Krzepnięcie Metali i Stopów, Nr 27, 1996 PAN - Oddział Katowice PL ISSN

Podobne dokumenty
IDENTYFIKACJA FAZ W MODYFIKOWANYCH CYRKONEM ŻAROWYTRZYMAŁYCH ODLEWNICZYCH STOPACH KOBALTU METODĄ DEBYEA-SCHERRERA

WPŁYW TEMPERATURY WYGRZEWANIA NA UDZIAŁ FAZ PIERWOTNYCH W STRUKTURZE ŻAROWYTRZYMAŁEGO ODLEWNICZEGO STOPU KOBALTU

WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA WŁASNOŚCI STOPU ALUMINIUM KRZEM O NADEUTEKTYCZNYM SKŁADZIE

37/42 KSZTAL TOW ANIE WARSTWY WIERZCHNIEJ ODLEWU STOPU KOBALTU METODĄ GTAW. Zenon OPIEKUN STRESZCZENIE. l. WSTĘP

Krzepnięcie Metali i Stopów, Nr 26, 1996 P Ai'l - Oddział Katowice PL ISSN POCICA-FILIPOWICZ Anna, NOWAK Andrzej

SILUMIN NADEUTEKTYCZNY Z DODATKAMI Cr, Mo, W i Co

ĆWICZENIE Nr 8. Laboratorium InŜynierii Materiałowej. Opracowali: dr inŝ. Krzysztof Pałka dr Hanna Stupnicka

BADANIA DYLATOMETRYCZNE STOPU Cu-Zn-Al-Si. A. GRZEBYK 1 Instytut Techniki, Uniwersytet Rzeszowski Rzeszów, ul. Rejtana 16A

PARAMETRY EUTEKTYCZNOŚCI ŻELIWA CHROMOWEGO Z DODATKAMI STOPOWYMI Ni, Mo, V i B

SILUMIN OKOŁOEUTEKTYCZNY Z DODATKAMI Cr, Mo, W i Co

BADANIA ŻELIWA CHROMOWEGO NA DYLATOMETRZE ODLEWNICZYM DO-01/P.Śl.

WPŁYW SKŁADU CHEMICZNEGO ŻELIWA CHROMOWEGO NA ROZKŁAD WIELKOŚCI WĘGLIKÓW

ĆWICZENIE Nr 8. Laboratorium Inżynierii Materiałowej. Opracowali: dr inż. Krzysztof Pałka dr Hanna Stupnicka

MIKROSTRUKTURA NADSTOPU KOBALTU MAR M509 W STANIE LANYM I PO OBRÓBCE CIEPLNEJ

STRUKTURA WARSTWY WIERZCHNIEJ ODLEWU ZE STOPU KOBALTU KSZTAŁTOWANA PLAZMĄ ŁUKU ELEKTRYCZNEGO Z. A. OPIEKUN 1, S. GUT 2

WYKRESY FAZOWE ŻELIWA CHROMOWEGO Z DODATKAMI Ni, Mo, V i B W ZAKRESIE KRZEPNIĘCIA

Własności mechaniczne kompozytów odlewanych na osnowie stopu Al-Si zbrojonych fazami międzymetalicznymi

ĆWICZENIE Nr 5. Laboratorium Inżynierii Materiałowej. Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska. Opracował: dr inż.

OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK9

PIERWIASTKI STOPOWE W STALACH. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

ZMIANY MIKROSTRUKTURY I WYDZIELEŃ WĘGLIKÓW W STALIWIE Cr-Ni PO DŁUGOTRWAŁEJ EKSPLOATACJI

ĆWICZENIE Nr 2/N. 9. Stopy aluminium z litem: budowa strukturalna, właściwości, zastosowania.

Stale austenityczne. Struktura i własności

WSKAŹNIK JAKOŚCI ODLEWÓW ZE STOPU Al-Si

OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132

PRZEMIANY FAZOWE W ODLEWACH Z ŻAROWYTRZYMAŁEGO STOPU NA OSNOWIE KOBALTU

27/36 BADANIE PROCESÓW ODPUSZCZANIA STALI SW7.M PO HARTOWANIU LASEROWYM

MATERIAŁOZNAWSTWO Wydział Mechaniczny, Mechatronika, sem. I. dr inż. Hanna Smoleńska

ZMIANY KINETYKI UTLENIANIA STALIWA Cr-Ni MODYFIKOWANEGO TYTANEM I CYRKONEM

STABILNOŚĆ STRUKTURALNA STALI P92 W KSZTAŁTOWANYCH PLASTYCZNIE ELEMENTACH RUROCIĄGÓW KOTŁÓW ENERGETYCZNYCH ANDRZEJ TOKARZ, WŁADYSŁAW ZALECKI

WPŁYW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA MIKROSTRUKTURĘ SILUMINÓW

ANALIZA KRZEPNIĘCIA I BADANIA MIKROSTRUKTURY PODEUTEKTYCZNYCH STOPÓW UKŁADU Al-Si

BADANIA WPŁYWU WYSOKOTEMPETARTUROWEGO WYARZANIA NA CECHY MIKROSTRUKTURY WYBRANYCH NADSTOPÓW NA OSNOWIE NIKLU

KONTROLA STALIWA GXCrNi72-32 METODĄ ATD

OKREŚLANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK20 NA PODSTAWIE METODY ATND

OCENA JAKOŚCI ŻELIWA SFEROIDALNEGO METODĄ ATD

WPŁYW GRUBOŚCI ŚCIANKI ODLEWU NA MORFOLOGIĘ WĘGLIKÓW W STOPIE WYSOKOCHROMOWYM

WARSTWY WĘGLIKOWE WYTWARZANE W PROCESIE CHROMOWANIA PRÓŻNIOWEGO NA POWIERZCHNI STALI POKRYTEJ STOPAMI NIKLU Z PIERWIASTKAMI WĘGLIKOTWÓRCZYMI

STRUKTURA STOPÓW UKŁADY RÓWNOWAGI FAZOWEJ. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

SZACOWANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK9 NA PODSTAWIE METODY ATND

Materiały metalowe. Wpływ składu chemicznego na struktur i własnoci stali. Wpływ składu chemicznego na struktur stali niestopowych i niskostopowych

Budowa stopów. (układy równowagi fazowej)

BADANIA MATERIAŁOWE ODLEWÓW GŁOWIC SILNIKÓW

ZMĘCZENIE CIEPLNE STALIWA CHROMOWEGO I CHROMOWO-NIKLOWEGO

WPLYW PIERWIASTKÓW STOPOWYCH NA EFEKTY PROCESU HOMOGENIZACJI I PRZERÓBKI CIEPLNO PLASTYCZNEJ STOPÓW NA BAZIE FAZY

ĆWICZENIE Nr 4/N. Laboratorium Materiały Metaliczne II. Opracowała: dr Hanna de Sas Stupnicka

WPŁYW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA WYBRANE WŁASNOŚCI STALIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE

ROZKŁAD TWARDOŚCI I MIKROTWARDOŚCI OSNOWY ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE NA PRZEKROJU MODELOWEGO ODLEWU

Technologia obróbki cieplnej. Grzanie i ośrodki grzejne

KRYSTALIZACJA I SKURCZ STOPU AK9 (AlSi9Mg) M. DUDYK 1, K. KOSIBOR 2 Akademia Techniczno Humanistyczna ul. Willowa 2, Bielsko Biała

WPŁYW MODYFIKACJI NA STRUKTURĘ I MORFOLOGIĘ PRZEŁOMÓW SILUMINU AlSi7

PIERWIASTKI STOPOWE W STALACH

WIELOMIANOWE MODELE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH STOPÓW ALUMINIUM

TWARDOŚĆ, UDARNOŚĆ I ZUŻYCIE EROZYJNE STALIWA CHROMOWEGO

MODYFIKACJA STOPU AK64

PARAMETRY STEREOLOGICZNE WĘGLIKÓW W ŻELIWIE CHROMOWYM W STANIE SUROWYM I AUSTENITYZOWANYM

POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA

PIEKARSKI Bogdan Politechnika Szczecińska, Instytut Inżynierii Materiałowej O Szczecin, Al.Piastów 17

WPŁYW WARUNKÓW PRZESYCANIA I STARZENIA STOPU C355 NA ZMIANY JEGO TWARDOŚCI

BADANIE WYDZIELEŃ W STABILIZOWANYM STALIWIE ŻAROWYTRZYMAŁYM PRZY POMOCY MIKROSKOPU SKANINGOWEGO

Tematy Prac Magisterskich Katedra Inżynierii Stopów i Kompozytów Odlewanych

OCENA WŁASNOŚCI TRIBOLOGICZNYCH NOWYCH MATERIAŁÓW NARZĘDZIOWYCH NA OSNOWIE NIKLU

WPŁYW CHROMU, MOLIBDENU I WANADU NA STRUKTURĘ I WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI EKSPLOATACYJNE STALIWA DO PRACY NA GORĄCO

7. Symulacje komputerowe z wykorzystaniem opracowanych modeli

(komunikat) 1. Wstęp. s truktury osnowy jest wynikiem celowego doboru s kładu. jest obróbka cieplna niskotemperaturowa, stosowana glównie

STRUKTURA STOPÓW CHARAKTERYSTYKA FAZ. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Wykład 8. Przemiany zachodzące w stopach żelaza z węglem. Przemiany zachodzące podczas nagrzewania

WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA TEMPERATURĘ KRZEPNIĘCIA STALIWA AUSTENITYCZNEGO

WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI NOWYCH ODLEWANYCH STOPÓW UKŁADU Cu-Ni-Al UTWARDZANYCH DYSPERSYJNIE.

IDENTYFIKACJA CHARAKTERYSTYCZNYCH TEMPERATUR KRZEPNIĘCIA ŻELIWA CHROMOWEGO

ĆWICZENIE Nr 1/N. Laboratorium Materiały Metaliczne II. Opracowali: dr Hanna de Sas Stupnicka, dr inż. Sławomir Szewczyk

BUDOWA STOPÓW METALI

DYFUZJA I PRZEMIANY FAZOWE Diffusion and phase transformations. forma studiów: studia stacjonarne. Liczba godzin/tydzień: 2W e, 1L, 1Ćw.

ĆWICZENIE Nr 7. Laboratorium Inżynierii Materiałowej. Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. B. Surowska. Opracował: dr inż.

MODYFIKACJA SILUMINU AK20. F. ROMANKIEWICZ 1 Politechnika Zielonogórska,

MODYFIKACJA SILUMINU AK20 DODATKAMI ZŁOŻONYMI

OKREŚLENIE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK132 NA PODSTAWIE METODY ATND.

WPŁYW RODZAJU MASY OSŁANIAJĄCEJ NA STRUKTURĘ, WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE I ODLEWNICZE STOPU Remanium CSe

BADANIA ŻAROODPORNOŚCI WYBRANYCH NADSTOPÓW NA OSNOWIE NIKLU

WPŁYW MAGNEZU I BIZMUTU NA MODYFIKACJĘ STOPU AlSi7 DODATKIEM AlSr10

OKREŚLENIE TEMPERATURY I ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W STOPACH Al-Si

Badanie dylatometryczne żeliwa w zakresie przemian fazowych zachodzących w stanie stałym

ODLEWNICZY STOP MAGNEZU ELEKTRON 21 STRUKTURA I WŁAŚCIWOŚCI W STANIE LANYM

PODSTAWY OBRÓBKI CIEPLNEJ

WPŁYW WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU NA WYTRZYMAŁOŚĆ ŻELIWA SFEROIDALNEGO NA ROZCIĄGANIE

ZASTOSOWANIE OCHŁADZALNIKA W CELU ROZDROBNIENIA STRUKTURY W ODLEWIE BIMETALICZNYM

OCENA EFEKTU UMOCNIENIA UZYSKIWANEGO W WYNIKU ODDZIAŁYWANIA CIŚNIENIA NA KRZEPNĄCY ODLEW

MODYFIKACJA BRĄZU SPIŻOWEGO CuSn4Zn7Pb6

Metaloznawstwo II Metal Science II

LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH

STAL NARZĘDZIOWA DO PRACY NA ZIMNO

Akademia Morska w Szczecinie Instytut InŜynierii Transportu Zakład Techniki Transportu. Materiałoznawstwo i Nauka o materiałach

MODYFIKACJA TYTANEM, BOREM I FOSFOREM SILUMINU AK20

WPŁYW DOMIESZKI CYNKU NA WŁAŚCIWOŚCI SILUMINU EUTEKTYCZNEGO. A. PATEJUK Instytut Materiałoznawstwa i Mechaniki Technicznej WAT Warszawa

LASEROWA MODYFIKACJA WARSTWY WIERZCHNIEJ STOPÓW ALUMINIUM

WPŁYW TWARDOŚCI I MIKROSTRUKTURY STOPÓW ALUMINIUM NA UDARNOŚĆ

ATLAS STRUKTUR. Ćwiczenie nr 25 Struktura i właściwości materiałów kompozytowych

Kształtowanie struktury i własności użytkowych umacnianej wydzieleniowo miedzi tytanowej. 7. Podsumowanie

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Zakład Metaloznawstwa i Odlewnictwa

ZASTOSOWANIE METODY ATD DO JAKOŚCIOWEJ OCENY STALIWA CHROMOWEGO PRZEZNACZONEGO NA WYKŁADZINY MŁYNÓW CEMENTOWYCH

Transkrypt:

27/12 Solidification ofmetals and Alloys, No.27, 1996 Krzepnięcie Metali i Stopów, Nr 27, 1996 PAN - Oddział Katowice PL ISSN 0208-9386 KINETYKA PRZEMIAN WĘGLIKOWYCH PODCZAS STARZENIA ODLEWNICZYCH STOPÓW KOBALTU OPIEKUN Zenon, ORLOWICZ Władysław Politechnika Rzeszowska 35-059 Rzeszów, ul. W. Pola 2 W atrykule przedstawiono wpływ boru na mikrostrukturę i kinetykę wydzielania wtórnych węglików Cr23C6 w żarowytrzymałych odlewniczych stopach kobaltu. Stwierdzono, że podczas starzenia stopów w temperaturze 975 C, bor skraca czas inkubacji węglików tworzących się w austenicie kobaltowym y. Kinetykę wydzielania wtórnych węglików dobrze opisuje wyrażenie o postaci, W(lJ = k-t", (równanie C.Werta ). WSTĘP Współczesne stopy kobaltu zawierają C, Cr, Ni, Si, Fe, Mo, W, Nb, oraz Ti, Ta, Al, B, Zr, Re a także Y, Ce, La [1]. Oddziaływanie poszczególnych składników stopowych w żarowytrzymałych stopach rozpatrywane jest najczęściej z punktu widzenia ich wpływu na makro- i mikrostrukturę, własności mechaniczne oraz proces utleniania i korozję tych stopów w wysokich temperaturach. Obróbkę cieplną stopów kobaltu wykonuje się głównie dla poprawy ich wytrzymałości na wysokotemperaturowe pełzanie. Sprowadza się ona do utwardzania wydzieleniowego [2,3]. Przesycanie jest wykonywane z temperatur 1150-1280 C. Ma ono na celu całkowite lub częściowe rozpuszczenie węglików pierwotnych typu M1 C3, M6C, M23C6 i innych faz (y', 11,a, Lavesa, 11,n) [4]. Starzenie realizuje się zazwyczaj w temperaturach 850-1000 C w celu wydzielenia wtórnych, dyspersyjnych faz umacniających osnowę. Wtórne fazy to głównie węgliki Cr 23 C 6, które w stopach o osnowie austenitu kobaltowego y, wydzielają się jako dyspersyjne płytki w układzie Widmannstattena na płaszczyznach {111} osnowy [5-9).

78 2. BADANIA WŁASNE Kinetykę przemian węglikowych analizowano w odlewniczym stopie kobaltu typu MAR - M509, modyfikowanym dodatkami boru.stopy uzyskiwano z czystych składników przez stopienie w piecu indukcyjnym typu ASEC 15. Stosowano tygle alundowe.próbki w kształcie prętów o wymiarach 0 l Ox80 mm uzyskiwano przez zalanie stopem form skorupowych. Bazowy stop zawierał: 23,62 % Cr, 9,40 %Ni, 7,0 %W, 2,86% Ta, 0,20% Ti, 1,68% Zr, 0,71 %C, reszta Co. Na bazie tego stopu wykonano pięć wytopów o różnej zawartości boru. Skład chemiczny odlanych stopów zestawiono w tablicy l. Tablica 1. Skład chemiczny badanych stopów kobaltu Nr Składniki stopowe, % stopu Cr Ni w Ta T i Zr B c s l 24,30 10, 10 6,70 2,68 O, 15 1,47 ----- 0,7 1 0,0030 2 24,02 10,30 6,68 2, 71 0,16 1,48 0,09 0,70 0,0029 3 24,30 10,60 6,62 2,70 O, 18 1,53 0,47 0,70 0,0028 4 24,20 10,32 6,58 2,70 0,18 1,50 1,00 0,73 0,0030 5 24,20 10,00 6,72 2,68 0,17 1,49 1,48 0,70 0,0028 Badania kinetyki przemian węglikowych wykonano z zastosowaniem dylatometru LS-4. Pomiary zmian wymiarowych realizowano przy użyciu czujnika indukcyjnego. Do zapisu wyników stosowano rejestrator x-y Ricken-Denski. Badania prowadzono na próbkach o wymiarach 0 4x30 ± O,Olmm. Próbki nagrzewano do temp. 975 C z szybkością 300 C/godz. i wygrzewano w niej w czasie 21 godzin. Badanie struktury stopów przed i po obróbce cieplnej wykonano z zastosowaniem mikroskopu optycznego Neophot 2 i skaningowego mikroskopu elektronowego Novoscan 30. 2.1. Badania dylatometryczne Kinetykę przemian węglików i borków a zwłaszcza wydzielanie węglików wtórnych Cr 23 C 6 w osnowie austenitu kobaltowego, ilustrują krzywe dylatometryczne, L1l. = f(t), przedstawione na rys. l.

79 Rys. l. Krzywe dylatometryczne kinetyki wydzielania węglików wtórnych Cr 23 C6; (-o-o-) stop Nr l, ( -!::s-l::r-) stop Nr 2, ( )stop Nr 3, (-D-D-) stop Nr 4, ( A A ) stop Nr 5. Do opisu krzywych dylatometrycznych zastosowano równanie C.Werta [10]: Wcl) = k t", gdzie: Wct)- stopień przemiany w czasie t określony z dylatogramów, k, n, - stałe, t - czas wyżarzania (O - 21 h). Obliczenia stałych równania dokonano przy użyciu komputera, metodą regresji liniowej. W tym celu równanie zlogarytmowano: log W = nlog t + log k wstawiając: log k = lnk l InlO, ( In 10 = 2,302585).Korzystając z testu Studenta, przyjęto poziom ufności 0,95, współczynnik istotności a ='0,05 oraz dla liczby stopni swobody 21, wartość współczynnika 2,080. W wyniku obliczeń zostały określone dla każdego stopu stałe k, n, odchylenia standardowe stałych Dn. Ok oraz współczynnki korelacji K. Wartości te zestawiono w tablicy 2.

\ 80 Tablica 1. Wartości k, n, Dn, D~ i K dla stopów Nr 1 -Nr 5 wyżarzonych w 975 <le, w czasie 21 h Nr stopu k n D n Dk K l 0,0515 1,0219 ± 0,0973 ± 0,00961 0.984 2 0,2975 0,4724 ± 0,0592 ± 0,0544 0,974 3 0,2554 0,4498 ± 0,0605 ± 0,0593 0,965 - j 4 0,1462 0,4437 ± 0,0331 ± 0,0349 0.986 5 0,2475 0,4626 ± 0,0345 ± 0,0362 0.986! j! i l l l 2.2. Mikrostruktura Struktury stopów w stanic odlanym i po wyżarzeniu badano przy użyciu mikroskopu optycznego i skaningowego mikroskopu elektronowego, na zgładach metalograficznych. Zgłady rnatalograficzne przygotowano przez polerowanic mechaniczne i elektrolityczne trawienie w 50 % roztworze HN0.1 przy napittciu okoł(l 8 Y. Rysunki 2-5 ilustrują przykładowe mikrostruktury stopów. Rys. 2. Mikrostmktura stopu Nr 1 w stanic odlanym Rys.3. Mikrostruktura stopu Nr 5 w stanie odlanym

81 RysA. Mikrostruktura stopu Nr 5 po wyżarzeniu w 975 C. (elektronowy mikroskop skaningowy) Rys.5. Mikrostruktura stopu Nr 5 po wyżarzeniu w 975 "c. 3. OYSKUS.JA WYNIKÓW BADAŃ ~1ikrostruktura stopu Nr 1 w stanie odlanym składa się z \vęglików pit:rwotnych typu MC, l\1~ 3 C, oraz węglikaazotków typu M (CN) w osnowil' austenitu kobaltowego y. Ze wzrostem zawartości boru od 0,09 % (stop Nr 2). do 1.48 % (stop Nr 5) następuje najpierw rozdrobnienie pie1wotnych faz a prz\ większych jego zawartościach wydzielenie dodatkowej pierwotnej fazy barkowej typu!\1b zawierającej wolfram, chrom i kobalt [9] (rys.2, 3).Fazy barkowe tworzą razem z węglikami pierwotnymi M 23 Cr, ciągłą siatkę (rys.3). W wyniku starzenia stopów \\ temperaturze 975 C następuje wydzielanie w ich osnowach wtórnych wc;:gliklm C'rc, Cr, (1ys. 4, 5). Wydzielanie węglików wtórnych Cr 23 Cr, odbywać się może \\ stopie Nr l wg schematu: częściowe rozpuszczanie } [Cr.C) w osnowie ------------. 23 Cr + 6 c-cr23c6 [C + Cr) w roztworze 'Y - :'-l atomiast kinetykę wydzielania tych węglików podczas wyżarzania stopu w 975 ''c w czasie od O do 21 h można opisać równaniem: W -=- 0,05 t' 02

82 Dodatki boru zmieniają wyraźnie stałe k i n (tablica 2} w równaniu C. Werta w porównaniu do stopu bez boru.schemat wydzielania Cr 23 C 6 w stopach kobaltu z dodatkami boru może być następujący: Mz3C6} cz~eśdowe rozpuszczanie pierwotne--~---_, } (Cr, C. 8) w osnowie MB 23 Cr t 6 C---+ cr 23 c 6 (C +B+ Cr)w roztworze 'Y----------+ Kinetykę wydzielania węglików wtómych Cr 23 C 6 w stopie Nr 2 zawierającym do O, l % B, w którym nie obserwuje się jeszcze pierwotnych faz borkowych opisać można równaniem: w= 0,3 t 0 47 a dla stopów Nr 3, 4 i 5, zawierających powyżej O, l %B, w których występują pierwotne fazy borkowe, równanie kinetyczne przyjmuje postać : w = 0,25. t 0 " 45 Tak w1ęc bor skraca czas inkubacji do zarodkoy<ania węglików wtórnych Cr23C 6 podczas starzenia analizowanych odlewniczych stopów kobaltu w wysokich temperaturach.

83 4. LITERA TURA [l) R. Stickler; Phase stability in superalloys; Proceding of the Syroposiurn on High - Temperatuce Materialsin Gas Turbines, Elsevier Scietific Publishing Co., Amsterdam- London- New York, 1974. [2) H.J. Davidson; Nouvel alliage base kobalt pour toles a c,aracteristicques elevees a haute temperatuce mise en oeuvre, Mater. et. Tech.,nr 5, 1975. [3] Superalloys for superservice, Metali Progress, t,108, nr3, 1977, str.37-46. [4] R. Stickler; High- Temperatuce Materials in Gas Turbines, edited by P.R. Sahm and M.O. Speidel (Elsevier Scientific, Amsterdam - London - New York, 1974) p.ll5. [5] M.J.Woulds, T.R.Cass; Mines an point recentes relatives a l'alliage MAR- M509, Cobalt nr42, 1969, str. 3-13. [6] T.N. Wagenheim; Cobalt. nr48,1970,str. 129-141. [7] J. Drapier, V.Le Roy, C. Dupont, P. Coutsouradis; Cobalt, nr 41, 1968. [8] L.Zhuang and Ebbe V. Langer; Carbide Precipitation in Cast Co-Cr-Mo Alloys Used for Surgical Implants, Z. Metallkde Bd. 80 (1989) H4, p. 251-257. [9] Z. Opiekun; Kinetics of secondary carbide precipitation, in boron-modified cobalt alloys ofmar- M509 type, J. Mater. Sci.,26 (1991), str. 3386-3391. [lo) C.Wert; J.Appl. Phys.21 (1951) 1. KINETICS OF CARBID E TRANSFORMA TION DURING AGEING CAST CO BAL T ALLOYS The effect of boron addition, on the structuce and kinetics of precipitation of secondary carbides Cr 23 C 6 in beat - resistant cobalt - casting alloys is investigated. It bas been found that boron significantly shortens the incubation time for forming nuclei carbide of Cr 23 C 6 during annealing at 975 C for 21 h. The kinetics of precipitation of secondary carbides bas been described using Wert's empirical equation, w (t) = k t".