Właściwa ochrona rzepaku: udana wegetacja i zdrowe rośliny

Transkrypt

1 Właściwa ochrona rzepaku: udana wegetacja i zdrowe rośliny Autor: Tomasz Kodłubański Data: 25 kwietnia 2016 Rzepak to roślina bardzo wymagająca i każdy element w jego produkcji jest ważny. Jakiekolwiek zaniedbania w poszczególnych etapach produkcji spowodują spadek plonu, a co za tym idzie również spadek wyniku ekonomicznego producenta rolnego. Czas od momentu siewu aż do zbiorów to niemal rok rok zmiennych warunków pogodowych, nalotów szkodników czy występowania chorób. Na co zatem należy zwrócić szczególną uwagę przy ochronie rzepaku? Najgroźniejsze choroby 1 / 6

2 Pusty plac po wymarzniętych roślinach. Do najpoważniejszych chorób rzepaku należą niewątpliwie czerń krzyżowych, szara pleśń i zgnilizna twardzikowa. Choroby te mogą być przyczyną znacznych strat w plonie w uprawie tej rośliny. Grzyby porażają rzepak w trakcie całego okresu wegetacyjnego i mogą wystąpić na wszystkich organach rośliny. Na liściach i łodygach zaatakowanych przez czerń krzyżowych tworzą się na przemian jasne i ciemne pierścienie; w przypadku pleśni szary pylący nalot; a podczas zakażenia zgnilizną twardzikową białe duże plamy obejmujące całe łodygi. Podobnie na łuszczynach grzyb tworzy na początku ciemne niewielkie plamy, które w miarę rozwoju choroby zajmują całą powierzchnię łuszczyny. Choroby są powodowane przez grzyby czerń krzyżowych przez grzyby z rodzaju Alternaria, szara pleśń Botritis cinerea, natomiast zgnilizna twardzikowa przez Sclerotinia sclerotiorum. Straty generowane przez grzyby mogą zmniejszyć plon nawet do 80%, zwłaszcza gdy grzyby wystąpią na łuszczynach, powodując ich przedwczesne dojrzewanie i osypywanie się nasion. Odpowiedni pokrój łanu wpływa korzystnie na kwitnienie roślin, ponieważ światło ma lepszy dostęp do niższych partii roślin, a to powoduje, że fotosynteza przebiega sprawniej. Jak je chronić? Bardzo ważnym elementem w procesie wegetacyjnym rzepaku jest ochrona fungicydowa i insektycydowa. Podjęcie ochrony roślin rzepaku we właściwym terminie, skutecznie działającym preparatem przy wsparciu analizy danych meteorologicznych umożliwia efektywne zapobieganie skutkom porażenia roślin. 2 / 6

3 Do zabezpieczenia roślin przed chorobami grzybowymi, takimi jak zgnilizna twardzikowa, od lat stosuję środki pozwalające szybko wzmacniać system korzeniowy, po to, by roślina mogła pobierać skutecznie składniki pokarmowe i wodę i uodparniać się na porażenia mówi Waldemar Dobrowolski, rolnik z pow. łęczyckiego, uprawiający rzepak. Ważne także jest, by ograniczyć dominację wierzchołkową pędu głównego rośliny. Dzięki temu rzepak posiada silnie rozwinięte pędy boczne. Odpowiedni pokrój łanu wpływa korzystnie na kwitnienie roślin, ponieważ światło ma lepszy dostęp do niższych partii roślin, a to powoduje, że fotosynteza przebiega sprawniej. Najlepiej zastosować fungicyd, który wykazuje wysoką, stabilną skuteczność zwalczania istotnych patogenów i ma długi okres ochrony, gwarantuje wysoki plon nasion i oleju z ha. Małgorzata Elżbieta Gago, Crop Manager Corn & OSR w firmie Bayer Sp. z o.o. Zaobserwowałem, iż wzmocniona energia asymilacji w dolnych częściach roślin skutkuje większą ilością zawiązanych i pełnych o wyższej masie nasion łuszczyn. Dodatkowo przy silnej fotosyntezie łuszczyny są zdrowsze i bardziej odporne na choroby grzybowe mówi Karol Piotrowski, rolnik z pow. sieradzkiego, uprawiający rzepak ozimy od ponad 25 lat. Dosyć często rośliny atakuje szara pleśń. W ciągu kilku poprzednich lat choroba zakażała siewki, młode rośliny i w końcu pęd główny. Potem prowadziło to do całkowitego zniszczenia rośliny. Straty w uprawach roślin były bardzo duże, nawet do 60% całego areału rzepaku. Dobrze rozwinięta roślina. 3 / 6

4 W tym roku z całego areału 190 ha uprawy przetrwało jedynie ok. 35%. Powodem była bardzo długotrwała susza oraz brak pokrywy śnieżnej zimą przekonuje Waldemar Dobrowolski. Przy trwającym prawie 2 tygodnie mrozie, dochodzącym do -20 C, rośliny szczególnie na glebach słabszych V i VI klasy miały minimalne szanse, by przetrwać. Po prostu wymarzły. Spora część z nich po wykopaniu z ziemi miała dodatkowo ogryzione przez szkodniki korzenie i dolną część łodygi. Próg szkodliwości szarej pleśni na rzepaku wynosi jesienią od 20 do 30% porażonych roślin, natomiast wiosną od 10 do 15%. W przypadku czerni krzyżowych jesienią jest to od 20 do 30% porażonych roślin, wiosną od 10 do 15%. Przy wystąpieniu zgnilizny twardzikowej już 1% porażonych roślin to sygnał do rozpoczęcia zabiegów. Rolnicy tzw. opryski na płatka wykonują późnym popołudniem albo wręcz w nocy. (fot. AgroFoto.pl, cedox) Jak i kiedy stosować fungicydy? Ze względu na skład, właściwości i sposób działania substancji aktywnych poszczególne fungicydy stosowane w ochronie rzepaku mogą się od siebie różnić m.in. terminem stosowania. Na rynku dostępne są fungicydy z funkcją regulatora wzrostu. Do takich należą Caryx 240 SL, Orius 250 EW czy Asahi SL stosowane wiosną, na początku wydłużania się pędu głównego, w fazie BBCH najpóźniej do fazy zielonego pąka, tj. BBCH 51, ponieważ po tej fazie rozwoju rzepaku działanie morforegulacyjne (tzn. ograniczenie dominacji pędu głównego i wpływ na pokrój roślin) jest silnie ograniczone. Preparaty te łączą w sobie takie substancje jak metkonazol z chlorkiem mepikwatu czy tebukonazol, co pozwala stosować go w temperaturze minimalnej 5 C. W tym roku z całego areału 190 ha uprawy przetrwało jedynie ok. 35%. Powodem była 4 / 6

5 bardzo długotrwała susza oraz brak pokrywy śnieżnej zimą. Waldemar Dobrowolski, rolnik z pow. łęczyckiego Można zadać pytanie: jaki fungicyd najlepiej zastosować w okresie kwitnienia rzepaku i dlaczego? Najlepiej zastosować fungicyd, który wykazuje wysoką, stabilną skuteczność zwalczania istotnych patogenów i ma długi okres ochrony, gwarantuje wysoki plon nasion i oleju z ha, tym samym zapewnia wysoką stopę zwrotu poniesionych nakładów twierdzi Małgorzata Elżbieta Gago, Crop Manager Corn & OSR w firmie Bayer Sp. z o.o. Na rynek wchodzą także nowe fungicydy takie jak Tilmor 240 EC, czy Propulse 250 SC). Preparat Propulse 250 SE zwalcza najistotniejsze grzyby, wywołujące zgniliznę twardzikową, czerń krzyżowych oraz szarą pleśń. Podstawową dawką produktu Propulse 250 SE jest 1 l/ha, a w przypadku czerni krzyżowych jest to dawka 0,8 l/ha. Innym środkiem fungicydowym jest Pictor 400 SC, który można stosować od fazy żółtego pąka (BBCH 57/59) do fazy wykształcania się łuszczyn (BBCH 71). Optymalny termin na zastosowanie Pictora 400 SC to faza początku opadania pierwszych płatków kwiatowych (BBCH 65). Przy trwającym prawie 2 tygodnie mrozie, dochodzącym do -20 C, rośliny szczególnie na glebach słabszych V i VI klasy miały minimalne szanse, by przetrwać. Waldemar Dobrowolski, rolnik z pow. łęczyckiego Na pewno skuteczne jest stosowanie środków zawierających takie substancje aktywne jak azoksystrobina czy tebukonazol, których działanie zwalcza szereg patogenów, ale wpływają także na redukcję wydzielania etylenu, ograniczając w ten sposób przedwczesne starzenie się roślin radzi Małgorzata Lis, Crop Marketing Coordinator z firmy Adama Sp. z o.o. Dzięki tym substancjom aktywnym zwiększa się zawartość chlorofilu w liściach i łuszczynach. Rośliny wykazują podwyższoną odporność na stresy, co przekłada się na lepsze wypełnienie łuszczyn, a także ograniczone ich pękanie i osypywanie się nasion. Przedwczesne osypywanie się nasion to straty plonu nasiona zostają na polu, nie trafiając do magazynu, jest to także dodatkowy problem w kolejnych latach w postaci uciążliwych samosiewów w uprawach następczych. 5 / 6

6 Powered by TCPDF ( Zdrowy korzeń i łodyga. Preparaty, które chronią plantacje przed chorobami przez cały okres jego intensywnego wzrostu aż do końca kwitnienia, to m.in. Toprex, Mirador Forte 160 EC do ochrony łuszczyn rzepaku oraz Zamir 400 EW. Preparaty te posiadają takie substancje aktywne jak difenokonazol, boskalid, prochloraz czy cyprokonazol działające długotrwale i zapobiegawczo bądź interwencyjnie. Podsumowując, skuteczna ochrona fungicydowa w początkowych fazach rozwoju roślin zapewnia równomierną wegetację bez nadmiernego krzewienia, wydłużania łodyg czy wylegania. Rośliny są także bardziej odporne na atak grzybów szczególnie po bezśnieżnej i mroźnej zimie po której nadchodzi często wiosną czas zwiększonej wilgotności powietrza. Inne teksty o rzepaku znajdziecie tutaj: 1. Stop chorobom na plantacji rzepaku 2. Uwaga na słodyszka w rzepaku! 3. Słodyszek rzepakowy: już pora na oprysk! 4. Rzepak: sprawdź jego kondycję 5. Wiosenne nawożenie rzepaku ozimego 6 / 6