INSTYTUT OCHRONY ROŚLIN PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY Zadanie.2. Opracowanie i aktualizacja programów integrowanej ochrony roślin rolniczych Kierownik zadania: prof. dr hab. Marek Korbas
Cel zadania Pomoc i ułatwienie producentom rolnym dokonywania wyboru środków ochrony roślin i wskazanie odpowiedniego programu przy stosowaniu metody chemicznej w integrowanej ochronie roślin rolniczych do walki z agrofagami występującymi w uprawach o znaczeniu gospodarczym.
Komórki organizacyjne IOR-PIB realizujące zadanie Zakład Mikologii Zakład Entomologii, Agrofagów Zwierzęcych i Biotechnologii Zakład Herbologii i Techniki Ochrony Roślin Terenowa Stacja Doświadczalna Instytutu w Toruniu Zakład Metod Prognozowania Agrofagów i Ekonomiki Ochrony Roślin
Etap III 208 r. Zakres merytoryczny zadania kontynuacja opracowywania programów integrowanej ochrony roślin rolniczych (wg ustalonego harmonogramu), w celu przekazania w postaci strony internetowej do szerokiego wykorzystania przez producentów i doradców w praktyce rolniczej; aktualizacja wykazu wskazującego środki dla Integrowanej Produkcji (IP) roślin rolniczych; prowadzenie uzupełniających doświadczeń polowych (ścisłych) z wytypowanymi środkami ochrony roślin i programami ochrony roślin w uprawie pszenicy oraz rzepaku, z uwzględnieniem w ochronie rzepaku metody biologicznej.
Programy integrowanej ochrony roślin rolniczych Na stronie internetowej IOR-PIB oraz na Platformie Sygnalizacji Agrofagów w 208 roku zamieszczono 8 programów integrowanej ochrony roślin przed sprawcami chorób, chwastami oraz szkodnikami. Miesiąc 208 r. marzec Gatunek rośliny pszenica ozima, rzepak ozimy, rzepak jary kwiecień jęczmień ozimy, pszenżyto ozime, ziemniak maj czerwiec pszenica jara, jęczmień jary, burak cukrowy i pastewny kukurydza, gorczyca, soja, bobik, groch i łubin lipiec-sierpień pszenica ozima, rzepak ozimy, rzepak jary, żyto listopad owies, pszenżyto jare
Autorzy: Chwasty - dr hab. Roman Kierzek prof. IOR-PIB, mgr Krystyna Miklaszewska, inż. Adam Paradowski, dr Wojciech Miziniak (burak) Choroby - prof. dr hab. Marek Korbas, dr Ewa Jajor, dr inż. Joanna Horoszkiewicz-Janka, mgr inż. Jakub Danielewicz, dr hab. Jacek Piszczek prof. IOR-PIB (burak) Szkodniki - prof. dr hab. Marek Mrówczyński, dr Przemysław Strażyński
Aktualizacja wykazu wskazującego środki dla Integrowanej Produkcji (IP) roślin rolniczych Kryteria kwalifikowania środków ochrony roślin do Integrowanej Produkcji Roślin (2.0.206) Aktualizacja wykazów zalecanych środków do stosowania w integrowanej produkcji roślin rolniczych - wg ustalonych kryteriów marzec 208, - maj 208, - wrzesień 208. Platforma Sygnalizacji Agrofagów i strona internetowa IOR-PIB.
Autorzy: Choroby - prof. dr hab. Marek Korbas, dr Ewa Jajor, dr inż. Joanna Horoszkiewicz-Janka Chwasty - dr hab. Roman Kierzek prof. IOR-PIB, mgr Krystyna Miklaszewska Szkodniki - prof. dr hab. Marek Mrówczyński, dr Przemysław Strażyński
Realizacja założonych doświadczeń polowych z wytypowanymi programami ochrony roślin, z uwzględnieniem metody biologicznej w rzepaku Celem założonych doświadczeń jest określenie skuteczności zaproponowanych programów ochrony pszenicy oraz rzepaku przed sprawcami chorób i uzyskanie podstaw do zaleceń ich stosowania przez producentów rolnych. Lokalizacje: HR Strzelce oddział w Borowie (powiat kościański), SD IUNG-PIB w Baborówku (powiat szamotulski), PSD IOR-PIB w Winnej Górze (powiat średzki). Po każdym zabiegu opryskiwania (po 3 tyg.) prowadzone były obserwacje zdrowotności roślin według metodyki EPPO, a po zbiorze porównane zostały parametry plonu nasion.
Pszenica ozima Do badań wybrano fungicydy wieloskładnikowe, w skład których wchodzą substancje czynne z grupy SDHI np.: Nazwa handlowa Adexar Plus Boogie Xpro400 EC Treoris350 SC Substancja czynna (grupa chemiczna) fluksapyroksad 62,5 g/l (karboksyamidy), epoksykonazol 62,5 g/l (triazole) protiokonazol 00 g/l (triazole), biksafen 50 g/l (karboksamidy), spiroksamina 250 g/l (ketoaminy) pentiopirad 00 g/l (karboksyamidy), chlorotalonil 250 g/l (ftalany) Dla porównania wytypowano najczęściej wykorzystywane w ochronie tego gatunku środki np.: Nazwa handlowa Atak 450 EC Capalo337,5 SE Input 460 EC Tebu 250 EW Substancja czynna (grupa chemiczna) prochloraz 250 g/l (imidazole) fenpropimorf 200 g/l (morfoliny), metrafenon 75 g/l (pochodne ketonu difenylowego), epoksykonazol 62,5 g/l (triazole) spiroksamina 300 g/l (ketoaminy), protiokonazol 60 g/l ( triazole) tebukonazol 250 g/l (triazole)
Wpływ różnych programów ochrony roślin na zdrowotność pszenicy (schemat doświadczeń) Nr Fungicyd Termin (y) Dawka - obiektu stosowania fungicyd na ha Kontrola - - Atak 450 EC BBCH 30,0 2 Boogie Xpro 400 EC BBCH 45,2 Tebu 250 EW BBCH 59,0 3 Input 460 EC Adexar Plus BBCH 30 BBCH 59 0,75 2,0 4 Capalo 337,5 SE Seguris 25 EC BBCH 30 BBCH 59,4,0 5 Osiris 65 EC Treoris 350 SC BBCH 30 BBCH 59 2,0 2,0 6 Talius 200 EC+ Zamir 400 EW Topsin 500 SC BBCH 30 BBCH 59 0,20 + 0,80,4
Podsumowanie - zboża W doświadczeniach wystąpiły następujące choroby: mączniak prawdziwy, DTR, rdza brunatna, rdza żółta, septoriozy liści, fuzarioza kłosów i łamliwość podstawy źdźbła Wszystkie fungicydy użyte w badaniach wykazywały wysoką lub bardzo wysoką skuteczność zwalczania sprawców chorób, wynosiła ona od 75 do 00%. Występowanie sprawców chorób i skuteczność zastosowanych programów ochrony była zróżnicowana w poszczególnych lokalizacjach, gdzie prowadzono badania. We wszystkich lokalizacjach uzyskano z reguły istotną zwyżkę plonu ziarna pszenicy po zastosowaniu rekomendowanych programów ochrony roślin. W sezonie 207/208 najlepsze rezultaty w ochronie przed chorobami i w plonowaniu uzyskano w programach, gdzie zastosowano Atak 450 EC, Boogie Xpro 400 EC i Tebu 250 EW oraz Capalo 337,5 SE i Seguris 25 EC.
Rzepak ozimy Do badań wybrano następujące fungicydy z jesiennym wykorzystaniem fungicydów zawierającymi s.cz. działające, również jako regulatory wzrostu: Nazwa handlowa Substancja czynna Horizon 250 EW tebukonazol- 250 g/l (triazole) Caryx240 SL chlorek mepikwatu 20 g/l (piperydyny pentametylenoiminy), metkonazol 30 g/l (triazole) W okresie kwitnienia zastosowano środki, których s.cz. należą do grupy SDHI, np.: Nazwa handlowa Propulse 250 SE Symetra 325 SE Substancja czynna fluopyram 25 g/l (pirydynoetylobenzamidy), protiokonazol 25 g/l(triazole) izopirazam - 25 g (ortofenyloamidów), azoksystrobina - 200 g (strobiluryny) oraz najczęściej stosowane w tym okresie fungicydy s.cz. z różnych grupchemicznych, np.: Nazwa handlowa Pictor 400 SC Amistar 250 SC Traper 250 EC Substancja czynna dimoksystrobina 200 g/l (strobiluryny), boskalid 200 g/l (anilidy) azoksystrobina 250 g/l (strobiluryny) protiokonazol 25 g/l (triazole), tebukonazol 25 g/l (triazole)
Wpływ różnych programów ochrony roślin na zdrowotność rzepaku (schemat doświadczeń) Nr obiektu Fungicyd Termin (y) stosowania Dawka - fungicyd na ha Kontrola - - 2 3 4 5 6 Horizon 250 EW Propulse 250 SE Horizon 250 EW Symerta 325 SE Horizon 250 EW Traper 250 EC Horizon 250 EW Amistar 250 SC Caryx 240 SL Symerta 325 SE BBCH 4 BBCH 65 BBCH 39 BBCH 65 BBCH 39 BBCH 65 BBCH 39 BBCH 65 BBCH 4 BBCH 65 7 Caryx 240 SL Propulse 250 SE BBCH 39 BBCH 65 8 Caryx 240 SL Amistar 250 SC BBCH 39 BBCH 65 9 Caryx 240 SL Pictor 400 SC BBCH 39 BBCH 65 0,5
Podsumowanie - rzepak W doświadczeniach wystąpiły następujące choroby: sucha zgnilizna kapustnych, czerń krzyżowych i zgnilizna twardzikowa (słabe nasilenie). Wszystkie fungicydy użyte w badaniach wykazywały wysoką skuteczność zwalczania sprawców chorób, wynosiła ona od 70 do 82%. Występowanie sprawców chorób i skuteczność zastosowanych programów ochrony była zróżnicowana w poszczególnych lokalizacjach, gdzie prowadzono badania. We wszystkich lokalizacjach uzyskano niewielką zwyżkę plonu nasion rzepaku po zastosowaniu rekomendowanych programów ochrony roślin. Programy z zastosowaniem: Horizon 250 EW i Symetra 325 SE oraz Caryx 240 SL i Propulse 250 SE wykazały największą skuteczność w zwalczaniu patogenów i pozwoliły na uzyskanie najwyższych plonów nasion.
Metoda biologiczna W ochronie rzepaku uwzględniono stosowanie biofungicydu zawierającego grzyba nadpasożytniczego Coniothyrium minitans. Wytypowano plantacje na terenie Polski, na których jesienią zastosowano środek Contans WG w celu zniszczenia pierwotnych źródeł infekcji (sklerocjów) zgnilizny twardzikowej: - Winna Góra powiat średzki, - Borowo powiat kościański, - Baborówko powiat szamotulski. C. minitans zastosowano przed siewem rzepaku w dawce 2 kg/ha. Chemiczne zwalczanie zgnilizny twardzikowej prowadzono w fazie kwitnienia (BBCH 65). W okresie dojrzewania (BBCH 85-89) przeprowadzono analizę zdrowotności roślin. Stwierdzono, że zastosowanie biofungicydu było we wszystkich lokalizacjach korzystne. Jednak dla uniknięcia ryzyka istotnego porażenia rzepaku przez zgniliznę twardzikową zaleca się ochronę chemiczną w okresie kwitnienia rzepaku w celu ograniczania tej choroby.
MIERNIK (i) dla zadania: liczba publikacji i program ochrony głównych gatunków roślin rolniczych. WARTOŚĆ DOCELOWA MIERNIKA: liczba publikacji 2 oraz program ochrony głównych gatunków roślin rolniczych. Publikacje: Korbas M., Jajor E. 208. Aktualne problemy z ochroną rzepaku ozimego przed patogenami. Nasz Rzepak, 3: 46-48. Korbas M., Jajor E., Horoszkiewicz-Janka J., Danielewicz J. 208. Ochrona zbóż i rzepaku przed chorobami. Agroserwis, 9/20: 23-24. Program ochrony roślin rolniczych: Programy integrowanej ochrony roślin rolniczych (internet)
Dziękuję za uwagę