Studia Podyplomowe w Szkole Tłumaczy i Języków Obcych UAM I. Cel studiów Celem studiów jest przygotowanie słuchaczy do wykonywania zawodu tłumacza poprzez wykształcenie praktycznych sprawności i opanowanie technik profesjonalnego tłumaczenia. Realizację tego celu umożliwia program nauczania stworzony w oparciu o doświadczenie zawodowe profesjonalnych tłumaczy-dydaktyków oraz metody i techniki nauczania stosowane w najlepszych szkołach tłumaczy na świecie. Materiały dydaktyczne to aktualne, autentyczne polskojęzyczne i obcojęzyczne teksty źródłowe. Większość z nich pochodzi z tłumaczeń wykonywanych przez wykładowców STiJO UAM, co gwarantuje ich zgodność z realiami panującym na polskim i międzynarodowym rynku. Dydaktycy STiJO UAM to tłumacze posiadający akredytację i regularnie pracujący w instytucjach Unii Europejskiej w Brukseli, Strasburgu i Luksemburgu, a także tłumacze przysięgli pracujący dla wymiaru sprawiedliwości i tłumacze specjalistyczni. II. Sylwetka kandydata / słuchacza Od kandydata na podyplomowe studia tłumaczeniowe wymagamy: wykształcenia wyższego (tytułu magistra lub licencjata), doskonałej znajomości języka polskiego oraz bardzo dobrej znajomości języka obcego, orientacji w aktualnych krajowych i międzynarodowych wydarzeniach gospodarczych, politycznych, społecznych i kulturalnych, zwłaszcza w krajach wybranego obszaru językowego, dojrzałości intelektualnej, emocjonalnej i językowej, umiejętności funkcjonowania w sytuacji stresowej, otwartości kulturowej i komunikatywności, gotowości do poznawania nowych obszarów wiedzy, dobrej pamięci. III. Procedura rekrutacyjna Kandydaci składają następujące dokumenty: odpis dyplomu ukończenia studiów wyższych (studenci III roku studiów licencjackich lub V roku studiów jednolitych magisterskich powinni dostarczyć zaświadczenie o studiowaniu i o planowanym terminie obrony pracy licencjackiej lub magisterskiej), kwestionariusz do pobrania ze strony internetowej Szkoły: www.stil.amu.edu.pl, CV, kopie posiadanych certyfikatów językowych (do celów informacyjnych), 3 fotografie legitymacyjne (35 x 45 mm), kserokopię pierwszej i drugiej strony dowodu osobistego, kserokopię dowodu uiszczenia opłaty za egzamin wstępny. 1
Wszyscy kandydaci zdają egzamin wstępny, który obejmuje: test leksykalno-gramatyczny z języka obcego (angielskiego lub niemieckiego), test z wiedzy ogólnej o Polsce i krajach angielskiego (Wielka Brytania, Stany Zjednoczone) lub niemieckiego (Niemcy, Austria, Szwajcaria) obszaru językowego, esej w języku polskim na aktualny temat społeczny, polityczny lub kulturowy, test z języka niemieckiego (tylko dla osób, które zdają do programu polsko-angielskiego i zamierzają kontynuować naukę języka niemieckiego na poziomie średnio zaawansowanym), test z języka angielskiego (tylko dla osób, które zdają do programu polsko-niemieckiego i zamierzają kontynuować naukę języka angielskiego na poziomie średnio zaawansowanym), test z języka francuskiego (tylko dla osób, które zamierzają kontynuować naukę na poziomie średnio zaawansowanym), egzamin ustny rozmowę kwalifikacyjną w języku polskim i obcym. Wyróżnione tłustym drukiem komponenty egzaminu są elementami obowiązkowymi dla wszystkich kandydatów. Wyniki dodatkowych testów językowych nie wpływają na decyzję o przyjęciu kandydata do Szkoły. IV. Organizacja studiów STiJO UAM oferuje studia podyplomowe w programie polsko-angielskim i polsko-niemieckim w dwóch specjalizacjach: tłumaczenie pisemne i tłumaczenie konferencyjne. Nauka w STiJO UAM rozpoczyna się na początku października i trwa cztery semestry. Na I roku słuchacze poznają zasady, metody i techniki tłumaczenia, uczą się przemawiać przed publicznością oraz poznają najważniejsze zagadnienia z zakresu teorii przekładu, prawa i ekonomii. Na podstawie wyników egzaminu z występowania publicznego po I roku studiów, a także całorocznej obserwacji pracy i predyspozycji słuchaczy są oni kwalifikowani do specjalizacji tłumaczenia pisemnego lub tłumaczenia konferencyjnego. Program nauczania na II roku studiów w ramach specjalizacji tłumaczenia pisemnego obejmuje naukę tłumaczenia pisemnego i tłumaczenia liaison, zaś w specjalizacji tłumaczenia konferencyjnego tłumaczenia konsekutywnego, symultanicznego i tłumaczenia pisemnego w mniejszym wymiarze godzin. W programie polsko-angielskim oferujemy możliwość nauki drugiego obowiązkowego języka obcego: języka niemieckiego na poziomie średnio zaawansowanym, języka francuskiego na poziomie początkującym lub średnio zaawansowanym (patrz: test z języka francuskiego). W wypadku niewystarczającej liczby osób znających język niemiecki na poziomie średnio zaawansowanym organizowana jest jedynie nauka języka francuskiego. W programie polsko-niemieckim oferujemy możliwość nauki drugiego obowiązkowego języka obcego: języka angielskiego na poziomie średnio zaawansowanym, języka francuskiego na poziomie początkującym lub średnio zaawansowanym (patrz: test z języka francuskiego). W wypadku niewystarczającej liczby osób znających język angielski na poziomie średnio zaawansowanym organizowana jest jedynie nauka języka francuskiego. Kwalifikacja do danej grupy języka obcego: angielskiego, niemieckiego lub francuskiego następuje na podstawie wyników testu językowego pisanego w czasie egzaminów wstępnych. 2
V. Zaliczenia, egzaminy i egzaminy końcowe Po zakończeniu każdego semestru słuchacze zobowiązani są uzyskać zaliczenia ze wszystkich przedmiotów. Jest to warunkiem kontynuacji studiów w kolejnym semestrze i przystąpienia do egzaminów. Słuchacze zdają egzaminy po pierwszym roku studiów i egzaminy końcowe po drugim roku studiów. Warunkiem uzyskania świadectwa ukończenia studiów podyplomowych w STiJO UAM jest zdanie wszystkich przewidzianych w programie egzaminów. Niezaliczenie semestru skutkuje skreśleniem z listy słuchaczy. W wypadku niezdania egzaminu z danego przedmiotu słuchacz ma prawo do jednego egzaminu poprawkowego. Niezdanie egzaminu poprawkowego skutkuje skreśleniem z listy słuchaczy. Zgodnie z Regulaminem studiów podyplomowych w UAM słuchacz, który nie zdał egzaminu poprawkowego, nie ma możliwości powtarzania przedmiotu lub roku. VI. Program studiów Program studiów podyplomowych w STiJO UAM uwzględnia metody, techniki nauczania i egzaminowania stosowane w najlepszych szkołach tłumaczy na świecie oraz doświadczenie zawodowe profesjonalnych tłumaczy-dydaktyków nauczających w STiJO UAM. Wymagania stawiane kandydatom do Szkoły i słuchaczom kończącym nasze studia odpowiadają wymaganiom największych instytucji zatrudniających tłumaczy (Parlament Europejski, Komisja Europejska, Rada Unii Europejskiej, ONZ, NATO) oraz wymogom polskiego i międzynarodowego rynku tłumaczeniowego. Praktyka i wysokie wymagania rynku dowodzą, iż rzetelne 4-semestralne przygotowanie kandydata do zawodu tłumacza przynosi korzyści zawodowe, co odzwierciedla duża liczba absolwentów STiJO UAM przyjętych do pracy w służbach tłumaczeniowych instytucji Unii Europejskiej i zdających egzamin dla kandydatów na tłumacza przysięgłego w Ministerstwie Sprawiedliwości. przedmiotów: Program studiów przewiduje około 1000 godzin zajęć i obejmuje nauczanie następujących I rok przedmioty warunki zaliczenia (Z zaliczenie, E egzamin) I II sesja egz. liczba godzin wstęp do teorii przekładu Z - - 30 warsztaty z języka polskiego Z Z - 60 występowanie publiczne Z Z E 60 wstęp do tłumaczenia konsekutywnego - Z E 30 tłumaczenie pisemne Z Z E 120 obowiązkowy drugi język obcy Z Z E 120 wstęp do prawa wewnętrznego i wspólnotowego Z - - 30 wstęp do ekonomii - Z - 30 emisja głosu Z - - 8 II rok specjalizacja: tłumaczenie pisemne przedmioty warunki zaliczenia (Z zaliczenie, E egzamin) III IV sesja egz. liczba godzin tłumaczenie pisemne ogólne Z Z E 120 tłumaczenie pisemne specjalistyczne Z Z E 120 tłumaczenie liaison Z Z E 120 obowiązkowy drugi język obcy Z Z E 120 praktyka w Radzie Unii Europejskiej i Parlamencie Europejskim - - - 2-3 dni 3
II rok specjalizacja: tłumaczenie konferencyjne przedmioty warunki zaliczenia (Z zaliczenie, E egzamin) III IV sesja egz. liczba godzin tłumaczenie pisemne ogólne Z Z E 120 tłumaczenie symultaniczne Z Z E 120 tłumaczenie konsekutywne Z Z E 120 obowiązkowy drugi język obcy Z Z E 120 praktyka w Komisji Europejskiej, Radzie Unii Europejskiej i Parlamencie Europejskim - - - 3 dni VII. Co po Szkole? Po ukończeniu Szkoły Tłumaczy i Języków Obcych UAM nasi absolwenci pracują zazwyczaj jako: tłumacze przysięgli Wielu absolwentów przystępuje do egzaminu uprawniającego do wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego. Egzamin zdaje się przed Państwową Komisją Egzaminacyjną powołaną przez Ministra Sprawiedliwości. Pod względem stopnia trudności i objętości tekstów odpowiada on egzaminom końcowym w specjalizacji pisemnej, jednak podczas egzaminu na tłumacza przysięgłego jest o jedną trzecią mniej czasu na wykonanie tłumaczeń. Tym samym idealny kandydat na tłumacza przysięgłego musi wykazać się biegłością w stosowaniu technik tłumaczenia i terminologii prawnej. Najlepiej przygotowują do tego zajęcia z tłumaczenia pisemnego specjalistycznego zorientowane na tłumaczenie tekstów prawnych i zajęcia z tłumaczenia liaison. Bardzo wielu absolwentów STiJO UAM zdało egzamin dla kandydatów na tłumacza przysięgłego. tłumacze etatowi w firmach Program STiJO UAM daje również solidne podstawy tym, którzy decydują się na etatową pracę w firmie. Słownictwo prawne, ekonomiczne i finansowe oraz techniki tłumaczenia rozmów handlowych przydadzą się na pewno podczas rozmowy kwalifikacyjnej i późniejszej pracy. tłumacze "wolni strzelcy" na rynku prywatnym W programie dla grup tłumaczenia pisemnego i ustnego kładziemy duży nacisk na różnorodność. Nie koncentrujemy się na wybranym obszarze tematycznym. Słuchacze wykonują tłumaczenia tekstów z różnych dziedzin, co pomaga im później sprostać zmieniającej się tematyce tekstów, konferencji, spotkań biznesowych i rozpraw sądowych. tłumacze akredytowani w instytucjach Unii Europejskiej Dyplom STiJO UAM jest przepustką do egzaminów akredytacyjnych i konkursów dla tłumaczy etatowych instytucji UE organizowanych wspólnie przez służby tłumaczeniowe Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Zdanie tych egzaminów umożliwia podjęcie pracy w instytucjach Unii Europejskiej. Nie odbiegają one poziomem trudności od egzaminów końcowych w STiJO UAM, a zdaniem niektórych absolwentów są nawet nieco łatwiejsze. 4
VIII. Organizacja zajęć Rok akademicki rozpoczyna się na początku października i kończy się sesją egzaminacyjną podczas trzech weekendów w drugiej połowie maja i na początku czerwca. Sesja poprawkowa odbywa się we wrześniu. Zajęcia odbywają się w piątki w godz. 17:00-20:15, w soboty w godz. 9:00-12:15 i 13:30-16:45 oraz w niedziele w godz. 9:00-12:15. Zajęcia z języka francuskiego na poziomie średnio zaawansowanym odbywają się w niedziele w godz. 12:45-16:00. Co 7 lub 8 tygodni przypada weekend wolny od zajęć. Siedziba Szkoły znajduje się na IV piętrze Collegium im. Hipolita Cegielskiego w salach 420, 421, 422 i 423. W tym budynku odbywają się wszystkie zajęcia dydaktyczne z wyjątkiem zajęć z tłumaczenia symultanicznego, które mają miejsce w największym w Polsce laboratorium w Domu Studenckim Hanka przy al. Niepodległości 26. Zajęcia z tłumaczenia pisemnego przeprowadzane są w nowoczesnym laboratorium komputerowym w sali 420 Collegium im. Hipolita Cegielskiego. IX. Kadra dydaktyczna Kadra dydaktyczna składa się z aktywnych zawodowo tłumaczy pisemnych i konferencyjnych posiadających doświadczenie dydaktyczne na poziomie uniwersyteckim. Są wśród nas członkowie Międzynarodowego Stowarzyszenia Tłumaczy Konferencyjnych (AIIC), Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich (STP) oraz Polskiego Towarzystwa Tłumaczy Przysięgłych i Specjalistycznych (TEPIS). Do instytucji, dla których wykonują oni tłumaczenia należą: Parlament Europejski, Komisja Europejska, Rada Unii Europejskiej, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Bank Światowy, ABB, Volkswagen, BMW, Ford, Philips, Siemens, sądy okręgowe, sądy rejonowe itd. Tłumacze nauczający w STiJO UAM pełnili również role tłumaczy takich osobistości jak m.in.: Jan Paweł II, Benedykt XVI, królowa Elżbieta II, książę Filip, Lech Wałęsa, Aleksander Kwaśniewski, Lech Kaczyński, Bill Clinton, George Bush, George W. Bush, Al Gore. X. Współpraca międzynarodowa Szkoła Tłumaczy i Języków Obcych UAM nawiązała liczne kontakty ze znanymi ośrodkami kształcenia tłumaczy za granicą. Należą do nich takie prestiżowe placówki jak: Szkoła Tłumaczy w Genewie w Szwajcarii (ETI), Ecole Supérieure d'interpréte et de Traducteurs w Paryżu we Francji (ESIT), Scuola Superiore di Lingue Moderne per Interpretie Traduttori w Trieście we Włoszech (SSLMIT), Fachbereich Angewandte Sprach- und Kulturwissenschaft der Johannes Gutenberg-Universität Mainz w Germersheim w Niemczech, Institut für Translation und Mehrsprachige Kommunikation der Fachhochschule Köln w Niemczech, University of Central Lancashire w Preston w Wielkiej Brytanii (UCLAN). W ośrodkach tych pracownicy STiJO UAM odbyli staże i szkolenia. Szkoła korzysta również z doświadczeń następujących stowarzyszeń zawodowych tłumaczy: Association Internationale des Interprétes de Conférence AIIC, 5
Stowarzyszenie Tłumaczy Polskich - STP, Polskie Towarzystwo Tłumaczy Przysięgłych i Specjalistycznych TEPIS. Od kilku lat Szkoła zaprasza na egzaminy końcowe przedstawicieli Dyrekcji Generalnej ds. Tłumaczeń Ustnych Komisji Europejskiej (DG SCIC) i Dyrekcji Generalnej ds. Tłumaczeń Ustnych i Konferencji Parlamentu Europejskiego (DG INTE). Słuchacze STiJO UAM biorą udział w praktykach organizowanych przy wsparciu instytucji Unii Europejskiej. Są one prowadzone przez etatowych tłumaczy pracujących w Komisji Europejskiej i Parlamencie Europejskim i przez tłumaczy-dydaktyków STiJO UAM. W ostatnich latach takie warsztaty szkoleniowe odbyły się między innymi: w Parlamencie Europejskim i Komisji Europejskiej oraz na Uniwersytecie Wileńskim dla grupy tłumaczenia konferencyjnego, w Radzie Unii Europejskiej dla grupy tłumaczenia pisemnego. XI. Opłaty Średni koszt jednej godziny dydaktycznej w STiJO UAM wynosi 14,90 zł. Czesne obowiązuje na dany rok akademicki. Czesne w STiJO UAM w roku akademickim 2010/2011 wynosi: I rok 6.500,- zł za rok, płatne w pięciu ratach po 1.300,- zł lub w dwóch ratach po 3.250,- zł za semestr II rok specjalizacja: tłumaczenia pisemne: 7.400,- zł za rok, płatne w pięciu ratach po 1.480,- zł lub w dwóch ratach po 3.700,- zł za semestr specjalizacja: tłumaczenia konferencyjne: 8.400,- zł za rok, płatne w pięciu ratach po 1.680,- zł lub w dwóch ratach po 4.200,- zł za semestr Słuchacze dokonują wpłat pięciu kolejnych rat w odstępach dwumiesięcznych: I rata 15 lipca II rata 15 września III rata 15 listopada IV rata 15 stycznia V rata 15 marca. Raty semestralne płatne są w następujących terminach: do 15 lipca I rata semestralna i do 15 stycznia II rata semestralna. 6