Parlament Europejski 2014-2019 Dokument z posiedzenia 6.7.2015 B8-0687/2015 PROJEKT REZOLUCJI złoŝony w następstwie oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu w sprawie sytuacji w Jemenie (2015/2760(RSP)) Javier Couso Permuy, Paloma López Bermejo, Marie-Christine Vergiat, Malin Björk, Marina Albiol Guzmán, Ángela Vallina, Sabine Lösing, Kostas Chrysogonos, Stelios Kouloglou, Kostadinka Kuneva, Lidia Senra Rodríguez, Pablo Iglesias w imieniu grupy GUE/NGL RE\1068070.doc PE565.665v01-00 Zjednoczona w róŝnorodności
B8-0687/2015 Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji w Jemenie (2015/2760(RSP)) Parlament Europejski, uwzględniając podpisaną w 1998 r. umowę o współpracy między UE a Jemenem oraz dokument strategiczny UE dotyczący Jemenu na lata 2007-2013, uwzględniając oświadczenia w sprawie Jemenu, wydane przez sekretarza generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych Bana Ki-Moona oraz wysłannika pokojowego ONZ do Jemenu Ismaila Oulda Szejka Ahmeda; uwzględniając konkluzje Rady UE do Spraw Zagranicznych w sprawie Jemenu z dnia 20 kwietnia 2015 r., uwzględniając oświadczenia wiceprzewodniczącej/wysokiej przedstawiciel, w szczególności z dnia 9 czerwca 2015 r., 23 listopada 2014 r. oraz 5 maja 2014 r.; uwzględniając wspólne oświadczenie w sprawie kryzysu w Jemenie, wydane przez wiceprzewodniczącą/wysoką przedstawiciel oraz komisarza ds. pomocy humanitarnej i reagowania kryzysowego w dniu 3 lipca 2015 r., uwzględniając odnośne rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ, w szczególności rezolucję nr 2201 (2015) z dnia 15 lutego 2015, nr 2204 (2015) z dnia 24 lutego 2015 r. oraz nr 2216 (2015) z dnia 14 kwietnia 2015 r., uwzględniając rezolucję z XXVI szczytu Ligi Państw Arabskich w sprawie wydarzeń w Jemenie, uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Jemenu, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie stosowania uzbrojonych dronów 1, uwzględniając Kartę Narodów Zjednoczonych, uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu, A. mając na uwadze, Ŝe Huti są plemienną grupą szyickich zajdytów, która prowadziła juŝ walki z rządem jemeńskim w latach 2004 2010 i która okazała się największą siłą w kraju po zajęciu ogromnych połaci terytorium w północnym i środkowym Jemenie; mając na uwadze, Ŝe do konfrontacji między Huti i rządem jemeńskim doszło ponownie na początku 2014 r., a jej rezultatem było natarcie Huti na Sanę w sierpniu 2014 r.; B. mając na uwadze, Ŝe mimo podpisania porozumienia, w którym pośredniczyła ONZ, w dniu 21 września 2014 r. Huti w dalszym ciągu umacniali swoją władzę i utrzymywali 1 Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0172. PE565.665v01-00 2/6 RE\1068070.doc
terytoria; mając na uwadze, Ŝe pod koniec 2014 r. Huti przejęli znaczne obszary kraju, doprowadzając do wielomiesięcznych starć i wygnania uznanego na szczeblu międzynarodowym prezydenta Jemenu Abd Rabu Mansura Hadiego; mając na uwadze, Ŝe w dniu 6 lutego 2015 r. Huti rozwiązali parlament i zapowiedzieli utworzenie pięcioosobowej rady prezydenckiej; C. mając na uwadze, Ŝe Arabia Saudyjska przewodzi koalicji wspieranej przez USA i obejmującej Zjednoczone Emiraty Arabskie, Katar, Bahrajn, Kuwejt, Jordanię, Maroko i Sudan która bombarduje Jemen od 26 marca 2015 r. w ramach ataku mającego na celu przywrócenie prezydenta Hadiego do władzy; mając na uwadze, Ŝe Huti sprzymierzyli się obecnie z lojalnymi siłami byłego prezydenta Saleha; mając na uwadze, Ŝe Arabia Saudyjska nałoŝyła niemal całkowitą blokadę na Jemen, kraj w zdecydowanej mierze zaleŝny od importu; mając na uwadze, Ŝe stosowana przez koalicję blokada paliwowa oraz ataki na infrastrukturę cywilną stanowią pogwałcenie międzynarodowego prawa humanitarnego; D. mając na uwadze, Ŝe próbując ukryć prawdziwe przyczyny konfliktu, przedstawia się go jako konflikt między Szyitami a Sunnitami; mając na uwadze, Ŝe Arabia Saudyjska oskarŝa Hutich o uzyskiwanie poparcia ze strony Iranu i dostrzega w nich zagroŝenie dla saudyjskiego bezpieczeństwa; mając na uwadze, Ŝe złoŝony konflikt w Jemenie posiada cechy wojny zastępczej między głównymi podmiotami regionalnymi Arabią Saudyjską i Iranem w kraju, w którym zaznacza się silna obecność ugrupowań Al- Kaidy, na północy występują ruchy separatystyczne i ugrupowania rebelianckie szyickich zajdytów, natomiast na południu toczą się walki między Huti a grupami zbrojnymi; E. mając na uwadze, Ŝe w wyniku konfliktu w tym kraju zginęło około 3000 ludzi; mając na uwadze, Ŝe ONZ pilnie apeluje o wstrzymanie walk w Jemenie ze względów humanitarnych, co pozwoliłoby na dostarczenie pomocy humanitarnej potrzebującym, poniewaŝ wojna w Jemenie została zakwalifikowana do kategorii najcięŝszych kryzysów humanitarnych; mając na uwadze, Ŝe setki tysięcy uchodźców zdołały uciec do krajów ościennych, takich jak Arabia Saudyjska i DŜibuti; F. mając na uwadze, Ŝe skutki humanitarne dla ludności cywilnej, jakie niosą ze sobą trwające walki między bojówkami, naloty bombowe i zakłócenia podstawowych usług, doprowadziły do pogorszenia juŝ i tak dramatycznej sytuacji humanitarnej; mając na uwadze, Ŝe dnia 2 lipca 2015 r. ONZ ogłosiła kryzys trzeciego stopnia w Jemenie, czyli najwyŝszy stopień kryzysu humanitarnego; mając na uwadze, Ŝe kraj ten stoi przed katastrofą humanitarną, w tym równieŝ przed klęską głodu, a 21 mln ludzi, czyli 80% ludności, potrzebuje pomocy humanitarnej; mając na uwadze, Ŝe według UNICEF miliony jemeńskich dzieci są zagroŝone niedoŝywieniem oraz moŝliwymi do uniknięcia potencjalnie śmiertelnymi chorobami, takimi jak odra i zapalenie płuc; G. mając na uwadze, Ŝe ONZ nawoływała do rozmów między stronami w sprawie takich kwestii, jak potrzeba zawieszenia broni, zorganizowane wycofanie sił, mechanizm monitorowania przez ONZ, porozumienie mające na celu przestrzeganie międzynarodowego prawa humanitarnego i nieutrudnianie świadczenia pomocy, a takŝe zobowiązanie do udziału w dalszych rozmowach przy mediacji ONZ; mając na uwadze, Ŝe rozmowy te toczyły się w dniach 16 19 czerwca w Genewie pod auspicjami ONZ i RE\1068070.doc 3/6 PE565.665v01-00
nie zakończyły się porozumieniem; mając na uwadze, Ŝe kontynuowano ataki lotnicze mimo skierowanego do wszystkich stron apelu ONZ o przestrzeganie przerwy w walkach ze względów humanitarnych, tak aby stworzyć klimat sprzyjający postępom w rozmowach pokojowych; H. mając na uwadze, Ŝe UE wprowadziła embargo na broń oraz dalsze ukierunkowane sankcje przeciwko przywódcy Hutich i synowi byłego prezydenta Saleha; mając na uwadze, Ŝe równocześnie takie państwa członkowskie UE, jak Wielka Brytania, Hiszpania, Francja i Niemcy, w dalszym ciągu sprzedają broń Arabii Saudyjskiej; I. mając na uwadze, Ŝe dnia 30 czerwca 2015 r. około 1200 więźniów, w tym podejrzanych o udział w Al-Kaidzie, zbiegło z centralnego więzienia w mieście Taizz; mając na uwadze, Ŝe w kwietniu br. około 300 więźniów zbiegło z innego więzienia w prowincji Hadramaut; mając na uwadze, Ŝe w Jemenie dochodzi do ataków terrorystycznych, takich jak ataki z dnia 17 czerwca w Sanie, których celem były między innymi trzy meczety i w wyniku których wiele osób zostało rannych lub poniosło śmierć; J. mając na uwadze, Ŝe USA utrzymują wojskową bazę lotniczą al-annad w pobliŝu miasta al-houta na południu Jemenu, skąd Amerykanie dowodzili atakami dronów na podejrzanych o udział w lokalnym odłamie Al-Kaidy; mając na uwadze, Ŝe ta amerykańska baza lotnicza była celem ataku rakietowego Al-Kaidy w grudniu 2014 r. w odwecie za amerykański nalot; mając na uwadze, Ŝe oddziały amerykańskie zostały ewakuowane dnia 21 marca 2015 r., po tym jak Al-Kaida przejęła kontrolę nad pobliskim miastem; K. mając na uwadze, Ŝe były prezydent Saleh był uznawany za sojusznika USA i otrzymywał miliony dolarów wsparcia na zwalczanie terroryzmu i szkolenie armii; mając na uwadze, Ŝe broń ta została uŝyta przeciwko Jemeńczykom i jest teraz wykorzystywana w starciach między róŝnymi ugrupowaniami; L. mając na uwadze, Ŝe brytyjskie ministerstwo obrony potwierdziło, Ŝe dostarcza broń precyzyjnego raŝenia, której uŝywa Arabia Saudyjska w toczącej się wojnie z Jemenem; mając na uwadze, Ŝe Arabia Saudyjska jest największym odbiorcą broni od Wielkiej Brytanii, a Wielka Brytania jest największym dostawcą broni do krajów zasiadających w Radzie Współpracy Państw Zatoki; M. mając na uwadze, Ŝe rosnąca fala protestów w Jemenie została zapoczątkowana przez studentów uniwersytetu w Sanie w 2011 r.; mając na uwadze, Ŝe w marcu 2011 r. ubrani po cywilnemu snajperzy lojalni względem ówczesnego prezydenta Saleha strzelali do uczestników antyrządowej demonstracji, zabijając 52 osoby, co wywołało dalsze demonstracje i protesty nawołujące do obalenia rządów Alego Abdullaha Saleha, który był przy władzy od 1978 do 2011 r.; mając na uwadze, Ŝe siły bezpieczeństwa rozpoczęły brutalne tłumienie protestów, zabijając około 2000 ludzi; N. mając na uwadze, Ŝe w 2011 r. w wielu krajach Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu wybuchły protesty społeczne, które nawoływały do tworzenia miejsc pracy, poprawy warunków Ŝycia, przestrzegania praw socjalnych i pracowniczych, demokracji i poszanowania praw człowieka, jak równieŝ do zmian konstytucyjnych; mając na uwadze, Ŝe w niektórych z tych krajów osłabienie struktur państwowych doprowadziło PE565.665v01-00 4/6 RE\1068070.doc
do wzmocnienia pozycji grup plemiennych i religijnych; mając na uwadze, Ŝe tę próŝnię władzy wykorzystują grupy zbrojne, takie jak Al-Kaida Półwyspu Arabskiego lub Anshar al-sharia; O. mając na uwadze, Ŝe Jemen jest jednym z najbiedniejszych krajów świata, a ubóstwo i niedoŝywienie są powszechne w tym 25-milionowym kraju; mając na uwadze, Ŝe geograficzne usytuowanie Jemenu u ujścia Morza Czerwonego prowadzącego do Kanału Sueskiego i otwierającego się na Zatokę Adeńską ma strategiczne znaczenie związane z waŝnymi szlakami morskimi i zasobami energetycznymi; 1. jest głęboko zaniepokojony toczącą się wojną w Jemenie; potępia stosowanie przemocy wobec ludności cywilnej przez rebeliantów Huti, siły rządowe, Al-Kaidę i inne grupy zbrojne, poniewaŝ w rezultacie kraj ten pogrąŝył się w powaŝnym kryzysie humanitarnym, wiele osób cywilnych zostało rannych lub poniosło śmierć, setki osób zostały wysiedlone, a około 21 mln Jemeńczyków potrzebuje pomocy humanitarnej; składa rodzinom ofiar kondolencje i wyrazy głębokiego współczucia; 2. wzywa państwa członkowskie i społeczność międzynarodową do pilnego uzgodnienia skoordynowanej akcji humanitarnej pod przewodnictwem ONZ w celu zaspokojenia potrzeb humanitarnych w Jemenie, a takŝe wzywa wszystkie państwa członkowskie, by przyłączyły się do tych wysiłków; 3. potępia interwencję sojuszu pod przywództwem Arabii Saudyjskiej w Jemenie, której celem jest wzmocnienie jej kontroli nad regionem; jest przekonany, Ŝe interwencja ta przyniesie jedynie więcej cierpień Jemeńczykom i pogłębi podziały między grupami religijnymi na Bliskim Wschodzie; sprzeciwia się wszelkiej zagranicznej interwencji wojskowej w tym kraju saudyjskiej, irańskiej, arabskiej czy zachodniej; przestrzega przed groźbą wywołania wojny religijnej; podkreśla, Ŝe wojna w Jemenie nie jest tylko konfliktem między Szyitami a Sunnitami; potępia wykorzystywanie róŝnic religijnych w podŝeganiu do kryzysów politycznych i wojen religijnych; 4. wyraŝa głębokie zaniepokojenie zdolnością Al-Kaidy Półwyspu Arabskiego do wykorzystywania pogarszającej się sytuacji politycznej i dotyczącej bezpieczeństwa w Jemenie, mając na uwadze, Ŝe wszelkie akty terroryzmu stanowią przestępstwo i nie mogą być usprawiedliwione, niezaleŝnie od ich motywacji oraz bez względu na to, kiedy, gdzie i przez kogo zostały popełnione; 5. jest przekonany, Ŝe konflikt w Jemenie moŝna rozwiązać tylko drogą polityczną; w związku z tym wzywa wszystkie strony konfliktu w Jemenie, by powstrzymały się od prowokacji i wszelkich jednostronnych działań oraz przystąpiły do prowadzonych pod jemeńskim przywództwem negocjacji z udziałem wszystkich stron konfliktu w celu przywrócenia pokoju w kraju; jest przekonany, Ŝe wszelkie długoterminowe rozwiązania muszą zająć się podstawowymi przyczynami ubóstwa i niestabilności w tym kraju, a takŝe spełnić uzasadnione Ŝądania i zrealizować aspiracje Jemeńczyków; 6. przypomina wszystkim stronom o ich odpowiedzialności za zapewnienie poszanowania międzynarodowego prawa humanitarnego i międzynarodowego prawa praw człowieka, co oznacza ochronę ludności cywilnej, powstrzymanie się od ataków na infrastrukturę cywilną oraz zapewnienie organizacjom humanitarnym bezpiecznego i niezakłóconego dostępu do kraju; wyraŝa powaŝne zaniepokojenie doniesieniami o wykorzystywaniu RE\1068070.doc 5/6 PE565.665v01-00
dzieci-ŝołnierzy przez siły Hutich, Ansar Al-Sharia i siły rządowe; apeluje o rozliczenie osób odpowiedzialnych za łamanie praw człowieka lub naruszanie międzynarodowego prawa humanitarnego za ich czyny; 7. potępia ciche przyzwolenie i poparcie, jakie Unia Europejska okazywała dyktaturom w tym regionie; bardzo krytycznie postrzega rolę, jaką poszczególne zachodnie interwencje z ostatnich lat odegrały w zaostrzaniu konfliktów w tym regionie; stwierdza, Ŝe konfliktów w tym regionie nie da się rozwiązać militarnie; odrzuca sięganie po pojęcie obowiązku ochrony, gdyŝ narusza ono prawo międzynarodowe i nie ma odpowiedniej podstawy prawnej uzasadniającej jednostronne uŝycie siły; 8. zdecydowanie krytykuje prowadzony na szeroką skalę handel bronią między państwami członkowskimi UE a poszczególnymi krajami w tym regionie, co dotyczy Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Francji i Niemiec; wzywa w związku z tym Radę, aby sprawdziła, czy doszło do naruszeń Kodeksu postępowania UE w sprawie wywozu broni, oraz aby przyjęła środki zapewniające pełne przestrzeganie tego kodeksu przez wszystkie państwa członkowskie; 9. stanowczo sprzeciwia się wykorzystywaniu dronów do pozasądowego i eksterytorialnego zabijania podejrzanych o terroryzm oraz domaga się wprowadzenia zakazu wykorzystywania dronów do tych celów; 10. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiej SłuŜbie Działań Zewnętrznych, rządom państw członkowskich, rządowi Jemenu, jak równieŝ Radzie Współpracy Państw Zatoki i Zgromadzeniu Ogólnemu ONZ. PE565.665v01-00 6/6 RE\1068070.doc