Załącznik do Uchwały Nr III/19/10 Rady Gminy Zduńska Wola z dnia 30 grudnia 2010 r. Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na 2011 rok Wprowadzenie Przemoc w rodzinie to jednorazowe albo powtarzające się, umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste (osób najbliższych lub innych osób wspólnie zamieszkujących, lub gospodarujących) w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą (ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie - art. 2 pkt 2). Przemoc w rodzinie charakteryzuje to, że: - jest intencjonalna przemoc jest zamierzonym działaniem człowieka i ma na celu kontrolowanie i podporządkowanie ofiary, - siły są nierównomierne w relacji jedna ze stron ma przewagę nad drugą, sprawca jest silniejszy, a ofiara słabsza, - narusza prawa i dobra osobiste sprawca wykorzystuje przewagę siły, narusza podstawowe prawa ofiary (np. prawo do nietykalności fizycznej, godności, szacunku itd.), - powoduje cierpienie i ból sprawca naraża zdrowie i życie ofiary na poważne szkody, a doświadczenie bólu i cierpienia sprawia, że ofiara ma mniejszą zdolność do samoobrony. Zdaniem ekspertów, ilość osób żyjących w Polsce, w rodzinach z problemem alkoholowym, będących dziećmi, małżonkami lub najbliższymi krewnymi ludzi uzależnionych, można oszacować na około 3 do 4 milionów osób. Badania żon alkoholików wskazują, że blisko 80% tych kobiet doświadcza przemocy ze strony swego męża lub partnera. Ponadto badania dotyczące zjawiska przemocy w rodzinie w Polsce pokazują, iż 12% Polaków zostało przynajmniej raz uderzonych przez współmałżonka, a 22% badanych przyznaje, że bije lub biło swoje dzieci (CBOS). Ofiarami 1
przemocy w rodzinie (osoby dotknięte przemocą) są najczęściej kobiety (58%) oraz dzieci do lat 13 (24%). Natomiast sprawcami przemocy (osoby stosujące przemoc) są głównie mężczyźni (96%), będący często pod wpływem alkoholu. Niektóre badania wskazują, że 40% partnerów znęcających się nad rodziną to osoby uzależnione od alkoholu. Prawdopodobieństwo wystąpienia aktów przemocy w rodzinach alkoholowych jest ponad dwukrotnie większe niż w pozostałych. Z badań dotyczących rodziny, a także obserwacji życia społecznego wiadomo, że ludzie bardzo niechętnie przyznają się do przemocy wewnątrz rodziny. W Polsce trudno jest określić dokładnie skalę tego zjawiska. Co roku zgłasza się zaledwie kilkanaście tysięcy spraw o znęcanie nad rodziną. W tym samym czasie policja rejestruje około miliona awantur domowych, do których jest wzywana. Stosowanie przemocy prowadzi do niskiej samooceny, poczucia bezsilności i bezradności, ciągłego niepokoju, depresji, chorób związanych ze stresem. Szczególnie dramatyczne konsekwencje przemocy zauważa się u dzieci. Powoduje ona, bowiem w ich psychice nieodwracalne skutki, które mogą dać znać o sobie dopiero w życiu dorosłym. Konieczne jest, zatem podjęcie działań zmierzających w kierunku edukacji społecznej dostarczającej wiedzy o zjawisku przemocy i sposobach radzenia sobie z problemem. Niezbędne jest również zapewnienie profesjonalnej pomocy interwencyjnej i terapeutycznej osobom dotkniętym przemocą (ze szczególnym uwzględnieniem krzywdzonych dzieci), jak również osobom stosującym przemoc. System przeciwdziałania przemocy w rodzinie w Gminie Zduńska Wola Art. 6. ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie brzmi: 1. Zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie są realizowane przez organy administracji rządowej i jednostki samorządu terytorialnego na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.) lub ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473, ze zm.), chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej. 2. Do zadań własnych gminy należy w szczególności tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym : 1) opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie; 2
2) prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w szczególności poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie; 3) zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia; 4) tworzenie zespołów interdyscyplinarnych.. W celu realizacji zadań określonych w art. 6 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w Gminie Zduńska Wola uruchamia się gminny system przeciwdziałania przemocy w rodzinie oparty na : 1) pracy Zespołu Interdyscyplinarnego, w którego skład wchodzą przedstawiciele : a) jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, b) gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, c) policji, d) oświaty, e) ochrony zdrowia, f) organizacji pozarządowych, g) kuratorzy sądowi. Zespół interdyscyplinarny może tworzyć grupy robocze w celu rozwiązywania problemów związanych z wystąpieniem przemocy w rodzinie w indywidualnych przypadkach. Obsługę administracyjno techniczną zespołu interdyscyplinarnego zapewnia ośrodek pomocy społecznej. Zadaniem zespołu interdyscyplinarnego jest integrowanie i koordynowanie działań ww. podmiotów oraz specjalistów w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 2) pracy Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego wybranego spośród jego członków, 3) ścisłej współpracy z instytucjami w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie na podstawie zawartych porozumień między Wójtem a podmiotami, o których mowa w pkt 1 lit. a g. Program będzie realizowany w oparciu o następujące akty prawne: - Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, - Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493 ze zm.), - Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej 3
(t.j. Dz. U. z 2009 r Nr 175, poz. 1362 ze zm.), - Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 ze zm.), - Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59 ze zm.), - Ustawa z dnia 6 czerwca 1997r. Kodeks karny (Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553 ze zm.), - Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555 ze zm.), - Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485 ze zm.), - Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych, - Gminne Programy Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii. Celem głównym programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie jest podejmowanie wszelkich działań wśród społeczności lokalnej na terenie Gminy Zduńska Wola na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Cele szczegółowe programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie: 1) wsparcie i profesjonalna pomoc doradcza, terapeutyczna, socjalna dla ofiar - dzieci i członków rodzin dotkniętych przemocą domową; 2) ochrona zdrowia i życia osób dotkniętych przemocą w rodzinie; 3) systematyczne zwiększanie dostępności działań interwencyjnych; 4) systematyczne poszerzanie wiedzy społeczności lokalnej oraz służb zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie w zakresie zjawiska przemocy i sposobów radzenia sobie z tym problemem; 5) wspieranie osób dotkniętych przemocą w sytuacjach kryzysowych; 6) zapewnienie, w miarę możliwości, profesjonalnej pomocy dla osób stosujących przemoc (porady psychologa, podejmowanie interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy, terapia); 7) ograniczenie występowania zachowań agresywnych wśród dzieci i młodzieży; 8) podejmowanie działań profilaktycznych w zakresie przeciwdziałania i zmniejszania skali zjawiska przemocy w rodzinie. Źródłem finansowania zadań gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie są środki finansowe z budżetu gminy. 4
Szczegółowy plan działań Lp. ZADANIA DZIAŁANIA REALIZATORZY DZIAŁAŃ 1. Udzielanie pomocy i wsparcia członkom rodzin dotkniętych przemocą. -interwencja kryzysowa, -praca socjalna i terapeutyczna, -poradnictwo medyczne, psychologiczne, pedagogiczne, prawne i socjalne, -procedura Niebieska Karta, - zespół interdyscyplinarny, - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, - Punkt Konsultacyjny dla Ofiar Przemocy, - publiczne zakłady opieki zdrowotnej w Zduńskiej Woli, - szkoły, - policja, - sąd, - prokuratura, - organizacje pozarządowe, - GKRPA, 2. Ochrona osób (ofiar przemocy) dotkniętych przemocą przed dalszą agresją i przemocą. - odizolowanie sprawcy przemocy (osoby stosującej przemoc) od ofiar lub ofiary (osób dotkniętych przemocą), - wydanie zakazu kontaktowania się z osobami krzywdzonymi, - udzielanie schronienia i pomocy osobom dotkniętym przemocą, - policja, - sąd, - prokuratura, - GOPS, - placówki działające na rzecz osób dotkniętych przemocą w województwie i w kraju. 5
4. Zwiększenie skuteczności działań osób oraz instytucji zobowiązanych i uprawnionych do przeciwdziałania przemocy domowej. - szkolenia z zakresu przeciwdziałania, przemocy w rodzinie, - praca zespołu interdyscyplinarnego, - współpraca instytucji, - zespół interdyscyplinarny, - GOPS, - wszyscy realizatorzy programu, 5. Systematyczna diagnoza i monitoring zjawiska przemocy w rodzinie w środowisku lokalnym. - analizy danych dotyczących zjawiska przemocy w rodzinie na terenie gminy, - systematyczne kontakty z innymi instytucjami realizującymi działania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, - zespół interdyscyplinarny we współpracy z GKRPA, GOPS, policją i szkołami gminnymi, 6. Systematyczne poszerzanie wiedzy środowiska lokalnego (edukacja społeczna) na temat zjawiska przemocy w rodzinie i jego skutków w celu zmiany postaw społecznych wobec przemocy domowej. - prowadzenie kampanii społecznych, - uczestniczenie w kampaniach ogólnopolskich, - prowadzenie prelekcji, akcji w szkołach gminnych, itp. - zespół interdyscyplinarny we współpracy z GKRPA, GOPS, policją i szkołami gminnymi. Opracowała: Katarzyna Mazur-Raźniewska 6
Instytucje pomocowe w zakresie przemocy domowej w powiecie zdńskowolskim i województwie łódzkim Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej Ul. Zielona 30, 98-220 Zduńska Wola Tel. (0 43) 823-41-29 Pn. Pt. 7.30-15.30 Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Ul. Zielona 30, 98-220 Zduńska Wola Tel. (0 43) 823-41-29 Punkt Konsultacyjny dla Ofiar Przemocy (przy UG w Zduńskiej Woli) Ul. Zielona 30, 98-220 Zduńska Wola Tel. (0 43) 823-41-29 Pn. 11.00-13.00 Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Centrum Opieki Socjalnej Ul. Getta Żydowskiego 21b, 98-220 Zduńska Wola Tel. (0 43) 823-67-79 7
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie Ul. Żeromskiego 3a, 98-220 Zduńska Wola Tel. (0 43) 824-99-99 Komenda Powiatowa Policji Ul. Spacerowa 27, 98-220 Zduńska Wola Tel. (0 43) 824-43-90 Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Ul. Żeromskiego 3a, 98-220 Zduńska Wola Tel. (0 43) 823-36-34 Policyjny telefon zaufania Tel. (0 43) 824-89-97 Stowarzyszenie na Rzecz Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Niebieska Linia - Warszawa Tel. (0 22) 499-37-33 Stowarzyszenia Abstynentów w Zduńskiej Woli - RZEMIEŚLNIK, UL. ŁASKA 67 TEL. (0 43) 823-99-89 - WOLA UL. GETTA ŻYDOWSKIEGO TEL. (0 43) 824-51-52 Stowarzyszenie Abstynentów we wsi Czechy Czechy 120 G, 98 220 Zduńska Wola Poradnia dla Osób z Problemami Alkoholowymi 8
Ul. Królewska 29, 98-220 Zduńska Wola Tel. (0 43) 824-51-70 Punkt Konsultacyjny Katolicki Klub Abstynencki "RODZINA" Ul. Łaska 88, 98-220 Zduńska Wola Tel. (0 48) 824-35-92 Punkt konsultacyjny dla Rodzin z Problemem Alkoholowym UL. Szadkowska 2, Tel. 823-54-57 98-220 Zduńska Wola Ośrodek Interwencji Kryzysowej Miejskie Centrum Pomocy Społecznej Ul. Polna 18/20, 98-200 Sieradz Tel. (0 43) 827-41-19, 822-48-17 Pn. Pt. 8.00-19.00 Polski Komitet Pomocy Społecznej Ul. Plac Wojewódzki 1, 98-200 Sieradz Tel. (0 43) 822-58-49 Punkt Interwencji Kryzysowych dla Ofiar Przemocy 9
w Rodzinie "Niebieska Linia" Klub Abstynenta "Trzeźwość" Ul. Wilcza 5a, 99-300 Kutno Tel. (0 24) 253-64-60 Stowarzyszenie "Żyjmy Zdrowo" - Powiatowy Ośrodek Interwencji Kryzysowej Ul. Oporowska 27, 99-300 Kutno Tel. (0 24) 355-90-80, całodobowo Centrum Informacji i Pomocy Psychologicznej "Azyl" Ul. Nawrot 46, 94-056 Łódź Tel. (0 42) 676-77-27 Pn. 10.00-15.00, Śr. 10.00-19.00, Pt. 10.00-20.00 Centrum Praw Kobiet Oddział w Łodzi Ul. Gdańska 54, 90-612 Łódź Tel. (0 42) 633-34-11 Pn. Pt. 9.00-16.00 Fundacja Pomocy Rodzinie "Opoka" pl. Barlickiego 11, 90-615 Łódź Tel. (0 42) 633-75-43, 630-61-80 Pn. Pt. 8.00-20.00 10
Liga Kobiet Polskich - Zarząd Łódzki Ul. Legionów 2, 90-401 Łódź Tel. (0 42) 630-06-86 Pn. Pt. 13.00-18.00 Ośrodek Terapii Rodzin - Hostel dla Matek z Dziećmi Chroniącymi się przed Przemocą Ul. Franciszkańska 85, 91-837 Łódź Tel. (0 42) 640-65-91, całodobowo Komitet Na Rzecz Ofiar Przemocy w Rodzinie "Masz Prawo" Ul. Kościuszki 7, 97-500 Radomsko Tel. (0 44) 738-10-31 Ośrodek Wspierania Rodziny Schronisko dla Ofiar Przemocy Ul. Kościuszki 7, 97-500 Radomsko Tel. (0 44) 683-20-03, całodobowo Fundacja Pomocy Ludzie Ludziom Dom Samotnej Matki Biłgoraj, 97-427 Rogowiec Tel. (0 44) 735-22-33 całodobowo 11
Schronisko dla Kobiet i Dzieci im. św. Brata Alberta UL. Starorudzka 15/17, 93-403 Łódź Tel. (0 42) 683-38-00 Przychodnia Seksuologii, Problemów Rodziny i Patologii Więzi Międzyludzkich UL. Sieradzka 11, 93-171 Łódź Tel. (0 42) 677-63-77 Ośrodek Terapii Rodzin UL. Gdańska 29, 91-837 Łódź Tel. (0 42) 630-24-15 Pogotowie Opiekuńcze UL. Wojska Polskiego, 97-300 Piotrków Trybunalski Tel. (0 44) 647-09-72 12
Fundacja Pomocy Ludzie Ludziom - Dom Samotnej Matki - Ośrodek Wsparcia dla Osób Doznających Przemocy Rogów, 97-410 Rogów gmina Kleszczów Tel. 692-025-122 POMOCY UDZIELĄ TAKŻE WSZYSCY PEDAGODZY SZKOLNI, SZKOŁY ORAZ LEKARZE I PIELĘGNIARKI 13