Bezpieczeństwo w Internecie
RODZAJE ZAGROŻEŃ Zagrożenia technologiczne (techniczne) Kradzież danych osobowych Inne: uzależnienie od Internetu, niebezpieczne treści (przemoc, seks, hazard), oszustwa, wyłudzenia, łamanie prawa i wiele innych.
Zagrożenia techniczne Szkodliwe programy: Wirusy dołączają się do programu lub pliku i stopniowo zarażają kolejne komputery. Wirusy mogą uszkodzić oprogramowanie, sprzęt i pliki. Robaki tak jak wirusy, kopiują się z jednego komputera na drugi, ale robią to automatycznie. Trojany programy komputerowe, które udają przydatne oprogramowanie, gdy w rzeczywistości powodują szkody.
Skąd się biorą? Wirusy są elementami innych plików; Ściągasz je z sieci przez pocztę mailową otwierając załączniki do niej dołączone, pobierając filmy, pliki MP3, inne pliki z sieci; Instalujesz wkładając do komputera płyty DVD, CD, PenDrive y, pamięci masowe z zarażonymi plikami; Instalujesz wraz z oprogramowaniem; Robaki i trojany występują samodzielnie; Ściągasz je z sieci tak samo jak wirusy; Trojany mają bardzo często rozszerzenia wykonawcze (.exe).
Pamiętaj! Za programem komputerowym zawsze stoi człowiek. Szkodliwe programy są pisane i rozsyłane przez złodziei i oszustów, którzy chcą uzyskać dostęp do twojego konta lub danych!
Jak działają wirusy i robaki? Blokują system operacyjny (np. Windows zaczyna się zawieszać); Kasują system operacyjny po ponownym uruchomieniu komputera widzimy czarny ekran; Usuwają pliki z komputera (wczoraj zapisałeś wypracowanie a dziś znajdujesz w pliku kropki i kwadraciki); Zapisują na komputerze niechciane elementy nagle Twój komputer zaczyna odgrywać melodyjkę lub wyświetla filmik; Sprawiają, że z Twojej skrzynki mailowej wysyła się spam, lub inne niechciane informacje.
Jak działają trojany? Trojan nazwa pochodzi od konia trojańskiego; Kasują i nadpisują pliki na Twoim komputerze; Pozwalają na przejęcie kontroli nad Twoim komputerem (np. w trakcie sesji transakcyjnej w banku); Wykradają dane z Twojego komputera najczęściej przechwytują hasła (przez zapamiętywanie wciskanych klawiszy); Szpiegują jakie strony oglądasz; Sprawiają, że złodzieje mogą przechwycić numery kart kredytowych, konta bankowego tzw. phishing - czyli sposób oszustwa polegający na podszywaniu się pod kogoś.
Jak bronić się przed wirusami? Przed podłączeniem komputera do Internetu: Zainstaluj zaporę sieciową (firewall) np Sygate Personal Firewall, Agnitum Outpost Firewall Pro; Zainstaluj program antywirusowy np AVG, avasti!, este NOD; Często aktualizuj programy i ściągaj ich nowsze wersje; Nie rozsyłaj łańcuszków szczęścia ani innych podejrzanych wiadomości wirusy nie potrafią rozprzestrzeniać się same!; Nie otwieraj podejrzanych załączników, lub załączników z nieznanego Ci źródła.
Jak bronić się przed wirusami? Zrób kopie plików, na których najczęściej pracujesz i skopiuj je na płytę lub zewnętrzny dysk; Zrób kopię systemu operacyjnego (Windows lub innego, na którym pracujesz) i przenieś go na płytę lub zewnętrzny dysk, na wypadek utraty całego systemu operacyjnego; Instaluj oprogramowanie ze sprawdzonych źródeł; Używaj legalnych programów.
Inne niebezpieczeństwa Kradzież danych, kradzież pieniędzy, Oszustwa, podszywanie się, Groźby, Włamania komputerowe, Szkodliwe treści (przemoc, pornografia, używki, hazard), Uzależnienie.
Jak się przed nimi bronić? ZADBAJ O PODSTAWĘ UŁÓŻ DOBRE HASŁO Gdziekolwiek się logujesz - zadbaj o jakość swojego hasła; Hasło powinno być mocne i składać się z kombinacji małych i dużych liter oraz cyfr np. Mo12loKt; Używaj różnych haseł do różnych witryn; Wpisuj hasło z klawiatury; Nie zapamiętuj haseł w menadżerach ustawień, szczególnie gdy korzystasz z Internetu w publicznym miejscu.
Kradzież danych Najczęściej złodziej kradnie Twoje dane osobowe (imię nazwisko, adres zamieszkania, datę urodzenia, nick na forum, numer konta, numer karty kredytowej, zdjęcia). Mając te dane może: Użyć Twojego imienia lub nicka i podszyć się pod Ciebie na ulubionym forum, ujawnić Cię na forum; Wysyłać Ci groźby na adres mailowy lub domowy; Ukraść Ci pieniądze z banku; Podszyć się pod Ciebie na aukcji internetowej; Pobrać zdjęcia z bloga, lub portali takich jak np Nasza-klasa i używać ich do celów przestępczych; I wiele innych...
Jak się przed tym bronić? Nie podawaj nazwiska, adresu, numeru telefonu, nazwy szkoły lub innych danych osobom, których nie znasz (nawet jeśli wymieniłeś z nimi kilka zapisów na czacie) mogą Ci później grozić, albo śledzić Cię; Nie umieszczaj swoich zdjęć na portalach społecznościowych (nasza-klasa, grono, Facebook, MSN Spaces) lub na blogach mogą być użyte do celów pornograficznych; Ukrywaj swoje dane na serwisach społecznościowych; Podawaj jak najmniej konkretnych informacji o sobie na czatroomach, blogach, w trakcie grania w gry sieciowe; Gdy korzystasz z Internetu w miejscu publicznym zawsze wyloguj się z poczty lub forum po co ktoś ma uzyskać dostęp do Twojej korespondencji.
Transakcje jak uniknąć kradzieży? Gdy logujesz się na stronach bankowych sprawdzaj adres banku w pasku przeglądarki; Każda transakcja musi być szyfrowana! Sprawdź czy w prawym dolnym rogu jest żółta kłódka tylko wtedy połączenie jest szyfrowane; W razie jakichkolwiek kłopotów z logowaniem nie podawaj haseł do autoryzacji transakcji; Gdy kupujesz coś w sklepie internetowym upewnij się, że sklep istnieje, najlepiej zadzwoń; Gdy podajesz numer karty kredytowej sprawdź żółtą kłódkę transakcja musi być szyfrowana; Nigdy nie podawaj numeru karty kredytowej, ani rachunku bankowego osobie, która do Ciebie zadzwoni i poda się za pracownika sklepu lub innego usługodawcę, u którego dokonałeś zakupu.
Aukcje internetowe Gdy korzystasz z serwisów aukcyjnych (np. Allegro, ebay)- Przeczytaj opinie o sprzedającym/kupującym; Sprawdź, co kupujesz; Wybieraj bezpieczną przesyłkę, Skontaktuj się ze sprzedającym/kupującym, Jeśli sprzedajesz towar opisz dokładnie formy płatności, Nie odpowiadaj na oferty kupna/sprzedaży poza Allegro, W przypadku oszustwa skontaktuj się z obsługą serwisu - duże serwisy aukcyjne ubezpieczają transakcje.
Anonimowość Nie jesteś anonimowy w Internecie! Każdy komputer podłączany do sieci ma adres IP unikalny numer, po którym osoby uprawnione (np. Policja) mogą Cię zidentyfikować; Nie ściągaj pirackich filmów i programów łatwo Cię namierzyć po adresie IP; Unikaj stron zawierających niebezpieczne treści pornograficzne, brutalne, terrorystyczne; Policja obserwuje ruch na tych stronach możesz być potraktowany jako potencjalny przestępca; Jeśli jesteś rodzicem uświadom dziecku niebezpieczeństwa związane z korzystaniem z Internetu i włącz na komputerze dziecka specjalne filtry (np. beniamin lub cenzor).
Prywatność jak ją chronić? Gdy ktoś na forum podszywa się pod Ciebie zgłoś to natychmiast administratorowi; Jeśli człowiek, którego nie znasz lub znasz słabo, prosi Cię o spotkanie w trakcie czata (gry, wymiany maili itd.), nie zgadzaj się na to; Jeśli czujesz się zagrożony ktoś Ci grozi, albo sugeruje, że coś o Tobie wie powiadom policję (lub osoby starsze, jeśli jesteś niepełnoletni); Gdy korzystasz z Internetu (nawet na niewielkich forach) szanuj innych nie obrażaj, nie naśmiewaj się z nauczycieli, przełożonych, kolegów - możesz mieć z tego powodu duże nieprzyjemności, a odnaleźć Cię w sieci nie jest tak trudno.
Uzależnienie Poza kradzieżą danych i zagrożeniami technicznymi Internet jest również źródłem problemów psychospołecznych. Internet uzależnia, powoduje problemy w kontaktach z innymi. Jeśli stwierdzisz że Ty lub Twoi bliscy, spędzają w Internecie więcej czasu, niż z innymi ludźmi poświęć temu problemowi chwilę uwagi Wyznacz sobie/ dzieciom ramy czasowe limity dzienne czasu spędzanego w Internecie; Zaproponuj inną formę kontaktów niech dzieci zaproszą znajomych do domu, Jeśli problemem są gry zaproponuj, aby dziecko grało w nie co drugi dzień.
Gdy podejrzewasz przestępstwo Zawiadom policję kradzieże, podszywanie się pod kogoś, grożenie, publikowanie obscenicznych treści dokonane w Internecie są tak samo traktowane jak zwykłe przestępstwa; Zgłoś się do najbliższej Komendy Policji; Zgłoś przestępstwo do administratora usługi, gdzie zostało ono dokonane (banku, aukcji internetowej, na serwisie społecznościowym); Poznaj strony organizacji zajmujących się zwalczaniem niebezpiecznych treści; Gdy dysponujesz tylko podejrzeniami podziel się nimi z kimś bliskim rodziną, przyjaciółmi.
Bądź ostrożny Większość opisanych wyżej sytuacji nie zajdzie, jeśli będziesz rozważny; Zaprzyjaźnij się z dobrym oprogramowaniem antywirusowym; Nie otwieraj listów z załącznikami od osób, których nie znasz; Bądź legalny - nie ściągaj pirackich filmów, muzyki, programów; Tak jak w życiu realnym tak w Internecie pilnuj swojej prywatności; Unikaj niebezpiecznych stron; Miej ograniczone zaufanie w kontaktach z ludźmi.