1
2
SZANOWNI PAŃSTWO! OD REDAKTORA Po dwuletniej przerwie podjęto decyzję o wznowieniu edycji pisma Polskiej Akademii Filatelistyki. Ostatni numer Historyczno-Badawczego Biuletynu Filatelistycznego ukazał się w 2010 roku jako półrocznik [1/2 (191/192)]. Aktualny numer wydajemy jako rocznik, sygnowany: Rok LII, styczeń - grudzień 2012, nr 1-4 (193-196). Stanowi on kontynuację pisma, które od 1995 roku stało się oficjalnym organem Polskiej Akademii Filatelistyki. Wcześniej natomiast jako Biuletyn Filatelistyczny Oddziału Łódzkiego PZF zaczął ukazywać się w 1960 roku, przekształcony dziesięć lat później w Łódzki Biuletyn Filatelistyczny. W 1977 roku zmieniono kolejny raz tytuł na Historyczno-Badawczy Biuletyn Filatelistyczny. Inicjatorem wydawania pisma i jego redaktorem naczelnym przez 25 lat był Tadeusz Hampel, po nim funkcję tę przejął Władysław Farbotko. W roku 1989 status kwartalnika uległ zmianie, bowiem formalnie stał się czasopismem ogólnozwiązkowym. W latach 1960-2009 ukazało się 50 roczników kwartalnika obejmujących 190 numerów. Redakcja HBBF została trzykrotnie wyróżniona Medalem Za Zasługi dla Rozwoju Publikacji Filatelistycznych (1998, 2004, 2008). Po zaniechaniu - w poprzedniej kadencji - dalszego wydawania tytułu redaktor naczelny Władysław Farbotko złożył rezygnację z pełnionej funkcji. W roku 2012 prezes Zarządu Głównego PZF, Henryk Monkos podjął decyzję o wznowieniu czasopisma, będącego w dalszym ciągu organem PAF i zaproponował, abym przyjął funkcję redaktora naczelnego. Po zastanowieniu się i uzyskaniu aprobaty ze strony prof. Kazimierza Sztaby, prezesa PAF propozycję przyjąłem. Podjąłem się trudnego i odpowiedzialnego zadania, którym jest redagowanie pisma o szczególnym charakterze i znaczeniu dla polskiej filatelistyki. Powierzono mi odpowiedzialną funkcję, ale też zaszczytną. Objęcie bowiem obowiązków po dwóch wybitnych redaktorach, którzy postawili pismo na wysokim poziomie, tym bardziej stanowi duże wyzwanie i zobowiązuje do szczególnego wysiłku z mojej strony. Mniemam jednak, że kilkunastoletnie doświadczenie w redagowaniu kwartalnika Filatelista Kaliski będę mógł z powodzeniem wykorzystać w pracach redakcyjnych przy HBBF. Ze swej strony pragnę wyrazić słowa uznania i przekazać podziękowanie Koledze Władysławowi Farbotce za wieloletni trud w redagowaniu Historyczno-Badawczego Biuletynu Filatelistycznego. Mam nadzieję, że zechce dalej współpracować i wzbogaci nasze pismo swoimi tekstami. Pismo zachowa swój dotychczasowy charakter. Nie przewiduję radykalnych zmian. Pewnej modyfikacji uległa jedynie szata graficzna pisma. Na łamach HBBF będą zamieszczane w pierwszym rzędzie opracowania prezentowane wcześniej w formie odczytów przez członków PAF podczas konferencji naukowych. Ponadto będziemy publikować artykuły badawcze, prace z zakresu historii poczty, filatelistyki tradycyjnej, recenzje znaczących wydawnictw zwartych i inne materiały mieszczące się w profilu pisma. Bieżący numer sygnalizuje z pewnym wyprzedzeniem przypadający w roku 2013 jubileusz 20-lecia działalności Polskiej Akademii Filatelistyki. Z tej racji zamieściłem krótką kronikę oraz aktualny skład osobowy Akademii. Przebieg XIX Konferencji przedstawił Jerzy Bartke, sekretarz PAF. Historii i osiągnięciom w minionym dwudziestoleciu będzie poświęcona XX Konferencja Naukowa Polskiej Akademii Filatelistyki. W bieżącym numerze publikujemy trzy opracowania prezentowane na XIX Konferencji PAF. Marek Banasiak omawia pruskie znaki pocztowe na przykładzie poczt południowej Wielkopolski. Andrzej Baranowski zamieścił tekst: Pierwszy w świecie kod pocztowy, liczbowo-literowy, stosowany w Niemczech w latach 1944-1945 i jego ślady na ziemiach polskich, a Jan Urbanek opracowanie Kolejowe przesyłki służbowe z Wielkopolski z lat 1879-1892. Ponadto Bronisław Brzozowski omawia przesyłki pocztowe związane z rejonem wileńskim w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Ludwik Malendowicz zamieścił artykuł związany z osobliwościami kartek pocztowych Gwatemali. Stanisław Walisch natomiast przedstawił dokonania Wacława Borowskiego, łódzkiego projektanta polskich znaczków pocztowych. Numer uzupełnia dział recenzji oraz Komunikat o XX Konferencji PAF. Jerzy Bielawski Redaktor Naczelny 3
SPIS TREŚCI 1. Od redaktora... 3 2. XIX Konferencja Naukowa Polskiej Akademii Filatelistyki [Jerzy Bartke]... 4 3. Wybrane pruskie znaki pocztowe na przykładzie poczt południowej Wielkopolski [Marek Banasiak]... 6 4. Kolejowe przesyłki służbowe z Wielkopolski z lat 1879-1892 [Jan Urbanek]... 11 5. Pierwszy w świecie kod pocztowy, liczbowo-literowy stosowany w Niemczech w latach 1944-1945 i jego ślady na ziemiach polskich [Andrzej Baranowski]... 13 6. Kronika Polskiej Akademii Filatelistyki 1993-2013 [Jerzy Bielawski]... 22 7. Święciany Wileńskie [Bronisław Brzozowski]... 25 8. Gwatemala. Kartka pocztowa (Kwezal) i jej modyfikacje [Ludwik K. Malendowicz]... 28 9. Wacław Borowski, łódzki projektant znaczków pocztowych [Stanisław Walisch]... 30 10. Recenzje [Władysław Farbotko]... 32 11. Komunikat o XX Konferencji PAF... 36 CONTENTS 1. Words from the Editor... 3 2. XIX Scientific Conference of the Polish Academy of Philately... 4 3. Selected Prussian Postmarks as Evidenced by Post Offices of the Southern Great Poland... 6 4. Official Mail of Railroad Authorities from Great Poland - 1879-1892... 11 5. First in the World Alphanumeric Postal Code Introduced in 1944-1945 in Germany and Its Traces in Poland... 13 6. Chronicle of the Polish Academy of Philately 1993-2013... 22 7. Swieciany by Vilnius... 25 8. Guatemala. Postal Card (Quetzal) and Its Modifications... 28 9. Waclaw Borowski, stamp designer from Lodz... 30 10. Reviews... 32 11. Information on XX Conference of the Polish Academy of Philately... 36 37
39