Zawody społecznego zaufania Kwiecień 2019 K.016/19
Informacja o badaniu Niektóre z zawodów uważane są za wymagające wyższych kwalifikacji, wykształcenia oraz zasługujące na większy szacunek społeczny. W kwietniu 2019 roku sprawdziliśmy czy stosunek społeczeństwa do zawodów zaufania publicznego: lekarzy, adwokatów, nauczycieli, księży i dziennikarzy zmienił się w stosunku do roku 2003. Inspiracją do przeprowadzenia tego badania był także protest nauczycieli i dyskurs publiczny wokół wagi tego zawodu. Termin badania: 5-10 kwietnia 2019 roku Próba: ogólnopolska, reprezentatywna próba 1014 mieszkańców Polski w wieku 15 i więcej lat Technika: wywiady bezpośrednie wspomagane komputerowo (CAPI) Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła: Kantar 2
Ocena kwalifikacji zawodowych Czy, ogólnie biorąc, pod względem kwalifikacji zawodowych są lepsi, gorsi czy tacy sami, jak inni ludzie? Biorąc pod uwagę kwalifikacje zawodowe, Polacy najczęściej uważają, że lekarze i adwokaci są lepsi od osób wykonujących pozostałe zawody. Nauczyciele jednak znajdują się tuż za nimi, uzyskując pozytywne oceny 21 procent respondentów. Jednocześnie jednak dwie trzecie Polaków uważa, że osoby wykonujące zawód nauczyciela pod względem kwalifikacji nie różnią się od osób wykonujących inne zawody. Ocena netto (różnica między odsetkiem odpowiedzi pozytywnych i negatywnych) +21 +21 +16 +12-1 8 10 8 9 10 7 6 5 6 16 O tym, że praca związana z nauczaniem wymaga wyższych kwalifikacji przekonani są częściej mieszkańcy wsi oraz regionu małopolskiego i wschodniego. Co ciekawe, wyborcy Prawa i Sprawiedliwości nieco częściej doceniają kwalifikacje zawodowe nauczycieli niż elektorat Platformy Obywatelskiej. 58 59 66 67 59 Ogólnie rzecz biorąc, w stosunku do roku 2003 roku, znacząco spadł odsetek przekonanych o wyższości wymienionych zawodów nad innymi pod względem wymaganych kwalifikacji (od 20 punktów procentowych w przypadku lekarzy i księży, przez 19 p.p. dla nauczycieli, do 17 punktów procentowych w przypadku adwokatów i dziennikarzy). Taka zmiana może wynikać przede wszystkim ze wzrostem odsetka osób z wykształceniem wyższym wśród Polaków. 28 25 21 18 15 lekarze adwokaci nauczyciele dziennikarze księża Lepsi Tacy Sami Gorsi Trudno powiedzieć 3
Ocena uczciwości zawodowej Czy, ogólnie biorąc, pod względem uczciwości zawodowej są lepsi, gorsi czy tacy sami, jak inni ludzie? Nauczyciele to zawód zaufania publicznego, który jest jednym z najbardziej cenionych za uczciwość zawodową. Tylko w przypadku tego zawodu odsetek osób wskazujących na to, że nauczyciele są lepsi pod względem uczciwości zawodowej jest wyższy od negatywnych opinii na ten temat. Jednocześnie w największym stopniu zawód nauczyciela jest uważany za niewyróżniający się pod tym względem wśród innych. Pozytywne opinie na temat uczciwości zawodowej niemal równoważą się z tymi negatywnymi w przypadku lekarzy. Polacy uważają, że księża oraz adwokaci częściej są gorsi niż lepsi pod względem uczciwości zawodowej. Uczciwość zawodową nauczycieli podkreślają w szczególności osoby, które jeszcze się uczą (uczniowie i studenci) oraz mieszkańcy regionu wschodniego. Ocena netto (różnica między odsetkiem odpowiedzi pozytywnych i negatywnych) +4-2 -6-11 -13 8 8 10 12 11 7 74 15 13 64 70 18 22 63 58 W stosunku do roku 2003 widoczny jest spadek dobrych ocen uczciwości zawodowej nauczycieli ( o 8 punktów procentowych), dziennikarzy (o 7 punktów procentowych) oraz księży (o 6 punktów procentowych). Zauważalny jest także wzrost gorszych opinii: dla lekarzy (o 6 punktów procentowych) oraz księży (o 5 punktów procentowych). Mniej negatywnych ocen uzyskali natomiast adwokaci (o 8 punktów procentowych). 11 13 7 7 9 nauczyciele lekarze dziennikarze adwokaci księża Lepsi Tacy Sami Gorsi Trudno powiedzieć 4
Szacunek wobec osób wykonujących dany zawód Czy, ogólnie biorąc, zasługują czy nie zasługują na większy szacunek społeczeństwa niż inni ludzie? Polacy częściej wskazują również na to, że nauczyciel i lekarz to jeden z zawodów, które zasługują na większy szacunek społeczeństwa uważa tak 17% badanych. 74% badanych ocenia, że szacunek wobec tej grupy zawodowej jest obecnie na odpowiednim poziomie. Pozytywne oceny przeważają jednak (o 14 punktów procentowych) nad negatywnymi. Zdaniem Polaków księża, częściej niż w przypadku innych zawodów zaufania społecznego, nie zasługują na szacunek, jakim są obdarzani. Nauczyciele zasługują na większy szacunek społeczeństwa częściej według grupy wiekowej 55-64 lata, osób z wyższym wykształceniem, mieszkańców dużych miast (100-500 tysiące mieszańców). Oceny w elektoratach PIS i PO nie różnią się między sobą. Ocena netto (różnica między odsetkiem odpowiedzi pozytywnych i negatywnych) +14 +14 +5 +2-3 6 5 7 8 6 3 9 6 6 12 68 74 75 78 69 W stosunku do 2003 roku obserwujemy spadek odpowiedzi wskazujących na to, że któremukolwiek z wymienionych zawodów należy się większy szacunek: w przypadku lekarzy ( o 7 p.p.), nauczycieli (o 8 p.p.) oraz dziennikarzy (o 5 p.p.). Największy spadek notowań pod względem szacunku społecznego odnotowujemy w przypadku księży (spadek pozytywnych opinii o 13 p.p. i wzrost negatywnych o 6 p.p.). 20 17 11 8 9 lekarze nauczyciele adwokaci dziennikarze księża Zasługują na większy Zasługują na taki sam Zasługują na mniejszy szacunek Trudno powiedzieć 5
Zapraszamy do kontaktu Anna Trząsalska Senior Research Executive Kantar anna.trzasalska@kantar.com Od poniedziałku (8 kwietnia) trwają strajki nauczycieli w polskich szkołach. Sam fakt powstrzymania się od wykonywania obowiązków przez osoby wykonujące ten zawód, szczególnie w dniach egzaminów gimnazjalnych i ośmioklasistów wywołuje w społeczeństwie polskim wiele kontrowersji. W wynikach przeprowadzanych w ostatnich dniach sondażach dostrzeżono zależność poparcia strajków od popierania partii rządzącej lub opozycyjnej zwolennicy opozycji częściej popierają protesty, a partii rządzącej są częściej przeciwni. Czy jednak opinia na temat zawodu nauczyciela również różni się w zależności od przynależności do określonych elektoratów? Okazuje się, że w przypadku oceny uczciwości zawodowej oraz szacunku do tego zawodu opinie nie różnią się, a elektorat Prawa i Sprawiedliwości nieco chętniej przyznaje, że wykonywanie zawodu nauczyciela wymaga wyższych kwalifikacji niż inne zawody. Należy pamiętać, że obecnie, w intensywnym okresie przedwyborczym, dyskurs na temat sytuacji nauczycieli i ich strajków ma w dużej mierze charakter polityczny, co też odbija się na opiniach samych elektoratów. Niebawem okaże się, czy w walce o głosy w wyborach do Parlamentu Europejskiego, politycy dostrzegą także potrzebę walki o poprawę jakości życia przeciętnego Polaka, również nauczyciela. Link do komunikatu z 2003 roku: http://tnsglobal.pl/archiv_files/015-03.pdf Kantar Pl. Konesera 9, 03-736 Warszawa www.kantar.com