycznych i filtracyjnych w³aœciwoœci hydromieszanin popio³u lotnego do budowy barier izolacyjnych podziemnych sk³adowisk... 475 Franciszek PLEWA, Marcin POPCZYK, Piotr PIONTEK Zastosowanie ubocznych produktów spalania z kot³ów fluidalnych energetyki zawodowej w podsadzce hydraulicznej... 485 6
Tomasz POP AWSKI, Kazimierz D SAL, Jacek YP D³ugoterminowa prognoza mocy szczytowej dla KSE... 497 Tomasz POP AWSKI, Kazimierz D SAL, Jacek YP Problematyka prognozowania mocy i energii pozyskiwanych z wiatru... 511 Piotr SA UGA, Zbigniew GRUDZIÑSKI Okreœlenie historycznej zmiennoœci cen i premii z tytu³u sk³adowania (convenience yield) dla wêgla kamiennego energetycznego... 525 Janusz SOWIÑSKI Ceny uprawnieñ do emisji ditlenku wêgla a koszty systemów CCS w elektrowniach... 543 Katarzyna STALA-SZLUGAJ Import wêgla z Rosji do Polski z wykorzystaniem transportu kolejowego próba oszacowania kosztów... 555 Andrzej STRUPCZEWSKI Program rozwoju energetyki j¹drowej w Polsce a zaopatrzenie w paliwa rozszczepialne z zasobów krajowych... 565 Marek TAÑCZYK, Krzysztof WARMUZIÑSKI, Manfred JASCHIK Wydzielanie wodoru z mieszanin gazowych powsta³ych w procesie wysokotemperaturowej konwersji gazu koksowniczego... 577 Piotr TOMCZYK Szanse i bariery rozwoju energetyki wodorowej... 593 Stanis³aw TRENCZEK, Piotr WOJTAS Infrastruktura systemowa zasilania, informatyki technicznej i automatyki w œwietle scenariusza rozwoju technologii wydobycia wêgla kamiennego... 609 Beata TRZASKUŒ- AK Ocena wp³ywu wewnêtrznej struktury taryf na koñcow¹ cenê gazu ziemnego... 619 Lucyna WIÊC AW-SOLNY, Grzegorz ABOJKO, Piotr BABIÑSKI Mo liwoœci przemys³owego wykorzystania ditlenku wêgla badania nad zastosowaniem CO 2 w procesie otrzymywania gazu syntezowego... 633 Les³aw ZAPART, Marek SCI KO, Krzysztof DRESZER Estymacja kosztów wytwarzania produktów konwersji wêgla... 645 Boles³aw ZAPOROWSKI Perspektywy rozwoju Ÿróde³ wytwórczych opalanych gazem ziemnym w polskiej elektroenergetyce... 659 Krzysztof MIJEWSKI Harmonogram Programu Energetyki J¹drowej w Polsce... 675
Contents Foreword (Roman Ney)... 11 Jaros³aw BEDNORZ Coal as a guarantee of Poland s political safety... 13 Wies³aw BLASCHKE, Nguyen THI THUY LINH, Grzegorz CZARNY Economic criterion of choosing the way of coking coal fines beneficiation... 29 Stefan CHWASZCZEWSKI Technologies of nuclear power in XXI century... 43 Kazimierz CZOPEK, Mariusz SIERPIEÑ Variant s analysis of the profitability of the exploitation a new lignite deposit... 57 Kazimierz CZOPEK, Beata TRZASKUŒ- AK Costs and prices of lignite minning in market conditions... 77 Analysis and evaluation of possibilities and effectiveness of past law regulations for assurance of energy security in relation to The Chairman of Energy Regulatory Office... 91 The role of the Minister of Economy and the Minister of Treasure in view of past law regulations in aspect of energy security... 105 Lidia GAWLIK Possibilities of decision making resulting from the knowledge about the shares of fixed and variable costs in costs of coal production... 117 Renata GNATOWSKA Formal legal regulations of renewable energy development... 131 Stefan GÓRALCZYK, Ireneusz BAIC Hard coal extractive waste and possibilities of their usage... 145 Zbigniew GRUDZIÑSKI Proposals of prize structure for steam hard coal and lignite... 159 Dariusz GULCZYÑSKI Selected energy efficiency priorties and improvement measures... 173 Stanis³aw GUMU A, Ma³gorzata PIASKOWSKA Emission of carbon dioxide and threat of greenhouse effect... 185 Magdalena HO DYÑSKA, Tadeusz OLKUSKI Present condition of the European Union nuclear power engineering and sources of uranium supply... 193 Leszek JURDZIAK, Justyna WIKTOROWICZ Forecasting the financial level of risk for a system of a lignite mine and a power station... 205 Maciej KALISKI, AdamSZURLEJ Natural gas demand in Poland and possibilities of its fulfillment... 217 8
Jacek KAMIÑSKI Methods for the estimation market power in the power sector... 229 Aleksander KARCZ, TomaszCHMIELNIAK, Marek ŒCI KO, Andrzej STRUGA A Comparison of CO 2 emission from hydrogen production by coal gasification and coal pyrolysis... 243 Zbigniew KASZTELEWICZ, Miranda PTAK Chosen problems of securing brown coal deposits in Poland for opencast mining activity... 263 Beata KLOJZY-KARCZMARCZYK, Janusz MAZUREK Local government responsibilities in the process of reducing low emission... 277 Rafa³ KOBY ECKI, Micha³ WICHLIÑSKI, Zbigniew BIS Investigation of the accumulation of mercury by fluidized bed boiler fly ashes... 285 Stanis³aw KOWALIK, Joanna HERCZAKOWSKA, Maria GAJDOWSKA Polish fuel market analysis against the backgroung of the European Union... 295 Micha³ KRZYKOWSKI The reform of community electric energy law... 307 Pawe³ KRZYSTOLIK, Jacek SKIBA Economical utilization of coal mine methane in the Polish conditions... 319 Piotr KWIATKIEWICZ Turkey: the issue of Caspian import of gas and oil to Europe. Overall and detailed view of a problem... 333 Urszula LORENZ Steam coal markets in times of economic crisis... 343 Jacek YP, TomaszPOP AWSKI, Kazimierz D SAL Electric power peak summer demand forecasting for domestic power system... 355 Jacek MALKO Conditions and constraints of Polish energy Policy... 369 Stanis³aw NAGY, Stanis³aw RYCHLICKI, Jakub SIEMEK Actual situation and future evolution of gas relations between Russia, European Union and Poland... 393 Wojciech NAWORYTA The importance of environmental conditions for mining accessibility of lignite deposits in Poland... 423 Marek NIEÆ Occurrences of uranium ore in Poland and possibilities for prospecting for uranium deposits... 435 Urszula OZGA-BLASCHKE Price relations of coking coals and steam coals on the international markets... 453 Ma³gorzata PIASKOWSKA Technical potential and rentability of use of energy from the wind in Poland... 465 Franciszek PLEWA, Piotr PIERZYNA, Jerzy KANAFEK Assessment of porosimetric and filter properties of fly-ashe hydromixtures for construction of isolation barriers in underground waste disposal sites... 475 Franciszek PLEWA, Marcin POPCZYK, Piotr PIONTEK Application of combustion by-products from fluid bed boilers in hydraulic backfill for mine subsidence control... 485 9
Tomasz POP AWSKI, Kazimierz D SAL, Jacek YP The long-term forecast of electricity consumption in Poland... 497 Tomasz POP AWSKI, Kazimierz D SAL, Jacek YP Problems related to forecasting of power and electric energy derived from wind... 511 Piotr SA UGA, Zbigniew GRUDZIÑSKI Estimation of historical hard coal price volatility and convenience yield... 525 Janusz SOWIÑSKI Prices of carbon dioxide emission allowances and cost of the CCS systems in power plants... 543 Katarzyna STALA-SZLUGAJ Coal import from Russia to Poland using rail transport the attempt of costs estimation... 555 Andrzej STRUPCZEWSKI Nuclear power development plans for Poland and uranium resources... 565 Marek TAÑCZYK, Krzysztof WARMUZIÑSKI, Manfred JASCHIK Hydrogen separation from gaseous product of the process of high temperature conversion of coke-oven gas... 577 Piotr TOMCZYK Prospects and obstacles of hydrogen economy development... 593 Stanis³aw TRENCZEK, Piotr WOJTAS Systematic infrastructure of systems for power supply, technical information and automation technologies in the context of scenarios for further development of had coal mining industry... 609 Beata TRZASKUŒ- AK The estimation of internal tariff structure on final natural gas price... 619 Lucyna WIÊC AW-SOLNY, Grzegorz ABOJKO, Piotr BABIÑSKI Possibilities of carbon dioxide industrial utilization research on CO 2 application in synthesis gas production... 633 Les³aw ZAPART, Marek SCI KO, Krzysztof DRESZER Estimation of operation and maintenance costs for coal conversion products... 645 Boles³aw ZAPOROWSKI Development perspectives of natural gas fired electric energy sources in Polish power engineering... 659 Krzysztof MIJEWSKI Workschedule of Nuclear Power Programme in Poland... 675