Joint Assistance in Supporting Projects in European Regions Spotkanie informacyjne: ICT w 7Programie Ramowym oraz w Programie na Rzecz Wspierania Polityki w Zakresie Technologii Informacyjnych i Komunikacyjnych CIP Poznań, 10.06.2008 r. ICT w 7.PR oraz CIP (ICT PSP) ZałoŜenia i tematyka konkursów Andrzej J. Galik Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE Instytut Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk Plan Prezentacji 1. ICT w Europejskich Programach Ramowych, 2. Tematyka konkursów, 3. Zasady uczestnictwa; dokument umentacja. Programy europejskie European Union European Social Fund EUROPEAN REGIONAL DEVELOPMENT FUND COHESION FUND JEREMIE Joint European Resources for Micro to Medium Enterprises JESSICA EU Structural Funds Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas 1
Programy europejskie Europejskie programy badawcze ETP JTI Cooperation People Ideas Capacities EIP ICT PSP IEE Euratom JRC Europejskie programy badawcze ETP JTI Health 6,1 Bio, Food, Agriculture 1,9 ICT 9,1 Nano Matrl Production 3,5 Energy 2,3 Cooperation Environment 1,9 Ideas Transport 4,2 Soc. Economy 0,6 Security 1,4 Space 1,4 People Capacities EIP ICT PSP IEE Euratom JRC 2
Europejskie programy badawcze Health 6,1 Bio, Food, Agriculture 1,9 ICT 9,1 Nano Matrl Production 3,5 Energy 2,3 Environment 1,9 Transport 4,2 Soc. Economy 0,6 Security 1,4 Space 1,4 Entrepreneurship & Innovation Programme (EIP) 2,17 Information Communication Technologies Policy Support Programme (ICT PSP) 0,73 Intelligent Energy Europe Programme (IEE) 0,73 Tematyka konkursów 7. Program Ramowy Badań, Rozwoju Technologicznego i Demonstracji UE (7PR). Następny temat 1. ICT w Europejskich Programach Ramowych, 2. Tematyka konkursów, 3. Zasady uczestnictwa; dokument umentacja. 3
Tematyka konkursów Obszary tematyczne: 1. Sieci i infrastruktury usługowe, 2. Systemy inteligentne, robotyka, 3. Komponenty, systemy, inŝynieria, Technology Pillars 4. Biblioteki cyfrowe, zawartość, e-learning, 5. ICT dla zdrowia, Application Research 6. ICT dla transportu i bezpieczeństwa, 7. ICT dla integracji (osoby niepełnosprawne, starsze) Future & Emerging Technologies Tematyka konkursów Ukierunkowanie tematyczne: Challenge 1: Pervasive and Trusted Network and Service Infrastructures Challenge 2: Cognitive Systems, Interaction, Robotics Challenge 3: Components, systems, engineering Challenge 4: Digital Libraries and Content Challenge 5: Towards sustainable and personalised healthcare Challenge 6: ICT for Mobility, Environmental Sustainability and Energy Efficiency Challenge 7: ICT for Independent Living and Inclusion Future and Emerging Technologies Horizontal Actions Następny temat 1. ICT w Europejskich Programach Ramowych, 2. Tematyka konkursów, 3. Zasady uczestnictwa; dokument umentacja. 4
Zasady uczestnictwa; dokumentacja Podstawowe Zasady: O sposobie wykorzystania budŝetu PR decydują wyłącznie instytucje europejskie: Rada i Parlament Europejski uchwalając 7PR oraz Komisja Europejska odpowiedzialna za jego wdroŝenie. BudŜet nie jest dzielony na poszczególne kraje. Finansowane są najczęściej projekty realizowane przez konsorcja złoŝone z kilku (kilkunastu) partnerów z róŝnych krajów. Finansowane są projekty zgodne z priorytetami tematycznymi Unii Europejskiej zawartymi w dokumentach 7PR. Wybór projektów skierowanych do finansowania odbywa się na drodze zaproszeń do składania wniosków (call( for proposals) ogłaszanych regularnie przez KE. Oceny jakości zgłoszonych projektów dokonuje grupa niezaleŝnych ekspertów z róŝnych krajów. Realizowane w projektach działania są dofinansowywane, a nie finansowane. Środki finansowe 7PR nie słuŝą subsydiowaniu biorących w nim udział instytucji. Mogą być wykorzystane jedynie dla sfinansowania jasno określonych prac słuŝących rozwojowi naukowemu i technologicznemu Europy. Projekty muszą mieć wymiar europejski, a nie tylko lokalny. Zasady uczestnictwa; dokumentacja Kto moŝe brać udział: W projektach finansowanych ze środków 7 Programu Ramowego mogą brać udział osoby fizyczne oraz osoby prawne powołane na mocy prawa krajowego obowiązującego w miejscu ich siedziby, na mocy prawa wspólnotowego lub prawa międzynarodowego. W tym: Z krajów członkowskich (MS) lub stowarzyszonych (AC) z UE utworzona na podstawie prawa lokalnego (włączając EU s JRC) i Utworzona na podstawie prawa UE (np.. European Economic Intrest Grouping) oraz Jakakolwiek międzynarodowa organizacja reprezentująca interesy europejskie i Organizacja z grupy International Cooperation Partner Country (ICPC) oraz Inne na zasadach określonych w 7PR (np.. Specific International Cooperation Actions SICA) Zasady uczestnictwa; dokumentacja Kto moŝe brać udział: W projektach finansowanych ze środków 7 Programu Ramowego mogą brać udział osoby fizyczne oraz osoby prawne powołane na mocy prawa krajowego obowiązującego w miejscu ich siedziby, na mocy prawa wspólnotowego lub prawa międzynarodowego. W tym: instytucje publiczne, organy samorządowe i szkoły średnie przedsiębiorstwa, w tym małe i średnie MŚP to przedsiębiorstwo spełniające następujące kryteria KE 2003/361/EC: zatrudnia nie więcej niŝ 250 osób, posiada roczny obrót nie przekraczający 50 mln lub roczny bilans nie przekraczający 43 mln, jest niezaleŝne tj. nie jest kontrolowane przez przedsiębiorstwo lub grupę przedsiębiorstw nie spełniających kryterium MŚP w ponad 25% kapitału lub prawa głosu, nie jest jednostką naukowo-badawczą, kontraktową instytucją badawczą ani konsultingową. 5
Zasady uczestnictwa; dokumentacja Typy projektów / sposoby finansowania: Typ projektu Collaborative Project (CP) Collaborative project for specific international actions (SICA) Coordination and suport action (coordination type) (CSA-CA) Coordination and suport action (support type) (CSA-SA) Działania BudŜet Minimalna liczba partnerów Stworzenie nowej wiedzy, technologii lub produktu, wdroŝenia Promowanie współpracy międzynarodowej krajów UE I ICPC Koordynacja badań i polityki badawczej, networking, wymiana infrastruktury badawczej, studia Wspomaganie realizacji 7PR i polityki UE, działania informacyjne i promocyjne, organizacja konferencji i seminariów 1-4 mln euro 4-10 mln euro 1-2 mln euro Do 1 mln euro Co najmniej 3 niezaleŝne podmioty prawne: z róŝnych krajów członkowskich (MS) lub stowarzyszonych (AC) Co najmniej 4 niezaleŝne podmioty prawne: 2 z róŝnych krajów MS lub AC oraz 2 z róŝnych krajów ICPC Co najmniej 3 niezaleŝne podmioty prawne: z róŝnych krajów członkowskich(ms) lub kandydujących (AC) Co najmniej 1 niezaleŝny podmiot prawny MS Member States: państwa członkowskie Unii Europejskiej AC Associated Countries: kraje stowarzyszone z 7PR (np. Szwajcaria, Norwegia, Izrael, Islandia, I Liechtenstein, Turcja, Chorwacja, Serbia) ICPC International Cooperation Partner Country: kraje trzecie wymienione w Aneksie 1. Programów Pracy Zasady uczestnictwa; dokumentacja Dokumenty do przestudiowania: Zasady uczestnictwa; dokumentacja Podsumowanie: Do kaŝdego konkursu (call) jest opracowany nowy przewodnik dla składających wnioski projektowe (Guide for Applicants), W ramach tego samego konkursu wydawane są osobne przewodniki dla róŝnych schematów finansowania, Przy składaniu wniosku naleŝy korzystać z aktualnego planu pracy (Work Programme) wydawanego dla danego priorytetu (Theme), Część A składana elektronicznie on-line line, Część B opisowo (PDF- < 10 Mb) wg Guide u,, ale: bez załączników i odnośników hypertext i w B&W 6
Europejskie Programy Ramowe Program Ramowy Konkurencyjność i Innowacje (CIP). CIP ICT PSP Program Konkurencyjność i Innowacje (CIP): / ICT PSP: Entrepreneurship & Innovation Programme (EIP) Information Communication Technology Policy support Programme (ICT PSP) Intelligent Energy Europe (IEE) Better access to finance for SMEs through venture capital iinvestment and loan guarantee iinstruments, Business and innovation support services delivered through a network of regional centres, Promotion of entrepreneurship and innovation, Support for eco-innovation, Support for policy-making that encourages entrepreneurship and innovation. Developing a single European information space, Strengthening the European internal market for ICT and ICT-based products and services, Encouraging innovation through the wider adoption of and investment in ICT, Developing an inclusive information society and more efficient and effective services in areas of public interest, Improving of quality of life. Fostering energy efficiency and the rational use of energy sources, Promoting new and renewable energy sources and energy diversification, Promoting energy efficiency and new energy sources in transport, CIP ICT PSP Zadania i budŝet ICT PSP: Zwiększenie dostępności ICT oraz umiejętności ich wykorzystywania a przez uŝytkowników; Poprawa jakości, skuteczności i dostępności usług elektronicznych w dziedzinach będących przedmiotem zainteresowania publicznego w tym inter- operacyjnych ogólnoeuropejskich lub transgranicznych usług publicznych Rozpowszechnianie dobrych praktyk. Główni beneficjenci ICT-PSP to: administracja publiczna europejski przemysł z sektora ICT innowacyjne MSP BudŜet Programu ICT PSP 730* mln *+ budŝet programu e-contentplus+ (45 M w 2007 i 48 M w 2008): Razem 825 mln mld BudŜet na lata 2007-2013 160 135 149 140 105 112 120 120 100 80 60 57,4 52 40 20 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 7
Następny temat 1. ICT w Europejskich Programach Ramowych, 2. Tematyka konkursów, 3. Zasady uczestnictwa; dokument umentacja. CIP ICT PSP Tematyka projektów ICT PSP: Działania związane z jednolitą europejską przestrzenią informacyjną: zapewnienie łatwego dostępu do eusług przy zapewnieniu interoperacyjności, i bezpieczeństwa poprawa warunków dla rozwoju zawartości cyfrowej (Digital content) ze szczególnym naciskiem na wielojęzyczność i róŝnorodność kulturową monitorowanie europejskiego społeczeństwa informacyjnego: gromadzenie danych i analizę rozwoju, dostępności oraz korzystania z usług komunikacji cyfrowej, oraz rozwoju zawartości i usług Działania związane z szerszym stosowaniem oraz inwestycjami w ICT: promowanie innowacji w procesach, usługach i produktach, których istnienie umoŝliwiają ICT, w szczególności w MSP i usługach publicznych, promowanie i podnoszenie świadomości na temat moŝliwości i korzyści oferowanych obywatelom i firmom przez ICT Działania na rzecz eintegracji i tworzenia społeczeństwa informacyjnego: zwiększenie dostępności ICT oraz umiejętności ich wykorzystywania wzmacnianie zaufania i pewności przy korzystaniu z eusług poprawa jakości, skuteczności i dostępności publicznych eusług rozpowszechnianie dobrych praktyk. Program pracy na 2008 Konkurs CIP-ICT ICT-PSP-2008-2: 2: WP 2008, jest kontynuacją działań rozpoczętych w 2007 roku i skupia się na 2 obszarach tematycznych (themes( themes): Obszar 1 - Technologie ICT na rzecz przyjaznej administracji, usług publicznych i integracji społecznej, (ICT for user friendly administration, public services and inclusion) Obszar 2 - Technologie ICT na rzecz wzrostu wydajności i efektywnego wykorzystania energii w obszarach miejskich, (ICT for Energy Efficiency and Sustainability in urban areas) I na przedsięwzięciach nastawionych na dzielenie się wiedzą i doświadczeniem z obszaru rozpowszechniania Internetu i jego bezpieczeństwa w zakresie 3 tematów: W ramach Sieci Tematycznych: Identyfikacji w technologiach częstotliwości radiowych (RFIDs), Zaufania i bezpieczeństwa (Trust and Security), WdroŜenie Internetu opartego na technologii IPv6 (IPv6 deployment). 8
Tematyka konkursu Themes Theme 1 Theme 2 Thematic Networks Objectives 1.1 Preparing the implementation of the Services Directive 1.2 Reduction of Administrative Burdens across the EU 1.3 Emergency Servicess Accesible to ALL Total Conversation ICT for user friendly administrations, public 1.4 ICT for aging well with cognitive problems, combining assistive and services independent and living inclusion technologies 1.5 Capacity building for einclusion 1.6 Improving certification of ehealth products 2.1 ICT for Energy Efficiency in public building and spaces, including lighting 2.2 ICT for adaptive urban transport management infrastructures and ICT services for energy efficiency and sustainability in 2.3 urban Consensus areas building and experience sharing in ICT for Energy efficiency and sustainability in urban areas: Smart distributed power generation Sustainable urban development and management 3.1 A European concerted effort on RFID 3.2 Trusted Information Infrastructures and Biometric technologies Internet Trusted evolution information infrastructures and security: Biometric Consensus technologies building and experience sharing 3.3 Leveraging IPv6 take-up in Europe for scaling the expected growthof the Internet Budget 22.5 M 14.5 M 1.4 to 2 M Następny temat 1. ICT w Europejskich Programach Ramowych, 2. Tematyka konkursów, 3. Zasady uczestnictwa; dokument umentacja. CIP ICT PSP Podstawowe zasady: CIP nie zawiera działań o charakterze dotacji inwestycyjnych,, lecz szereg działań wspierających innowacyjność europejskich przedsiębiorstw,, w szczególności MŚP. Promuje usługi wspierające innowacje,, projekty na rzecz wdraŝania oraz rynkowego wykorzystania nowych technologii, rozwój i koordynację krajowych i regionalnych programów oraz polityk w zakresie innowacji. Ma za zadanie poprawić dostęp innowacyjnych MŚP do zewnętrznych źródeł finansowania badań i rozwoju oraz działań innowacyjnych. W programie mogą brać udział instytucje naukowe, finansowe, otoczenia biznesu oraz z samorządy. 9
Typy projektów 3 typy instrumentów: Projekty pilotaŝowe (Typ A) rozbudowa krajowych, regionalnych lub lokalnych inicjatyw zrealizowanych w Krajach Członkowskich lub Stowarzyszonych, Projekty pilotaŝowe (Typ B) stymulowanie wdraŝania innowacyjnych produktów i usług bazujących na ICT, Sieci Tematyczne tworzenie forum wymiany doświadczeń i budowy konsensusu dla interesariuszy Społeczeństwa Informacyjnego. Zasady dofinansowania Projekty pilotaŝowe Typ A: Rozbudowa krajowych, regionalnych lub lokalnych inicjatyw zrealizowanych zowanych w Krajach Członkowskich lub Stowarzyszonych, Wkład wspólnotowy dla tego typu projektów: do o 50% kosztówściśle związanych z pracami koniecznymi do osiągnięcia celów interoperacyjności. Przeciętny budŝet projektów: od 5 do o 10 mln, Głowni partnerzy administracja państwowa,, duŝy wymiar polityczny, minimum 6 partnerów, Okres realizacji projektu: do 36 miesięcy,, w tym 12 miesięcy okresu pilotaŝowego, Program pracy na 2008 r. przewiduje 1 projekt pilotaŝowy typu A. Zasady dofinansowania Projekty pilotaŝowe Typ B: Stymulowanie wdraŝania innowacyjnych produktów i usług bazujących h na ICT poprzez wdroŝenie wyników prac B+R, szersze zastosowanie istniejących prototypów lub integrację kilku istniejących juŝ rozwiązań. Nie jest to kontynuacja prac B+R ani działania demonstracyjne, lecz dalszy rozwój juŝ istniejących / przetestowanych prototypów w szerszym, europejskim kontekście w warunkach rzeczywistych, Wkład wspólnotowy dla tego typu projektów: do o 50% kosztów związanych z wdroŝeniem usługi pilotaŝowej. Przeciętny budŝet projektów: od 2 do 3 mln, Udział całego łańcucha powiązań rynkowych (dostawcy usług, uŝytkownicy, partnerzy przemysłowi, administracja publiczna), minimum 4 podmioty z 4 róŝnych krajów członkowskich lub stowarzyszonych (w poprzednim konkursie przeciętnie 10 15 partnerów); Okres realizacji projektu: od 24 do 36 miesięcy,, w tym 12 miesięcy okresu pilotaŝowego, Nie jest wymagana umowa konsorcjum (lecz jest to powszechna praktyka) 10
Zasady dofinansowania Sieci Tematyczne: Sieci Tematyczne tworzenie forum wymiany doświadczeń i budowy konsensusu dla interesariuszy Społeczeństwa Informacyjnego, Wkład wspólnotowy dla tego typu projektów: do o 100% kosztów bezpośrednich związanych z koordynacją i wdroŝeniem sieci. Przeciętny budŝet dla kaŝdej sieci tematycznej: 300 do 500 tys. ; ; wsparcie ryczałtem w zaleŝności od wielkości sieci (rocznie - koszt koordynacji: 3000 /partner (do 10), 2000 /partner (od 111 1 do 21), wdroŝenia: 3000 /partner, podróŝe 5000 /partner), Udział minimum 7 podmiotów z 7 róŝnych krajów członkowskich, Zachowanie otwartości rezultatów prac w ramach sieci (publiczny dostęp) BudŜet - Podsumowanie BudŜet konkursu (M ): Projekty konkursowe I Temat: ICT na rzecz przyjaznej administracji, usług publicznych oraz integracji społecznej 22,5 II Temat: ICT na rzecz wzrostu wydajności i zrównowaŝonego wykorzystania energii Budowa konsensusu i wymiana doświadczeń z zakresu bezpieczeństwa Internetu 14,5 2,0 Przetargi i granty 5,491 W sumie 44,491 Zadanie 2.3: budowa konsensusu i wymiana doświadczeń w zakresie rozwiązań ICT na rzecz efektywności energii i utrzymania obszarów miejskich Postanowiono wspomóc w 2008 roku jedną sieć tematyczną dla kaŝdego z poniŝszych celów: 1. ICT na rzecz inteligentnych zróŝnicowanych źródeł energii: Zebranie kluczowych graczy zaangaŝowanych w produkcję energii i sieci dystrybucyjne łącznie z ETP SmartGrids dla lepszego wykorzystania technologii ICT, Ułatwianie integracji na duŝa skalę zróŝnicowanych i odnawialnych źródeł energii, Łącznie ze zintegrowanymi źródłami ciepła i energii w lokalnych inteligentnych sieciach energetycznych oraz Przyjęcie nowych zasad biznesowych i handlu umoŝliwiających stałą integrację mikro źródeł energii. Sieć powinna wypracować procedury zwiększające świadomość, zidentyfikować najlepsze rozwiązania, zaproponować scenariusze i mapy drogowe ułatwiające integrację zróŝnicowanych źródeł energii poprzez zastosowanie rozwiązań opartych na technologiach ICT. 11
Zadanie 2.3: budowa konsensusu i wymiana doświadczeń w zakresie rozwiązań ICT na rzecz efektywności energii i utrzymania obszarów miejskich Postanowiono wspomóc w 2008 roku jedną sieć tematyczną dla kaŝdego z poniŝszych celów: 2. ICT na rzecz trwałego rozwoju i zarządzania obszarami miejskimi: Zrzeszanie i wspieranie rozwiązań i współpracy pomiędzy kluczowymi aglomeracjami miejskimi, Rozwiązania ICT zaprojektowane dla róŝnego rodzaju infrastruktury miejskiej, środki i działania z naciskiem na rozwiązania między-sektorowe w celu zapobieŝenia efektom rykoszetu. Sieć powinna wypracować procedury zwiększające świadomość, zidentyfikować najlepsze rozwiązania, zaproponować scenariusze i mapy drogowe dla roli technologii ICT w rozwoju obszarów miejskich i szukać współpracy z sieciami finansowanymi przez ERDF i działaniami na rzecz rozwoju obszarów miejskich. CIP ICT PSP Podsumowanie: Do kaŝdego konkursu (call) jest opracowany nowy przewodnik dla składających wnioski projektowe (Guide for Applicants), W ramach tego samego konkursu wydawane są osobne przewodniki dla róŝnych typów projektów, Przy składaniu wniosku naleŝy korzystać z aktualnego planu pracy (Work Programme) wydawanego dla ICT PSP, Część A składana elektronicznie on-line line, Część B opisowo (PDF- < 10 Mb) wg Guide u,, ale: bez załączników i odnośników hypertext i w B&W Wszyscy uczestnicy projektu muszą złoŝyć u koordynatora (przed zgłoszeniem projektu) oświadczenia woli, UŜyteczne informacje 12
UŜyteczne informacje Short url: http://ec.europa.eu/ict_psp Functional mailbox: infso-cip-ictpsp@ec.europa.eu Websites: http://ec.europa.eu/egovernment http://ec.europa.eu/information_society/activities/einclusion/ index_en.htm http://ec.europa.eu ec.europa.eu/information_society information_society/activities activities/health/index_en.htm http://www.epractice.eu Dziękuję za uwagę Andrzej Galik Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE email: andrzej.galik@kpk.gov.pl Osoby do kontaktu: Małgorzata Gliniecka Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE email: malgorzata.gliniecka@kpk.gov.pl Łukasz Nikitin Stowarzyszenie Miasta w Internecie email: l.nikitin@mwi.pl tel. kom. 0502 052 240 Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE Instytut Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk ul. świrki i Wigury 81 02-091 Warszawa tel: 0 22 828 74 83 fax: 0 22 828 53 70 e-mail: kpk@kpk.gov.pl Struktura wniosku projektowego 13
Struktura wniosku projektowego Struktura wniosku projektowego Struktura wniosku projektowego 14
Struktura wniosku projektowego Struktura wniosku projektowego Work Programme 2008 15
Call Fiche Guide for Applicants Decyzja KE o powołaniu CIP FP 16
Challenge 1. Pervasive and Trusted Network and Service Infrastructures Przewidywana tematyka 4-4 i 5-ego 5 konkursu (2008-10) 10): 1.1 Network of the Future 1.2 Internet of Services, SW & virtualisation of resources 1.3 Internet of Things for enterprise environments 1.4 Security of ICT infrastructures & services 1.5 Networked Media & 3D Internet 1.6 Experimental Facility 1.7 Critical infrastructure protection (joint ICT/SEC) 557 M Challenge 2. Cognitive Systems, Interaction, Robotics Przewidywana tematyka 4-4 i 5-ego 5 konkursu (2008-10) 10): 2.1 Cognitive systems and Robotic systems 2.2. Language based interaction 179 M Challenge 3. Components, systems, engineering Przewidywana tematyka 4-4 i 5-ego 5 konkursu (2008-10) 10): 3.1 Nanoelectronics and design 3.2 Organic and large area electronics 3.3 Embedded systems design 3.4 Engineering complex distributed systems 3.5 Computing systems 3.6 Photonics technologies and applications 3.7 Organic photonics 3.8 Micro/Nano-systems 375 M 17
Challenge 4. Digital Libraries and Content Przewidywana tematyka 4-4 i 5-ego 5 konkursu (2008-10) 10): 4.1 Digital libraries and learning 4.2 Intelligent information management 188 M Challenge 5. Towards sustainable and personalised healthcare Przewidywana tematyka 4-4 i 5-ego 5 konkursu (2008-10) 10): 5.1 Personal Health Systems 5.2 ICT for Patient Safety 5.3 Virtual Physiological Human 161 M Challenge 6. ICT for Mobility, Env'l Sust.. & Energy Efficiency Przewidywana tematyka 4-4 i 5-ego 5 konkursu (2008-10) 10): 6.1 Intelligent vehicle systems, clean & efficient mobility 6.2 Field operational tests and smart urban mobility 6.3 ICT for energy efficiency 6.4 ICT for environmental simulation & monitoring 154 M 18
Challenge 7. ICT for independent living, Inclusion & Participatory governance Przewidywana tematyka 4-4 i 5-ego 5 konkursu (2008-10) 10): 7.1 ICT and ageing 7.2 Accessible and inclusive ICT 7.3 ICT for participatory governance 73 M Działania wspierające - Future and Emerging Technologies Przewidywana tematyka 4-4 i 5-ego 5 konkursu (2008-10) 10): FET-Open FET-Proactive 171 M Działania wspierające - Horizontal Actions Przewidywana tematyka 4-4 i 5-ego 5 konkursu (2008-10) 10): 9.1 Int'l cooperation 9.2 Other horizontal actions (ICT ERA-NET/CAs) 16 M 19