WYMAGANIA EDUKACYJNE Z HISTORII W KLASIE VI W SZKOLE PODSTAWOWEJ SIÓSTR PIJAREK W RZESZOWIE ( opracowane na podst. podręcznika Wczoraj i dziś ) Nazwa działu Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca 1. Walka o odzyskanie niepodległości terminów: emigracja, detronizacja, manifestacja, represje, konfiskata - podaje imiona i nazwiska wybitnych Polaków, którzy wyemigrowali po klęsce powstania listopadowego - zna daty: utworzenia Legionów Polskich, wybuchu powstania listopadowego i powstania styczniowego wydarzenia z historii Polski, do których nawiązuje tekst Mazurka Dąbrowskiego terminów: rewolucja, kongres, branka, katorga - tłumaczy, kim był Józef Wybicki - charakteryzuje zasługi emigrantów po powstaniu listopadowym dla rozwoju kultury polskiej miejsca najważniejszych bitew stoczonych podczas powstania listopadowego - wie, czym była Wielka Emigracja - tłumaczy, na czym polegała walka partyzancka - podaje przykłady - rozumie, w jakim celu powstały Legiony Polskie - wie, jak zmieniały się granice Księstwa Warszawskiego - zna najważniejsze wydarzenia z okresu wojny polsko-rosyjskiej w 1831 roku - tłumaczy, jakie decyzje dotyczące ziem polskich podjęto na kongresie wiedeńskim terminów: romantyzm, emisariusz - zna daty: ustanowienia Mazurka Dąbrowskiego hymnem, obrad kongresu wiedeńskiego, klęski Napoleona w Rosji, powstania Księstwa Warszawskiego - wie, czym była rewolucja francuska - prezentuje postać Napoleona Bonapartego - wie, co wydarzyło się w Europie w 1848 roku - określa, dlaczego powstanie listopadowe zakończyło się klęską - opowiada o funkcjonowaniu państwa podziemnego w okresie powstania styczniowego - charakteryzuje i ocenia postać księcia Józefa Poniatowskiego - porównuje powstanie listopadowe ze styczniowym i ocenia te powstania
represji zastosowanych wobec Polaków po klęsce powstań narodowych -zna daty: wybuchu rewolucji francuskiej i Wiosny Ludów - wie, kim był Romuald Traugutt skutki powstania listopadowego -wymienia skutki klęski powstania styczniowego i bitwy pod Grochowem miejsca ważniejszych bitew stoczonych w trakcie powstania listopadowego -omawia manifestacje mające miejsce przed powstaniem styczniowym oraz przebieg tego powstania 2. Pod zaborami terminów: rusyfikacja, germanizacja, cenzura, strajk, Galicja wybitnych twórców kultury polskiej w II połowie XIX i na początku XX wieku wynalazki, które usprawniły w XIX wieku sposób podróżowania oraz życie ludzi - wyjaśnia pojęcia: manufaktura, opatentowanie, spółdzielnia, rewolucja przemysłowa, związek zawodowy, socjalizm, komunizm, fabryka, maszyna parowa - omawia zasługi Bolesława Prusa, Henryka Sienkiewicza, Stanisława Wyspiańskiego, Jana Matejki, Stanisława Moniuszki oraz Heleny Modrzejewskiej dla rozwoju polskiej kultury - zna przyczyny wybuchu strajku polskich dzieci we Wrześni - wie, jaką rolę odegrał Michał Drzymała w walce z germanizacją - wie, czym były rugi pruskie - opisuje warunki pracy w XIX-wiecznej fabryce - podaje przyczyny emigracji zarobkowej Polaków w XIX wieku - omawia zasługi Ignacego Łukasiewicza dla rozwoju polskiego przemysłu naftowego skutki zastosowania maszyny parowej w przemyśle i transporcie - charakteryzuje życie w sposoby walki Polaków z germanizacją i rusyfikacją - wie, w jaki sposób XIXwieczni robotnicy walczyli o swoje prawa odkrycia dokonane przez Ludwika Pasteura i Wilhelma Roentgena - charakteryzuje sytuację Polaków w poszczególnych zaborach - opowiada o życiu i osiągnięciach Marii Skłodowskiej- Curie
3. Odrodzenie państwa polskiego terminów: front, wojna domowa, plebiscyt, parlament, partia, analfabetyzm - zna daty: rozpoczęcia i zakończenia I wojny światowej, odzyskania przez Polskę niepodległości, zamachu majowego nazwiska twórców niepodległej Polski - wskazuje, które wydarzenie z historii Polski upamiętnia się podczas Narodowego Święta Niepodległości - zna oficjalną nazwę dokonania Marii Skłodowskiej-Curie - opowiada na podstawie tekstu źródłowego o prześladowaniach polskich uczniów w zaborze rosyjskim świata państwa, do których Polacy najczęściej emigrowali z przyczyn ekonomicznych terminów: traktat wersalski, bolszewicy, orędzie, Liga Narodów, opozycja, zamach majowy, marszałek Polski - zna daty: podpisania traktatu wersalskiego, rewolucji w Rosji, wojny polsko-rosyjskiej, bitwy warszawskiej, uchwalenia konstytucji marcowe skutki I wojny - omawia zasługi postaci, które przyczyniły się do odzyskania przez Polskę niepodległości: Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego i Ignacego mieście pod koniec XIX stulecia terminów: państwa centralne, ententa społeczne i gospodarcze skutki I wojny światowej postanowienia traktatu wersalskiego dotyczące sprawy polskiej - tłumaczy, na czym polegał ustrój utrwalony w Polsce przez konstytucję z 1921 roku mniejszości narodowe i religijne, które zamieszkiwały II Rzeczpospolitą najważniejsze kulturalne - omawia proces kształtowania się granic II Rzeczypospolitej oraz wymienia wydarzenia, które zadecydowały o zasięgu terytorialnym Polski - omawia trudności, z którymi zmagała się odrodzona Rzeczpospolita - wyjaśnia, jakie były zasługi Eugeniusza Kwiatkowskiego dla rozwoju polskiej gospodarki - tłumaczy, jakie znaczenie dla II Rzeczypospolitej miała budowa portu w Gdyni oraz utworzenie Centralnego - porównuje sytuację we współczesnej Europie z sytuacją, która panowała na kontynencie europejskim na początku XX wieku
4. Świat między wojnami państwa polskiego w latach 1918 1939 granice II Rzeczypospolitej oraz wymienia jej sąsiadów terminów: ZSRR, łagry, III Rzesza, kanclerz, obóz koncentracyjny - wie, kim był Adolf Hitler i jakie były jego poglądy - wie, kim był Józef Stalin - zna datę zawarcia paktu Ribbentrop- Mołotow Jana Paderewskiego nowe rodzaje broni, użyte podczas I wojny światowej - charakteryzuje warstwy społeczne II Rzeczypospolitej - prezentuje postać Józefa Piłsudskiego - wie, kogo nazywa się Orlętami Lwowskimi terminów: jazz, propaganda, totalitaryzm, rasizm, nazizm, noc kryształowa, Armia Czerwona, pakt Ribbentrop-Mołotow - omawia metody sprawowania władzy, które stosował Józef Stalin skutki objęcia władzy przez bolszewików w Rosji żądania wysuwane przez Hitlera wobec Polski pod koniec 1938 roku - wie, kim był Pawlik Morozow i sportowe osiągnięcia II Rzeczypospolitej - odnajduje na mapie państwa centralne oraz kraje należące do ententy skutki zamachu majowego najważniejsze zmiany terytorialne, jakie dokonały się w Europie po I wojnie światowej i wskazuje je na mapie - rozumie, dlaczego nazistom udało się zdobyć władzę w Niemczech - wyjaśnia, w jaki sposób Adolf Hitler umacniał swoją władzę - wyjaśnia, w jaki sposób Hitler łamał postanowienia traktatu wersalskiego - opisuje na podstawie tekstu źródłowego warunki panujące w łagrach - tłumaczy na podstawie Okręgu Przemysłowego - charakteryzuje przebieg rewolucji w Rosji dokonania Charlesa Lindbergha, Aleksandra Fleminga oraz Alberta Einsteina - wie, dlaczego we współczesnym świecie walczy się z rasizmem - charakteryzuje i ocenia funkcjonowanie państwa totalitarnego na przykładzie Niemiec i ZSRR - porównuje sposób sprawowania władzy w państwie totalitarnym z rządami w kraju demokratycznym
5. II wojna światowa terminów: kampania wrześniowa, inwazja, okupacja, łapanka, getto, obozy zagłady, konspiracja - zna daty: wybuchu II wojny światowej, kapitulacji III Rzeszy, wybuchu powstania warszawskiego ważne wydarzenia, które rozegrały się podczas kampanii wrześniowej: obronę półwyspu Westerplatte, obronę Poczty Polskiej w Gdańsku, bitwę nad Bzurą metody sposoby prześladowania Żydów przez nazistów - zna daty: powstania ZSRR, Wielkiego Głodu na Ukrainie, przejęcia władzy przez Hitlera w Niemczech, nocy kryształowej, zajęcia Austrii i Czechosłowacji przez Niemcy terminów: wojna totalna, internowanie, alianci, państwa osi, inteligencja, Holokaust, Żegota, sabotaż - zna daty: ataku ZSRR na Polskę, bombardowania Anglii przez Niemców, ataku III Rzeszy na ZSRR, zrzucenia bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki, kapitulacji powstania warszawskiego, wybuchu powstania w getcie warszawskim przyczyny klęski Polski w kampanii wrześniowej oraz skutki tego wydarzenia - podaje miejsca i daty tekstu źródłowego, jakie było stanowisko Polski wobec żądań, które wysunął Hitler w 1939 roku - zna daty: bitwy pod Kockiem, ataku Japonii na USA, bitwy pod Stalingradem i Kurskiem, kapitulacji Japonii - wie, kim byli: Władysław Raczkiewicz, gen. Władysław Sikorski, gen. Franciszek Kleeberg, mjr Henryk Dobrzański Hubal, Stefan Starzyński - wyjaśnia, kim byli: gen. Stanisław Sosabowski, gen. Władysław Anders, gen. Stanisław Maczek, gen. Zygmunt Berling - opisuje jak doszło do kapitulacji Japonii - tłumaczy, czym była zbrodnia wołyńska - opisuje sytuację najważniejsze działania wojenne prowadzone w Europie w latach 1940 1942 działania wojenne prowadzone w Europie w latach 1942-1945 - ocenia postawę polskich żołnierzy i cywilów w pierwszych tygodniach wojny - ocenia, jakie znaczenie dla przebiegu II wojny światowej miało przyłączenie się Stanów Zjednoczonych i Związku Radzieckiego do walki po stronie aliantów - ocenia postawy, jakie przyjmowali Polacy wobec losu Żydów w trakcie II - ocenia, czy decyzja Amerykanów o użyciu broni atomowej była słuszna - przedstawia i ocenia sylwetkę Ireny Sendlerowej
6. Polska Rzeczpospolita Ludowa niszczenia narodu polskiego pod okupacją niemiecką i radziecką państwa, które dokonały agresji na Polskę we wrześniu 1939 roku terminów: wyścig zbrojeń, zimna wojna, PRL, dyktatura, MO, stan wojenny - zna daty: wyboru Karola Wojtyły na papieża, powstania Solidarności, najważniejszych bitew II wojny światowej, w których brały udział polskie formacje wojskowe skutki użycia bomby atomowej przez USA skutki powstania warszawskiego - wyjaśnia, co wydarzyło się w Katyniu - opisuje warunki panujące w gettach w czasie II wojny światowej - zaznacza na mapie linię podziału ziem polskich między Niemcy a ZSRR terminów: Układ Warszawski, Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego (NATO), mur berliński, żelazna kurtyna, Urząd Bezpieczeństwa, PZPR, czasy stalinowskie Polaków na terenach okupowanych przez III Rzeszę i ZSRR - tłumaczy, w jaki sposób społeczeństwo polskie walczyło z okupantami - charakteryzuje przebieg powstania warszawskiego - wie, kim był Janusz Korczak - wyjaśnia, w jaki sposób Polacy pomagali Żydom w czasie okupacji państwa, które padły ofiarą niemieckiej agresji po 1939 roku, oraz kraje będące sojusznikami III Rzeszy państwa zajęte przez Armię Czerwoną w latach 1944 1945 - zna daty: zwycięstwa komunistów w wyborach do sejmu, uchwalenia konstytucji PRL, najważniejszych protestów społecznych w czasach komunistycznych - omawia jak doszło do wojny światowej najważniejsze bitwy związane z II wojną światową - tłumaczy, na czym polegała rywalizacja ZSRR i Stanów Zjednoczonych w okresie zimnej wojny - przedstawia formy oporu Polaków przeciwko komunistycznej władzy - wyjaśnia, na czym polegały prześladowania - wskazuje różnice między PRL a współczesną Polską ze szczególnym uwzględnieniem warunków życia codziennego
7. Współczesna Polska wprowadzenia stanu wojennego - wskazuje wady i zalety życia w Polsce czasów komunistycznych granice Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i wymienia jej sąsiadów terminów: prywatyzacja, - zna daty: powstania NATO i Układu Warszawskiego, budowy muru berlińskiego, czasów stalinowskich w Polsce skutki zwycięstwa komunistów w Polsce - opisuje życie codzienne w PRL-u skutki powstania Solidarności - opowiada, w jaki sposób polskie społeczeństwo uczestniczyło w powojennej odbudowie kraju charakterystyczne cechy gospodarki PRL - prezentuje zasługi Lecha Wałęsy i księdza Jerzego Popiełuszki dla odzyskania przez Polskę suwerenności - porównuje granice II Rzeczypospolitej z granicami PRL terminów: gospodarka wolnorynkowa, opinia powstania dwóch państw niemieckich - tłumaczy, jakie były skutki przesiedleń ludności w Polsce po zakończeniu II wojny światowej - omawia rolę, jaką odegrał Kościół katolicki w okresie PRL - wyjaśnia, dlaczego bojowników podziemia niepodległościowego określa się jako Żołnierzy Wyklętych zasługi kardynała Stefana Wyszyńskiego - opisuje warunki życia Polaków w czasie stanu wojennego państwa europejskie, które w okresie zimnej wojny należały do NATO oraz do Układu Warszawskiego - omawia postanowienia Okrągłego Stołu - charakteryzuje organy opozycji demokratycznej w czasach komunistycznych - przedstawia najważniejsze wydarzenia, jakie rozegrały się w - opisuje i ocenia przemiany gospodarcze po
bezrobocie, kwalifikacje, UE, prawa i obowiązki - zna daty: upadku komunizmu w Polsce, uchwalenia obecnej konstytucji, utworzenia Unii Europejskiej, wejścia Polski do UE - podaje nazwisko pierwszego prezydenta Polski wybranego w wyborach powszechnych - podaje oficjalną nazwę państwa polskiego uczniowskie prawa i obowiązki - odnajduje na mapie państwa sąsiadujące z Polską oraz województwo, w którym mieszka - rozpoznaje symbole Unii Europejskiej: flagę i hymn ( Odę do radości ) publiczna, ONZ, integracja, referendum - zna daty: obrad Okrągłego Stołu, pierwszych wolnych wyborów do sejmu i senatu, likwidacji ZSRR, powstania ONZ, utworzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, przyjęcia Polski do NATO oraz wejścia do strefy Schengen skutki obrad Okrągłego Stołu - określa w przybliżeniu powierzchnię Polski oraz omawia podział administracyjny kraju najważniejsze organy władzy państwowej w Polsce prezydentów III Rzeczypospolitej prawa i obowiązki Polaków oraz prawa dziecka skutki wstąpienia Polski do UE państwa europejskie, władzy w Polsce - podaje przykłady instytucji, do których można się zwrócić w przypadku łamania praw dziecka - rozumie, że funkcjonowanie społeczeństwa możliwe jest dzięki odpowiedniemu podziałowi pracy skutki emigracji zarobkowej Polaków - przedstawia najważniejsze wydarzenia w procesie integracji Polski z UE - tłumaczy, jakie są zadania Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka Europie z latach 1989 1992 - charakteryzuje organy władzy samorządowej - omawia problemy i sukcesy współczesnej Polski - tłumaczy, dlaczego wciąż powstają nowe zawody, a niektóre zajęcia są coraz rzadziej wykonywane - omawia działania podejmowane przez państwa członkowskie UE w celu integracji gospodarczej, rozwoju regionalnego i ochrony środowiska - podaje przykłady argumentów, które wysuwali zwolennicy i przeciwnicy wstąpienia Polski do Unii Europejskiej 1989 roku
8. Problemy ludzkości nowoczesne środki transportu - zna pojęcia: internet, AIDS, terroryzm, wojna lokalna korzyści i zagrożenia wynikające z korzystania z mediów elektronicznych podstawowe problemy krajów Trzeciego Świata które powstały lub odrodziły się po upadku komunizmu -zna pojęcia: wahadłowiec, kultura masowa, globalna wioska, Trzeci Świat, Amnesty International - tłumaczy, co oznacza powiedzenie świat stał się mniejszy, oraz wskazuje przyczyny określanego w ten sposób zjawiska korzyści i zagrożenia wynikające z rozwoju nauki i techniki - omawia problemy krajów Trzeciego Świata - podaje przykłady działań podejmowanych przez organizacje międzynarodowe w celu pomocy najbiedniejszym krajom - wie, kim był Jurij Gagarin - określa, w jaki sposób katastrofy ekologiczne wpływają na zanieczyszczenie środowiska naturalnego - określa wpływ kultury amerykańskiej na życie ludzi na całym świecie - omawia wpływ podróży kosmicznych na nasze życie - dostrzega różnice dzielące współczesny świat na bogatą Północ i biedne Południe - opowiada o tym, co wydarzyło się w Nowym Jorku 11 września 2001 roku - wyjaśnia na przykładach przyczyny i skutki konfliktów zbrojnych - omawia działania, które są podejmowane w celu ograniczenia zanieczyszczenia środowiska - tłumaczy, jakie działania są podejmowane w celu zapobiegania konfliktom na świecie - wskazuje na zagrożenia, jakie dla międzynarodowego pokoju stwarza terroryzm - wskazuje problem współczesnego świata, który uważa za najważniejszy, a następnie proponuje sposób jego rozwiązania Wszelkie informacje, które podaje w notatkach nauczyciel, a nie występują w podręczniku, są informacjami na ocenę bardzo dobrą lub celującą.