Projekt UCHWAŁA NR... RADY MIASTA BIAŁYSTOK z dnia... 2014 r. w sprawie przyjęcia wieloletniego programu zdrowotnego na lata 2014-2016 pn: "Ocena wyrównania ciśnienia tętniczego w populacji mieszkańców miasta Białystok z nadciśnieniem tętniczym, w wieku 40-60 lat. Modyfikacja czynników ryzyka w profilaktyce wtórnej powikłań sercowo-naczyniowych". Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 5 i art 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym ( Dz.U. z 2013r. poz. 594, 654 i 1318) oraz na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 i art. 48 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, Nr 166 poz.1172, Nr 216 poz.1367, Nr 225 poz.1486,nr 227 poz.1505, Nr 234 poz.1570, Nr 237 poz.1654, z 2009 r. Nr 6 poz.33, Nr 22 poz.120, Nr 26 poz.157, Nr 38 poz.299, Nr 92 poz.753, Nr 97 poz. 800, Nr 98 poz. 817, Nr 111 poz. 918, Nr 118 poz. 989, Nr 157 poz. 1241, Nr 161 poz. 1278, Nr 178, poz. 1374, z 2010 r. Nr 50 poz.301, Nr 107 poz. 679, Nr 125 poz. 842, Nr 127 poz.857, Nr 165 poz. 1116, Nr 182, poz.1228, Nr 205 poz.1363, Nr 225 poz.1465, Nr 238 poz.1578, Nr 257 poz.1723, Nr 257 poz. 1725, z 2011 r. Nr 45 poz. 235, Nr 73 poz. 390, Nr 81 poz. 440, Nr 106 poz. 622, Nr 112 poz. 654, Nr 113 poz.657, Nr 122 poz. 696,Nr 138 poz. 808, Nr 149 poz.887, Nr 171 poz.1016, Nr 205, poz. 1203, Nr 232, poz. 1378, z 2012 r. poz. 123, 476, 1016, 1342, 1548, z 2013 r. poz.154, 879, 983, 1290, 1623, 1646 i 1650, z 2014 r. poz. 24) i art. 114 ust. 1pkt 1 i pkt 6 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U z 2013 r. poz. 117, z 2014 r. poz. 24) uchwala sie, co następuje: 1. Przyjmuje się wieloletni program zdrowotny na lata 2014-2016 pn: Ocena wyrównania ciśnienia tętniczego w populacji mieszkańców miasta Białystok z nadciśnieniem tętniczym, w wieku 40-60 lat. Modyfikacja czynników ryzyka w profilaktyce wtórnej powikłań sercowo-naczyniowych, zwanym dalej Programem, stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2. Środki finansowe na realizację Programu w 2014 r. zarezerwowane są w Budżecie Miasta Białegostoku na 2014 r. w dziale 851 - ochrona zdrowia, rozdziale 85 149, w kwocie 300 000,00 zł (slownie: trzysta tysięcy zł). 3. Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi Miasta Białegostoku. 4. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. PRZEWODNICZĄCY RADY Włodzimierz Leszek Kusak Id: 9D73D892-46B6-4D5B-A126-363B6F3CDE98. Projekt Strona 1
Załącznik do Uchwały Nr... Rady Miasta Białystok z dnia...2014 r. Wieloletni p rogram zdrowotny na lata 2014-2016 pn.: Ocena wyrównania ciśnienia tętniczego w populacji mieszkańców miasta Białystok z nadciśnieniem tetniczym, w wieku 40-60 lat. Modyfikacja czynników ryzyka w profilaktyce wtórnej powikłań sercowo-naczyniowych. Okres realizacji programu - 2014-2016 r. 1. Opis problemu zdrowotnego. Nadciśnienie tętnicze (NT) definiuje się jako ciśnienie skurczowe (SBP) powyżej i równe 140mmHg i/lub rozkurczowe (DBP) powyżej i równe 90mHg. Chorobę tę rozpoznaje się na podstawie kilkakrotnych pomiarów ciśnienia krwi wykonywanych zazwyczaj w kilkudniowych lub kilkutygodniowych odstępach podczas kolejnych wizyt u lekarza. Nadciśnienie tętnicze jest ważnym czynnikiem ryzyka wystąpienia chorób układu sercowonaczyniowego, które to ryzyko wzrasta przy współistnieniu m.in. zaburzeń lipidowych, cukrzycy i otyłości (1). Choroby układu sercowo- naczyniowego są przyczyną 49% zgonów ludności na świecie rocznie (2). W Polsce choroby serca i naczyń powodowały w 2009 roku 46.2% ogółu zgonów. Stanowi to olbrzymie obciążenie nie tylko w aspekcie medycznym, ale również społecznym i ekonomicznym. Nadciśnienie tętnicze na ogół przez długi czas nie powoduje uchwytnych dolegliwości, rozwija się skrycie, ale rozpoczyna ciąg niekorzystnych zdarzeń prowadzących do rozwoju bezobjawowych powikłań narządowych (przerost serca, miażdzyca naczyń w tym mózgowych, wieńcowych, kończyn dolnych, nerkowych, mikroalbuminuria) a następnie do jawnej choroby układu sercowo-naczyniowego i nerek (choroba niedokrwienna serca, zawał i niewydolność serca, migotanie przedsionków, udar niedokrwienny i krwotoczny mózgu, przewlekła choroba nerek, objawowa choroba tętnic kończyn dolnych, zgon sercowy) (3). Obecność powikłań ocenia się wykonując badania dodatkowe. Szczególnie niebezpieczne jest nadciśnienie tętnicze nie wykryte lub nie leczone. W związku z tym skuteczne zmniejszenie, a następnie odpowiednia kontrola ciśnienia krwi istotnie redukuje ryzyko wystąpienia udarów mózgu (4), zmniejsza chorobowość i umieralność z powodu choroby niedokrwiennej serca i przewlekłej choroby nerek (5). Badania obserwacyjne wykazały silną korelację liniową między wysokością ciśnienia tętniczego w przedziale ciśnień 115/75-185/115mmHg a umieralnością z powodu tych chorób. Wyniki prób klinicznych z ostatnich lat w sposób nie budzący wątpliwości wskazują, że obniżenie ciśnienia tętniczego poniżej 140/90mmHg przynosi korzyści kliniczne(6). Badania epidemiologiczne przeprowadzone w Polsce - NATPOL w 1997 (7) i NATPOL PLUS 2002 (8) wykazały, że rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego wśród dorosłych Polaków wynosi 29%. Optymalne ciśnienie stwierdzono jedynie u 20%. Częstość występowania nadciśnienia w populacji ogólnej zwiększa się znacznie wraz z wiekiem i różni się istotnie w poszczególnych grupach wiekowych: od 7% u osób między 18 a 39 r. ż., 34% w grupie wiekowej 40-59 lata, 57% w grupie wiekowej powyżej 59 lat. W badaniu Wobasz (9) przeprowadzonym w latach 2003-2006 częstość występowania nadciśnienia tętniczego w Polsce wynosiła 36%. W badaniu NATPOL 2011 zakończonym w 2011 roku oceniono, że w Polsce obecnie choruje 10.5 mln osób. Wśród nich 3.1mln nie wie, że ma nadciśnienie (10). Niestety, najnowsze dane wskazują, że skuteczność leczenia, kontrola, a nawet świadomość występowania nadciśnienia tętniczego wciąż nie są satysfakcjonujące. Wśród osób świadomych swego nadciśnienia 10% pacjentów nie leczy się w ogóle. Skutecznie leczonych wśród wszystkich chorujących na nadciśnienie tętnicze było 14% kobiet i 10% mężczyzn w badaniu NATPOL PLUS oraz 14-16% kobiet i 9-10% mężczyzn w badaniu WOBASZ (8, 9). Wyniki projektu NATPOL 2011 wykazały kontrolę nadciśnienia tętniczego na poziomie 26%, co wskazuje, że od 2002roku w Polsce nastąpiła poprawa kontroli choroby (10). Podczas gdy skuteczność leczenia nadciśnienia w Wielkiej Brytanii jest na poziomie 36%, we Francji 43% a w USA ponad 60%. Id: 9D73D892-46B6-4D5B-A126-363B6F3CDE98. Projekt Strona 2
We współczesnych wytycznych dotyczących postępowania w nadciśnieniu tętniczym zaleca się także ocenę - wszystkich czynników ryzyka sercowo-naczyniowego (płeć męska, wiek, palenie tytoniu, zaburzenia lipidowe, podwyższone stężenie glukozy, otyłość, przedwczesne choroby układu sercowo-naczyniowego w wywiadach rodzinnych), - występowania powikłań narządowych, - cukrzycy, - przewlekłej choroby nerek różnego stopnia, - objawowej choroby układu sercowo-naczyniowego, w celu stratyfikacji łącznego ryzyka sercowo-naczyniowego, czyli prawdopodobieństwa z jakim u danej osoby w ciągu zdefiniowanego okresu czasu wystąpi incydent sercowo-naczyniowy o etiologii miażdzycowej. W zależności od wartości ciśnienia tętniczego skurczowego i rozkurczowego oraz wyżej wymienionych czynników łączne ryzyko sercowo naczyniowe dzieli się na kategorie - małe, umiarkowane, duże i bardzo duże. U chorych z ryzykiem dużym i bardzo dużym wymaga się podjęcia intensywnych działań medycznych zmniejszających to ryzyko. U każdego pacjenta z nadciśnieniem tętniczym wymagana jest również stratyfikacja ryzyka za pomocą tablicy ryzyka SCORE. Model SCORE (Systematic Coronary Risk Evaluation), pozwala oszacować ryzyko zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych w ciągu 10 lat, na podstawie wieku, płci, nawyków palenia tytoniu, stężenia cholesterolu całkowitego i SBP. Należy zauważyć, że u osób z ciśnieniem wysokim prawidłowym (SBP130-139 mmhg i /lub DBP 85-89mmHg) w pomiarach gabinetowych ale podwyższonym w domowych (ciśnienie zamaskowane) ryzyko sercowo-naczyniowe jest takie jak u osób z nadciśnieniem. Decyzja o rozpoczęciu leczenia zależy od wartości ciśnienia tętniczego i łącznego ryzyka sercowonaczyniowego przy czym wczesne leczenie należy zalecać zanim wystąpią powikłania narządowe lub staną się one nieodwracalne. Same interwencje dotyczące stylu życia mogą być wystarczające u pacjentów z niewielkim wzrostem ciśnienia tętniczego a także należy je zawsze zalecać osobom przyjmującym leki hipotensyjne ponieważ umożliwiają redukcję liczby i/lub dawek leków potrzebnych do uzyskania kontroli ciśnienia. Z raportu o stanie zdrowia mieszkańców Białegostoku i jego uwarunkowaniach w latach 2000-2008 wynika, że liczba zgonów z powodu chorób sercowo-naczyniowych pozostała na poziomie 260-355 na 100000 ludności w ciągu roku (11). Jeżeli więc znane są dowody wskazujące na korzyści z normalizacji ciśnienia tętniczego, dostępny bogaty asortyment leków hipotensyjnych o udowodnionej skuteczności, świadomość jak duża część populacji osób dorosłych choruje na nadciśnienie tętnicze, istotne jest ocenić: - poziom wyrównania ciśnienia tętniczego wyselekcjonowanej grupy mieszkańców naszego miasta chorujących na nadciśnienie tętnicze, - i w oparciu o specjalistyczną wiedzę personelu medycznego, i nowoczesne metody diagnostyczno-lecznicze kształtować zachowania zdrowotne, wpłynąć na zmianę stylu życia modyfikując przez to czynniki ryzyka, zalecać odpowiednią terapię, tak aby w ocenie długoterminowej obniżyć zachorowalność, zmniejszyć ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych i przedłużyć życie. U poszczególnych pacjentów potencjalne korzyści z leczenia przeciw nadciśnieniowego zależą od ich stosowania się do zaleceń lekarza, właściwego doboru, rodzaju i dawek leków, indywidualizacji terapii, dobrej współpracy lekarza i pacjenta, tzw compliance. Duży odsetek chorych w początkowym okresie choroby ma przebieg bezobjawowy, nieświadomy z zagrożenia nie ma często motywacji do rozpoczęcia i kontynuacji leczenia. Wielokrotnie pacjent nie ma możliwości uzyskania od lekarza wyczerpujących informacji na temat przyczyn i istoty choroby, jej następstw i konieczności kontynuowania leczenia. Stąd też od kilku lat zaleca się konieczność edukacji chorych, która powinna stanowić składową terapii. 2. Cele programu Cel główny - zmniejszenie ryzyka wystąpienia powikłań sercowo-naczyniowych i zmniejszenie zachorowalności i śmiertelności w grupie pacjentów z nadciśnieniem tętniczym. Cele szczegółowe Id: 9D73D892-46B6-4D5B-A126-363B6F3CDE98. Projekt Strona 3
- ocena częstości i ograniczenie występowania niekontrolowanego nadciśnienia tętniczego, - ocena częstości występowania czynników ryzyka sercowo-naczyniowego (palenie tytoniu, zaburzenia lipidowe, otyłość, zaburzenia gospodarki węglowodanowej), bezobjawowych powikłań narządowych oraz chorób współistniejących, - ocena dotychczasowej farmakoterapii nadciśnienia tętniczego oraz jej modyfikacje, w zależności od aktualnej kontroli ciśnienia, czasu trwania i stopnia zaawansowania choroby oraz profilu ryzyka sercowo-naczyniowego, - edukacja chorych na temat co to jest nadciśnienie tętnicze, jak je rozpoznać, jakie zagrożenia wynikają z nadciśnienia, na czym polega leczenie, jak modyfikować dotychczasowy styl życia, nauka samodzielnego pomiaru ciśnienia krwi, na co należy zwracać uwagę w trakcie terapii lekami obniżającymi ciśnienie krwi, - ocena wpływu edukacji pacjentów na modyfikację czynników ryzyka, kontrolę ciśnienia tętniczego, liczbę przyjmowanych leków hipotensyjnych i ich dawki. Oczekiwane efekty - poprawa stopnia wyrównania dotychczas niekontrolowanego nadciśnienia tętniczego, - ograniczenie ryzyka wystąpienia chorób sercowo- naczyniowych, - zajęcia edukacyjne poprawią współpracę chorego z lekarzem i poprawią skuteczność terapii, - wyłonienie spośród zbadanej grupy chorych, pacjentów obciążonych wysokim ryzykiem powikłań chorób sercowo-naczyniowych i skierowanie ich celem szeroko ukierunkowanego nadzoru do poradni specjalistycznych (kardiologiczna, hipertensjologiczna, nefrologiczna, diabetologiczna). Mierniki efektywności odpowiadające celom programu - odsetek chorych ze skutecznie leczonym nadciśnieniem tętniczym po zastosowaniu w/w działań medycznych, - odsetek chorych u których zmniejszyła się liczba czynników ryzyka, takich jak - palenie tytoniu, otyłość, zaburzenia lipidowe i węglowodanowe, - odsetek chorych, szczególnie z podgrupy dużego i bardzo dużego ryzyka u których nie wystąpiły ostre powikłania sercowo-naczyniowe, w czasie realizacji tego programu. 3. Adresaci programu a) Program jest skierowany do mieszkańców miasta Białegostoku, w wieku 40-60 lat z nadciśnieniem tętniczym. Dostępność do badania będzie ograniczona tylko w sytuacji wyczerpania środków finansowych, ponadto w programie nie będą uczestniczyć osoby, które w okresie ostatnich 5 lat korzystały ze świadczeń udzielanych w ramach kardiologicznego programu zdrowotnego. Zachowana zostanie zasada równości dostępu do świadczeń programu osób spełniających kryteria kwalifikacji. b) Zasadnicze informacje na temat programu będą przekazane przez Urząd Miejski w Białymstoku. 4. Organizacja programu Części składowe, etapy i działania organizacyjne oraz planowane interwencje Założenia programu będą realizowane w latach 2014-2016. W 1-szym etapie realizacji programu: - prowadzenie rejestru osób zgłaszających się do programu, - 1 wizyta 1. badanie podmiotowe, ocena czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych i chorób współwystępujących, badanie przedmiotowe, pomiar ciśnienia tętniczego, wyliczenie BMI, wydanie skierowania na: 2. badania laboratoryjne (CRP, morfologia, kreatynina, egfr, cholesterol całkowity, HDL, LDL, trójglicerydy, glukoza na czczo, kwas moczowy, Na, K, GOT, GPT, mocz badanie ogólne, mikroskopowe i badanie białka w moczu za pomocą testu paskowego), 3. wykonanie 12 odprowadzeniowego ekg, Id: 9D73D892-46B6-4D5B-A126-363B6F3CDE98. Projekt Strona 4
4. całodobowe monitorowanie ciśnienia tętniczego metodą Holtera, - 2 wizyta 1. ocena wyników zleconych badań laboratoryjnych, 2. interpretacja 12 odprowadzeniowego ekg, 3. ocena wartości ciśnienia tętniczego według zapisu z monitorowania całodobowego, 4. określenie czy występują powikłania narządowe bezobjawowe (ciśnienie tętna > 60mmHg, cechy przerostu komór w EKG, obniżenie egfr, mikroalbuminuria), 5. stratyfikacja łącznego ryzyka sercowo-naczyniowego z podziałem na kategorie małego, umiarkowanego, dużego i bardzo dużego ryzyka, w tym określenie 10 letniego ryzyka zgonu z powodu chorób sercowonaczyniowych za pomocą skali SCORE. 6. W zależności od początkowego łącznego ryzyka sercowo-naczyniowego podjęcie decyzji o strategii dalszego leczenia: 7. Osoby należące do grupy małego ryzyka będą zakwalifikowane do szkolenia edukacyjnego w celu utrzymania statusu małego ryzyka. 8. W grupie osób z umiarkowanym ryzykiem poza szkoleniem edukacyjnym, w zależności od występujących objawów, zalecone będą dalsze badania w celu poszukiwania powikłań narządowych; - echo z oceną dopplerowską, próba wysiłkowa, holter EKG lub rtg klatki piersiowej (zaburzenia rytmu lub przewodnictwa, rytm cwałowy, obrzęki obwodowe, poszerzenie żył szyjnych, trzeszczenia nad polami płucnymi), - usg Doppler tętnic kończyn dolnych (brak, osłabienie lub asymetria tętna, sinica), - usg Doppler tętnic szyjnych (szmer skurczowy nad tętnicami szyjnymi), - usg Doppler tętnic nerkowych (szmer skurczowy nad tętnicami nerkowymi) 9. W grupie z dużym i bardzo dużym ryzykiem poza włączeniem do szkolenia edukacyjnego, zalecenie farmakoterapii lub jej modyfikacji (jeżeli będzie wskazana), zalecenie wykonania badań - echo z oceną dopplerowską, próba wysiłkowa, Holter EKG, usg Doppler tętnic szyjnych, nerkowych, tętnic kończyn dolnych, rtg klatki piersiowej. - 3 wizyta 1. w grupie osób z dużym i bardzo dużym ryzykiem ocena skuteczności wdrożonej farmakoterapii. 2. W przypadku konieczności włączenia terapii farmakologicznej lub jej modyfikacji lekarz prowadzący program przekaże lekarzowi lecznictwa otwartego wskazówki co do leczenia i konieczności jego kontynuowania, (według wytycznych Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego), W 2-gim etapie realizacji programu: 1. Przeprowadzone będą pierwsze zajęcia edukacyjne (teoretyczne) w grupach kilku lub kilkudziesięcioosobowych, przez lekarzy i specjalistów z zakresu edukacji zdrowotnej, z przekazaniem informacji na temat co to jest nadciśnienie tętnicze, jak je rozpoznać, jakie zagrożenia wynikają z nadciśnienia, na czym polega leczenie, jak modyfikować dotychczasowy styl życia, w tym wysiłek fizyczny, dietę, nałóg palenia, nauka samodzielnego pomiaru ciśnienia krwi, na co należy zwracać uwagę w trakcie terapii lekami obniżającymi ciśnienie krwi. Przekazane będą materiały edukacyjne w formie przejrzystej i atrakcyjnej dla pacjenta. Warunkiem przejścia do kolejnego etapu programu jest obecność na zajęciach edukacyjnych. 2. Wykonanie i interpretacja zleconych badan dodatkowych (jak wyżej opisane) oceniających możliwość powikłań narządowych czy objawów jawnych chorób sercowo-naczyniowych. 3. Przeprowadzone będą drugie zajęcia edukacyjne (warsztatowe), w grupach jak wcześniej, z możliwością dyskusji i rozwiązywania problemów czy wątpliwości, które wystąpiły w czasie wdrażania zalecanych zasad zdrowego stylu życia bądź terapii farmakologicznej. 4. Prowadzenie rejestru osób uczestniczących w programie. W 3-im etapie realizacji programu: Id: 9D73D892-46B6-4D5B-A126-363B6F3CDE98. Projekt Strona 5
1 wizyta kontrolna od wdrożenia zmian w postępowaniu niefarmakologicznym i farmakologicznym; - ocena chorego w badaniu podmiotowym, przedmiotowym, ponownie ocena czynników ryzyka chorób sercowonaczyniowych i łącznego ryzyka sercowo-naczyniowego, pomiar ciśnienia tętniczego, ocena pomiarów ciśnienia prowadzonych w czasie samokontroli, - wydanie skierowania na kontrolne pomiary lipidogramu i stężenia glukozy, - wydanie skierowania na kontrolne całodobowe monitorowanie ciśnienia metodą Holtera. W czasie wizyty indywidualne porady edukacyjne. 2 wizyta kończąca program zdrowotny; - kontrolna ocena wyrównania ciśnienia, wagi ciała, parametrów laboratoryjnych i ponownie ocena występowania czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, i łącznego ryzyka sercowo - naczyniowego, ocena redukcji ilości czy dawek leków hipotensyjnych w okresie promocji zdrowego stylu życia, ocena zmiany zachowań zdrowotnych, - wydanie badań wraz z opisem osobom uczestniczącym w programie, - wyłonienie grup chorych wysokiego ryzyka, wydanie zaleceń co do dalszej terapii i nadzoru w specjalistycznych poradniach, - opracowanie sprawozdania oceniającego skuteczność działań edukacyjnych po okresie programu w zakresie opisanych mierników efektywności odpowiadających celom programu, - prowadzenie rejestru osób uczestniczących w programie. Kryteria i sposób kwalifikacji uczestników do programu/ do poszczególnych etapów programu Kryteria włączenia do programu zdrowotnego: - osoby zameldowane w mieście Białystok, - wiek 40-60 lat, mężczyźni i kobiety, z nadciśnieniem tętniczym, - chorzy leczeni przez lekarzy lecznictwa otwartego (gabinety lekarzy rodzinnych, gabinety internistyczne) lub nie pozostający pod żadną opieką lekarską i nie stosujący leczenia. Kryteria wyłączenia z programu zdrowotnego: - osoby objęte innymi kardiologicznymi programami profilaktycznymi w okresie ostatnich 5 lat. Zasady udzielania świadczeń w ramach programu. Świadczenia będą udzielane w Podmiocie wykonującym działalność leczniczą mającym siedzibę na terenie miasta Białegostoku, dysponującym niezbędną wiedzą i doświadczeniem oraz posiadającym zasoby osobowe i rzeczowe, uprawnienia umożliwiające wykonanie zamówienia. Podmiot ten zostanie wyłoniony w trybie konkursowym. Sposób powiązania działań programu ze świadczeniami zdrowotnymi finansowanymi ze środków publicznych. Wykonane badania diagnostyczne w ramach programu nie będą powiązane ze świadczeniami dostępnymi w ramach NFZ, gdyż będą skierowane i wykonane wśród ludności, która w ramach podstawowej opieki zdrowotnej nie ma dostępności do tych świadczeń i z nich nie korzysta. Sposób zakończenia udziału w programie i możliwości kontynuacji otrzymywania świadczeń zdrowotnych przez uczestników programu, jeżeli istnieją wskazania. Jeżeli w czasie trwania programu w oparciu o wykonane badania, lekarz stwierdzi potrzebę modyfikacji leczenia farmakologicznego, to przekaże lekarzowi lecznictwa otwartego wskazówki co do zmiany leczenia i konieczności jego kontynuowania (według wytycznych Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego). Natomiast w sytuacji, gdy lekarz uzna, iż wskazana jest pilna interwencja specjalistyczna w ramach świadczeń NFZ, wskaże choremu konieczność diagnostyki i leczenia w warunkach szpitalnych. Id: 9D73D892-46B6-4D5B-A126-363B6F3CDE98. Projekt Strona 6
Jeżeli w czasie programu zostanie wyłoniona grupa chorych wysokiego ryzyka, wydane im zostaną zalecenia co do dalszej terapii i stałego nadzoru w specjalistycznych poradniach. Bezpieczeństwo planowanych interwencji. Zaplanowane działania medyczne są bezpieczne, nieinwazyjne a spośród badań dodatkowych tylko próba wysiłkowa jest badaniem obciążającym mogącym wyindukować w grupie dużego ryzyka zaburzenia rytmu i przewodnictwa, hipotonię, niestabilność wieńcową. Badanie rtg naraża chorego na ekspozycję na promieniowanie X. Zespół badający zachowa poufność danych osobowych. Dowody skuteczności planowanych działań. Metody diagnostyczne i lecznicze stosowane u pacjentów biorących udział w programie będą zgodne z przyjętą praktyką medyczną i zaleceniami zawartymi w Wytycznych Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego opracowanego w 2011 roku (12) i Wytycznych ESH/ESC dotyczących postępowania w nadciśnieniu tętniczym (13). W licznych obserwacjach i badaniach klinicznych, udowodniono, że skuteczne obniżenie ciśnienia tętniczego poprzez działania niefarmakologiczne, w tym edukacyjne i poprzez wybór odpowiednich schematów terapeutycznych dla indywidualnego pacjenta, zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań w układzie sercowonaczyniowym, zwłaszcza udaru mózgu i ostrych incydentów wieńcowych, a także opóźnia progresję choroby nerek. Znana jest powszechna dostępność leków regulujących ciśnienie tętnicze (10). Nie są znane nam, podobne programy zdrowotne wykonywane na terenie miasta Białystok. 5. Monitorowanie i ewaluacja a) Ocena zgłaszalności do programu. Wykonana zostanie analiza zgłaszalności do programu, z uwzględnieniem grup wiekowych pacjentów, płci, wykształcenia. b) Ocena jakości świadczeń w programie Ankieta dotycząca zadowolenia świadczeniobiorców przeprowadzona będzie w czasie program. c) Ocena efektywności programu Na zakończenie programu zostanie wykonana analiza oceniająca wizyty kończącej - odsetek chorych ze skutecznie leczonym nadciśnieniem tętniczym po zastosowaniu w/w działań medycznych, - odsetek chorych u których zmniejszyła się ilość czynników ryzyka, takich jak - palenie tytoniu, otyłość, zaburzenia lipidowe i węglowodanowe, - odsetek chorych, szczególnie z podgrupy dużego i bardzo dużego ryzyka u których nie wystąpiły ostre powikłania sercowo-naczyniowe, w czasie realizacji tego programu. 6. Okres realizacji projektu Czas realizacji projektu obejmuje lata 2014-2016. 7. Piśmiennictwo 1. Banach M, Rysz J. Uaktualnione wytyczne Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego 2009 - najważniejsze zmiany i implikacje kliniczne. W: Głuszka J (red). Współczesna terapia nadciśnienia tętniczego. Wydanie II. Wydawnictwo Termedia, Poznań 2010. 2. World Health Organization. The World Health Report 2008. World Health Organization: 2008. http://www.who.int/-whr/2008/en/index.html (last accessed 9 September 2010). 3. Dzau V, Braunwald E. Resolved and unresolved issues in the prevention and treatment of coronary artery disease: a workshop consensus statement. Am Heart J 1991;121:1244-1263. 4. Goch A, Banach M, Mikhailidis DP i wsp. Endothelial dysfunction in patients with noncomplicated and complicated hypertension. Clin Exp Hypertens 2009; 31:20-30. Id: 9D73D892-46B6-4D5B-A126-363B6F3CDE98. Projekt Strona 7
5. Thompson A M, Hu T, Eshelbrenner CL i wsp. Antihypertensive treatment and secondary prevention of cardiovascular disease events among persons without hypertensiony a meta analysis. JAMA 2009; 305: 913-922. 6. Law MR, Morris JK, Wald NJ. Use of blood pressure lowering drugs in the prevention of cardiovascular disease: meta analysis of 147 randomised trials in the context of expectations from prospective epidemiological studies. BMJ 2009; 338: b1665. 7. Zdrojewski T, Wyrzykowski B, Szczech R i wsp. Epidemiology and prevention of arterial hypertension In Poland. Blood Press. Suppl. 2005; 2:10-16. 8. Zdrojewski T i wsp. Ocena wybranych problemów dotyczących rozpowszechnienia i terapii nadciśnienia tętniczego w Polsce na podstawie badania NATPOL PLUS. Więcek A i wsp. Postępy nefrologii i w nadciśnieniu tętniczym. Tom II. Med Prakt, Kraków 2002:11-15. 9. Tykarski A, Posadzy-Małaczyńska A, Wyrzykowski B i wsp. Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego oraz skuteczność jego leczenia u dorosłych mieszkańców naszego kraju. Wyniki programu WOBASZ. Kardiol Pol, 2005; 63(Supl. 4): 614-619. 10. Więcek A, Januszewicz A i wsp. Hipertensjologia. Patogeneza, diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego. Med Prakt, Wydanie I, Kraków, 2011. 11. Genowska A, Raport o stanie zdrowia mieszkańców Białegostoku i jego uwarunkowaniach w latach 2000-2008. Opracowanie przygotowane dla Urzędu Miejskiego w Białymstoku. Białystok, 2010. 12. Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego-2011 rok. Nadciśnienie Tętnicze 2011, tom 15, nr 2. 13. Grupa Robocza Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego (ESH) i Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) do spraw postępowania w nadciśnieniu tętniczym. Wytyczne ESH/ESC dotyczące postępowania w nadciśnieniu tętniczym w 2013 roku. Kardiol Pol, 2013; 71 (Supl III): 27-118. Id: 9D73D892-46B6-4D5B-A126-363B6F3CDE98. Projekt Strona 8
UZASADNIENIE W związku z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca o samorządzie gminnym oraz na podstawie art. 48 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środkow publicznych oraz art. 114 ust. 1 pkt 1 i 6 ustawy o działalności leczniczej podjęcie uchwały przyjmujacej program zdrowotny pn. Ocena wyrównania ciśnienia tetniczego w populacji mieszkańców miasta Białegostoku z nadciśnieniem tętniczym w wieku 40-60 lat będzie podstawą ogłoszenia otwartego konkursu ofert na realizację tego programu w latach 2014-2016. Program realizowany był w 2012 roku i zaopiniowany przez Agencję Oceny Technologii Medycznych. Obecny program został skorygowany o uwagi zawarte w opinii. Stwierdza się bardzo dużą zachorowalność mieszkańców Białegostoku na nadciśnienie tętnicze i wynikające z niego powikłania oraz śmiertelność. Realizacja programu pozwoli zmniejszyć ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych i obniży zachorowalność oraz śmiertelność w grupie osób chorujących na nadciśnienie tętnicze. Na realizację zadań niniejszego programu zaplanowano w budżecie na 2014 r. 300 tys. zł Id: 9D73D892-46B6-4D5B-A126-363B6F3CDE98. Projekt Strona 9