NOWA EWANGELIZACJA, JEJ ISTOTA I ZNACZENIA DLA DUSZPASTERSTWA O nowej ewangelizacji mówi się dzisiaj wiele. Można mieć wręcz wrażenie, że nastała taka moda. A to za sprawą wypowiedzi i decyzji ostatnich papieży. I nie tylko Przywołajmy więc, choćby hasłowo, niektóre z tych wypowiedzi i ostatnich wydarzeń. I. WPROWADZENIE Papież Paweł VI w adhortacji apostolskiej O ewangelizacji w świecie współczesnym przypomniał nam, że głoszenie Ewangelii nie jest najważniejszym powołaniem Kościoła, ale (uwaga!): jedynym. Głoszenie Ewangelii jest JEDYNYM zadaniem Kościoła! Pojęcie nowa ewangelizacja wprowadził po raz pierwszy bł. Jan Paweł II w Nowej Hucie, w czasie podróży apostolskiej do Polski (1979 r.) Potem będzie tego pojęcia często używał w swoim nauczaniu. Na konferencji Episkopatu Ameryki Łacińskiej wypowiedział słynne wezwanie: Patrzcie w przyszłość podejmując Nową Ewangelizację, nową w swym zapale, n o w ą w m e t o d a c h, nową w sposobie wyrazu (Haiti 9.03.1983). Na innym miejscu Błogosławiony Papież zaznacza: Nie możemy być spokojni gdy miliony naszych braci i sióstr, tak jak my odkupionych drogocenną krwią Chrystusa żyją nieświadomi Bożej miłości" (Redemptoris misio, nr 8). Jego następca Benedykt XVI podejmując to wezwanie, ustanowił nową dykasterię Kurii Rzymskiej Papieską Radę ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji. W październiku ubiegłego roku decyzją Konferencji Episkopatu Polski powstał Zespół do spraw Nowej Ewangelizacji. W lipcu w Kostrzynie nad Odrą odbędzie się Pierwszy Ogólnopolski Kongres Środowisk Nowej Ewangelizacji. W październiku rozpoczniemy ogłoszony przez papieża Rok Wiary pod hasłem Żyć prawdą w miłości, a w Watykanie obradować będzie XIII Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów, które zajmie się nową ewangelizacją. II. ISTOTNE ROZRÓŻNIENIE Czym więc jest nowa ewangelizacja, co kryje się pod tym pojęciem? I tutaj pierwsza trudność, a może i zagrożenie nadużycia tej rzeczywistości, skoro różnie ją rozumiemy. Powstaje wiele prób definicji. Sięgnijmy wiec do nauczania Kościoła, a szczególnie do wypowiedzi Jana Pawła II i Benedykta XVI, by tam znaleźć światło. Ich wypowiedź, jak pisze bp Grzegorz Ryś, Przewodniczący Zespołu Konferencji Episkopatu Polski do spraw
Nowej Ewangelizacji, jest bardzo precyzyjna: nowa ewangelizacja skierowana jest do tych, którzy zaniechali praktyk chrześcijańskich oraz do regionów od dawna wprowadzonych w religię chrześcijańską, w których chrześcijaństwo uległo redukcji do zaangażowania tylko zewnętrznego za czym kryje się jednak tak naprawdę głęboki kryzys wiary. Nowa ewangelizacja nie jest więc misją ad gentes (do ludzi, którzy jeszcze nie słyszeli o Chrystusie); nie jest też duszpasterstwem w ogóle (choć każde duszpasterstwo powinno mieć zapewne charakter ewangelizacyjny) jest skierowana do tych, którzy gdzieś zagubili, zneutralizowali lub spłaszczyli doświadczenie własnego chrztu. Do tych wszystkich, którzy nie znają MOCY, jaką daje wiara! Nowa ewangelizacja, jest głoszeniem Osoby osobie, czyli głoszeniem na nowo kerygmatu Osoby Jezusa Chrystusa, który umarł i zmartwychwstał. O nowości zaś tej ewangelizacji decyduje to, że objawia ona królestwo Boże nie jako temat katechetyczny, lecz jako PEŁNE MOCY WYDARZENIE stwierdza bp Grzegorz Ryś. III. REMINESCENCJE I KONGRESU NOWEJ EWANGELIZACJI Patronat nad tym wydarzeniem objął Zespół ds. Nowej Ewangelizacji przy Konferencji Episkopatu Polski, któremu przewodniczy bp Grzegorz Ryś z Krakowa. Organizacji Kongresu podjęła się Wspólnota Św. Tymoteusza z Gubina. Już od początku roku wspomniany wyżej Zespół zaprosił do internetowej rejestracji wszystkie wspólnoty w Polsce, które podejmują ewangelizacje. Na to zaproszenie odpowiedziało ponad 260 środowisk ewangelizacyjnych (w tym 6 z naszej diecezji, a wśród nich nasza SNE Św. Rodziny). Sam kongres zgromadził 1200 osób; cieszy obecność 160 kapłanów i 10 biskupów, którzy zaszczycili swa obecnością ewangelizatorów. Wydarzenie kongresowe to przede wszystkim forma rekolekcji przygotowujących do ewangelizacji w praktyce (np podczas rozpoczynającego się po kongresie Przystanku Jezus). Nauki rekolekcyjne dla ponad tysiącznego zgromadzenia głosili włoscy dominikanie Enrique Porcu i Antonello Caddedu, pracujący na co dzień w Brazylii wśród dzieci ulicy oraz ludzi najbardziej opuszczonych i odrzuconych. Są oni założycielami Wspólnoty Przymierze Miłosierdzia, która zaczęła działać także na terenie Polski. Słowa misjonarzy ujmowały nas w swej prostocie, a jednocześnie niezwykłej mocy. Całość kongresowych działań była
harmonijnym połączeniem teorii i praktyki; stąd adoracje, nauczania, ale i możliwość spowiedzi i modlitwy wstawienniczej; wykład, ale również dyskusja i praca w grupach. Kongres w swej intelektualnej warstwie to wystąpienia, które miały charakter trójgłosu: słowo hierarchów pasterzy Kościoła umieszczających ewangelizację na właściwym miejscu w działalności Kościoła; słowo świeckich naukowców ukazujące społeczny kontekst głoszenia i wreszcie głos samych ewangelizatorów będący owocem pracy w zespołach roboczych (grupach dzielenia). A jakie przesłanie płynie z kongresowej ambony? Najpierw próba określenia czym jest nowa ewangelizacja. Nie można użyć tu zwykłej formuły, gdzie wszystko znajdzie dla siebie miejsce. Rzeczywistość ewangelizacji jest bogata i dynamiczna. Abp Rino Fisichella, przewodniczący Papieskiej rady ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji w swojej konferencji podkreślił, iż Nowa ewangelizacja jest wielkim wyzwaniem podejmowanym przez Kościół, aby na nowo doświadczyć obecności Zmartwychwstałego Chrystusa, który prowadzi go poprzez dzieje. Moglibyśmy znaleźć wiele różnych definicji nowej ewangelizacji. Jednak już w 1976 roku Paweł VI mówił: Żadna niepełna i niedoskonała definicja nie może zadośćuczynić bogatej, wielostronnej i dynamicznej rzeczywistości, jaką jest ewangelizacja, żeby nie zaistniało równocześnie niebezpieczeństwo osłabienia jej sensu lub nawet zniekształcenia. W żaden bowiem sposób nie można jej pojąć bez uwzględnienia w jednym wejrzeniu wszystkich koniecznych jej czynników. (EN 17) I dalej stwierdzał z mocą, aby uniknąć jakichkolwiek niejasności: Nie ma prawdziwej ewangelizacji bez głoszenia imienia i nauki, życia i obietnic, Królestwa i tajemnicy Jezusa Nazareńskiego, Syna Bożego. (EN 22) Troskę Pawła VI o to, by ewangelizacja była prawdziwie nowa, odnajdujemy jednak wyraźnie w następującym fragmencie: Problem tego, «jak ewangelizować» pozostaje stale aktualny, bo sposoby ewangelizowania zmieniają się w zależności od okoliczności czasu, miejsca i kultury ludzi. Te różnice domagają się od nas ich odkrycia i przystosowania. Przede wszystkim na nas, Pasterzach Kościoła, ciąży obowiązek odważnego, mądrego i wiernego względem treści zawartej w ewangelizacji szukania nowych sposobów, jak najbardziej przydatnych i skutecznych w niesieniu ludziom współczesnym ewangelicznej nowiny. (EN 40) W tej Adhortacji apostolskiej odnajdujemy ważne punkty, które są nadal fundamentalnymi treściami dla nowej ewangelizacji dzisiaj: liturgia, pierwszeństwo świadectwa, konieczność wykorzystywania nowych środków przekazu, pobożność ludowa, słowem aktualność Evangelii Nuntiandi, jako pierwszej refleksji Magisterium w kilka lat po soborze, pozostaje nadal jako ciągłe wyzwanie.
Abp Fisichella określa więc nową ewangelizację jako nowy sposób realizowania tego samego, identycznego i niezmiennego przekazu Jezusa dla Kościoła, aby ten niósł do wszystkich Jego Ewangelie. Nowa ewangelizacja jest pewnego rodzaju zdolnością do użycia w dzisiejszych czasach nowego języka, nowych metod i nowego zapału dla niezmiennej treści orędzia ewangelicznego. I tu następuje bardzo ważne rozróżnienie: Kościół idzie drogą nowej ewangelizacji nie dlatego, że jest sprowokowany silnie obecnym sekularyzmem, ale dlatego, że chce być posłuszny i wierny słowu Pana Jezusa, który nakazał głosić Ewangelię wszelkiemu stworzeniu. W podobny sposób wypowiadał się bp Grzegorz Ryś. Jego słowa: Ewangelizacja nie bierze się stąd, ze nie ma wiary w świecie, ale stąd, że wiara jest w nas przyjęto owacją. Kongresowe wystąpienia mówców ukazywały również aspekt praktyczny ewangelizacji. Konieczna jest wzajemna otwartość nowych ruchów i wspólnot, które ewangelizują na tradycyjne parafie, ale i parafii na nowe ruchy. Bp Edward Dajczak ukazując tę potrzebę, podkreślił, iż aby nawróceni na Woodstocku, którzy pod względem duchowym ledwie stoją na nogach, mieli do kogo pójść, potrzebne jest w każdej parafii jakieś jej żywotne centrum, miejsce, w którym płonie ogień. Następny Kongres planowany jest we wrześniu 2013 roku w Warszawie wraz z tzw. dziedzińcem pogan. Podejmie on z pewnością kierunki wyznaczone przez Kościół na tegorocznym Synodzie Biskupów poświeconym nowej ewangelizacji. IV. NA CZYM POLEGA NOWOŚĆ EWANGELIZACJI Wezwanie Chrystusa (mandat misyjny: Idźcie i czyńcie uczniów... Idźcie i głoście Ewangelię ) i współczesny głos Kościoła. Patrzcie w przyszłość, podejmując Nową Ewangelizację, nową w swoim zapale, nową w swych metodach i nowa w środkach wyrazu (JP II w 1983) Nowy zapał rodzi się ze spotkania z Jezusem Zmartwychwstałym ( My nie możemy nie mówić o tym cośmy widzieli i słyszeli ). Nowy zapał wg Ojca Św. to pragnienie przekazania innym radości wiary. Nowa gorliwość pochodzi od Ducha Świętego. Nowa metoda - powrót do kerygmatu jako przedmiotu przepowiadania orędzia Chrystusowego. Kerygmat to syntetyczna wizja planu zbawienia (miłość Boża, grzech, zbawienie w Jezusie, wiara i nawrócenie, obietnica Ducha Świętego i wspólnota miejscem zbawienia)
- zaangażowanie świeckich w głoszenie Ewangelii (na mocy chrztu i bierzmowania). Tak więc naszym zadaniem jest jasno głosić kerygmat i formować ludzi świeckich, dając im należne miejsce w Kościele. Nowe środki wyrazu - głoszenie na wszelkie sposoby (słowo, plakat, pantomima, dynamika, śpiew) - głoszenie zrozumiałym językiem z uwzględnieniem pojęcia inkulturacji. Nowy zapał więc to nowa gorliwość apostolska, która pochodzi od Ducha Świętego. Nowe metody i sposoby wyrazu to twórcze duszpasterstwo. Samo słowo nowa ewangelizacja sugeruje pewną zmianę chodzi o mentalność, przemianę serca. Przemiana ta wymaga: - przejścia od postawy pasywnej do aktywnej - przejścia od bycia ewangelizowanym do bycia ewangelizatorem - nie tylko mieć dary duchowe ale posługiwać charyzmatami w ewangelizacji - przejście od bycia rolnikiem do bycia rybakiem V. PODSUMOWANIE Bp Grzegorz Ryś: sercem działań ewangelizacyjnych jest głoszenie Jezusa. Wszystko, co Kościół robi, jest ewangelizacją, a sercem wszelkich działań ewangelizacyjnych jest głoszenie Osoby Jezusa Chrystusa przypomina bp Grzegorz Ryś, członek Komisji Duchowieństwa KEP. Za Pawłem VI i Benedyktem XVI biskup pomocniczy archidiecezji krakowskiej przypomniał, że ewangelizacja ma trzy zasadnicze obszary: misje, duszpasterstwo parafialne i nową ewangelizację. - Ewangelizacja jest głoszeniem Osoby Jezusa. Wszystkie inne działania np. w sferze kultury i mediów to preewangelizacja - mówił bp Ryś. Za sługą Bożym ks. Franciszkiem Blachnickim zauważył, że zasadą działania ewangelizacji jest uczestnictwo a nie organizacja. Sekularyzm w świecie nie jest motywem ewangelizacji. Właściwym motywem jest dzielenie się wiarą. Wiara w
Kościele opiera się na trzech elementach: słowo, sakramenty i wspólnota. Rok wiary jest wielka szansa dla Kościoła. Jego pięknym owocem może być odpowiedź do nowej ewangelizacji. ks. Dominik Wodniczak Szkoła Nowej Ewangelizacji Św. Rodziny w Ostrowie Wlkp.