KONSPEKT LEKCJI WYCHOWAWCZEJ W RAMACH PROJEKTU PROGRAMU COMENIUS PT. EKOLOGIA WOKÓŁ NAS Temat lekcji Odpady-rodzaje, źródła i sposoby postępowania z nimi. Cel główny lekcji: -zwrócenie uwagi na zagrożenia nadmierną ilością śmieci i potrzebie segregacji - promocja zachowań proekologicznych -rozwijanie wrażliwości na problemy środowiska naturalnego -kształtowanie poczucia odpowiedzialności za stan środowiska naturalnego Cele szczegółowe: uczeń: -wymienia rodzaje i źródła odpadów -podaje sposoby ograniczenia ilości odpadów w gospodarstwie domowym -wyjaśnia, dlaczego wzrasta ilość odpadów -rozumie definicję recykling, utylizacja, kompostowanie, składowanie. -wykazuje konieczność zmniejszania objętości odpadów -określa rodzaje odpadów występujących w gospodarstwie domowym -klasyfikuje rodzaje odpadów -wie, w jaki sposób oznakowane są pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów i potrafi segregować odpady na cztery podstawowe grupy: szkło, plastik, papier, metal -zna przykłady znaków ekologicznych związanych z recyklingiem -planuje działania zmierzające do ograniczenia ilości odpadów -prezentuje postawy proekologiczne -podejmuje działania zmierzające do zmniejszenia ilości odpadów -potrafi współpracować w grupie Metody pracy -burza mózgów -wykład -elementy pogadanki, dyskusji -obserwacja materiału ilustracyjnego Formy pracy -zbiorowa, indywidualna, w grupach oraz w parach Środki dydaktyczne -3 kartony z emblematami pojemników (biało-zielony, żółty, niebieski) -rebusy ekologiczne (po 2 dla każdej grupy) -załączniki o o o o Jak zmniejszyć swój negatywny wpływ na środowisko? Podział grup odpadów oraz możliwości zagospodarowywania odpadów; Sposoby eliminowania odpadów; Przykłady znaków ekologicznych dotyczących recyklingu i ekologicznych opakowań.
Przebieg lekcji Faza wstępna (przygotowawcza) -czynności organizacyjno-porządkowe (powitanie, sprawdzenie obecności, wpisanie tematu do dziennika lekcyjnego) -zapoznanie uczniów z tematem, celami i formą zajęć -wprowadzenie do tematu lekcji: Ziemia-problemy i zagrożenia. Faza główna (realizacyjna) 1.) Odpady-definicja i podział. -Pogadanka na temat tego czym są odpady. -Podanie uczniom definicji i podziału odpadów. ODPADY - materiały i substancje stałe i ciekłe (z wyjątkiem ścieków) powstałe wskutek działalności człowieka. Dzielą się na komunalne; przemysłowe, medyczne, niebezpieczne. -Uświadomienie uczniom problemu odpadów. Odpady są jednym z najważniejszych problemów w Polsce i na świecie. W Polsce obecnie powstaje 130-135 milionów ton odpadów rocznie. 11 milionów ton to odpady komunalne, czyli powstające w naszych domach, reszta to odpady przemysłowe. Średnio każdy Polak wytwarza około 300 kg odpadów komunalnych rocznie! 2.) Zmniejszenie ilości odpadów. -Pogadanka na temat tego, co należy robić, by zmniejszyć ilość odpadów. - Jak zmniejszyć swój negatywny wpływ na środowisko? (omówienie załącznika 1) 3.) Sposoby eliminowania odpadów. -Pogadanka na temat sposobów eliminowania odpadów. -Zapoznanie uczniów ze sposobami eliminowania odpadów (załącznik 2) - podanie definicji recykling, składowanie, kompostowanie, utylizacja. Odpady powinny być usunięte z najbliższego otoczenia człowieka. Trafiają one na wysypiska śmieci lub do spalarni, jednakże podczas składowania lub spalania odpadów do środowiska przedostają się także szkodliwe substancje. A zatem problem śmieci w dzisiejszym społeczeństwie urasta do ogromnych rozmiarów. W Polsce wyrzuca się rocznie: 530 tys. ton opakowań z tektury i papieru 466 tys. ton opakowań szklanych 276 tys. ton opakowań z tworzyw sztucznych 130 tys. ton opakowań metalowych Nauczyciel pyta uczniów który ze sposobów eliminowania odpadów jest najkorzystniejszy dla nas i naszego środowiska i dlaczego. (recykling). By móc wykorzystać tę metodę należy odpady segregować - podział odpadów według materiału z jakiego zostały wykonane szkło białe i kolorowe, plastik, papier, metal - i nadających się do powtórnego wykorzystania. Segregując nasze odpady:
zmniejszamy ilość śmieci nawet o 70% oszczędzamy zasoby nieodnawialnych surowców; oszczędzamy energię i pieniądze. 4.) Konieczność segregowania śmieci. - Nauczyciel informuje uczniów, że miesiące marzec i kwiecień ogłoszone zostały w naszej szkole miesiącami Eko-zbiórki. Pyta uczniów jak rozumieją pojęcie Eko-zbiórki. -Pogadanka na temat poprawnej segregacji śmieci. -W parach uczniowie próbują wypisać po klika przykładów rzeczy, które można wrzucić do poszczególnych pojemników na odpady: szkło-białe/kolorowe, papier, plastik i metal. - Omówienie zadania poprzez analizę załącznika nr 3- krótki wykład nauczyciela na temat segregacji śmieci. 5.) Przykłady znaków ekologicznych dotyczących recyklingu i ekologicznych opakowań. (załącznik 4) 6.) Podział uczniów na grupy-przyporządkowanie i omówienie zadań. Zadanie 1. Tworzenie zobowiązań ekologicznych klasy. Każda grupa ma wypisać 5 zobowiązań. Następnie grupy prezentują swoje zobowiązania i jako klasa wybierają 5, które zostaną zaprezentowane podczas Tygodnia Ekologicznego. Nauczyciel wybiera 3 ochotników, którzy opracują zobowiązania graficznie (kolorowy brystol format A2). Zadanie 2. Rozwiązywanie krzyżówki (załącznik 5). Omówienie wykonanego zadania, sprawdzenie poprawności kolejnych haseł. Faza końcowa (podsumowująca) Wyciągnięcie wniosków. Konieczność zbierania odpadów. Odpady nie są jednolite, należy je segregować, powtórnie wykorzystać. Zbierając odpady dbamy o czystość, estetykę i zdrowie otaczającego środowiska. Zadanie pracy domowej. Nauczyciel prosi uczniów, aby dobrali się w pary lub grupy trzyosobowe i wykonali jedno lub więcej z załączonych poniżej zadań. Informuje uczniów, że prace wezmą udział w konkursie, który zostanie rozstrzygnięty w Tygodniu Ekologicznym (19.04-23.04.2010 r.) (czas na wykonanie zadania-2 tygodnie). Zadania do wyboru: Słowniczek pojęć ekologicznych. Ekoreklama- zachęcająca do dbania o środowisko(dowolna technika i format, np. ulotka, film, itp.) Dzieło sztuki z odpadów (przedmiot - np. zabawka z dowolnych materiałów ekologicznych lub odpadów.) Strój ekologiczny na ekologiczny pokaz mody, w tym obowiązkowo biżuteria!!!
Załącznik 1 Jak zmniejszyć swój negatywny wpływ na środowisko? 1. Po pierwsze: REDUKUJ ILOŚĆ ODPADÓW (ang. REDUCE) Kupuj towary opakowane w mniej warstw, np. pasta do zębów nie musi mieć dodatkowego opakowania! W sklepach bierz tylko tyle toreb, ile musisz, a najlepiej pakuj w torby papierowe lub materiałowe, które możesz wykorzystać wielokrotnie. Kupuj towary w większych opakowaniach, jeśli wiesz, że je zużyjesz. 2. Po drugie UŻYWAJ PONOWNIE PRZEDMIOTY, OPAKOWANIA (ang. REUSE) Jeśli już masz torbę foliową, nie wyrzucaj jej. Wykorzystaj ją ponownie. Nawet jako worek na śmieci. Używaj pojemników wielokrotnego użytku, najlepiej szklanych. Jeśli już musisz wybrać plastikowe używaj ich tyle razy, ile się da. Wybieraj baterie akumulatorki zamiast jednorazowych. Jeśli coś nie jest Ci już potrzebne, oddaj to komuś innemu. Jeśli to możliwe, reperuj zamiast wyrzucać. 3. Po trzecie SEGREGUJ ODPADY, by mogły zostać PRZETWORZONE (ang. RECYCLE) Recykling to proces przetwarzania odpadów na nowe przedmioty. Wytworzenie produktu wtórnego zabiera mniej energii niż wyprodukowanie nowego. Więc zanim coś kupisz, sprawdź, czy dany produkt bądź jego opakowanie nadają się do przetworzenia. To bardzo ważne, aby odpowiednio segregować odpady. Szkło, plastik, papier i metal umieszczaj osobno, w specjalnych pojemnikach. 4. Po czwarte OSZCZĘDZAJ ENERGIĘ Zimą, jeśli możesz, przykręć kurek w kaloryferze, nie do końca, ale tak aby temperatura spadła o 2-3 stopnie. Zamykaj drzwi i okna w pomieszczeniach rzadziej używanych, pamiętaj też o uszczelnieniu okien. Jeśli wietrzysz ogrzewane pomieszczenia, to krótko i intensywnie - nie zostawiaj uchylonego okna na cały dzień lub noc. Nie zasłaniaj kaloryfera. Wyłączaj TV i komputer kiedy ich nie używasz. Podczas opcji czuwania też zużywany jest prąd! Wyjmuj ładowarki z kontaktów, kiedy niczego nie ładujesz. Wymień żarówki zwykłe na energooszczędne, to oszczędność do 80% energii!! Oszczędzaj papier, na przykład drukuj na kartkach z obu stron. Oszczędzaj wodę zwłaszcza ciepłą dokręcaj wszystkie kurki, zreperuj cieknący kran! Jeśli w twoim domu jest zmywarka, używaj jej tylko, gdy jest pełna. Tak samo postępuj z pralką. Gotuj zawsze przykrywając garnki (to do 30% mniej zużytej energii). Kupuj żywność produkowaną lokalnie transport jest energochłonny! Korzystaj z internetu lub telefonu, zamiast wysyłać pocztą albo jeździć. Jak najwięcej chodź pieszo, poruszaj się rowerem. Jeśli musisz przejechać dalej, poruszaj się komunikacją miejską: autobusem lub koleją. Samolotem podróżuj tylko w bardzo dalekie trasy.
Załącznik 2 RECYKLING - powtórne wykorzystanie substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiałów o przeznaczeniu takim jak pierwotny lub innym. SKŁADOWANIE - gromadzenie odpadów w określonym miejscu w celu dalszej obróbki - odzysku lub unieszkodliwienia. KOMPOSTOWANIE - składowanie odpadów organicznych w celu przetworzenia na materiał użytkowy (kompost). Proces ten polega na tlenowym rozkładzie związków organicznych zawartych w odpadach komunalnych (roślinne). UTYLIZACJA - wykorzystywanie odpadów przemysłowych do dalszego przerobu i produkcji z nich czegoś nowego. Załącznik 3 Pojemnik niebieski (papier): Do recyklingu nadają się: gazety książki w miękkich okładkach (twarde okładki zerwij przed wyrzuceniem książki) tektura oraz tekturowe pudełka i kartony worki papierowe papier pakowy zeszyty i ich fragmenty Nie można wrzucać: opakowań z zawartością, pobrudzonego, zatłuszczonego, nasączonego czymś papieru, lakierowanego lub foliowanego papieru z folderów reklamowych, prospektów i ulotek, tapet, kalki, papieru termicznego (np. rachunków z kas fiskalnych), opakowań wielomateriałowych (np. kartonów po mleku lub sokach), artykułów higienicznych, papieru zamoczonego, wilgotnego. Pojemnik żółty (metal i plastik): Do recyklingu nadają się: puste butelki plastikowe po różnych napojach (np. typu PET) opakowania stalowe i aluminiowe (puszki, pudełka, folie itp.) kartony po mleku i sokach (pamiętaj, aby je zgniatać przed wyrzuceniem) puste butelki plastikowe po kosmetykach i środkach czystości (np.: po szamponach, płynach) plastikowe opakowania po żywności (np.: kubki po jogurtach, margarynach) plastikowe koszyczki po owocach folie i torebki z tworzyw sztucznych czyste kanistry plastikowe Nie można wrzucać: opakowań po lekarstwach i przeterminowanych lekarstw (te zwykle są zbierane w aptekach), opakowań i butelek po olejach spożywczych i silnikowych oraz smarach, puszek i pojemników po farbach i lakierach, opakowań po środkach chwasto- i owadobójczych, zabawek, sprzętu AGD.
Pojemnik biały (szkło bezbarwne) Pojemnik zielony (szkło kolorowe) Do recyklingu nadają się: butelki szklane, słoiki, szklane opakowania po kosmetykach. Nie można wrzucać: szyb okiennych i samochodowych, szkła zbrojonego, luster, ceramiki (porcelany, doniczek, misek, talerzy), szklanek, kieliszków, naczyń żaroodpornych, kryształów, szkła z okularów, żarówek, świetlówek, szklanych opakowań farmaceutycznych i chemicznych z jakąkolwiek pozostałością zawartości, kineskopów. Uwaga: przed wyrzuceniem nie trzeba dokładnie myć butelek, jedynie je opróżniać, nie jest także konieczne zdrapywanie etykiet. Pamiętaj o odpadach niebezpiecznych! wrzucaj je do specjalnych pojemników!!! Odpady niebezpieczne to takie, które stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego albo dla środowiska. Należą do nich między innymi: oleje, smary baterie sprzęt gospodarstwa domowego, np. stara lodówka akumulatory leki oraz odpady medyczne i inne
Załącznik 4 Przykłady najczęściej spotykanego oznakowania wraz z objaśnieniem: Znak Recykling (trzy strzałki) oznacza, że to opakowanie nadaje się do ponownego wykorzystania aby powstał z niego nowy produkt. Ten znak pojawia się na opakowaniach papierowych, z tworzyw sztucznych i z aluminium. Znak recyklingu oznacza, że opakowanie zostało wyprodukowane z surowców pochodzących z recyklingu (na przykład z papieru z makulatury). W tym przypadku udział surowców z recyklingu to 65%. Znak ten oznacza przydatność opakowania do jego wielokrotnego użytku. Znak taki oznacza przydatność opakowania do recyklingu. Znak Szklany oznacza, że to opakowanie szklane nadaje się do ponownego wykorzystania Znak Dbaj o czystość (kosz na śmieci) oznacza, że opakowanie powinno trafić do kosza na odpady, aby nie zanieczyszczało środowiska. Produkty opatrzone takimi symbolami nie zawierają gazów typu chloro-fluoro-carbon, powszechnie zwanych freonami, które niszczą powłokę ozonową. Eko-znak informuje o tym, że produkt został wykonany z troską o środowisko. Przy jego produkcji nie doszło do skażenia wody, gleby lub powietrza. Zwykle też produkt lub jego części nadają się do powtórnego przetworzenia. Eko-znak jest oficjalnym znakiem ekologicznym w Polsce, przyznawanym przez Polskie Centrum Badań i Ceryfikacji S.A. Eko-znak gwarantuje, że wyrób nie powoduje negatywnych skutków dla środowiska i zdrowia w trakcie całego swojego życia, czyli przed produkcją, w jej trakcie, podczas dystrybucji, użytkowania i recyclingu (utylizacji odpadów). Znak informuje, że w fazie badań dany produkt nie był testowany na zwierzętach. Najczęściej występuje na kosmetykach. Za ten znak nie odpowiada żadna organizacja.
Załącznik 5 Rozwiąż krzyżówkę: 1. Gazowa powłoka Ziemi. 2. Odpady potocznie. 3. Mogą być komunalne lub przemysłowe. 4. Unieszkodliwianie, przetwarzanie odpadów. 5. Biologiczna mieszanina rozkładających się resztek organicznych. 6. Zbierana przez młodzież w szkole. 7. Miejsce składowania odpadów. 8. Są nimi porosty. 9. Inaczej niszczenie środowiska. 1 7 6 8 2 4 9 3 5 1 a t m o s f e r a 2 ś m i e c i 3 ś c i e k i 4 u t y l i z a c j a 5 k o m p o s t 6 m a k u l a t u r a 7 w y s y p i s k o 8 b i o i n d y k a t o r y 9 d e g r a d a c j a DO PRZYGOTOWANIA KONSPEKTU WYKORZYSTANO MATERIAŁY POCHODZĄCE Z INTERNETU.